(5362 S. K. m. 49, 50, 54) (YSK. 23.11.2005 T. 2005/482 K.)
Karar No: 516
Ardahan Merkez İlçe Seçim Kurulu Başkanlığı tarafından Kurulumuz Başkanlığına gönderilen 29.11.2005 tarihli yazıda; 12.11.2005 tarihinde yapılan Ardahan Şoförler ve Otomobilciler Odası olağan genel kurulunda yönetim kurulu başkanlığına seçilen Güven ÖKTEM’in seçilme yeterliliğine sahip olmadığı iddiasıyla, diğer başkan adayı Yılmaz ÖZER tarafından Yüksek Seçim Kuruluna yaptığı itiraz üzerine, Ardahan Merkez İlçe Seçim Kurulu Başkanlığınca verilen 14.11.2005 tarihli, 2005/22 sayılı kararın ve bu karara karşı yapılan itirazı reddeden Ardahan İl Seçim Kurulunca verilen 16.11.2005 tarihli, 2005/14 sayılı kararın kaldırılmasına, Ardahan Şoförler ve Otomobilciler Odası Olağan Genel Kurulunda yönetim kurulu başkanlığına seçilen Güven ÖKTEM’in seçilme yeterliliğine sahip olmadığına ve tam kanunsuzluk sebebiyle tutanağının iptaline Yüksek Seçim Kurulunca 23.11.2005 günlü, 482 sayı ile karar verildiği, 5362 sayılı Kanunun 49/13. maddesinde, seçimlerin durdurulması ve iptali durumunun söz konusu olmadığı, anılan kararda seçimlerin iptalinden söz edilmediği, sadece oda başkanlığına seçilen Güven ÖKTEM’in tutanağının iptaline karar verildiği, anılan Kanunun 50/son ve 54/2. maddelerinde ise, itiraz sürecinin sona ermesinden sonraki bir dönemde üyeliklerde veya yönetim kurulu başkanlığında doğacak boşalmalara ilişkin düzenlemeler getirildiği, seçimlerden sonraki itiraz sürecinin halen devam ettiği ve bu nedenle 5362 sayılı Kanunun 50/son ve 54/2. maddelerinin uygulanamayacağı kanaatine varıldığı, ancak Yüksek Seçim Kurulu tarafından Güven ÖKTEM’in tutanağının iptaline karar verilmiş olduğu nazara alınarak, nasıl bir uygulama yapılacağı, seçim tutanağının tamamının değil, sadece yönetim kurulu başkanı olarak adı geçen Güven ÖKTEM’in adının çıkarılarak, yerine en çok oy alan Yılmaz ÖZER’in adı yazılmak suretiyle seçilmişliğinin kabulüyle yeniden tutanak düzenlemekle yetinilip yetinilmeyeceği, bu şekilde tutanak düzenlenmesi durumunda tutanağa karşı itiraz yolunun açık olup olmayacağı, her ne kadar Yüksek Seçim Kurulunun kararında yer verilmemekle beraber, sadece yönetim kurulu başkanının seçimine yönelik olarak seçimlerin yenilenip yenilenmeyeceği, hususlarında hasıl olan tereddüt nedeniyle şu ana kadar herhangi bir işlem yapılmadığı belirtilerek, ilgililerin mağduriyetini gidermek ve hukuka uygun olan sonuca bir an evvel ulaşılabilmesi bakımından, değinilen hususlara ilişkin görüş bildirilmesi istenilmiş ve Kurulumuzun 03.12.2005 günlü, 505 sayılı ara kararı ile istenen bilgi ve belgeler gelmiş olmakla, konu incelenerek;
GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:
12.11.2005 tarihinde yapılan Ardahan Şoförler ve Otomobilciler Odası Olağan Genel Kurulunda yönetim kurulu başkanlığına seçilen Güven ÖKTEM’in, odaya 31.03.2005 tarihi itibariyle 1480 numarayla kayıtlı olduğu ve buna göre genel kurul tarihi olan 12.11.2005 tarihinden itibaren de adı geçenin yaklaşık 8 ay önce odaya kayıtlı olduğu, dolayısıyla yönetim kurulu başkanlığına seçilen Güven ÖKTEM’in 5362 sayılı Kanunun 50. maddesinin (b) bendinde öngörülen en az iki yıldır odaya kayıtlı olmak koşulunu, yani seçilme şartını taşımadığının anlaşılması üzerine diğer başkan adayı Yılmaz ÖZER tarafından süresi içinde yapılan itiraz kabul edilerek, Ardahan Merkez İlçe Seçim Kurulu Başkanlığınca verilen 14.11.2005 tarihli 2005/22 sayılı kararın ve bu karara karşı yapılan itirazı reddeden Ardahan İl Seçim Kurulunca verilen 16/11/2005 tarih ve 2005/14 sayılı kararın kaldırılmasına, Ardahan Şoförler ve Otomobilciler Odası Olağan Genel Kurulunda yönetim kurulu başkanlığına seçilen Güven ÖKTEM’in seçilme yeterliliğine sahip olmadığına ve tam kanunsuzluk sebebiyle tutanağının iptaline Yüksek Seçim Kurulunca 23.11.2005 tarih ve 482 sayı ile karar verilmişti.
5362 sayılı Esnaf ve Sanatkarlar Meslek Kuruluşları Kanununun 49. maddesinin 9. fıkrasında; esnaf odası organ ve yönetim kurulu başkanlarının seçiminde kullanılacak olan oy pusulalarının, asıl ve yedek üyeler belirtilmek suretiyle her türlü şekilde düzenleneceği belirtilmiştir.
5362 sayılı Kanunun getirdiği yeniliklerden biri başkanların ve genel başkanların yönetim kurulu üyelerinden ayrı seçilmesidir. Oy pusulası düzenlenirken bu yeni değişikliğe göre oy pusulasının düzenlenme zorunluluğu vardır. Bu madde dikkatle incelendiğinde oy pusulalarının, asıl ve yedek üyeleri kapsayacak her şekilde düzenlenebileceği anlaşılmaktadır.
Ara kararımız gereği Ardahan Merkez İlçe Seçim Kurulu Başkanlığından getirtilen evrakın incelenmesinden; 12.11.2005 tarihinde yapılan Ardahan Şoförler ve Otomobilciler Odası seçiminde kullanılan oy pusulasının blok liste olarak düzenlendiği ve oy pusulasında oda başkan adaylarının yönetim kurulundan ayrı gösterildiği ve buna bağlı olarak da seçim sonrası birleştirme tutanağında başkan adayları yönetimden ayrıştırılarak oy sayım ve döküm sonuçları ayrı birleştirilerek tutanağa geçirildiği tespit edilmiştir.
Yukarıda belirtilen Kanun hükmü incelendiğinde, oy pusulası düzenlenirken üst kısmında başkan adayı, alt kısmında yönetim kurulu asıl ve yedek üyeleri, onun alt kısmında diğer organların asıl ve yedek üye isimlerinin bulunmasında bir sakınca yoktur. Kanunda oy pusulasının, bir şekle, kalıba bağlı kalınmaksızın her şekilde düzenlenebileceği belirtilmiştir. Ancak oy pusulasının seçimin gizliliğini ortadan kaldıracak şekilde düzenlenmesi kuşkusuz mümkün değildir.
Bütün bu açıklamalardan anlaşılacağı üzere; 12.11.2005 tarihinde yapılan Ardahan Şoförler ve Otomobilciler Odası seçiminde kullanılmış olan her iki adaya ait oy pusulasının üst kısımlarında başkan adayları, alt kısımlarında da yönetim kurulu asıl ve yedek üyeleri, onun alt kısmında ise diğer organların asıl ve yedek isimlerine yer verilmiş ve seçimde bu oy pusulaları kullanılarak sonuç alınmış olması nedeniyle, 5362 sayılı Kanunun 42. maddesinin 4. fıkrası ve 52. maddesinin 2. fıkrası gözetilerek yeniden seçim günü tayin edilerek sadece Ardahan Şoförler ve Otomobilciler odası başkanlığı için seçimin yenilenmesine, ayrıca 5362 sayılı Kanunun 50. maddesinin (b) bendi uyarınca Güven ÖKTEM’in yenilenecek olan oda başkanlığı seçiminde tekrar aday olamayacağına,
Yenilenecek olan oda başkanlığı seçiminde; 12.11.2005 tarihinde yapılmış olan oda seçiminde kullanılan hazirun listesinin, yeniden askıya çıkartılmasına gerek olmaksızın güncelleştirmeye tabi tutulmadan kullanılmasına, karar verilmelidir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1- 12.11.2005 tarihinde yapılan Ardahan Şoförler ve Otomobilciler odası seçiminde kullanılmış olan her iki adaya ait oy pusulasının üst kısımlarında başkan adayları, alt kısımlarında da yönetim kurulu asıl ve yedek üyeleri, onun alt kısmında ise diğer organların asıl ve yedek isimlerine yer verilmiş ve seçimde bu oy pusulaları kullanılarak sonuç alınmış olması nedeniyle, 5362 sayılı Kanunun 42. maddesinin 4. fıkrası gözetilerek yeniden seçim günü tayin edilerek sadece Ardahan Şoförler ve Otomobilciler odası başkanlığı için seçimin yenilenmesine, ayrıca 5362 sayılı Kanunun 50. maddesinin (b) bendi uyarınca Güven ÖKTEM’in yenilenecek olan oda başkanlığı seçiminde tekrar aday olamayacağına,
2- Yenilenecek olan oda başkanlığı seçiminde; 12.11.2005 tarihinde yapılmış olan oda seçiminde kullanılan hazirun listesinin, yeniden askıya çıkartılmasına gerek olmaksızın güncelleştirmeye tabi tutulmadan kullanılmasına,
3- Karar örneğinin Ardahan Merkez İlçe Seçim Kurulu Başkanlığına gönderilmesine,
14.12.2005 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.
KARŞI OY
Kurulumuza sunulan hususların incelenmesinde;
1) YASAL MEVZUAT YÖNÜNDEN: 5362 sayılı Kanunun 49. maddesine göre Esnaf ve Sanatkarlar meslek kuruluşlarının organ seçimleri ile YÖNETİM KURULU BAŞKANLARININ seçimi TEK DERECELİ olarak yargı gözetiminde gizli oyla ve açık tasnifle yapılır… Oylar asıl ve yedek üyeler belirtilerek HER TÜRLÜ ŞEKİLDE DÜZENLENEN oy pusulaları zarfa konulmak suretiyle kullanılır.
07.06.2005 tarihinde kabul edilen bu yeni yasa ile Başkanların ve Genel Başkanların genel kurula yönetim kurulu üyelerinden ayrı seçileceği açıkça kabul edilmiştir.
Olayımızda, adaylar iki ayrı liste halinde seçime girmişler. Birinci listedeki Başkan, Yönetim ve denetim kurulu asıl ve yedek üyeleri 2. listedeki adaylardan daha çok oy almışlar, ancak 1. listedeki başkan adayının vaki itiraz üzerine seçilme yeterliğini haiz bulunmadığından tutanağı iptal edilmiştir. Sorun: en çok oy alan başkan adayının başkan olamayacağının belirlenmesi üzerine diğer adaya başkanlık tutanağı verilip verilmeyeceği, başkanın nasıl belirleneceği hususundan kaynaklanmakta olup, Kurulumuzca başkanlık seçiminin yenilenmesi oy çokluğu ile kararlaştırılmıştır.
5362 sayılı Kanunun 49/1. maddesindeki “başkanların yönetim – denetim kurulu üyelerinden ayrı Kurulca seçileceği belirtilmiş, başkanlık için iki adayın seçime iştirak etmiş olmasına, bir adayın seçilme ehliyetinin yokluğu nedeni ile tutanağının iptal edilmiş bulunmasına göre, mazbatanın ikinci en çok oyu alan adaya verilmesinin gerekmesi,
Organ seçimlerinde yasanın 59/11. maddesinde yazılı usulsüzlük veya kanuna aykırı uygulama bulunmayıp, seçimin durması veya iptalinin sözkonusu olamayacağı, esasen Kurulumuzca da bu yönde bir karar alınmayıp, yalnızca bir adayın tutanağının iptaline karar verilmiş olmakla, yapılan seçimin geçerli ve ayakta olması,
Seçimin liste usulü ile yapılması halinde de oy vermede listedeki herhangi bir adayın isminin çizilmesi veya yerine bir başka aday isminin yazılmasının oy hakkının tabi sonucunun bulunması,
Tutanak iptalinde; diğer adaya mazbata verilmeyip yeniden seçime başvurulduğunda ona verilmiş oyların değerlendirilmemiş sayılacağı gibi, her yenileme sonucunda kazanacak adayın ehliyetsizliği ortaya çıktığında defalarca seçim yapılmasının anlamsızlığı,
2) Seçim hukuku ve uygulama yönünden:
Bir seçimde birden fazla aday mevcutsa seçime (uygulama- sayım-döküm, tutanaklar ve sonuca) itiraz yoksa, kazanan adayın tutanak tanzim ve kesinleşmesinden evvel tutanağı iptal edilse, yeniden seçim yapılmayıp ikinci en çok oyu alana tutanak verilmesi (Belediye başkanı ve muhtarlık seçimleri),
Tutanak iptali ve seçimlerin yenilenmesinin ayrı kavramlar olup; iptalin adayın şahsından kaynaklanan nedenlere, seçim yenilemenin ise seçim iş ve işlemlerindeki usulsüzlüklerle ilgili bulunmasına, ancak seçime katılan başka bir aday bulunmaması halinde seçimin yenilenmesi hususunun düşünülebileceği,
Nedenleri ile çoğunluk görüşüne iştirak etmiyoruz. (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy