(298 S. K. m. 60, 61) 
Karar No: 732
Karar Tarihi: 21.05.2011 
Antalya İl Seçim Kurulu Başkanlığı aracılığıyla Yaşar TABUR vekili Av. Kadir SARICALAR tarafından Kurulumuz Başkanlığına gönderilen 18/5/2011 tarihli dilekçede; 12 Haziran 2011 tarihinde yapılacak olan Milletvekili Genel Seçimine ilişkin olarak 298 sayılı Kanunun 60. maddesi ve Yüksek Seçim Kurulunun 12/3/2011 tarih ve 2011/186 sayılı kararı doğrultusunda, Konyaaltı İlçe sınırları içerisinde belirlenen bazı caddelere parti bayrağı, poster, pankart, duvar ilanı ve afişlerin asılmasına ve bu yerlerle ilgili düzenleme yapılmasına dair verilen Konyaaltı İlçe Seçim Kurulunun 10/5/2011 tarihli, 2011/40 sayılı karara karşı yapmış oldukları itirazlarının Antalya İl Seçim Kurulunun 18/5/2011 tarihli, 2011/23 sayılı kararı ile reddedildiğini, verilen kararın yasaya aykırı olduğunu, yasada caddelere bayrak asılmasına seçim kurullarının izin verebileceğine dair açık hüküm olmadığını, il seçim kurulu yasa maddesinin bir kısmını alarak kararına yasal dayanak bulmaya çalıştığını, sabit ilan ve reklam yerlerinden ibaresini dikkate almamasının, caddelerin sabit ilan ve reklam yerlerinden kabul edilmesinin de zaten mümkün olmadığını, Konyaaltı İlçe sınırları içerisinde siyasi partilerin ilçe başkanlıkları ve onlarca seçim bürosunun mevcut olduğunu, bu yerlere söz konusu bayrak ve afişlerin zaten asılabildiğini, bu yerlerin haricindeki caddelere izin verilmesinin yasaya aykırı olduğunu, siyasi partilerin caddelere bayrak ve afiş asmasında kamu yararı olmadığı gibi aksine insanlara ve çevreye zarar verdiğini, kararda Sarısu Mahallesinden Beldibi mahallesi çıkışına kadar Kemer karayolu üzerinde ve tünellerde trafiğin aksamasına neden olacağı gerekçe gösterilerek yasak konduğunu, izin verilen caddelerde son derece yoğun trafik olduğunu, bir tarafta trafik aksarken diğer tarafta aksamamasının mümkün olmadığını, Antalya İlinde bayrak ve afiş asılmaması olayının şu an yerleşmiş olduğunu, diğer ilçelerde caddelerde asılı hiçbir bayrak ve afiş bulunmadığını, Konyaaltı bölgesindeki bu uygulamanın diğer yerlerde de bayrak asılmasına yönelik emsal bir karar olacağı belirtilerek, Konyaaltı İlçe Seçim Kurulunca verilen 10/5/2011 tarihli, 2011/40 sayılı karara karşı yaptıkları itirazlarının reddine dair verilen Antalya İl Seçim Kurulunun 18/5/2011 tarihli ve 2011/23 sayılı kararın iptaline karar verilmesi istenilmiş olmakla, konu incelenerek;
GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:
Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Seçimlerin yenilenmesine ve seçimin 12 Haziran 2011 Pazar günü yapılmasına, Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulunun 3/3/2011 günü 73. birleşiminde 987 sayı ile karar verilmiştir.
Ulusal iradenin sağlıklı ve serbest biçimde oluşabilmesi amacıyla anayasanın 79 uncu maddesi; seçimlerin yargı yönetim ve denetimi altında yapılmasını kurala bağlamış; seçimlerin başlamasından bitimine kadar, seçimin düzen içinde yönetimi ve dürüstlüğü ile ilgili bütün işlemleri yapma ve yaptırma, seçim konularına ilişkin bütün yolsuzlukları, şikayet ve itirazları inceleme ve kesin karara bağlama görevi Yüksek Seçim Kuruluna verilmiş, Yüksek Seçim Kurulunun ve diğer seçim kurullarının görev ve yetkilerinin de kanunla düzenleneceğini hüküm altına almıştır.
Demokratik toplum düzeni gereklerine uygun bir seçimin yapılabilmesi, oy verme gününden önce siyasi partilerin ve bağımsız adayların özgür, eşit ve serbest biçimde kendilerini topluma tanıtmalarına, program ve projeleriyle yarışmalarına olanak sağlayan bir ortamın oluşturulması koşuluna bağlıdır. Nitekim demokratik seçim için gerekli ortamın oluşturulabilmesi amacıyla seçimin başlangıcı olarak belirlenen tarihten oy verme gününe kadar geçen süreyi kapsayan seçim döneminde uygulanacak usul ve esaslar ilgili yasalarda düzenlenmiştir.
298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanunun 60. maddesinde;
“Siyasi partiler ve adaylar, seçim bürolarına, seçimin başlangıç tarihinden itibaren, seçim propaganda süresinin sona erdiği tarihe kadar, parti bayrağı, afiş, poster, pankart ve benzeri malzemeleri asabilir veya yapıştırabilirler. Siyasi partiler genel merkez, il, ilçe ve belde binalarına sayılan malzemeleri her zaman asabilir veya yapıştırabilir.
Siyasi partiler ve adaylar seçimin başlangıç tarihinden seçim propaganda süresinin sona ermesine kadar, açık veya kapalı yer toplantıları ile taşıtlarında; parti bayrağı, afiş, poster, pankart ve benzeri ilan ve reklam malzemesi kullanmakta serbesttirler.
Miting günü, miting alanı çevresindeki güzergâhlarda, toplantı bitimine kadar bu malzemelerin kullanılması serbesttir.
Yukarıda sayılan yerler dışında, propaganda ilan ve reklam malzemeleri, ancak, seçim kurullarınca gösterilecek yerlere aşağıdaki fıkralarda belirtilen usul ve esaslara göre asılır ve yapıştırılır.
Seçime katılan siyasi partiler ve bağımsız adaylar, oy verme gününden önceki otuzuncu günden itibaren, kendilerini tanıtıcı poster, parti bayrağı, ilan, pankart veya afiş gibi malzemeleri asmak veya yapıştırmak amacıyla, o seçim çevresi içinde, belediyelerce doğrudan kullanılan ve ilçe seçim kurullarınca belirlenen sabit ilan ve reklam yerlerinden süresi, sayısı ve ücreti eşit olmak şartıyla yararlanabilirler. Şu kadar ki seçim zamanı dışında ücretsiz olarak isteklisine tahsis edilen ilan ve reklam yerleri için ücret talep edilemez. Bu yerler siyasi partiler ve bağımsız adaylar arasında eşit olarak paylaştırılır.
Belediyelerin izni ile özel kişi ve kuruluşlarca kurulan veya belediyelere ait olup da özel kişi ve kuruluşlara kiraya verilen sabit ilan ve reklam yerlerinin, bu kişi ve kuruluşlar tarafından siyasi propaganda amacıyla kullandırılabilmesi için, bu hususta ilçe seçim kurulu başkanlığına yapılacak başvuru üzerine, ilçe seçim kurulunca, söz konusu yerlerin bu madde hükümlerine göre tahsisi gerekir.
İlçe seçim kurulu, o seçim çevresi içindeki ticari amaçlı sabit ilan ve reklam yerlerini oy verme gününden önceki kırkıncı güne kadar belirleyerek, seçime katılan tüm siyasi partilere ve bağımsız adaylara yazılı olarak bildirir. Siyasi partiler ve bağımsız adaylar bu bildirimden itibaren üç gün içinde yararlanmak istedikleri ilan ve reklam yerlerini ve süresini yazılı olarak ilçe seçim kuruluna bildirirler.
İlçe seçim kurulu, başvuruda bulunan siyasi parti ve bağımsız adaylar arasında bu maddeye göre tahsis yapar.
Aynı ilan ve reklam yerleri için birden fazla siyasi parti ve bağımsız adayın talepte bulunması halinde, ilçe seçim kurulu, ilgilileri aynı anda davet ederek son tercihlerini yazılı olarak bildirmelerini ister. İlgili parti veya bağımsız adaylar arasında anlaşma olmaması durumunda ilan ve reklam yerleri ad çekme işlemi yapılarak eşit süre, sayı ve ücret karşılığında tahsis edilir. Ad çekme işlemi, birden fazla istekte bulunulan her bir ilan ve reklam yeri için, propaganda süresinin tamamı, istekli sayısına bölünmek suretiyle, eşit sürelerle yapılır.
Şehir dışında karayolları kenarında bulunan sabit ilan ve reklam yerlerini de aynı usulle belirlemeye ve tahsis etmeye il seçim kurulu yetkilidir. Ancak il seçim kurulu bu yetkisini, yetkili ilçe seçim kuruluna devredebilir.
Ad çekme işleminden sonra, ilan ve reklam yerinden yararlanmak istemediğini il veya ilçe seçim kuruluna yazılı olarak bildiren siyasi parti veya bağımsız aday için ayrılan yerler, başvuruda bulunan siyasi parti veya bağımsız adaya tahsis edilebilir.
Bu Kanunda yasaklanan yerler dışında, kamuya açık alanlara yerleştirilmiş görüntülü reklam ve ilan yapmaya uygun sabit dijital reklam panoları vasıtasıyla da görüntülü propaganda yapılabilir. Ancak bu araçlarla sesli propaganda yapılamaz. Bu panoların hangi gün ve saatlerde siyasi propagandalar için kullanılacağı seçim kurulları tarafından belirlendikten sonra, bu süre içinde yapılacak propagandaların sıra ve süresi yukarıdaki fıkralarda belirtilen usule göre belirlenerek, siyasi parti veya bağımsız adaylara tahsisi yapılır.
Vatandaşlar, oy verme gününden önceki otuzuncu günden itibaren, propaganda süresinin bitimine kadar konutlarına, işyerlerine veya taşıtlarına, partilere veya adaylara ait bayrak, afiş veya poster gibi tanıtıcı malzemeleri asabilir veya yapıştırabilirler. Bu ilan ve reklamlar her türlü vergi ve harçtan muaftır.
Bu maddede belirtilen ilan ve reklam malzemeleri, birinci fıkrada belirtilen yerler dışında, seçim propaganda süresinin sona erdiği andan itibaren hiçbir suretle asılamaz, yapıştırılamaz ve teşhir edilemez.
Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Yüksek Seçim Kurulunca belirlenir.”
61. maddesinde;
“Seçimin başlangıç tarihinden oy verme gününü takip eden güne kadar siyasi partiler, bağımsız adaylar, herhangi bir kurum veya kuruluş ya da vatandaşlar tarafından, bu Kanunda belirtilen yerler dışında, siyasi ilan ve reklam içeren afiş, poster, pankart veya parti bayrağı gibi malzemelerin asılması, yapıştırılması veya teşhiri yasaktır. Aksi halde, bu ilan ve reklamlar kaldırılır ve masrafları ilgilisinden tahsil edilir. Bu maddede belirtilen yasaklarla ilgili işlem yapma yetkisi, seçimin başlangıç tarihinden oy verme gününden önceki otuzuncu güne kadar mülki makamlara, son otuz gün içinde ilçe seçim kurullarına aittir. Belediyeler, bu maddede belirtilen yetkili mercilerin talebi üzerine, maddeye aykırı hususları gidermek için gerekli araç, gereç ve personeli sağlamakla yükümlüdür.
Seçimin başlangıç tarihinden oy verme gününü takip eden güne kadar; şehir içi veya şehir dışında, toplu taşıma amacıyla kamu hizmetlerinde kullanılan hava, kara, deniz ve raylı sistem taşıtlarında yer alan reklam yerleri ve araçlarında siyasi propaganda içeren yayın yapılamaz. Yolcuların inip bindiği kapalı alanlarda da bu hüküm uygulanır. İlçe seçim kurulları, bu fıkradaki yasaklara aykırılıkların önlenmesi için mülki makamlar vasıtasıyla gerekli denetimi yaparlar.”
hükümlerine yer verilmiştir.
Resmi Gazetenin 14/3/2011 tarihli, 27874 sayılı nüshasında yayımlanan, Yüksek Seçim Kurulunun 12/3/2011 tarihli, 186 sayılı XXIV. Dönem Milletvekili Genel Seçiminde uygulanacak seçim yasaklarına ilişkin kararının;
“İlan ve reklam yerleri” başlıklı (H) bendinde de;
a) Siyasi partiler ve adayların, seçim bürolarına, seçimin başlangıcı olan 14/3/2011 Pazartesi gününden, seçim propaganda süresinin son günü olan 11/6/2011 Cumartesi günü saat 18.00’e kadar, parti bayrağı, afiş, poster, pankart, ve benzeri malzemelerini asıp yapıştırabileceklerine (298/60-1),
Siyasi partilerin, sayılan malzemeleri, genel merkez, il, ilçe ve belde binalarına her zaman asıp yapıştırmakta serbest olduklarına (298/60-1),
b) Siyasi partiler ve adayların, seçimin başlangıcı olan 14/3/2011 Pazartesi gününden propaganda süresinin son günü olan 11/6/2011 Cumartesi günü saat 18.00’e kadar, açık veya kapalı yer toplantıları ile taşıtlarında; parti bayrağı, afiş, poster, pankart ve benzeri ilan ve reklam malzemelerini serbestçe kullanabileceklerine (298/60-2),
Miting günü, miting alanı çevresindeki güzergahlarda, toplantı süresinin bitimine kadar bu malzemelerin yine serbestçe kullanılabileceğine (298/60-3),
Propaganda ilan ve reklam malzemelerinin, yukarıda sayılan yerler dışında, ancak seçim kurullarınca gösterilecek yerlere, aşağıdaki fıkralarda belirtilen usul ve esaslara göre asılıp yapıştırılabileceğine (298/60-4),
c) Seçime katılan siyasi partiler ve bağımsız adayların, oy verme gününden önceki otuzuncu gün olan 13/5/2011 Cuma gününden itibaren, kendilerini tanıtıcı poster, parti bayrağı, ilan, pankart veya afiş gibi malzemeleri asmak ve yapıştırmak amacıyla, o seçim çevresi içerisinde, belediyelerce doğrudan kullanılan ve ilçe seçim kurullarınca belirlenen sabit ilan ve reklam yerlerinden süresi, sayısı ve ücreti eşit olmak şartıyla yararlanabileceklerine (298/60-5),
Seçim zamanı dışında ücretsiz olarak isteklisine tahsis edilen ilan ve reklam yerleri için ücret talep edilemeyeceğine, bu yerlerin siyasi partiler ve bağımsız adaylar arasında eşit olarak paylaştırılacağına (298/60-5),
Belediyelerin izni ile özel kişi ve kuruluşlar tarafından kurulan veya belediyelere ait olup da özel kişi ve kuruluşlara kiraya verilen sabit ilan ve reklam yerlerinin, bu kişi ya da kuruluşlar tarafından siyasi propaganda amacıyla kullandırılabilmesi için, bu hususta ilçe seçim kurulu başkanlığına yapılacak başvuru üzerine, söz konusu yerlerin ilçe seçim kurullarınca bu madde hükümlerine göre tahsis edilmesi gerektiğine (298/60-6),
İlçe seçim kurulunca, o seçim çevresi içindeki ticari amaçlı sabit ilan ve reklam yerlerinin, oy verme gününden önceki kırkıncı gün olan 3/5/2011 Salı gününe kadar belirlenerek, seçime katılan tüm siyasi partiler ile bağımsız adaylara yazılı olarak bildirilmesine ve siyasi partiler ve bağımsız adayların, bildirimden itibaren üç gün içinde yararlanmak istedikleri ilan ve reklam yerlerini ve süresini yazılı olarak ilçe seçim kuruluna iletmeleri icap ettiğine (298/60-7),
İlçe seçim kurulu tarafından, başvuruda bulunan siyasi parti ve bağımsız adaylar arasında tahsisin, bu maddeye göre yapılmasına (298/60-8),
Aynı ilan ve reklam yerleri için birden fazla siyasi parti ve bağımsız adayın talepte bulunması halinde, ilçe seçim kurulunun, ilgilileri aynı anda davet ederek son tercihlerini yazılı olarak bildirmelerini istemesine, ilgili parti veya bağımsız adaylar arasında, anlaşma sağlanamaması durumunda, ilan ve reklam yerlerinin, ad çekme işlemi yapılarak eşit süre, sayı ve ücret karşılığında tahsis edilmesine, ad çekme işleminin, birden fazla istekte bulunulan her bir ilan ve reklam yeri için, propaganda süresinin tamamı, istekli sayısına bölünmek suretiyle eşit sürelerle yerine getirilmesine (298/60-9),
Şehir dışında karayolları kenarında bulunan sabit ilan ve reklam yerlerinin de aynı yöntemle belirleme ve tahsis etme yetkisinin, il seçim kurullarında olduğuna, ancak il seçim kurulunun bu yetkisini, yetkili ilçe seçim kuruluna devredebileceğine (298/60-10),
Ad çekme işleminden sonra, ilan ve reklam yerlerinden yararlanmak istemediğini il veya ilçe seçim kuruluna yazılı olarak bildiren siyasi parti ve bağımsız aday için ayrılan yerlerin, başvuruda bulunan siyasi parti veya bağımsız adaya tahsis edilebileceğine (298/60-11),
Bu tahsis işlemi yapılırken siyasi partiler ve bağımsız adaylar arasındaki fırsat eşitliğinin gözetilmesinin esas olduğuna,
d) Bu Kanunda yasaklanan yerler dışında, kamuya açık alanlara yerleştirilmiş görüntülü ilan ve reklam yapmaya uygun sabit dijital reklam panoları vasıtasıyla da görüntülü propaganda yapılabileceğine,
Ancak, bu araçlarla sesli propaganda yapılmasının yasak olduğuna,
Panoların, hangi gün ve saatlerde propagandalar için kullanılacağı seçim kurulları tarafından belirlendikten sonra, bu süre içinde yapılacak propagandaların sıra ve süresi yukarıdaki fıkralarda belirtilen usule göre belirlenerek, siyasi parti ve bağımsız adaylara tahsisinin yapılmasına (298/60-12),
Vatandaşların, oy verme gününden önceki otuzuncu gün olan 13/5/2011 Cuma gününden, propaganda süresinin bitim günü olan 11/6/2011 Cumartesi günü saat 18.00’e kadar, konutlarına, iş yerlerine veya taşıtlarına, partilere ya da adaylara ait bayrak, afiş veya poster gibi tanıtıcı malzemeleri asıp yapıştırabileceklerine, bu ilan ve reklamların her türlü vergi ve harçtan muaf tutulduğuna (298/60-13),
İlan ve reklam malzemelerinin, seçim büroları, genel merkez, il, ilçe ve belde binaları dışında, seçim propaganda süresinin son günü olan 11/6/2011 Cumartesi günü saat 18.00’den sonra, asılmasının yapıştırılmasının ve teşhirinin yasak olduğuna (298/60-14),
düzenlemelere yer verilmiştir.
298 Sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanunun 08.04.2010 günlü, 5980 sayılı Kanunun 8 ve 9 uncu maddesiyle değiştirilen 60 ve 61 nci maddesiyle; seçime katılan siyasi partiler ve bağımsız adayların, belediyeler veya özel kişilere ait sabit ilan ve reklam yerlerinden yararlanma şartları ile ilan ve reklam yerlerine ilişkin yasaklar düzenlenmiştir.
Maddenin değişiklik gerekçesinde de belirtildiği üzere; seçimin başlangıç tarihinden itibaren oy verme gününü takip eden güne kadar, seçime katılan siyasi partiler, bağımsız adaylar, vatandaşlar veya herhangi bir kurum veya kuruluş tarafından, 60 ncı maddede belirtilen yerlerin dışında, örneğin somut olayda olduğu gibi; cadde ve sokaklara, viyadük, tünel, köprü üstleri alt veya üst geçit gibi yerlere ilan ve reklam içeren afiş, poster, pankart veya parti bayrağı gibi malzemeler asılması, yapıştırılması veya teşhirinin yasak olduğu, bu hükme aykırı biçimde asılan ya da yapıştırılan ilan ve reklamların kaldırılacağı ve masraflarının ilgilisinden tahsil edileceği hükme bağlanmış, bu hükümle çevre ve görüntü kirliliğinin önlenmesi amaçlanmıştır.
Bu itibarla; Yaşar TABUR vekili Av. Kadir SARICALAR’ın itirazının kabulüyle Antalya İli seçim çevresinde seçime katılan siyasi partilerin ve bağımsız adayların; bayrak, afiş, parti bayrağı, pankart, duvar ilanı, flama ve benzeri propaganda malzemelerinin, Konyaaltı İlçesinin mahallerindeki caddelerde asılma yöntemini belirleyen, Konyaaltı İlçe Seçim Kurulunun 10.05.2011 tarihli, 2011/40 sayılı kararının, (A) bendindeki ve sonuç bölümünün (1.) maddesindeki anılan hususa ilişkin kısmı ile itirazın reddine dair Antalya İl Seçim Kurulu Başkanlığının18.05.2011 tarihli, 2011/23 sayılı kararının kaldırılmasına karar verilmesi gerekmiştir.
SONUÇ: Açıklanan nedenlerle;
1- Yaşar TABUR vekili Av. Kadir SARICALAR’ın itirazının kabulüyle Antalya İli seçim çevresinde seçime katılan siyasi partilerin ve bağımsız adayların; bayrak, afiş, parti bayrağı, pankart, duvar ilanı, flama ve benzeri propaganda malzemelerinin, Konyaaltı İlçesinin mahallerindeki caddelerde asılma yöntemini belirleyen, Konyaaltı İlçe Seçim Kurulunun 10.05.2011 tarihli, 2011/40 sayılı kararının, (A) bendindeki ve sonuç bölümünün (1.) maddesindeki anılan hususa ilişkin kısmı ile itirazın reddine dair Antalya İl Seçim Kurulu Başkanlığının18.05.2011 tarihli, 2011/23 sayılı kararının kaldırılmasına,
2- Karar örneğinin gereği ve Av. Kadir SARICALAR’a tebliğ için Antalya İl Seçim Kurulu ile Konyaaltı İlçe Seçim Kurulu Başkanlıklarına ve Kurulumuz internet sitesi www.ysk.gov.tr adresinde yayınlanması için Seçmen Kütüğü Genel Müdürlüğüne gönderilmesine,
21/5/2011 tarihinde oybirliği ile karar verildi. (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy