Yüksek İdare Mahkemesi Numara 94/2015 Dava No 32/2016 Karar Tarihi 04.11.2016
Numara: 94/2015
Dava No: 32/2016
Taraflar: Biriçim Bengihan ile Personel Dairesi Müdürlüğü arasında
Konu: Meşru menfaat -Yasaların tefsiri - Genel tefsir ilkesi.
Mahkeme: YİM
Karar Tarihi: 04.11.2016

-D.32/2016YİM 94/2015


Yüksek İdare Mahkemesinde
Anayasanın 152. maddesi hakkında

Mahkeme Heyeti: Mehmet Türker, Tanju Öncül, Peri Hakkı.

Davacı: Biriçim Bengihan, Şht.Cemil Çelik Sokak, 22 Öztek
Daire 1, Lefkoşa

-ile-

Dav-alı: Personel Dairesi Müdürlüğü vasıtasıyla Kuzey Kıbrıs
Türk Cumhuriyeti, Lefkoşa.

A r a s ı n d a.


Davacı namına: Avukat Levent Kızılduman
Davalı namına: Başsavcılık adına Savcı Yardımcısı Gözdem
Çeliker

----------------

K A R A R

Mehmet Türker: Bu davada, Mahkemenin hükmünü, Sayın Yargıç Peri Hakkı okuyacaktır.

Peri Hakkı: Davacı davasında 3 ayrı talepte bulunmakla birlikte, Davacı Avukatı duruşmanın başında (B) ve (C) paragraflarındaki talepleri-nde ısrarlı olmadığını beyan ederek, (B) ve (C) paragraflarındaki taleplerini geri çekmiştir.


Davacı davasının (A) paragrafında şunları talep etmektedir:

"A. Davalının takriben 5.02.2015 tarihli kararı doğrultusunda ve/veya Davacı tarafından bilinmeyi-p Davacının bilgisine
takriben 28.2.2015 tarihinde gelen ve Gümrük ve Rüsumat Dairesinde III. Derece Gümrük ve Rüsumat Memuru olarak görev ifa eden Davacıya, 7/1979 sayılı Kamu Görevlileri Yasası'nın 54(1)(b) maddesine atfen 4 kademe ilerlemesi verilm-emesi ve/veya 4 kademe ilerlemesi yerine 2 kademe ilerlemesi verilmesi kararının ve/veya işleminin tamamen hükümsüz ve/veya etkisiz olduğuna ve/veya herhangi bir sonuç doğuramayacağına dair Mahkemece hüküm ve/veya karar verilmesi doğrultusunda talepte bulu-nmaktadır".

TALEP TAKRİRİ:

Davacı davasında dayandığı hukuki esasları belirttikten sonra, özetle: 2.8.2005 tarihinden itibaren KKTC Maliye Bakanlığı nezdinde geçici memur olarak Barem 6, Basamak 1'den göreve başladığını, bilahare 12.1.2015 tarihinden it-ibaren Kamu Hizmeti Komisyonu Başkanlığı tarafından Gümrük ve Rüsumat Dairesinde Gümrük ve Rüsumat Hizmetleri sınıfında 11. Barem 8.Kademede III. Derece Gümrük ve Rüsumat Memuru olarak atandığını, halen bu görevi ifa ettiğini, 21.7.2014 tarihinde ikinci ün-iversite olarak Anadolu Üniversitesi İktisat Fakültesi 4 yıllık Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Bölümünden mezun olduktan sonra 4 kademe ilerlemesi verilmesi için talepte bulunduğunu, Davalının da Yasaya aykırı davranarak 2 kademe ilerlemesi verme-k suretiyle Davacıyı hakkı olan maaştan mahrum edip kayba uğramasına sebep olduğunu iddia ederek, talep takriri doğrultusunda hüküm talep etmektedir.


MÜDAFAA TAKRİRİ:

Davalıyı temsilen müdafaa takriri dosyalayan Başsavcılık, Davacıya Kamu Görevlileri Y-asası'nın 54(1)(b) maddesine göre 4 kademe ilerlemesi verilmesinin mümkün olmadığını, Yasa gereği her öğrenim yılına karşılık bir kademe ilerlemesi uygulandığını, Davacının da ikinci Üniversitesi için 2 yıl eğitim gördüğünü, kendisine Yasaya uygun olarak 2- kademe ilerlemesi verildiğini, Davacının herhangi bir meşru menfaatinin doğrudan doğruya etkilenmediğini ve kararda herhangi bir ihmal veya hata olmadığını iddia ederek davanın reddini talep etmiştir.

OLGULAR:

Davanın duruşmasında taraflar tanık çağırm-adılar. Taraflar mutabık kaldıkları belgeleri 1'den 17'ye kadar sayılandırılan Emareler olarak Mahkemeye sunmuşlardır. Taraflar arasındaki ihtilafsız olgular ise şöyledir:

Davacı dava tarihinde Gümrük ve Rüsumat Dairesinde, Gümrük Hizmetleri sınıfında III-. Derece Gümrük ve Rüsumat Memuru olarak 12. Barem, 8. Kademede görev ifa etmektedir.
Davacı şu anda Barem 13'ün 7. Kademesindedir.
Davacı, Emare No.9'dan da görüleceği üzere, kamu görevlisi olarak atandıktan sonra, ilk olarak 04.06.2012 tarihinde Anadolu -Üniversitesi İktisat Fakültesinin dört yıllık Kamu Yönetimi Bölümünden mezun olmuştur.
Davacı, ilk Üniversitesinden mezuniyetine müteakip, üniversite mezunu olma şartı aranan III. Derece Gümrük ve Rüsumat Memurluğu için müracaat etti ve 11.01.2015 tarihine- kadar da Cumhurbaşkanlığında lise mezuniyeti gerektiren hizmet sınıfında geçici personel olarak Barem 7-8'de iken, Üniversiteden mezuniyeti ile (ilk Üniversite mezuniyeti) 12.1.2015 tarihinde III. Derece Gümrük ve Rüsumat Memuru olarak atanıp Baremi 11-8'-e yükseltilmiştir.
Emare No.8 transkript'te SD olarak görülen 28 adet ders, Davacının ilk Üniversitesini okurken aldığı ve geçtiği dersler olduğu için muaf tutulmuş olduğu derslerdir.
Davacı 4 yıl süreli Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Bölümünden -2 yıllık bir sürede, 21.7.2014 tarihinde mezun olmuştur (Emare No.9 Diploma ve Emare No.8 transkript).
Davacı, mezuniyetine müteakip Davalıya, Emare No.4 ve Emare No.12 yazılar ile, takriben 12.1.2015 tarihinde müracaatta bulunarak, 21.7.2014 tarihinde Ana-dolu Üniversitesi İktisat Fakültesi dört yıl süreli Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Bölümünden mezun olduğunu ve 7/1979 sayılı Kamu Görevlileri Yasası'nın 54(1)(b) maddesi gereğince kendisine 4 kademe ilerlemesi (barem içi artış) verilmesini talep- etmiştir.
Gümrük ve Rüsumat Dairesi, 23.1.2015 tarihinde Davalıya Emare No.11 yazıyı yazarak, Davacıya barem içi artış verilmesini talep etmiştir.
Davalı, 5.2.2015 tarihinde Hazine ve Muhasebe Dairesine Emare No.17 yazıyı yazarak, Davacıya 2 kademe ilerle-mesi verilmesini uygun bulduğunu belirtmiştir.
Emare No.7, Şubat 2015 tarihli maaş bordrosu üzerinden Davacıya iki kademe ilerlemesi verilmiştir.
Davacı, Avukatı vasıtasıyla takriben 20.3.2015 tarihinde Davalıya Emare No.5 yazı ile müracaatta bulunarak, 4 -kademe ilerlemesi yerine 2 kademe ilerlemesi verilmesi işleminin gerekçesinin yazılı olarak tarafına bildirilmesini talep etmiştir.

Davalı, 2.4.2015 tarihli Emare No.6 yazı ile KKTC Hukuk Dairesinin 10.12.2012 tarihli hukuki görüşüne atıfta bulunarak ve D-avacının ikinci lisans diplomasını 2 yıllık öğrenim sonucu almış olması nedeniyle 2 kademe ilerlemesi verilmesinin uygun bulunduğunu Davacıya bildirmiştir.

Davacı Avukatı hitabında: Emare No.17 kararın Davacının meşru menfaatini olumsuz yönde etkilediğini-, Davalının Kamu Görevlileri Yasası'nın 54(1)(b) maddesini tefsir ederken hata yaptığını, Yasanın, kelimelere basit ve sade anlamları verilerek vatandaşın lehine yorumlanması gerektiğini, Davacının Emare No.8 diplomadan da görüleceği üzere 4 yıl süreli Çal-ışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Bölümünde öğrenimini tamamlayarak mezun olduğunu, dolayısıyla Yasanın 54(1)(b) maddesinin 4 yıl süreli bir öğrenime karşılık 4 kademe ilerlemesi verilmesi gerektiği şeklinde yorumlanması gerektiğini iddia ederek, Emare- No.17 kararın iptalini talep etmektedir.

Davalıyı temsilen hazır bulunan Savcı ise; Emare No.8 transkript'e bakıldığı zaman Davacının ikinci Üniversiteyi bitirirken 56 ders alması gerekirken birinci Üniversiteden dolayı 28 dersten muaf tutulduğunu ve iki-nci Üniversiteyi 2 yıl öğrenim görerek bitirdiğini, dolayısıyla Yasanın murat ettiği şekilde kişinin öğrenim gördüğü her bir yıl dikkate alınarak Davacıya 2 kademe ilerlemesi verildiğini, keza İdarenin kararının hatalı olmadığını iddia etmektedir.

İNCELEM-E:

Duruşmada sunulan olguları, emareleri, tarafların argümanlarını ve meseleyle ilgili yasal durumu tezekkür etmiş bulunmaktayız.

Davacı 2 kademe ilerlemesi aldığını ilk kez Emare No.7 maaş bordrosundan öğrendikten sonra Davalıya Emare No.5 yazıyı yaz-arak gerekçe talep ettiği ve Davalının da 20.3.2015 tarihli Emare No.6 yazı ile 2 kademe ilerlemesi verilmesinin nedenlerini açıklayan bir yazı gönderdiği ihtilafsız olgudur. Davanın 9.4.15 tarihinde ikame edildiği dikkate alındığı
zaman, Davacının davası-nı 75 günlük hak düşürücü süre içerisinde ikame ettiği görülmektedir .

Başsavcılık, bu davada Davacının doğrudan ve olumsuz etkilenen meşru menfaatinin bulunmadığını ileri sürmüştür.
Bu nedenle, Davacının bu davada meşru menfaatinin bulunup bulunmadığın-ın karara bağlanması gerekmektedir.

KKTC Yüksek İdare Mahkemesinin kararlarında yerleşmiş olan prensiplere göre, davanın dosyalandığı tarihte ve davanın dinlendiği tarihte davacının meşru bir menfaatinin olması gerekmektedir (Bak YİM/İstinaf 8/2013 , D.5-/2016).

Anılan kararda "meşru menfaat" şöyle izah edilmektedir:

"Yüksek İdare Mahkemesinde dava ikame etmek isteyen bir davacının KKTC Anayasası'nın 152'nci maddesinin 2'nci fıkrası altında idari bir karardan "sahip olduğu meşru bir menfaati olumsuz -yönde ve doğrudan doğruya etkilenen" herhangi bir kişi olması gerekir ve ancak o koşul altında dava açabilir."

Bu hukuki prensiplere göre, huzurumuzdaki davada 4 kademe ilerlemesi alması gerektiğini iddia eden Davacıya 2 kademe ilerlemesi verilmesi netic-esinde uğrayacağı maaş kaybından dolayı Davacının bir hak kaybı yaşayacağı aşikardır; dolayısıyla Davacının dava konusu işlem ile arasında ciddi ve makul bir ilginin var olduğu görülmektedir. Bu noktadan hareketle, Davacının 4 kademe ilerlemesi verilmesi -talebini reddeden ve 2 kademe ilerlemesini uygun gören dava konusu karar Yüksek Mahkeme tarafından iptal edilmediği sürece, Davacının maddi zarara uğradığı cihetle Davalıdan herhangi bir talepte bulunması mümkün olmayacaktır.

Yukarıda belirtilenler ışığ-ında, Davacının meşru menfaatinin var olduğu hususunda bulgu yaparız. Bu bulgumuzdan sonra davanın esasını incelemek gerekmektedir.

Huzurumuzdaki tartışma konusu olan 6/1999 sayılı Yasa ile Değiştirilmiş şekliyle 7/1979 sayılı Kamu Görevlileri Yasası'n-ın 54(1)(b) maddesi aynen şöyledir:

54(1)(b). Üniversite veya dört yıllık yüksek okul
mezunlarına ikinci bir üniversite veya dört
yıllık yüksek okul bitirdikleri zaman her
öğrenim yılına karşılık bir kademe- ilerlemesi
uygulanır.
Üniversite veya dört yıllık yüksek okul öğretimi sırasında, ikinci bir üniversitede alınan eğitim, mezun olmak kaydıyla sürelerin çakışmasına bakılmaksızın ikinci öğretim için de her öğrenim yılına karşılık bir kade-me ilerlemesi uygulanır.
Üniversite veya Yüksek okul mezunu kamu görevlilerine, göreve atanmalarından sonra meslekleri ile ilgili konularda olmak şartı ve ön lisans diploması almaları halinde, Personel Dairesinin uygunluk bildirimi ile bir kademe ilerlem-esi uygulanır.

Tarafların alıntısı yapılan bu maddeye farklı yorumlar getirmiş olması bu Yasa maddesinin tarafımızca yorumlanmasını gerektirmektedir.

Yasalar ile ilgili yorum kuralları birçok içtihat kararında serdedilmiştir. Genel tefsir ilkel-erine göre, yasada kullanılan deyim ve kelimeler birden fazla anlam taşımadıkları ve doğal sözlük anlamı verilmesi halinde ortaya saçma bir anlam çıkmadığı sürece, onlara öncelikle doğal ve sözlük anlamları verilmesi gerekmektedir. Maxwell on the Interpret-ation of Statutes 10th edition sayfa 3'de, ilk uygulanacak kuralın, yasada kullanılan kelimelere sözlük anlamının verilmesinin gerektiğinin olduğu vurgulanmakta ve şu görüşe yer verilmektedir:

"The first and most elementary rule of construction is that i-t is to be assumed that the words and phrases of technical legislation are used in their technical meaning if they have acquired one, and, otherwise, in their ordinary meaning; and, secondly, that the phrases and sentences are to be construed according to -the rules of grammar.

"It is very desirable in all cases to adhere to the words of an Act of Parliament, giving to them that sense which is their natural import in the order in which they are placed." From these presumptions it is not allowable to depa-rt where the language admits of no other meaning.." -
-

Yine aynı kitabın 5.sayfasında, bir yasa metninin amacının, yasa metninde kullanılan terimlere doğal ve sözlük anlamının verilerek yasa koyucunun niyetinin tayin edilmesi olduğu ve böyle bir yasa metninin kullanımının daha adil ve pratik olacağı düş-üncesiyle mahkemelerin değişik bir yorum getirmesinin uygun olmadığı vurgulanmıştır .

Davacının mezun olduğu ikinci Üniversiteye ait Emare No.8 transkript'ten de görüleceği üzere, "28 SD" olarak belirtilen
dersler ilk mezun olduğu Üniversitede geçt-iği ve ikinci Üniversitede muaf tutulduğu derslerdir. Davacının bu muafiyetten yararlanarak ikinci Üniversiteden 2 yıllık bir öğrenim süresinde mezun olduğu ithilafsız olgudur.

54(1)(b) maddesinde yer alan söz dizisini basit sözlük anlamını vererek ince-lediğimizde, üniversite veya 4 yıllık yüksek okul mezunlarının ikinci bir üniversite veya dört yıllık yüksek okul bitirdikleri zaman eğitim ve/veya tahsil
ve/veya öğrenim gördükleri her bir yıla karşılık bir kademe ilerlemesi almaya hak kazanacakları anla-mı çıkmaktadır. Dolayısıyla kişi bir üniversite veya dört yıllık yüksek okulu bitirip mezun olduktan sonra, ikinci bir üniversite veya 4 yıllık bir yüksek okul tamamlaması halinde, fiili eğitim ve/veya fiili öğrenim gördüğü her bir yıl için 1 kademe ilerle-mesi almaya hak kazanacaktır. Yasadaki kelimelerin anlamı esas alınarak yapılan bu yorumun saçma ve gülünç olduğunu söylemek de olası değildir.

Davacı ilk mezun olduğu Üniversitesinde okurken geçtiği derslerden dolayı elde ettiği lisans diploması -ile III. Derece Gümrük ve Rüsumat Memuru olarak atanıp Barem 11-8'e yükseltildikten sonra ikinci Üniversite eğitimi sırasında muaf tutulduğu 28 adet dersten dolayı ikinci kez bir menfaat veya hak elde etmesi olası değildir.

Davacının yukarıdaki y-orum gereğince 2 kademe ilerlemesi alması gerekmektedir. Nitekim Davalı da Emare No.6 Yazıda bahse konu maddeyi bu şekilde yorumlayıp, Davacıya 2 kademe ilerlemesi vermekle doğru hareket etmiştir.

Varılan bu sonuç ışığında, Davacının davasında başarılı -olamadığı sonucuna varıldığından, davası ret ve iptal edilir.

Masraflar Davacı tarafından ödenecektir .




Mehmet Türker Tanju Öncül Peri Hakkı
Yargıç Yargıç Yargıç

4 Kasım 2016












9-






Full & Egal Universal Law Academy