(2709 S. K. m. 69) (2820 S. K. m. 60, 96, 98, 100, 101, 106)
Karar No: 18
Türkiye Komünist Partisi vekili Av. Özlem ŞEN tarafından Kurulumuz Başkanlığına verilen 03.01.2002 günlü dilekçede; 11.11.2001 tarihinde yapılan Olağanüstü Genel Kongre sonucunda Sosyalist İktidar Partisinin ismini Türkiye Komünist Partisi olarak değiştirdiği, değişiklik sonucu yapılan Merkez Komite toplantısında partinin tüm defterlerinin Türkiye Komünist Partisi ismiyle tasdiki hakkında karar alındığını, alınan karar doğrultusunda ise tüm illerde merkez ilçe seçim kurulu başkanlıklarına başvurularak parti defterlerinin tasdikinin istendiği, ancak Diyarbakır 1. Merkez İlçe Seçim Kurulu Başkanlığına yapılan 20.12.2001 günlü başvurunun 25.12.2001 günlü, 2001/48 sayılı karar ile reddedildiği ve karara gerekçe olarak da partinin isminin 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu’nun 96/Son maddesine aykırı olduğundan bahisle, partilerine ait defterlerin tasdikinin yapılamayacağının belirtildiği, oysa Siyasi Partiler Kanuna göre kurulacak bir siyasi partinin “Komünist” ibaresini isminde kullanması yasaklanmış bulunmakta ise de, aynı yasaya göre bu ismin kullanılıp kullanılmayacağına dair denetimi yapacak olan merciin Anayasa Mahkemesi olduğu, nitekim 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanununun 98. maddesinde ise anılan Kanunun 4. Bölümündeki hususlara uyup uymadığının denetiminin Cumhuriyet Başsavcılığının istemi üzerine Anayasa Mahkemesi tarafından yapılacağının açıkça belirtilmiş olmasına karşın, seçim kurullarının yetkisi dahilinde olmayan konuda verilmiş bulunan Diyarbakır 1. Merkez İlçe Seçim Kurulu Başkanlığının 25.10.2001 günlü, 2001/48 sayılı kararının kaldırılarak, Türkiye Komünist Partisine ait defterlerin tasdikinin sağlanması ve diğer illere ait merkez ilçe seçim kurulu başkanlıklarında benzer sorunların yaşanmaması bakımından gerekli önlemlerin alınması istenilmiş olmakla, konu incelenerek;
GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:
T.C. Anayasası’nın 69. maddesinin 4. fıkrasında, “siyasi partilerin kapatılması, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısının açacağı dava üzerine Anayasa Mahkemesince kesin olarak karara bağlanır.” hükmü yer almıştır.
2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu’nun Dördüncü Kısmında siyasi partilerle ilgili yasaklara yer verilmiş; 96. maddesinin son fıkrasında komünist, anarşist, faşist, teokratik, nasyonal, sosyalist, din, dil, ırk, mezhep ve bölge adlarıyla ve aynı anlama gelen adlarla da siyasi partiler kurulamayacağı veya parti adında bu kelimeler kullanılamayacağı belirtilmiş; 100. ve 101. maddelerinde siyasi partilerle ilgili yasaklara aykırılık halinde dava açılması ve partilerin kapatılması usulü düzenlenmiş ve 98. maddesinde de Anayasanın 69/4. maddesine paralel olarak siyasi partilerin kapatılmasının, Cumhuriyet Başsavcısı veya Cumhuriyet Başsavcıvekilinin açacağı dava üzerine Anayasa Mahkemesince, Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu hükümleri uygulanmak suretiyle, dosya üzerinde inceleme yapılarak karara bağlanacağı öngörülmüştür.
Olayda, Sosyalist İktidar Partisinin 11.11.2001 tarihinde yapmış olduğu olağanüstü kongrede yapılan tüzük değişikliği doğrultusunda ismini Türkiye Komünist Partisi olarak değiştirdiği, partinin Diyarbakır İl Örgütü adına il başkanı Kenan AKTAN’ın Diyarbakır 1. Merkez İlçe Seçim Kurulu Başkanlığına başvurarak 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu’nun 60. maddesi gereğince partinin yeni ismi ile parti il örgütünün kullanacağı defterlerin tasdikini istediği, adı geçen ilçe seçim kurulu başkanlığının 25.12.2001 günlü, 2001/48 sayılı kararı ile komünist adıyla bir siyasi parti kurulması mümkün bulunmadığından bahisle talebin reddedildiği anlaşılmaktadır.
Yukarıda bahsedilen Anayasa ve Yasa hükümleri uyarınca, siyasi partilerin kapatılması konusunda İl, İlçe ve Yüksek Seçim Kuruluna herhangi bir görev ve yetki verilmemiş olup, ancak 2820 sayılı Yasanın 106. maddesi kapsamında siyasi partilerle ilgili yasaklara aykırılık halleri hakkında bilgi edinen kurulların bu bilgileri mahalli Cumhuriyet Savcılığına yazı ile bildirmeleri, Cumhuriyet Savcılıklarının da, bu bilgileri hemen Adalet Bakanlığına ve belgeleriyle birlikte Cumhuriyet Başsavcılığına yazı ile bildirmeleri mümkün bulunmaktadır.
Nitekim seçim kurullarının, kendisini ilgilendirmeyen konu üzerinde inceleme yapıp karar vermiş olmasının, kamu hukuku bakımından, yetkinin gaspı niteliğinde bulunduğu, bu bakımdan verilen kararın hiç verilmemiş bir karar sayılacağı, böyle bir durumun Yüksek Seçim Kurulunca doğrudan doğruya ve kendiliğinden göz önünde tutulmasının hukuki bir zorunluluk olduğu Yüksek Seçim Kurulunun yerleşik kararlarıyla kabul edilmiş bulunmaktadır.
Bu durum karşısında, 2820 sayılı Kanunun 60. maddesine göre parti defterlerinin ilçe seçim kurulunca tasdiki gerekmektedir.
Sonuç: Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1 - Türkiye Komünist Partisi vekili Av. Özlem ŞEN’in itirazının kabulü ile Diyarbakır 1. Merkez İlçe Seçim Kurulu Başkanlığının 25.12.2001 günlü, 2001/48 sayılı kararının kaldırılmasına,
2 - Karar örneğinin Diyarbakır 1. Merkez İlçe Seçim Kurulu Başkanlığı ile Türkiye Komünist Partisi vekili Av. Özlem ŞEN’e gönderilmesine,
09.01.2002 tarihinde oybirliği ile karar verildi. (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy