(5362 S. K. m. 43, 46, 47, 49) 
Karar No: 432 
Kurulumuz Başkanlığına Sakarya 1. Merkez İlçe Seçim Kurulu Başkanlığı tarafından gönderilen 27.09.2005 tarihli ve 269 sayılı yazıda; 5362 sayılı Kanunun 2. maddesine uygun olarak Adapazarı Şoförler ve Otomobilciler Odasının genel kurul toplantı ve seçiminin çoğunluk sağlanması halinde 02.10.2005 tarihinde yapılması için ilçe seçim kurulu başkanlığına müracaatta bulunduğu, bunun üzerine listenin onaylanarak askıya çıkartıldığı ve askı süresi içinde 139 kişinin şoför olduğu halde hazirun listesinde adının olmadığı gerekçesiyle itirazda bulunulduğu, ilgili odanın kayıtlarının incelenmesinde Kanunun Geçici-3. maddesi uyarınca tüm şoförlerin oda kaydının silindiği ve bu kararın ilgililere usulüne uygun olarak tebliğ edilmediğinin anlaşıldığı, bu işlemlerin seçim sonuçlarını etkileyecek usulsüzlük olduğu gerekçesiyle 5362 sayılı Kanunun 49. maddesinin 13. fıkrası uyarınca Başkanlıklarının 13.09.2005 günlü, 16 sayılı kararı ile kongre seçimin iptal edilerek iptal kararının kesinleşmesinden sonra seçim tarihinin belirlenmesine karar verildiği, bunun üzerine il seçim kuruluna itirazda bulunulduğu ve Sakarya İl Seçim Kurulunca da ilçe seçim kurulu başkanlığınca verilen iptal kararı yerinde bulunarak itirazın reddedildiği, iptal kararının kesinleşmesini müteakip Sakarya 1. Merkez İlçe Seçim Kurulu Başkanlığının 21.09.2005 günlü, 26 sayılı kararı ile 5362 sayılı Kanunun 49. maddesinin 9. fıkrası gereğince seçimin 13.11.2005 Pazar günü yapılmasına karar verildiği ve ilgililere bildirildiği, oda seçiminin iptali ile yeni seçim gününün 13.11.2005 olarak tespitinin ardından Oda Başkanı Adnan UYUMAZ’ın verdiği iki ayrı dilekçede; eskiden odada kayıtlı iken Esnaf ve Sanatkarlar sicilinden kaydı silinen ancak bu kaydı yenileyen üyelerin hazirun listesine alınıp alınmayacağı ve şoförlerin oy kullanıp kullanamayacağı, seçimin yenileneceği günde Genel Kurulun “Seçim maddesi hariç” yapılıp yapılamayacağı, seçimin iptali ve yeni seçim tarihi tespitinin “tüm genel kurul tarihinin ileri bir tarihte ertelenmesi” olup olmadığı hususlarında uygulamanın nasıl yapılacağı konularında görüş sorulduğu belirtilerek, sorulan hususlarla ilgili Başkanlıklarınca oluşan tereddütlerin giderilmesi istenilmiş olmakla, konu incelenerek;
GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:
17.07.1964 tarihli ve 507 sayılı Esnaf ve Sanatkarlar Kanunu, 21 Haziran 2005 günlü Resmi Gazetenin 25852 sayılı nüshasında yayımlanarak yürürlüğe giren 5362 sayılı Esnaf ve Sanatkarlar Meslek Kuruluşları Kanunu ile yürürlükten kaldırılmış ve diğer kanunlarda 507 sayılı Esnaf ve Sanatkarlar Kanununa yapılmış olan atıfların da bu yeni Kanuna yapılmış sayılacağı hükmü getirilmiştir.
Yürürlükten kaldırılmış olan 507 sayılı Esnaf ve Sanatkarlar Kanununda yer alan odaların organ seçimlerinin yapılmasına ilişkin esasların bir kısmı, 21 Haziran 2005 tarihi itibariyle yürürlüğe giren 5362 sayılı Esnaf ve Sanatkarlar Meslek Kuruluşları Kanununda yinelenmiştir.
Söz konusu 5362 sayılı Kanunun;
9/a. maddesinde; “Genel Kurul: Genel Kurul toplantı tarihinden en az altı ay önce odaya kaydolmuş ve Bakanlık e-esnaf ve sanatkar veri tabanından, ilgili esnaf ve sanatkarlar meslek kuruluşu tarafından alınacak, genel kurul toplantısına katılacaklar listesine dahil olan üyelerden oluşur.”,
49. maddesinin üçüncü fıkrasında; “ Hakim, gerektiğinde ilgili kayıt ve belgeleri de getirtip inceleme yapmak suretiyle varsa noksanlıkları tamamlattırdıktan sonra seçime katılacak genel kurul üyelerini belirleyen listeyi ve diğer hususları onaylar, onaylanan liste ile toplantıya ilişkin diğer hususlar seçim kurulu ile ilgili esnaf ve sanatkarlar meslek kuruluşunun merkezinde ve genel kurulun yapılacağı yerde asılmak suretiyle, ayrıca Bakanlık e-esnaf ve sanatkar veri tabanında yedi gün süre ile ilan edilir.” hükümlerine yer verilmiştir.
Eskiden odada kayıtlı iken esnaf ve sanatkarlar sicilinden kaydı silinen ancak bu kaydı yenileyen üyelerin hazirun listesine alınıp alınmayacağı hususunun anılan madde hükümleri göz önünde bulundurularak çözümlenmesi gerekir.
5362 sayılı Kanunda 507 sayılı Kanundan farklı olarak “Şoför” ibaresine yer verilmemiş olmakla birlikte 15.06.2005 tarihinde yürürlüğe giren 5362 sayılı Kanun 507 sayılı Kanun döneminde odaya kayıtlı şoförlerin kaydının silinmesini de öngörmemektedir. Aksine, anılan Kanunun Geçici 3. maddesinin 4. fıkrasında, odaların mevcut üyeleri güncelleştirilerek kayıtlı üyelerle genel kurul yapılması hükmüne yer verilerek 507 sayılı Kanun döneminde odaya kayıtlı şoförlerinde genel kurula katılmalarına olanak sağlamıştır. Bu durumda seçim hakiminin odaya kayıtlı üye listelerine kayıtlı üyelerle genel kurul toplantısına katılacaklar listesini belirlemesi gerekmektedir. Şoförlerin odaya kayıtlı olup olmayacakları konusundaki değerlendirmenin, 5362 sayılı Kanunun 2., 3. ve 63. maddeleri yanında esnaf ve sanatkarların yanlarında çalışanlar olarak çırak ve kalfa belirlemesini yapan 72. maddenin 1. ve 2. fıkraları ile Geçici 3. maddenin 4. fıkrası göz önünde bulundurularak konuya çözüm getirilmelidir.
Yine 5362 sayılı Kanunun;
43. maddesinde, olağan toplantı gündeminin nasıl görüşüleceği sıralanmış ve sayılan gündem maddelerinin (m) bendinde seçimlere de yer verilmiştir.
49. maddesinin 9. bendinde ise, “Oy verme işlemi genel kurul görüşmelerinden sonra başlar ve saat 17:00’ye kadar gizli oy açık tasnif esaslarıyla devam eder. Seçim süresi sona erdiği halde sandık başında oylarını vermek üzere bekleyen üyeler de oylarını kullanırlar. Listede adı yazılı bulunmayan üye oy kullanamaz. Oylar oy verenin kimliğinin resmi bir kuruluşça verilen belge ile kanıtlanmasından ve listedeki isminin karşısındaki yerin imzalanmasından sonra kullanılır. Oylar asıl ve yedek üyeler belirtilerek her türlü şekilde düzenlenen oy pusulalarının, üzerinde ilçe seçim kurulu mührü bulunan ve oy verme sırasında sandık kurulu başkanı tarafından verilecek zarflara konulmak suretiyle kullanılır. Bunların dışındaki zarflara konulan oylar geçersiz sayılır. Adaylar asıl ve yedek üye olarak liste halinde seçime girerlerse, tasnif sonunda en fazla oy alan listedeki asıl adaylar asıl, yedek adaylarda yedek olarak seçimi kazanmış olurlar. Liste içindeki oylara göre üyeler sıralanır.” hükmüne yer verilmiştir.
Aynı Kanunun 46. maddesinde, Genel Kurul ve seçimleri ile ilgili olarak, genel kurul toplantısına katılacakları gösterir listenin düzenlenme usulü; 47. maddesinde, genel kurul toplantılarının geçerli olabilmesi için Bakanlık temsilcisi veya hükümet komiserinin toplantı süresince bulunması ve kapanışa kadar toplantıya nezaretinin zorunlu olduğu ve 48. maddesinde ise, Başkanlık divanın teşekkülü düzenlenmiştir.
Kanuna göre, kongre işi oda yönetimince Bakanlık temsilcisi veya hükümet komiserinin gözetiminde, seçim işi ise İlçe Seçim Kurulu Başkanının gözetim ve denetiminde yapılır.
Söz konusu madde hükümleri göz önüne alınarak, seçim için belirlenmiş olan günde oda yönetimi ile de mutabakata varıldıktan sonra önce kongre, sonrasında da aynı kongrenin devamı olarak seçim yapılmalıdır. Bunların birbirini takiben yapılması gerekmektedir.
Bu nedenle, Esnaf ve Sanatkarlar Meslek Kuruluşlarının organ seçimleriyle ilgili olarak Sakarya 1. Merkez İlçe Seçim Kurulu Başkanlığınca sorulan hususların yukarıdaki açıklamalar çerçevesinde çözümlenmesi gerektiği yönünde görüş bildirilmesine karar verilmelidir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1- Esnaf ve Sanatkarlar Meslek Kuruluşlarının organ seçimleriyle ilgili olarak Sakarya 1. Merkez İlçe Seçim Kurulu Başkanlığınca sorulan hususların yukarıdaki açıklamalar çerçevesinde çözümlenmesi gerektiği yönünde görüş bildirilmesine,
2- Karar örneğinin Sakarya 1. Merkez İlçe Seçim Kurulu Başkanlığına gönderilmesine,
15.10.2005 tarihinde oybirliği ile karar verildi.  (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy