(2709 S. K. m. 76, 79) (2972 S. K. m. 11, 17, 18, 31, 36) (442 S. K. m. 33) (298 S. K. m. 14) (2839 S. K. m. 11) 
Karar No: 355
Adana İl Seçim Kurulu Başkanlığının derkenar havalesi ile Kurulumuz Başkanlığına Kadir ABAĞ vekili Av. İbrahim ATEŞ tarafından gönderilen 27.07.2005 tarihli dilekçede; 28 Mart 2004 tarihinde yapılan seçimde Adana İli Pozantı İlçesi Yazıcak Köyü muhtarlığına seçilen Niyazi KÖRKÜN’ün aynı tarihte yapılan seçimde il genel meclisi üyeliğine de seçildiği ve seçim sonunda her iki görevi birlikte yürüttüğü, il genel meclisi üyeliği görevinin 2972 sayılı Kanunun 17. maddesi gereğince düşürülerek yedek üye konumunda olan Kadir ABAĞ’ın göreve getirilmesi konusunda İlçe Seçim Kurulu Başkanlığına talep de bulunulduğu, ancak İlçe Seçim Kurulu Başkanlığının 07.06.2005 günlü, 5 sayılı kararı ile adı geçenin Yazıcak Köyü muhtarlığından istifa etmiş olmasından dolayı konusu kalmayan itiraz hakkında hüküm verilmesine yer olmadığından bahisle yapılan itirazın reddedildiği, bu karara karşı İl Seçim Kurulu nezdinde yapılmış olan itirazın da Adana İl Seçim Kurulunun 16.07.2005 tarih ve 2005/28 sayılı kararı ile de itiraz hakkında karar vermenin idari makamların görev alanına girdiği gerekçesiyle İlçe Seçim Kurulu Başkanlığınca verilen kararın yerinde olduğundan itirazın reddine karar verildiği, oysa uygulamanın Kanuna aykırılık teşkil ettiği belirtilerek, Pozantı İlçe Seçim Kurulu Başkanlığının 07.06.2005 günlü, 2005/5 ve Adana İl Seçim Kurulunca verilen 16.07.2005 günlü, 2005/28 sayılı kararlarına karşı yaptıkları itirazın kabulü ile Niyazi KÖRKÜN’ün İl Genel Meclisi Üyeliğini reddetmiş sayılmasına karar verilmesi istenilmiş olmakla, konu incelenerek;
GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:
Dilekçede sözü edilen kişinin, seçildiği tarihte iki göreve birlikte seçildiği ve Yasanın öngördüğü sürede tercih hakkını kullanmamış olduğu gerekçesiyle tutanağın kendisine verilmesine ilişkindir.
Yüksek Seçim Kurulunca benimsenen uygulamaya göre köy ve mahalle seçimleri sebebiyle yapılan itirazlar üzerine İl Seçim Kurulunca verilen kararlar kesin olmakla beraber, .... 2972 sayılı Kanunun 31 ve 36 ncı maddelerinin yollamada bulunduğu, 2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanununun 11 inci maddesi ve Anayasasının 76 ncı maddesinde öngörülen seçilme yeterliliğine ilişkin koşullardan seçilenin Türk olmadığına, yaşının Kanunda gösterilenden küçük olduğuna, okur-yazar olmadığına, seçilme yeterliğini kaybettiren bir mahkumiyeti bulunduğuna ve benzeri tam kanunsuzluk hallerine ilişkin ihbar, itiraz ve iddiaların seçim sonuçlarının kesinleşmesinden sonra dahi, T.C. Anayasasının 79 uncu maddesinin verdiği görev ve yetkiye dayanılarak Yüksek Seçim Kurulunca her zaman incelenebileceği Kurulumuz tarafından kabul edilmektedir.
298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanunun 14 ve T.C. Anayasasının 79 uncu maddelerinde Yüksek Seçim Kurulunun görev ve yetkileri belirlenmiştir.
Aynı Kanunun 111. maddesinde; “Bu Kanunda, kurulların kesin olduğu yazılı bulunmayan kararlarına karşı, her kurulun bağlı olduğu üst kurul, itiraz merciidir.” hükmü yer almaktadır.
2972 sayılı Mahalli İdareler ile Mahalle Muhtarlıkları ve İhtiyar Heyetleri Seçimi Hakkında Kanunun değişik 17. maddesinde; milletvekilliği, belediye başkanlığı, il genel meclisi ve belediye meclisi üyeliği ile muhtarlığın bir şahıs sorumluluğunda birleşemeyeceği açıklandıktan sonra, bu görevlerin birisinde bulunanlardan bir diğerine seçilenlerin, seçim sonuçlarının kendilerine tebliğ edildiği tarihten itibaren 15 gün içinde tercih haklarını kullanacakları belirtilmekle yetinilmiş, bu görevlerden ikisine birlikte seçilmiş olanların tercih haklarının kullanılması ve bunun sonucu olarak boşalan görev için yapılması gerekli işlemle ilgili herhangi bir düzenleme yer almamıştır.
Seçim işlemlerinin niteliği ve özelliği göz önüne alınarak, söz konusu maddede yazılı görevlerin birisinde bulunanlardan bir diğerine seçilenlere tanınan tercih hakkının, benzerliği nedeniyle bu görevlerden ikisine birlikte seçilmiş olanlara da tanınması zorunlu bulunmakla ve bu hakkın maddede belirli 15 gün içinde kullanılması halinde boşalan yere kendilerinden sonra gelenlerin seçilmiş sayılması gerekmektedir.
Kaldı ki kanunun öngördüğü istifa etmemek yukarıda tanımlanan tam kanunsuzluk hali olarak nitelendirilemeyeceği gibi kamu düzeniyle de ilgili değildir.
Kamu düzeniyle ilgili olmayan ve itiraz edilmemekle kesinleşen seçim sonucunda seçilen kişilerin ehliyetsizliği ileri sürülerek tutanaklarının iptali istenemez.
Ayrıca, seçim kurullarına yasa ile verilen görevler arasında, iki göreve seçilen bir kişinin bunlardan hangisini tercih etmiş sayılacağı ve bu görevlerin birlikte yürütülüp yürütülmeyeceği konusunun düzenlenmesi yetkisi de bulunmamaktadır.
2972 sayılı Kanuna göre, muhtarlık seçimlerinde adaylık usulü yoktur. Aynı Kanunun 31. maddesinde, 2972 sayılı Kanunun atıf yaptığı diğer konulardaki seçilmeye engel hallerinde muhtar seçimlerinde geçerli olduğu ve yine aynı Kanunun 36 ıncı maddesinde 2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanununa yollamada bulunulmuş ise de, bu yollama “seçilmeye mani hal” olarak sınırlandırılmıştır. Anılan Kanunun seçilemeyeceklere ilişkin 11 inci maddesinde, iki göreve birlikte seçilmiş olmak seçilmeye engel, diğer bir deyimle “seçilmeye mani” hal olarak sayılmamıştır. Aynı Kanunun 18 inci maddesinde de, görevinden ayrılması gerekenlerin belli sürelerde “ayrılma isteğinde bulunmadıkça” adaylıklarını koyamayacakları ve aday gösterilemeyecekleri belirtilmiştir. Adaylığa engel bir husus, seçimden sonra da seçilmeye engel bir durum arzeder ise de bu durum, sadece “adaylık” sözkonusu hallerde vardır. Adaylık sözkonusu değil ise, bu durumun seçimden sonra seçimi yapılan görev için yasal bir engel oluşturup oluşturmadığına bakılmalıdır. Bu konu ise seçim kurullarının görevi dışındadır.
442 sayılı Köy Kanununun 33 üncü maddesi de; “köy muhtarlığına ve ihtiyar meclisi üyeliğine seçildikten sonra” sayılan 8 hal kapsamında bulunanların muhtar ve ihtiyar meclisi üyeliğinden İl veya İlçe İdare Kurulunca çıkarılacaklarını hükme bağlamıştır.
Olayda, Yazıcak Köyü muhtarlığına seçilen Niyazi KÖRKÜN aynı tarihte yapılan seçimde il genel meclisi üyeliğine de seçilmiş ve bu iki görevi bugüne kadar birlikte yürütmüş ise de, 2972 sayılı Kanunun 17. maddesinde tanımlanan tercihini yasada belirli 15 günlük süre geçtikten sonra kullanmıştır.
Yasada belirli süre geçtikten sonra kullanılan tercih sonucunda seçim kurullarının üzerine düşen görev idari makamın bildirimi üzerine boşalan görev için sadece muhtarlık seçimini yapmakla sınırlandırılmıştır.
Bu itibarla, 28 Mart 2004 tarihinde yapılan seçimde hem İl Genel Meclisi üyeliğine hem de köy muhtarlığına seçilen kişinin bu iki görevi birlikte yürütüp yürütemeyeceği veya hangi görevi yürütmesi gerektiği hususunda karar vermeye Kurulumuz yetkili olmayıp, seçimden sonra hasıl olan hukuki durumun değerlendirilmesi ve gereken işlemin yapılması idari makamların görev ve yetkisine dahil olup, konunun il genel meclisince çözümlenmesi gerektiğinden bu konuda seçim hukuku yönünden yapılacak bir işlem bulunmamaktadır.
Bu nedenle, yapılan itirazın reddine karar verilmelidir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenle;
1- İtirazın reddine,
2- Karar örneğinin Adana İl ve Pozantı İlçe Seçim Kurulu Başkanlıkları ile Kadir ABAĞ vekili Av. İbrahim ATEŞ’e gönderilmesine,
06.08.2005 tarihinde oybirliği ile karar verildi. (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy