Yüksek Seçim Kurulu - 06.06.2022
Karar Dilini Çevir:


(2709 S. K. m. 76, 79) (2972 S. K. m. 6, 25, 34, 37) (442 S. K. m. 41, Ek m. 7) (2839 S. K. m. 11) 
Karar No: 1007
Kurulumuz Başkanlığına Ziya TURGUT tarafından gönderilen 02.04.2004 tarihli dilekçede; 28 Mart 2004 tarihinde Kırşehir İli Karahıdır Kasabasına bağlı Yayla Mahallesinde yapılan muhtarlık seçimine ilişkin olarak, Kırşehir İl Seçim Kurulunca verilen 01.04.2004 günlü, 2004/6 sayılı kararın kaldırılması istenilmiş olmakla, konu incelenerek;
Gereği Görüşülüp Düşünüldü:
2972 sayılı Mahalli İdareler ile Mahalle Muhtarlıkları ve İhtiyar Heyetleri Seçimi Hakkında Kanunun 6 ncı bölümünde köy ve mahalle muhtarları, köy ihtiyar meclisi ve mahalle ihtiyar heyeti üyeliği seçimleri ile ilgili olarak yapılmış olan düzenlemelerde, bu seçimlerin itiraz usul ve esaslarına yer verilmemiştir. Kanunun 34 üncü maddesinde, bu seçimlerde diğer işlemlerin bu Kanunda ve bu Kanunun atıf yaptığı diğer kanunlarda yazılı usul ve esaslara göre yürütüleceğine değinilmekle yetinilmiştir. Kanun hükmünden de anlaşılacağı üzere bu yollama yalnız “seçim işlerinin yürütülmesine” ilişkin olup ilgililerin ihtiyarına bırakılmış olan itiraz, yasanın görev verdiği kişi ve kuruluşlar tarafından “yürütülmesi” gereken bir işlem niteliğinde olmadığından, belediye ve il genel meclisi seçimlerinde itirazları düzenleyen 25 inci maddeye yollamada bulunulmadığı açıktır. Bu nedenle de madde hükmünün köy ve mahalle seçimleri hakkında uygulanma olanağı da yoktur.
Aynı Kanunun, 37 nci maddesi ile Köy Kanununun bu konuda özel bir düzenleme getirmiş olan Ek-7 nci maddesinin, yürürlükten kalktığı ileri sürülemez. Çünkü; 442 sayılı Köy Kanununun 286 sayılı Kanunla eklenmiş olan Ek-7 nci maddesinin “ilçe seçim kurullarının kararlarına; 26 Nisan 1961 tarihli ve 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanunun 129 uncu maddesinde belirtilen süreler içinde; seçimin iptaline dair kararlarına da 15 gün zarfında, il seçim kurullarına itiraz edilebilir. İl Seçim Kurulları itirazları inceleyerek en geç 1 ay içinde kesin olarak karara bağlar.” yolundaki hükümleri, köy seçimlerindeki itiraz usul ve esaslarını iki aşamalı bir sürece bağlamakta, bu düzenlemenin ise, 2972 sayılı Kanunda belediye seçimleri ile ilgili itirazları düzenleyen 25 inci madde gibi köy ve mahalle seçimlerindeki itirazlara dair veya bu seçimlerdeki itirazlar konusunda anılan maddeye yollamada bulunan bir hüküm bulunmadığı için 2972 sayılı Kanun hükümlerine aykırı bulunmadığı ve dolayısıyla da, sözü edilen 37 nci madde kapsamında olmadığı açıktır.
Esasen, Uygulama İmkanı Kalmamış Olan Kanunların Yürürlükten Kaldırılması Hakkındaki 04.11.1988 gün ve 3488 sayılı Kanun, kaldırılan kanunlar arasında 286 sayılı Kanunu saymamış olduğuna göre, bu Kanun yürürlükten kaldırılmamış olup Köy Kanununa Ek olarak getirdiği sözü edilen 7 nci madde hükümlerinin bu nedenle yürürlükte olduğu kabul edilmelidir.
Açıklanan yasal durum karşısında muhtarlık seçimlerinde ilçe ve il seçim kurullarına itiraz edilebileceği; il seçim kurulunca verilecek kararın kesin olacağı ve bu kararların Yüksek Seçim Kurulunca incelenmelerinin olanaksız olduğu anlaşılmaktadır.
Öte yandan 2972 sayılı Kanun, köy seçimleriyle mahalle seçimlerini birlikte düzenlemiş ve aralarında hiçbir uygulama farkı öngörmemiş olduğundan, mahalle seçimlerine ilişkin itirazlar üzerine il seçim kurullarınca verilen kararların da kesin olduğunu kabul etmek gerekmektedir.
Ancak, 2972 sayılı Kanun ile bu Kanunun yollamada bulunduğu 2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanununun 11 inci maddesinde belirtilen seçilme yeterliği koşullarından olup da Anayasanın 76 ncı maddesinde yer alan seçilenin Türk olmadığına, yaşının kanunda belirtilenden küçük olduğuna, okur-yazar olmadığına, seçilme yeterliğini kaybettiren bir mahkumiyeti bulunduğuna ve benzeri tam kanunsuzluk hallerine ilişkin ihbar, itiraz ve iddiaların seçim sonuçlarının kesinleşmesinden sonra dahi, T.C. Anayasasının 79 uncu maddesinin verdiği görev ve yetkiye dayanılarak Yüksek Seçim Kurulunca her zaman incelenebileceği hususu ayrık tutulmalıdır.
442 sayılı Köy Kanunun 41. maddesinde; “ İl merkezine bağlı köylerde vali, ilçelere bağlı köylerde kaymakamlar, muhtarın köy işlerini ve kanunlarla verilen diğer görevlerini yapmadığını görürlerse muhtara yazılı ihtarda bulunurlar. Buna rağmen iş görmeyen muhtar, yetkili idare kurulu kararıyla görevinden uzaklaştırılır. “ hükmü yer almaktadır.
Bu dilekçede ise, yukarıda sözü edilen tam kanunsuzluk hallerinden hiçbiri söz konusu olmadığından, itirazın Yüksek Seçim Kurulunca incelenmesine olanak bulunmamaktadır.
İtiraza konu Yayla Mahallesi muhtarının seçimlerden önce hakkında adli makamlarca yapılmakta olan soruşturmalar sonuçlanıncaya kadar Kırşehir Valilik Makamınca görevinden uzaklaştırılması, 2972 sayılı Kanunun 31/3 üncü ve 442 sayılı Kanunun 41 inci maddesi kapsamına girmediğine ve seçilme yeterliliğine engel olmadığına ilişkin İlçe Seçim Kurulunun 30.03.2004 tarih, 2004/8 karar sayılı ve İl Seçim Kurulunun 01.04.2004 tarih, 2004/6 karar sayılı kararları yasalara ve Yüksek Seçim Kurulu kararlarına uygun olduğu anlaşılmakla itirazın reddine karar verilmelidir.
 Sonuç: 1 - Açıklanan nedenlerle; tam kanunsuzluk hali bulunmadığından ilçe ve il seçim kurulu kararları yasaya uygun olduğundan itirazın kesinlik nedeniyle reddine,
2 - Kararın Ziya TURGUT’a gönderilmesine,
06.04.2004 tarihinde oybirliği ile karar verildi. (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy