(5393 S. K. m. 9, 12) (2972 S. K. m. 33)
Karar No: 470 
Patnos İlçe Seçim Kurulu Başkanlığı tarafından Kurulumuz Başkanlığına gönderilen 15.11.2005 tarihli ve 2005/76 sayılı yazıda; Patnos Belediye Başkanlığının 14.11.2005 günlü, 2005/1-682 sayılı yazısı ile İlçelerine bağlı Alpaslan Mahallesinin; Alpaslan, Sanayi, 14 Nisan, Badişan, Süphandağı ve Atatürk Mahallesi olmak üzere 6; İnönü Mahallesinin İnönü ve Sarısı Mahallesi olmak üzere 2; Çay Mahallesinin Çay ve Selahaddini Eyyubi Mahallesi olmak üzere 2 ve Yeşilçimen Mahallesinin Yeşilçimen ve Yunusemre Mahallesi olmak üzere 2 mahalleye ayrılmalarına karar verildiği ve sözkonusu kararın 5393 sayılı Belediye Kanununun 9. maddesi gereğince Valilikçe onaylandığı ve bu mahalleler için mahalle muhtarlığı seçimlerinin yapılması hususunun bildirildiği, ancak 2972 sayılı Kanunun 33. maddesinin 2. ve 4. fıkraları uyarınca, durumun 48 saat içerisinde ilan edilerek ilan tarihinden itibaren 60. günü takip eden ilk Pazar günü seçim yapılacağının öngörülmesi karşısında, ilgili mahallelerin seçimlerinin ara seçimlerle birlikte yapılıp yapılamayacağı, şayet yapılacaksa seçim takviminin başlatılması hususlarında Başkanlıklarına görüş bildirilmesi istenilmiş olmakla, konu incelenerek;
GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:
2972 sayılı Mahalli İdareler ile Mahalle Muhtarlıkları ve İhtiyar Heyetleri Seçimi Hakkında Kanun'un 8 inci maddesine göre, mahalli idareler seçimleri 5 yılda bir yapılır. Mahalle muhtarlığına ve ihtiyar heyeti üyeliğine seçilenlerin de 5 yıl süre ile görev yapmaları, bu maddenin doğal gereğidir. O halde, 5 yıl dolmadan veya sözü edilen Kanun'un 33 üncü maddesinde öngörülen koşullar oluşmadan muhtarlık ve ihtiyar heyeti üyeliği boşalmış sayılamaz. Öte yandan, bir mahallenin bölünmesi halinde mevcut (bölünen) mahallede de seçim yapılması gerektiğine ilişkin ne seçim ne de konu ile ilgili mevzuatta herhangi bir hüküm yer almış değildir.
Bu durumda, yeni kurulan mahalleler ile birlikte mevcut (bölünen) mahallelerde de seçim yapılmasına yasal olanak bulunmamaktadır.
Ayrıca, 5 yıl süre ile seçilmiş olan mahalle muhtar ve ihtiyar heyeti üyelerinin, bu süre dolmadan ve yasal zorunluluk bulunmadan, yeni mahalleler kurulması nedenine dayalı olarak görevlerinin sona erdirilmesi, halk iradesine olduğu kadar bu kişilerin anayasal seçilme haklarına da aykırılık oluşturur.
Kaldı ki, bir mahallenin bölünmesi halinde mevcut (bölünen) mahallede de seçim yapılmaması, bir köyün bölünmesi halinde mevcut (bölünen) köyde seçim yapılamayacağına ilişkin Kurulumuz'un yerleşik kararlarına da uyum sağlayacaktır.
Bu itibarla, bir mahallenin bölünmesi ya da birden çok mahallenin belirli kısımlarının ayrılarak yeni bir mahalle oluşturulması gibi durumlarda mevcut (bölünen) mahallede seçim yapılmaması ve sadece yeni kurulan mahallede seçim yapılması gerekir. Bundan ayrı olarak, mahalle ayrılmasında eski mahalle varlığını korur ve seçilmiş organlarında bir boşalma ve seçimi gerektirir eksilme olmadıkça yeniden seçim yapılmaz. Olayımızda da durum bu niteliktedir. Varlığını koruyan “Alpaslan, İnönü, Çay ve Yeşilçimen” Mahalleleri muhtar ve ihtiyar heyeti üyelerinin yeni kurulan mahalle sınırları içerisinde oturur durumda olmaları söz konusu olması halinde dahi sonucu etkilemez. Bu hal onların görevlerini etkiler durum yaratırsa, konuya idari makamlar çözüm üretirler.
Öte yandan, Patnos İlçe Seçim Kurulu Başkanlığının 15.11.2005 gün ve 2005/76 sayılı yazısı ve Patnos Belediye Meclisinin 06.07.2005 gün ve 7 sayılı kararı ile; Alpaslan Mahallesinin; Alpaslan, Sanayi, 14 Nisan, Badişan, Süphandağı ve Atatürk Mahallesi adıyla 6; İnönü Mahallesinin İnönü ve Sarısı Mahallesi adıyla 2; Çay Mahallesinin Çay ve Selahaddini Eyyubi Mahallesi adıyla 2 ve Yeşilçimen Mahallesinin Yeşilçimen ve Yunusemre Mahallesi adıyla 2 yeni mahalle oluşturulmasına karar verildiği ve söz konusu kararın 5393 sayılı Kanunun 9. maddesi uyarınca onaylandığı anlaşılmaktadır.
13 Temmuz 2005 günlü Resmi Gazetede yayımlanan 5393 sayılı Belediye Kanununun 9. maddesinde açıklandığı üzere, “Belediye sınırları içinde mahalle kurulması, kaldırılması, birleştirilmesi, bölünmesi, adlarıyla sınırlarının tespiti ve değiştirilmesi, belediye meclisinin kararı ve kaymakamın görüşü üzerine valinin onayı ile olur.” hükmü yer almıştır.
Anılan Kanunun 12. maddesinde de; 9 maddeye göre verilen kararın kesinleşme tarihini takip eden yılın Ocak ayının birinci gününden itibaren yürürlüğe gireceği vurgulanmıştır.
Bu sebeple, Patnos İlçesine bağlı Alpaslan Mahallesinin bölünerek Alpaslan, Sanayi, 14 Nisan, Badişan, Süphandağı ve Atatürk; İnönü Mahallesinin bölünerek İnönü ve Sarısı; Çay Mahallesinin bölünerek Çay ve Selahaddini Eyyubi; Yeşilçimen Mahallesinin bölünerek Yeşilçimen ve Yunusemre Mahalleleri olarak yeni kurulan mahallelerin kuruluş işlemi 5393 sayılı Belediye Kanunu hükümleri çerçevesinde gerçekleştirilmiş ve anılan Kanunun 9. maddesine göre Valilik Makamınca onaylanmış olduğundan, aynı Kanunun 9. ve 12. maddeleri göz önünde bulundurularak, yeni oluşturulan Mahallelerde (Sanayi, 14 Nisan, Badişan, Süphandağı, Atatürk Mahallesi, Sarısı, Selahaddini Eyyubi, Yunusemre) 01.01.2006 tarihine kadar bir seçim yapılmaması ve 2006 yılı Ocak ayının birinci günü esas alınarak yeni kurulan Mahallelerde (Sanayi, 14 Nisan, Badişan, Süphandağı, Atatürk Mahallesi, Sarısı, Selahaddini Eyyubi, Yunusemre) 2972 sayılı Mahalli İdareler ile Mahalle Muhtarlıkları ve İhtiyar Heyetleri Seçimi Hakkında Kanunun 33 üncü maddesi hükmü çerçevesinde muhtar ve ihtiyar heyeti üyeliği seçimlerinin yapılması, bu mahallelerin ayrıldığı eski Mahallelerde (Alpaslan, İnönü, Çay ve Yeşilçimen) henüz bir boşalma söz konusu olmadığından, muhtar ve ihtiyar heyeti üyeliği seçiminin yapılmasına gerek bulunmadığına karar verilmelidir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1- Bölünen mahallelerde (Alpaslan, İnönü, Çay ve Yeşiliçimen) yeniden seçim yapılmasına gerek olmadığına,
2- Yeni kurulan diğer mahallelerde (Sanayi, 14 Nisan, Badişan, Süphandağı, Atatürk Mahallesi, Sarısı, Selahaddini Eyyubi, Yunusemre) muhtar ve ihtiyar heyeti üyeliği seçimlerinin 5393 sayılı Belediye Kanununun 9. ve 12. maddeleri göz önünde bulundurularak 01.01.2006 tarihine kadar bir seçim yapılmaması ve 2006 yılı Ocak ayının birinci günü esas alınarak yeni kurulan mahallelerde 2972 sayılı Mahalli İdareler ile Mahalle Muhtarlıkları ve İhtiyar Heyetleri Seçimi Hakkında Kanunun 33 üncü maddesi hükmü çerçevesinde muhtar ve ihtiyar heyeti üyeliği seçiminin yapılmasına,
3- Varlığını koruyan “Alpaslan, İnönü, Çay ve Yeşilçimen” Mahalleleri muhtar ve ihtiyar heyeti üyelerinin bir kısmının yeni kurulan mahalle sınırları içerisinde oturur durumda olmaları söz konusu olması halinde dahi sonucu etkilemeyeceğine, bu hal onların görevlerini etkiler durum yaratırsa konuya idari makamların çözüm üretmesi gerektiğine,
4- Karar örneğinin Patnos İlçe Seçim Kurulu Başkanlığı ile Kurulumuz İdari ve Mali İşler Dairesi Başkanlığına gönderilmesine,
19.11.2005 tarihinde oybirliği ile karar verildi. (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy