(5272 S. K. m. 4, 87) (1580 S. K. m. 7, 8) (298 S. K. m. 23, 24, 25)
Karar No: 52 
Emet İlçe Seçim Kurulu Başkanlığınca Kurulumuz Başkanlığına gönderilen 08.02.2005 günlü, 2005/7 sayılı yazıda; Kütahya Valiliğinin 31.01.2005 gün ve 161 sayılı yazıları ile İlçelerine bağlı Doğanlar Köyünün Yenice Belediyesi sınırları içerisine dahil edilmesi isteğiyle Referandum (Halkoylaması) yapılmasının istenildiği, 5272 sayılı Belediye Kanununun 4. maddesinin 4. fıkrasında; Valinin bildirimi üzerine mahalli seçim kurullarının onbeş gün içinde köyde veya köy kısımlarında kayıtlı seçmenlerin oylarının alınarak sonucun bir tutanakla ilgili valiliğe bildirileceğinin öngörüldüğü, ancak bu süre içerisinde seçmen listelerinde güncelleştirme yapılıp yapılamayacağı veya en son yapılan seçimde kullanılan sandık seçmen listelerinin bu seçimde kullanılıp kullanılmayacağı, seçmen bilgi kartlarının düzenlenip düzenlenmeyeceği, sandık kurulu oluşum esas ve süreleri, 15 günlük sürenin hangi tarihten itibaren başlaması gerektiği, seçmen kütüklerinin ve plebisit tutanaklarının kesinleşme süreleri ile itirazlar hakkında ne gibi bir işlem yapılacağı ve itiraza yetkili kişilerin kimler olduğu ve oy pusulalarının hangi renkte ne şekilde olacağı hususlarında Başkanlıklarına görüş bildirilmesi istenilmiş olmakla, konu incelenerek;
GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:
Daha önce yürürlükte bulunan, 1580 sayılı Belediye Kanununun değişik 7. maddesinde; Valiliğin bildirimi üzerine en az 15 gün içerisinde o yerde ilan edilip, ilan tarihinden sonra gelen 60 ıncı günü takip eden ilk Pazar günü seçim yapılması öngörülmekte iken, 24 Aralık 2004 günlü Resmi Gazetenin 25680 sayılı nüshasında yayımlanarak yürürlüğe giren 5272 sayılı Belediye Kanununun 87. maddesinin (a) fıkrasıyla, 03.04.1930 tarihli ve 1580 sayılı Belediye Kanunu ile bu Kanunun ek ve değişiklikleri yürürlükten kaldırılmıştır.
1580 sayılı Belediye Kanununun yürürlükten kaldırılması sonucu yürürlüğe konulan 5272 sayılı Belediye Kanununun 4. maddesinin 4. fıkrasında; bir veya birden fazla köyün köy ihtiyar meclisinin kararı veya seçmenlerinin en az yarısından bir fazlasının mahallin en büyük mülki amirine yazılı başvurusu ya da valinin kendiliğinden buna gerek görmesi durumunda, valinin bildirimi üzerine, mahalli seçim kurulların, onbeş gün içinde köyde veya köy kısımlarında kayıtlı seçmenlerin oylarını alacağı ve sonucu bir tutanakla valiliğe bildireceği,
Aynı Kanunun 8. maddesinin 1. fıkrasında da; bir belde veya köyün veya bunların bazı kısımlarının meskun sahasının, komşu bir beldenin meskun sahası ile birleşmesi halinde, iltihak olunacak belde sakinlerinin oylarına başvurulmaksızın, katılmak isteyen köy veya belde veya bunların kısımlarında yapılan oy verme sonucuna ait evrakın, valilikçe iltihak olunacak belediyeye gönderileceği, belediye meclisinin evrakın gelişinden itibaren otuz gün içerisinde istek hakkındaki kararını vereceği ve belediye meclisinin kabulüyle katılımın gerçekleşeceği, katılma talebinin belediye meclisi tarafından reddi durumunda, kararın tebliğinden itibaren onbeş gün içinde istek sahiplerinin itirazı üzerine, valinin görüşüyle birlikte dosyanın, İçişleri Bakanlığı tarafından görüşü alınmak üzere Danıştay’a gönderileceği ve Danıştay’ın görüşü üzerine 4 üncü maddedeki usule göre işlemin tamamlanacağı,
hükümlerine yer verilmiştir.
Diğer yandan, 1580 sayılı Kanunun yürürlükte olduğu dönemde Yüksek Seçim Kurulunun 11.04.1969 tarihli ve 180 sayılı kararı ile kabul edilen Örnek:108 sayılı Genelgede, Plebisitte Seçmenlerin Oylarına Başvurma Usul ve Şartları ayrıntılı olarak düzenlenmiş bulunmaktadır.
5272 sayılı Belediye Kanunu, Anayasa Mahkemesince şekil yönünden iptal edilerek yasal boşluğun doldurulması için yasama organına 6 ay süre verilmiş bulunmaktadır. Anayasa Mahkemesi kararında belirtilen süre içinde yeniden yapılacak yasal düzenlemeye göre, halkoylaması için ayrı bir genelge düzenlenerek tüm teşkilata duyurulacağı açıktır.
Bu yeni yasal düzenlemeler karşısında, Kütahya Valiliğince Emet İlçesine bağlı Doğanlar Köyünün Yenice Belediyesi sınırları içerisine dahil edilmesi hususunda yapılması istenen halkoylamasının, yukarıda bahsedilen 5272 sayılı Belediye Kanununun 4. ve 8. maddeleri uyarınca yerine getirilmesi ve yapılacak plebisit (halkoylaması) iş ve işlemlerinde, ekli Plebisitte Seçmenlerin Oylarına Başvurma Usul ve Şartlarına Dair Örnek: 108 sayılı Genelgede belirtilen ilkeler de esas alınarak;
1- Yapılacak olan plebisit (halkoylaması) seçiminde, Sandık Seçmen Listelerinin Güncelleştirilmesi Esaslarını Gösterir Örnek: 140/I sayılı Genelge hükümleri çerçevesinde, o bölgede en son yapılan seçimde kullanılan sandık seçmen listelerinin, yazışmalarda geçen süre de dikkate alınarak ilçe seçim kurulunca belirlenecek en kısa ve uygun bir süre içinde askıya çıkartılarak güncelleştirilip kesinleştirilmesi ve kesinleşen bu listeler ile seçime gidilmesi,
2- Bilgisayar ortamında bulunan illerin seçmen kütükleri Seçmen Kütüğü Genel Müdürlüğünce tutulduğundan, listelerin askıdan indirilmesinden ve Seçmen Kütüğü Genel Müdürlüğünde sandık bölgesi askı listeleri güncellenip sandık seçmen listesi haline getirilmesinden sonra listelerle birlikte seçmen bilgi kartlarının da anılan Genel Müdürlük tarafından dökülerek ilçe seçim kurulu başkanlığına gönderilmesi ve bu şekilde seçmen bilgi kartlarının kullanılması,
3- Halkoylamasını yapacak sandık kurullarının, 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanunun değişik 23. ve ekli 108 sayılı Plebisit Genelgesinin 9. maddelerinde yazılı şekilde siyasi parti üyelerinin de katılmaları ile teşekkül ettirilmesi ve sandık kurulu üye sayısının ise 298 sayılı Kanunun 23. maddesinde öngörülen sayı kadar olması, yine 298 sayılı Kanunun 25. ve Genelgenin 9. maddelerinde yazılı olduğu üzere, sandık başı işlemlerini izlemek üzere ilçede kuruluşu olan siyasi partilerin sandık kurullarında gözlemci bulundurabileceklerinin mümkün olduğu, ayrıca 298 sayılı Kanunun 24. maddesinde de belirtildiği gibi sandık kurullarının görev süresinin ise, oy verme gününden itibaren sayıma ilişkin evrak ve belgelerin ilçe seçim kuruluna teslim edilinceye kadar aralıksız olarak çalışmaya devam etmeleri,
4- 5272 sayılı Kanunun 4. maddesinin 4. fıkrasında, plebisit (halkoylaması) seçiminin idari makamın (Valinin) bildirimi üzerine 15 (Onbeş) gün içinde yapılarak sonuç tutanağının ilgili Valiliğe bildirilmesinin gerektiği öngörüldüğünden, söz konusu 15 günlük sürenin, Valinin bildiriminden bugüne kadar geçen sürelerde dikkate alınarak plebisit seçiminin en kısa sürede yapılması,
5- Halkoylamasında, Başkanlığımızca gönderilecek olan ve üzerinde “EVET” yazılı beyaz, “HAYIR” yazılı turuncu renkli hazır basılı oy pusulalarının kullanılması,
6- Halkoylaması sonuç tutanağı ile itirazlar ve itiraza yetkili kişiler hakkında 298 sayılı Kanun hükümleri ile Örnek: 108 sayılı Plebisit Genelgesinin 7., 10., 12. ve 13. maddelerinde belirtilen ilkeler çerçevesinde işlem yapılması, gerektiğine kadar verilmelidir.
SONUÇ: 1- Halkoylamasında tereddüde düşülen konularda yukarıdaki açıklamalar doğrultusunda işlem yapılması gerektiğine,
2- Karar örneğinin ve eki plebisit genelgesinin gereği için Emet İlçe Seçim Kurulu Başkanlığına ve bilgi için Kurulumuz Seçmen Kütüğü Genel Müdürlüğü ile İdari ve Mali İşler Dairesi Başkanlığına gönderilmesine,
12.02.2005 tarihinde oybirliği ile karar verildi. (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy