(2972 S. K. m. 25, 32, 33) (5393 S. K. m. 9, 12) (30 Mart 2014 Pazar Günü Yapılacak Mahalli İdareler Seçimlerinde Sandık Kurullarının Görev Ve Yetkilerini Gösterir Genelge (Örnek: 138) m. 49, 50) (YSK. 30.11.2013 T. 2013/545 K.) (YSK 12.03.2014 T. 2014/735 K.)
RGT: 30.03.2014
RG NO: 28957
Karar No: 919 
KARAR 
Başkanlıkça Kurulumuza sunulan 10/03/2014 tarihli yazıda; “2972 sayılı Mahalli İdareler ile Mahalle Muhtarlıkları ve İhtiyar Heyetleri Seçimi Hakkında Kanun'un 25. maddesi uyarınca, 2014 yılı Haziran ayının ilk Pazar günü yapılacak tüm seçimlerle ilgili düzenlemenin, Kurulumuzun önceki uygulamaları da dikkate alınarak, gerektiğinde komisyon çalışmasından sonra belirlenerek, karara bağlanmasını takdirlerinize arz ederim.” denilmiş ve Kurulumuzun 10/03/2014 tarih ve 700 sayılı kararı ile Kurulumuz Üyesi Muharrem COŞKUN Başkanlığında, Üyeler Mehmet KÜRTÜL ve İbrahim ZENGİN’den oluşturulan Komisyon çalışmasını tamamlamış olmakla konu incelenerek;
GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:
Kurulumuzun 30/11/2013 tarihli, 545 sayılı Kararı ile mahalli idareler seçimlerinin başlangıç tarihi olan 01/01/2014 tarihinden itibaren oy verme günü 30/03/2014 tarihine kadar olan süre içinde; yeni köy oluşturacak, köyü bölerek yeni oluşumlar doğuracak, köyün idari bağlılıklarını ve ilçeler arası sınırları değiştirecek idari kararların ve ayrıca her türlü halk oylamalarının (plebisit) 30 Mart 2014 Pazar günü yapılacak olan seçimlerde ve bu seçimlerin gerektireceği işlemlerde dikkate alınamayacağı kabul edilmiştir.
5393 sayılı Belediye Kanunu'nun 9. maddesinin ikinci fıkrasında; belediye sınırları içinde mahalle kurulması, kaldırılması, birleştirilmesi, bölünmesi, adlarıyla, sınırlarının tespiti ve değiştirilmesinin belediye meclisinin kararı ve kaymakamlığın görüşü üzerine valinin onayı ile olacağı, aynı Kanun'un 12. maddesinin birinci bendinde de; 9. maddeye göre verilen kararların kesinleşme tarihini takip eden yılın Ocak ayının birinci gününden itibaren yürürlüğe gireceği belirtilmiştir.
Haziran ayının ilk Pazar günü yapıla gelmekte olan mahalli idareler ara seçimleri ise, 2972 sayılı Mahalli İdareler ile Mahalle Muhtarlıkları ve İhtiyar Heyetleri Seçimi Hakkında Kanun'da; il genel meclisi, belediye meclisi, köy ve mahalle muhtarlıkları ile ihtiyar meclisi/heyeti üyeliği seçimleriyle sınırlandırılmıştır.
Öte yandan, herhangi bir nedenle muhtarlığı boşalmış bulunan köy ve mahallelerde, 2972 sayılı Kanun'un 33. maddesinin ikinci fıkrasına göre her yıl Haziran ayının ilk Pazar günü muhtarlık seçimlerinin yapılacağı öngörülmüştür.
2972 sayılı Kanun'un 25. maddesinin ikinci fıkrasında; “Bir seçim çevresinde yapılan seçimin, seçim işlemleri sebebiyle iptaline karar verildiği takdirde, o seçim çevresinde yeniden seçim yapılır. İl seçim kurulu, seçimin iptaline dair kararı ilân ettiği gibi kararın kesinleşmesini müteakip o çevrede seçim yapılacağını da derhal ilân eder.”,
Aynı maddenin üçüncü fıkrasında da; “Bu ilândan sonra gelen 60 ıncı günü takip eden ilk Pazar, oy verme günüdür.”,
hükmüne yer verilmiştir.
30 Mart 2014 günü seçimi yapılamamış belediye seçimleri ve muhtar ve ihtiyar meclisi/heyeti üyeliği seçimleri ile 01 Ocak 2014 tarihinden bu yana oluşan mahalli idare birimlerinden olan köylerin muhtar ve ihtiyar meclisi üyeliği seçimlerinin 01 Haziran 2014 Pazar günü yapılması gerekmektedir.
30 Mart 2014 Pazar günü yapılacak olan Mahalli İdareler Genel Seçimlerinden bir kısmının Yüksek Seçim Kurulunca, diğer kısmının ise il seçim kurullarınca seçim iş ve işlemlerindeki eksiklik ve usulsüzlükler nedeniyle yapılacak itiraz üzerine iptaline karar verilmesi halinde, o çevrede iptal edilecek seçimin yeniden yapılacağı il seçim kurulunca derhâl ilân edilerek, bu ilândan sonra gelen 60. günü takip eden ilk Pazar günü oy verme işlemi gerçekleştirilir.
Yapılmış olan bir seçimin, sadece oy verme ve sonrasına ilişkin bazı işlemler nedeniyle iptal edilmiş ve sonuçlanmamış olması karşısında, seçimin yeniden yapılmasına karar verilmesi durumunda iptal edilen seçime bağlı olarak yapılan veya yerine getirilen tüm işlemlerin yapılacak olan seçimde tekrarlanmasına gerek bulunmamaktadır.
30 Mart 2014 Pazar günü yapılacak olan Mahalli İdareler Genel Seçimlerinin seçim iş ve işlemleri sebebiyle iptal edilmesi üzerine yeniden yapılması gereken seçimlerin; bu seçimin tekrarı ve seçimin devamı niteliğinde bulunduklarının kabulü ile sadece oy verme işlemlerinin tekrarlanması gerekmektedir. Başka bir anlatımla, 30 Mart 2014 tarihinde yapılacak olan seçimler için tespit edilmiş bulunan seçimin başlangıç tarihinden (01 Ocak 2014) itibaren oy verme günü olan 30 Mart 2014 tarihine kadar devam eden seçim süreci içinde, bu seçimler için yerine getirilmiş bulunan seçim iş ve işlemlerinin tümünün tekrarlanmasına gerek bulunmamaktadır.
Bu nedenle de, 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun ile 2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanunu'nun verdiği yetkiye dayanılarak, Yüksek Seçim Kurulunca, yapılacak seçim iş ve işlemler gözetilerek bir kısım süreler kısaltılabilecektir.
Her ne kadar ihtiyar meclisi/heyeti üyeliğinin boşalması halinde ihtiyar meclisi/heyeti ve muhtar seçiminin ilânından sonraki 60. günü izleyen ilk Pazar günü yapılması gerekmekte ise de, ara seçim tarihi olan 01 Haziran 2014 Pazar gününe az bir zaman kala değişik yerlerde ve tarihlerde seçim yapılması gider arttırıcı (mali külfet) nitelik taşıdığından, seçim tarihi 30 Mart 2014 tarihinden sonraya rastlayan ve henüz ilânı yapılmamış ihtiyar meclisi/heyeti üyeleri seçimlerinin de 01 Haziran 2014 tarihinde yapılması uygun bulunmuştur.
Bilindiği gibi seçimlerin amacı, belli görevleri yürütecek kişilerin, vatandaşların hür iradeleri ile belirlenmesidir. Bu bakımdan, yapılacak bir seçimin sağlıklı sonuçlanabilmesi için seçmen vatandaşların oy kullanmaları kadar seçim hangi seçim türü (organ) için yapılıyorsa o görevlere istekli kimselerin de bulunması zorunludur.
30 Mart 2014 tarihinde yapılacak mahalli idareler seçimleri sonrasında, köy veya mahallede, muhtar ve ihtiyar meclisi/heyeti üyeleri seçiminden sonuç alınamaması durumunda hem yerel hizmetlerin, hem de genel idareye ait iş ve işlemlerin aksayacağı ve bir takım sorunların çıkacağı açıktır.
Bu durumda mahallin en büyük mülki idare amirliği ile iletişim kurularak, seçimler sonucu oluşacak yönetimin ve seçimin yararları köy veya mahalle halkına duyurularak, bu görevler için gönüllü ve isteklilerin seçime katılmalarının sağlanması ve seçimin yeniden yapılması gerekmektedir.
Bunlardan ayrı olarak, 30 Mart 2014 tarihinde seçimi yapılamamış olan beldelerin belediye başkanlığı ve belediye meclisi üyeliği ile muhtarlık ve ihtiyar meclisi/heyeti üyeliği seçimleri ile yeni kurulan köylerde yapılacak olan muhtar ve ihtiyar meclisi üyeliği seçimlerinde uygulanacak seçim takvimindeki işlerin düzenli olarak yürütülmesi bakımından muhtarlık bölgesi askı listelerinin ara seçim yapılacak seçim bölgelerinde aynı tarihlerde askıya çıkarılıp askıdan indirilmesi uygun görülmüştür.
Bu nedenle, seçim iş ve işlemlerinde birliğin sağlanabilmesi için yenileme ve ara seçim tarihi 01 Haziran 2014 Pazar günü olarak belirlenmiş ve ilçe seçim kurullarınca hazırlanacak olan seçim takviminde muhtarlık bölgesi askı listelerinin 21 Nisan 2014 Pazartesi günü askıya çıkarılması ve 30 Nisan 2014 Çarşamba günü askıdan indirilmesine, ayrıca aşağıda yapılan açıklamalar doğrultusunda işlem yapılmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Açıklanan nedenlerle;
A) MAHALLE KURULMALARINDA UYGULANACAK YÖNTEM;
5393 sayılı Kanun'un 9. maddesi gereği 2014 yılı içerisinde yeni kurulmuş olan mahallelerde, aynı Kanun'un 12. maddesi uyarınca 01 Ocak 2015 tarihine kadar bir seçim yapılmayacağına ve 2015 yılı Ocak ayının birinci günü esas alınarak 2014 yılı içinde yeni kurulmuş ve kurulacak olan mahallelerde 2972 sayılı Kanun'un 33. maddesinin üç ve devamı fıkraları uyarınca ilân tarihinden sonra gelen 60. günü izleyen ilk Pazar günü muhtar ve ihtiyar heyeti üyeliği seçimlerinin yapılmasına,
B) SEÇİMİ YAPILAMAMIŞ BELEDİYE VE MUHTARLIK SEÇİMLERİ İLE YENİ KURULAN KÖY MUHTARLIĞI İLE İHTİYAR MECLİSİ ÜYELİĞİ SEÇİMLERİ YÖNÜNDEN;
1) Çeşitli nedenlerden dolayı 30 Mart 2014 tarihinde seçimi yapılamamış belediye başkanlığı ve belediye meclisi üyeliği ile muhtar ve ihtiyar meclisi/heyeti üyeliği,
2) İdari değişiklik sebebiyle, 01 Ocak 2014 tarihinden sonra kurulmuş ve 30 Mart 2014 tarihinde seçimi yapılamamış olan veya kuruluşunu 30 Mart 2014 tarihinden sonra tamamlayan köy muhtarlığı ve ihtiyar meclisi üyeliği ile mahalle iken köy statüsüne dönüştürülen yerleşim birimlerinde,
3) 30 Mart 2014 tarihinde yapılacak olan seçimlerden sonra, herhangi bir nedenle boşalacak köy ve mahalle muhtarlıkları ile ihtiyar meclisi/heyeti üyeliği,
4) Seçim günü 02 Nisan 2014 tarihinden sonraya rastlayan ve ilânı yapılmamış ihtiyar meclisi/heyeti üyeleri ve birlikte yapılması gereken muhtarlık,
seçimlerinin 01 Haziran 2014 Pazar günü yapılmasına,
5) Bu seçimlerin başlangıç tarihinin 02 Nisan 2014 Çarşamba günü olduğuna,
6) İlçe seçim kurullarınca, seçimi yapılacak belde, köy ve mahalle adlarının en geç 02 Nisan 2014 tarihine kadar Yüksek Seçim Kuruluna bildirilmesine,
7) 30 Mart 2014 tarihinde yapılacak mahalli idareler seçimlerinde seçimi yapılamayan belediye seçimleri için, yeni bir süreç başlatılarak seçim iş ve işlemlerinin yürütülmesi gerektiğinden, bu seçim türü için ilçe seçim kurullarınca hazırlanacak seçim takviminde;
a) Adaylık için görevinden ayrılması gerekenlerin durumuna,
b) Bu seçime katılabilecek olan siyasi partilerin tespit ve ilân edilmesine,
c) Siyasi partilerin bu seçimler dolayısıyla, hangi usul ve esaslarla aday tespiti yapacaklarının ilgili siyasi partilerden istenerek sonucun ilgili ilçe seçim kuruluna ulaştırılmak üzere o yer il seçim kuruluna bildirilmesine,
ç) Seçime katılabileceği tespit ve ilân olunan siyasi partilerin birleşik oy pusulasındaki yerlerinin (sıralarının) Yüksek Seçim Kurulunca ad ve kur'a çekmek suretiyle belirlenmesine,
d) Bu konuda Yüksek Seçim Kurulunun görev alanına girecek sair konulara (oy pusulası kâğıdı, oy zarfı, ödenek vb.)
yer verilmesine,
8) İlçe seçim kurullarınca, Seçim Bilişim Sisteminden (SEÇSİS) alınacak muhtarlık bölgesi askı listelerinin, 21 Nisan 2014 Pazartesi günü askıya çıkarılmasına ve 30 Nisan 2014 Çarşamba günü saat 17.00’de askıdan indirilmesine,
9) Yapılacak güncelleme işleminin, Yüksek Seçim Kurulunun 31/12/2013 tarihli, 623 sayılı Kararı ile kabul edilen Seçmen Kütüğünün Güncelleştirilmesi Usul ve Esaslarını Gösterir Örnek: 140/I sayılı Genelge'nin bu Karara aykırı olmayan hükümleri çerçevesinde yürütülmesine,
10) Yeni kurulan köylerle, mahalle iken köy statüsüne dönüşen yerleşim birimlerinde ve herhangi bir nedenle organları boşalan köy ve mahallelerde veya 30 Mart 2014 tarihinde seçimi yapılamamış beldeler ile köy ve mahallelerde 01 Haziran 2014 Pazar günü yapılacak seçimlerde, SEÇSİS merkezi seçmen kütüğünde güncelleştirilmiş bilgilere göre sandık seçmen listeleri alınarak kullanılmasına,
C) 30 MART 2014 TARİHİNDE YAPILACAK OLAN MAHALLİ İDARELER SEÇİMLERİNDE, SEÇİMİN, SEÇİM İŞ VE İŞLEMLERİ NEDENİYLE İPTALİNE KARAR VERİLMESİ HALİNDE;
I- Belediye ve il genel meclisi üyeliği seçimlerinde;
1) Seçime katılabilecek siyasi partilerin yeniden tespit ve ilân edilmesine gerek bulunmadığına,
2) 30 Mart 2014 tarihinde yapılacak seçime katılmış olan siyasi partilerin bu seçime de katılabileceklerine ve bu seçimler için oy verme gününün 01 Haziran 2014 Pazar günü olduğuna,
3) Siyasi partilerin yeniden aday tespiti yapamayacaklarına, ancak; ölüm, istifa gibi nedenlerle meydana gelecek boşalmaların ilgili seçim kurullarının belirleyeceği tarihe kadar doldurulabileceğine,
4) 30 Mart 2014 Pazar günü yapılacak seçime bağımsız aday olarak katılacak olanların bu seçime de katılabileceklerine, yeniden bağımsız adaylık başvurusunun kabul edilemeyeceğine,
5) Birleşik oy pusulalarının basımında 30 Mart 2014 tarihinde yapılacak seçim için uygulanan esasların aynen uygulanması gerektiğine,
II- Muhtarlık ve ihtiyar meclisi/heyeti üyeliği seçimlerinde;
30 Mart 2014 tarihinde yapılacak mahalli idareler seçimlerinde, seçimleri yapılmakla birlikte, seçim iş ve işlemleri sebebiyle iptaline karar verilen muhtar ve ihtiyar meclisi/heyeti üyeliği seçimlerinde, sadece oy verme işlemlerinin tekrar edilmesine ve muhtarlık seçimlerinde adaylık usulü bulunmadığından, bu seçimler için iptal edilmiş seçimde aday olmuş kişilerden başka kişilerin de muhtar adayı olabileceklerine,
III- Ortak hükümler;
1) 30 Mart 2014 tarihinde yapılacak seçimler için güncelleştirilmiş ve kesinleşmiş olan sandık seçmen listelerinin yeni bir güncelleştirme yapılmaksızın bu seçimlerde de kullanılması gerektiğine,
2) Bu seçimlerle ilgili seçim takviminin, seçimi yönetecek olan ilçe seçim kurullarınca hazırlanarak uygulanmasına,
3) Bir seçim çevresinde seçimin iptal edilmesi halinde keyfiyetin Yüksek Seçim Kurulu Başkanlığına da derhâl bildirilmesi gerektiğine,
Ç) GENEL OLARAK UYGULANACAK ORTAK HÜKÜMLER YÖNÜNDEN;
1- SEÇSİS Kullanım Kılavuzunda belirtildiği şekilde, yapılacak seçim türlerinin bilgisayarda tanımlanmasına,
2- Yapılacak olan bu ara seçimlerde kullanılacak sandık seçmen listelerinin, her bir sandık için (350 – 400) seçmeni kapsayacak şekilde düzenlenmesine,
3) a) Bu ara seçimlerin gerektirdiği çalışmalar diğer seçimlere oranla sınırlı bulunduğundan, ödeneğin harcanmasında tasarruf ilkelerinin göz önünde bulundurulmasına ve yapılacak ara seçimde;
İlçe Seçim Kurulu Başkanlarına;
- 1 – 3 sandık bölgesi itibariyle en fazla 4 gündelik,
- 4 – 7 sandık bölgesi itibariyle en fazla 6 gündelik,
- 8 – 11 sandık bölgesi itibariyle en fazla 9 gündelik,
- 12 – 15 sandık bölgesi itibariyle en fazla 12 gündelik,
- 16 – 20 sandık bölgesi itibariyle en fazla 15 gündelik,
- 21 – 30 sandık bölgesi itibariyle en fazla 20 gündelik,
- 30 sandık bölgesinden fazla olanlar için en fazla 25 gündelik,
tahakkuk ettirilmesine,
Yukarıda belirtilen gündelik sayılarının ancak gerekçesi belirtilmek ve Kurulumuz Başkanlığından izin alınmak suretiyle aşılabileceğine,
İlçe seçim kurulu üyelerine kanunlarda belirtilen görevleri yapmak üzere çalıştıkları süreler esas alınmak suretiyle en fazla 2'şer gündelik ödeneceğine,
İl seçim kurulu başkan ve üyelerine;
İl seçim kurulu başkan ve üyelerine, kanunlarda belirtilen görevleri yapmak üzere çalıştıkları süreler esas alınmak suretiyle ödemede bulunulabileceğine,
b) Ara seçimlerde sandık kurulu başkanlarına kurs dâhil 3'er, kurs verilmez ise 2’şer gündelik ödeneceğine, sandık kurulu üyelerine ise; ilçe seçim kurulu başkanlığınca kurs verilmesi halinde memur üyeye 2’şer, kurs verilmez ise 1’er, partili üyeye 1'er gündelik ödeneceğine ve sandık kurullarından gelen bordrolar ile sayım – döküm cetveli, tutanak defteri ve diğer tutanaklardaki isim ve imzalar kontrol edilip birliktelik sağlandıktan sonra, fiilen görev yapan sandık kurulu başkan ve üyeleri için tahakkuk ettirilmesi gerektiğine ve tahakkuk işlemlerinin geciktirilmeden yapılmasına,
c) Yapılacak olan ara seçimlerin iş yoğunluğu göz önünde bulundurularak gerektiğinde bina sorumlusu görevlendirilebileceğine,
ç) Ara seçim yapılacak yerlerde ilçe seçim kurulu başkanının takdirine göre büro personeline sadece seçim takvimi içinde yer alan resmi tatil günlerini kapsayacak şekilde yürütülecek iş ve işlemler nedeniyle yapacakları çalışmalar için gündelik ödeneceğine,
d) Örnek: 104 sayılı Harcama Çizelgesi'nin en geç 10 gün içinde SEÇSİS'ten gönderilmesi gerektiğine,
e) Yapılacak köy muhtarlığı ve ihtiyar meclisi üyeliği ile mahalle muhtarlığı ve ihtiyar heyeti üyeliği seçimlerinde kullanılacak oy pusulalarının şekli ile geçerli/geçersizliğine ilişkin usul ve esasların belirlenmesinde, Yüksek Seçim Kurulunun 08/01/2014 günlü, 2014/23 sayılı Kararıyla kabul edilen Örnek: 138 sayılı Genelge'nin 49 ve 50. maddelerinin; 07/01/2014 günlü, 2014/19 ve 12/03/2014 günlü, 2014/735 sayılı kararlarının da göz önünde bulundurulmasına,
f) Sadece muhtarlık veya sadece ihtiyar meclisi/heyeti üyeliği seçimi yapılması durumunda, 2972 sayılı Kanun’un 32. maddesinin üçüncü fıkrasında öngörülen birleşik oy pusulasının uygulanma imkânı bulunmadığına,
4) Karar örneğinin;
a) İl ve ilçe seçim kurulu başkanlıklarına,
b) Kurulumuz Seçmen Kütüğü Genel Müdürlüğüne ve İdari ve Mali İşler Dairesi Başkanlığına,
c) Siyasi partilerin genel başkanlıklarına,
gönderilmesine,
5) Karar örneğinin Resmi Gazete'de ve Kurulumuz www.ysk.gov.tr adresinde yayımlanmasına,
27/03/2014 tarihinde oybirliği ile karar verildi. (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy