(2709 S. K. m. 26, 79) (298 S. K. m. 49, 50, 51, 51/A, 52, 53, 54, 55, 56, 57, 58, 59, 60, 61, 62, 63, 64) (YSK 04.09.2013 T. 2013/345 K.)
Karar No: 418
Karar Tarihi: 05.10.2013
Edirne İl Seçim Kurulu Başkanlığı aracılığıyla Kurulumuz Başkanlığına Namık Kemal DÖLENEKEN tarafından gönderilen 25/9/2013 tarihli dilekçede; 30/3/2014 tarihinde yapılacak yerel seçimlerde belediye başkanlığı aday adayı olduğunu, Cumhuriyet Halk Partisi Tüzüğü ve yetkili organlarının aldığı kararlar doğrultusunda gerekli başvurusunu yaptığını ve bu doğrultuda çalışmalarını sürdürdüğünü, ancak Edirne Valiliği’nin 23/9/2013 tarihli, 13 sayılı yazısı ile Yüksek Seçim Kurulu’nun 4/9/2013 tarihli, 345 sayılı kararına dayanarak siyasi faaliyetlerine yasak getirildiğinin bildirildiğini, Anayasanın “Düşünceyi açıklama ve yayma hürriyeti” başlıklı 26. maddesi kapsamında, herkesin, düşünce ve kanaatlerini söz, yazı, resim veya başka yollarla tek başına veya toplu olarak açıklama ve yayma hakkına sahip olduğunu, bu hürriyetin resmi makamların müdahalesi olmaksızın haber veya fikir almak yada vermek serbestliğini kapadığını, yine Anayasanın 79. maddesi gereği Yüksek Seçim Kurulu’nun görevinin seçim süresi ve o dönemde gerçekleşen olaylarla ilgili olduğu, 298 sayılı Kanun’un seçim propagandasını düzenleyen 49 ila 64. maddelerin tümünde Yüksek Seçim Kurulunun görevinin seçimlerin başlangıç tarihinden oy verme gününün bitimine kadar olan süre ile sınırlandırıldığını, bu süre dışındaki dönemde düzenlemelerde yetkinin mülki amirlerde olduğunu, yasalarda açıklanan tüm kısıtlayıcı maddelerin Yüksek Seçim Kurulu’nun açıklayacağı seçim dönemi için geçerli olacağını, şu anda yaptıkları etkinliklerin normal siyasi faaliyetler olduğunu, bunların seçim dönemi faaliyetler sayılarak kısıtlanmasının olanaksız olduğunu, bu nedenle Yüksek Seçim Kurulu’nun 4/9/2013 tarihli, 345 sayılı kararına kararının yürütmesinin durdurulması istenilmiş olmakla, konu incelendi;
GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:
Yürütmenin durdurulması talep edilen Kurulumuzun 2013/345 kararının dayanağı olan İçişleri Bakanlığı Emniyet Genel Müdürlüğünce Kurulumuz Başkanlığına hitaben gönderilen 29/8/2013 tarih ve 11837526.34694(15151)-1229-6504/150551 sayılı yazıda; 30 Mart 2014 tarihinde yapılacak Mahalli İdareler Seçimlerinde, seçimin başlangıç tarihinden önce gerek siyasi partiler, adaylar ve gerekse de aday adayları için propaganda yapılıp yapılamayacağı, seçim irtibat bürolarının açılıp açılamayacağı konusunda mevzuat çerçevesinde uygulanacak müeyyideler konusunda tereddüt oluştuğu, benzer tereddütlerin diğer illerde ve yapılacak olan diğer seçimlerde de meydana gelebileceği belirtilerek, konu hakkında verilecek cevaba esas teşkil edecek hukuki görüş talep edilmiş ve Kurulumuzca da anılan karar ile ilgili mevzuat açıklanmak suretiyle seçim bürolarının, ancak seçimin başlangıç tarihi olan 1 Ocak 2014 tarihinden itibaren açılabileceği, aday adaylarının bu tarihten önce seçim büroları açmalarının mümkün olmadığı, aday adaylarının kendilerini tanıtıcı ilân, afiş, pankart asamayacakları, matbua dağıtamayacakları, sadece siyasi partilerce önseçim döneminde tüzüklerinde gösterilmek kaydıyla aday adayları için, bunların vereceği bilgilerin de esas alındığı aday adaylarının meslek veya sanat hayatlarındaki derece, başarı ve eserlerini, memlekete yaptığı hizmetleri gösterir vesikalık fotoğraflarını taşıyan matbualar bastırılıp dağıtılabileceği, aday adaylarının soyadı alfabe sırasına göre düzenlenecek bilgileri içeren matbuaların (önseçimde) sandık başlarına asılabileceği yönünde “görüş” bildirilmesine karar verilmiştir.
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 79. maddesinin ikinci fıkrasında da açıklandığı üzere, Yüksek Seçim Kurulu’nun görevi “Seçimlerin başlamasından bitimine kadar …” seçimin düzen içinde yönetimi ve dürüstlüğü ile ilgili bütün işlemleri yapma ve yaptırma olarak gösterilmiş, 2972 sayılı Mahalli İdareler ile Mahalle Muhtarlıkları ve İhtiyar Heyetleri Seçimi Hakkında Kanun’un 8. maddesinin birinci fıkrasında, mahalli idareler seçimlerinin beş yılda bir yapılacağı ve her seçim döneminin beşinci yılındaki 1 Ocak gününün seçimin başlangıç tarihi, aynı yılın Mart ayının son Pazar gününün oy verme günü olduğu, buna göre 30 Mart 2014 tarihinde yapılacak mahalli idareler seçiminin başlangıç tarihinin 1 Ocak 2014 olduğu, buna paralel olarak 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun’un “Seçim Propagandası” başlıklı “İkinci Kesim”deki 49-66 maddelerde propaganda ile ilgili hükümler düzenlenmiş olup, hemen hepsinde de “Seçimin başlangıç tarihinden ….., seçim zamanında ya da seçimlerde ….” şeklinde ifadeler kullanılmak suretiyle, bu hükümlerin seçim dönemine ilişkin olduğu belirtilmektedir. Bunun yanında, 298 sayılı Kanun’un “Seçim büroları” başlıklı 51/A maddesinin birinci fıkrasında, seçim bürolarının, seçimin başlangıç tarihinden itibaren açılabileceği, ikinci fıkrasında da, seçim bürosunun açılışına ilişkin bildirimin seçimin başlangıcından yazılı propagandanın başlangıç tarihine (oy verme gününden önceki son on gün) kadar mahallin en büyük mülki amirine, propaganda süresinin başlamasından sonra (son on gün) ilçe seçim kuruluna verilmekle açılmış sayılacağı hükmüne yer verilmiştir.
Bütün bu açıklamalardan da anlaşılacağı üzere, Kurulumuzun 2013/345 sayılı kararı, İçişleri Bakanlığı Emniyet Genel Müdürlüğünce talep edilen hukuki görüşe cevaben hazırlanmış görüş niteliğinde bir karar olup, muhatabı da İçişleri Bakanlığı Emniyet Genel Müdürlüğüdür.
Diğer taraftan, seçim dönemlerinde dahi oy verme gününden önceki son on güne kadar yetkinin mülki amirde olduğu göz önünde bulundurulduğunda, seçim takviminin başlamasından önceki dönemdeki yetkinin, zaten mülki amirde olduğu izahtan varestedir.
Açıklanan nedenlerle; Kurulumuzun sözü edilen kararı talep üzerine verilen görüş niteliğinde olduğundan yürütmesinin durdurulması isteminin reddine karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Açıklanan nedenlerle;
1- Kurulumuzun 2013/345 sayılı kararı talep üzerine İçişleri Bakanlığı Emniyet Genel Müdürlüğüne verilen görüş niteliğinde bir karar olup, muhatabı da İçişleri Bakanlığı Emniyet Genel Müdürlüğü olduğundan, yürütmesinin durdurulması isteminin reddine,
2- Karar örneğinin Namık Kemal DÖLENEKEN’e ve Kurulumuz resmi internet sitesi www.ysk.gov.tr adresinde yayınlanması için Seçmen Kütüğü Genel Müdürlüğüne gönderilmesine,
5/10/2013 tarihinde oybirliği ile karar verildi. (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy