Yüksek İdare Mahkemesi Numara 93,94/1994 Dava No 11/1999 Karar Tarihi 14.05.1999
Numara: 93,94/1994
Dava No: 11/1999
Taraflar: Fençel Tolon ile Eş. Taz. Kom. Vd
Konu: Koçan iptali -Koçanda yapılacak değişiklikte mal sahibine ihbar verilmemesi asli kusurdur.
Mahkeme: YİM
Karar Tarihi: 14.05.1999

-D.11/99 Birleştirilmiş
YİM 9/93 ve 53/94
Yüksek İdare Mahkemesi Olarak Oturum Yapan
Yüksek Mahkeme Huzurunda.
Anayasanın 152. Maddesi Hakkında.

Mahkeme Heyeti: Celâl Karabacak, Gönül Erönen, Seyit A. Bensen.
- YİM 9/93

Müstedi: Fençel Tolon, Girne

-ile-

Müstedaaleyh: 1. Eşdeğer Tazmin Komisyonu vasıtasıyle KKTC
2. Saptama Değerlendirme ve Tazmin Komisyonu
vasıtasıyle KKTC
3. İskân Bakanlığı vasıtasıyle KKTC
- 4. Girne Kaza Tapu Dairesi vasıtasıyle KKTC

A r a s ı n d a.

Müstedi namına: Avukat Ergin Ulunay
Müstedaaleyhler namına: Kıdemli Savcı Behiç Öztürk
İlgili Şahıs Halide İbrahim Baştuğ ve Cemaliye Şansel Girgen namına: Avukat Serhan Çınar
İlg-ili Şahıs Seniye Yusuf Emirzade Terekesi Tereke İdare Memuru Tözüm Targen şahsen hazır
İlgili Şahıs Ercan Saraçoğlu ve Avukatı Mahmut Tekinay hazır değil
İlgili Şahıs İsfendiyar Recaioğulları hazır değil.



YİM 53/94
Müstedi: Fençel To-lon, Girne

-ile-

Müstedaaleyh: 1. Eşdeğer Tazmin Komisyonu ve/veya İskân
Encümeni vasıtasıyle KKTC
2. Saptama Değerlendirme ve Tazmin Komisyonu
vasıtasıyle KKTC
3. İçişleri Bakanlığı ve/veya İskân Bakan-lığı
vasıtasıyle KKTC
4. Tapu ve Kadastro Dairesi vasıtasıyle KKTC
5. Girne Kaza Tapu Dairesi vasıtasıyle KKTC

A r a s ı n d a.
Müstedi namına: Avukat Ergin Ulunay
Müstedaaleyhler namına: Kıdemli Savcı Behiç Öztürk
İlgili- Şahıs Halide İbrahim Baştuğ ve Cemaliye Şansel Girgen namına: Avukat Serhan Çınar
İlgili Şahıs Ercan Saraçoğlu ve Avukatı Mahmut Tekinay hazır değil
İlgili Şahıs İsfendiyar Recaioğulları hazır değil
İlgili Şahıs Seniye Yusuf Emirzade Terekesi Tereke İdare- Memuru Tözüm Targen şahsen hazır.

-------------

H Ü K Ü M
Celâl Karabacak: Bu davanın hükmünü Sayın Yargıç Gönül Erönen okuyacaktır.



Gönül Erönen: Müstedi sırasıyle 12/1/1993 ve 13/4/1994 tarihlerinde YİM 9/93 ile YİM 53/94 sayılı başvurular-ı dosyaladı.

Müstediye göre, her iki başvurunun dayandığı gerçekler aşağıdaki gibidir:
Müstedi ile anne ve babası 1974 Güney Göçmenidirler. Müstedinin annesi eşdeğerden hak sahibidir ve eşdeğer puanları vardır. 28/4/1987 tarihinde annesine Ada No A. Paft-a /Harita No. XII/20.3 IV, 20.3.VIII, Parsel No 23+24 üz'de yer alan Girne'de Aşağı Girne Hürriyet Caddesindeki zemin katta bulunan 4 no'lu dükkan ve 2 evlek, 2440 ayak kareden ibaret ortak kullanım kısmı için 235 no'lu kesin tasarruf belgesi verildi. Müst-edinin anneside 2.3.1988'de bu kesin tasarruf belgesini kızı olan Müstediye devretti.

Müstedinin iddiasına göre başvuru konusu 235 no'lu kesin tasarruf belgesine konu olan taşınmaz mala 4 no'lu dükkân ve ortak kısımlar dahildir. Bu haliyle söz konusu taşı-nmaz mal 1974'de Müstedinin annesine tahsis edildi ve 1974 yılında Müstediye devredilene kadar da Müstedinin annesinin yasal tasarrufunda kaldı. Sözkonusu ortak kısımlara dükkân ile birlikte 138,247 puan değer biçildi. Müstedinin annesi sözkonusu eşdeğer p-uanlarını kendi kaynaklarından karşılayarak ilgili feragatnameyi imzaladı ve 235 kayıt no'lu kesin tasarruf belgesini aldı.

Müstedi, dava konusu zamanlarda ve/veya 16.11.1992'den önce dava konusu ortak kullanım kısımlarına İlgili Şahıslar, yani Halide İb-rahim Hüseyin ve İbrahim Hüseyin Terekesi Tereke İdare Memurları olan Cemaliye Şansel Girgen, Halide İbrahim Baştuğ'un ve/veya hizmetkarlarının ve/veya ajanlarının ve/veya

kiracı ve müteahhitleri olan Ercan Saraçoğlu'nun inşaat yapmaya teşebbüs etmesi üz-erine 16.11.1992'de Girne Belediyesine itirazda bulunduğunu bu nedenle inşaat izni alınamadığını belirtmiştir. Sözkonusu ortak kısımların büyük kısmının Parsel 24/2 olarak sayılandırılarak İlgili Kişilere verildiğini ve 22.3.1988 tarihli ve 293 kayıt no'lu- kesin tasarruf belgesine işlendiğini Müstedi ilk defa Girne Belediyesinden öğrendiğini iddia etmektedir. İddiaya göre Müstedi avukatı, 7.12.1992 tarihli yazılı itirazı Tapu ve Kadastro Dairesine ve Girne Tapu Dairesine göndererek Tapu kayıtlarında yasadış-ı tahrifat yapıldığını bu tahrifatın düzeltilmesini talep etti. Ancak bu yazıya cevap almadı. Müstedi veya annesi hiçbir zaman sözkonusu değişikliğin yapılması için izin vermedikleri gibi Müstedaaleyhler ve/veya Tapu ve Kadastro Dairesi Müdürü, Müstedinin -kesin tasarruf belgesinde hata olduğu hususunda
Müstediye veya annesine hiçbir yazılı ve/veya sözlü ihbarda bulunmadılar. Müstediye göre yapılan değişiklik yasadışı bir tahrifat ve suçtur.

Müstedi, bunun üzerine Müstedaaleyh 1,2,3 ve 4 aleyhine YİM 9/93 -sayılı başvuruyu dosyaladı ve sözkonusu inşaat faaliyetlerini de yasaklayan bir ara emri aldı.

Müstedi, Girne Belediye Başkanına 6.3.1993 tarihli bir yazı göndererek durumu bildirdi ve İlgili Şahıslara inşaat izni verilmemesini talep etti. Bu yazı ile bir-likte YİM 9/93 sayılı başvuruda alınan ara emrini ve 235 no'lu kesin tasarruf belgesinin bir suretini de Girne Belediye Başkanına gönderdi. Bunun üzerine Girne Belediye Başkanı takriben ayni tarihlerde inşaat izni verilmemesi talimatını verdi.



YİM 9/93 -sayılı başvuruda İlgili Şahısların ara emrini değiştirmek ve inşaata devam etmek için yaptıkları istidanın 16.8.1993 tarihinde Müstedinin avukatına tebliğ edilmesi üzerine, Müstedi bu istida ile İlgili Şahıslara 21.6.1993 tarihinde inşaat izni verildiğini -ilk defa 16.8.1993 tarihinde öğrenmiş oldu.

Bunun üzerine YİM 162/93 sayılı başvuruyu dosyaladı. Bu başvuru halen devam etmektedir.

YİM 9/93 sayılı başvuruda yapılan talimat uyarınca 2.2.1994 tarihinde birer suretleri Mahkemeye dosyalanan ve birer suret-leri de Müstedinin avukatına Savcılıkca verilen belgeler arasında, Müstedinin 235 kayıt no.lu kesin tasarruf belgesi, İTEM 19 Eşdeğer Mal Tapu Kütüğünün bir sureti de bulunmakta idi. Bunun üzerine Müstedi, kütükte değişiklik yapıldığını öğrendi. Müstediye -göre bu değişiklik, izni veya haberi olmaksızın bilinmeyen bir zamanda ve tahrifat yapılmak suretiyle gerçekleşmiştir. Yani kendisine ait olması gereken 2 evlek 2440 ayak karelik ortak kullanım kısmı çizilerek, yerine 2736 ayak kare yazılmış parsel no 23 +- 24 üz olan numaralar 23+24/1 şeklinde değiştirilmiş veya düzeltilmiştir.

Müstedinin iddiasına göre, araştırma sonucu 235 kayıt no'lu kesin tasarruf belgesiyle ilgili olarak ortak kullanım alanının 2736 ayak kare ve parsel numarasının ise 23+24/1 üz olar-ak gösterildiği 1866 kayıt no'lu Form no 132 Tapu Kütüğünün bir suretini almış böylelikle sözkonusu Tapu Kütüğünün bu şekilde düzenlendiğini ilk defa bu olaydan sonra öğrenmiş ve bunun üzerine YİM 53/94 sayılı başvuruyu dosyalamıştır.



Huzurumuzdaki YİM -9/93 sayılı dava ile Müstedi, Girne Kaza Tapu Dairesinin 293 kayıt no'lu kesin tasarruf belgesinin ve/veya ilgili kısmının ve/veya 293 kayıt no'lu kesin tasarruf belgesi verilmesi ile ilgili ve/veya parsel 24/2 oluşturulması ile ilgili Müstedaaleyhlerin ka-rarlarının ve/veya işlemlerinin ve/veya İlgili Şahıslar "T" cetvellerinin ve/veya "T" cetvellerine başvuru konusu taşınmazı işleyen kararların ve/veya işlemlerin ve/veya bu konudaki tahsis kararlarının hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğ-urmayacağına ve kendisine önceden verilen 235 kayıt numaralı kesin tasarruf belgesinin geçerli olduğuna dair talepte bulunmaktadır.

Huzurumuzdaki YİM 53/94 sayılı başvuruda ise Müstedi, Girne Tapu Dairesinde parsel 23+24/1 üz ve ortak kullanım
alanını da- 2736 ayak kare olarak gösterir şekilde Tapu Kütüğündeki 1866 No.'lu Form 132'nin düzenlenmesi işlemlerinin
ve/veya kararlarının tamamen hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğurmayacağına dair talepte bulunmaktadır.

Müstedinin iddialarına- göre: 235 kayıt nolu kesin tasarruf belgesi halen tasarrufunda bulunmaktadır. Bu belge
Müstedaaleyhler tarafından iptal edilmediği gibi bu belgenin iptal edildiğine,değiştirildiğine veya yeniden düzenlendiğine dair Müstedaaleyhler Müstediye hiçbir yazılı- ihbar göndermediler. Keza sözkonusu kesin tasarruf belgesini iptal etmek ve/veya değiştirmek ve/veya yeniden düzenlemek için kendi tasarrufundaki kesin tasarruf belgesinin Girne Kaza Tapu Dairesine ve/veya diğer Müstedaaleyhlere teslimi kendisinden talep -edilmemiştir. Dolayısıyle Müstedinin 235 no'lu kesin tasarruf belgesi 28.4.1987'de ilk defa isdar edildiği orijinal şekliyle, yani ortak kullanım alanını 2 evlek 2440 ayak kare

olarak ve ilgili parsel 23+24 üz olarak gösteren şekliyle yürürlüktedir ve ya-sal olarak geçerlidir.

Müstedaaleyhler itirazlarında bu iddiaları reddetmektedirler. Gerek Müstedi gerekse İlgili Şahısların eşdeğerde hak sahibi olduklarını ileri süren Müstedaaleyhler, olguları şöyle izah etmektedirler:

Girnede Pafta No XII, Harita -No 20.3.IV, 20.3.VIII'den 2 evlek 2440 ayakkare alana sahip olan parsel 23+24 üz'deki zemin katta bulunan 4 nolu dükkân Müstedinin annesinin T cetveline işlenmiş ve bu dükkân ile bu dükkânın konum değeri 138.247 puan olarak takdir edilmiştir.

Müstedinin -annesi 14.4.1987'de feragatname imzaladıktan sonra 28.4.1987'de kesin tasarruf belgesi almış ve 235 kayıt
numaralı kesin tasarruf belgesinde de sahip olduğu taşınmaz malın yüzölçümü 0-2-2440 ayakkare, parsel numarası 23+24 üz olarak gösterilmiş ve ayrıca -bu işyerinin üzerinde "ortak kullanılan kısımların tasarrufu Fasıl 224'ün 6. maddesi hükümlerine göre tanzim edilmiştir" ibaresi konmuştur.

Müstedinin tasarrufunda bulunan 4 nolu dükkânın bina değerlendirmesi yapılırken sadece dükkân ile konum değeri naza-rı dikkate alınmış ve ortak kullanım hakkı diye nitelendirilen kısım için puan takdiri yapılmamıştır.

Yine Girne'de Pafta No.XII, Harita 20.3.IV, 20.3.VII parsel 23+24/1 üzerinde zemin katta 2 nolu geçit ve 2 oda ile I. katta 1 ve 2 nolu hane ile parsel 2-4/2 numaralı avlu İlgili Şahısların 8.4.1988 tarihli T(2) cetveline işlenmiş ve bilahare


293 kayıt nolu kesin tasarruf belgesi İlgili Şahıslara verilmiştir.

İlgili Şahıslara kesin tasarrufu verilen gayrımenkul için binaya konum değeri olarak 661,883 pua-n ve avluya da 760,848 olmak üzere toplam 1,422,731 puan takdir edilmiş ve İlgili Şahıs bu puanı yatırmıştır.

Müstedaaleyhler iddialarına devam ederek 235 ve 293 sayılı kesin tasarruf belgelerinin ikisinin de ilkin 2 evlek 2440 ayakkare olarak 23+24 üz -sayılı parsel üzerinde görülmesine rağmen bilahare parsellerin 23 + 24/1 ve yüzölçümü de 2736 ayakkare olarak düzeltilmiş olduğunu ileri sürdü ve yapılan bu düzeltmeler neticesinde Müstedinin ortak kullanım alanında hiçbir değişiklik meydana gelmediğini, i-lk kayıt olan
23 +24 üz sayılı parsel üzerinde E 269 sayılı seri plana
göre Müstedi tarafından ortak kullanım alanı olarak kullanıla-cak boş avlu olmadığını, iddia etmiştir.

Neticede düzeltmeden önce parsel 23+24 üz'ün yüzölçümü
0-2-2440 ayakkare iken- düzeltmeden sonra parsel 23+24/1 üz'ün yüzölçümü 2736 ayakkare olmuştur ve 23+24/1'e ortak kullanım alanı dahil edilmemiştir. Bir başka anlatımla yapılan düzeltme ile zemin katta 2 numara ile gösterilen alan apartman usulü kayıt dışında tutulmuştur.

Müs-tedaaleyhler, almış oldukları karar ve/veya yapmış oldukları işlemler nedeniyle Müstedinin herhangi bir meşru menfaatının olumsuz yönde ve doğrudan doğruya etkilenmediğini, bu cihetle başvurularında haksız olduklarından reddini talep etmişlerdir.


Başvuru- konusu karar ve/veya işlemlerin yürürlükteki mevzuata uygun olup, konu gayrımenkulleri ilgilendiren kayıtlar üzerinde yasa dışı tahrifat veya değişikliğin yapılmadığını ileri süren Müstedaaleyhler, Müstedinin kesin tasarrufunu aldığı 235 kayıt nolu gayrım-enkul ve/veya Pafta/Harita XII. 20.3.IV.VIII; Ada A Parsel 23+24 üz'deki 4 nolu dükkânın 14 metrekare alana sahip olduğunu bu gayrımenkul için takdir edilen 138.247 puanın sadece dükkâna ve konum değerine biçildiğini, koçanda ortak kullanım alanları ve/vey-a başka bir maksat için puan takdir edilmediğini öne sürmektedirler.

Müstedaaleyhlere göre, İlgili Şahısların tasarrufuna aldığı 293 kayıt nolu gayrımenkul ve/veya Pafta/Harita XII.20.3.IV. 20.3.VII'deki gayrımenkul zemin katta 2 nolu geçit ve 2 oda ile d-osya plan no 2'de gösterilen ve parsel 23 + 24/1 üzerinde 1. katta ve 1 ve 2 nolu hane ile 24/2 parsel nolu avlu olup binaya, konum değerine ve avluya puan takdir edilmiştir.
Müstedinin kendisinden puan alınmamasına rağmen ve kendi adına kayıtlı gayrımenku-l İlgili Şahsınkinden çok daha küçük olmasına rağmen ayni oranda ortak kullanım alanı talep etmesi mevzuata ve/veya doğal adalet kurallarına terstir.

Müstedinin kesin tasarruf belgesini almış olduğu dükkân veya gayrımenkul için ayni bina veya diğer bina v-eya işyerleri dikkate alındığında ve/veya orantılı olarak ele alındığında Müstedinin 2736 ayakkare büyüklüğünde ortak kullanım alanı kullanması adil ve uygundur şeklinde görüş ortaya koyan Müstedaaleyhler, Müstedinin tasarrufundaki 4 nolu dükkânın parsel 2-4/2 üzerinde yer alan avlu ile hiçbir bağlantısı olmaması, kesin tasarrufunu aldığı gayrımenkule puan takdir edilirken sadece dükkân ve konum değerine puan takdir edilmesi nedenleriyle başvuru konusu karar ve/veya işlemler nedeniyle

Müstedinin herhangi bi-r zararının söz konusu olmadığını bu durumun dükkânını kullanmasına engel teşkil etmediğini bu nedenle de Müstedinin olumsuz yönde ve doğrudan doğruya etkilenen herhangi bir meşru menfaatinin olmadığını iddia etmişlerdir.

Başvurulara İlgili Şahıs olarak d-ahil edilen Halide İbrahim Baştuğ, Cemaliye Şansel Girgen ve Ercan Saraçoğlu, Müstedaaleyhlerin müdafaalarını benimsemişlerdir.

Müstedi, bu savlara cevaben başvurularındaki iddia ve taleplerinde haklı olduğunu tekrarladı ve Müstedaaleyhler ile İlgili Şa-hısların ileri sürdükleri hususları reddetmiştir.

Başvurunun duruşmasına 2.2.1998 tarihinde başlanmıştır. 31 adet emare sunulan başvuruda Müstedi şahadet vermiş ve lehine şahadet vermek üzere 3 tanık çağırmıştır. Müstedinin 2. Tanığı eşi Mehmet Tolon olu-p ilgili makamlar nezdinde Müstediyi temsil etmiştir. 3. Tanık Hasan Bilgiç, ilgili zamanlarda Girne İskân Şube Amirliğinde görev yapan bir kişi idi ve dava konusuna ilişkin değerlendirme formları ile ilgili işlemlerin nasıl yapıldığı hususunda Mahkemeye ş-ahadet vermiştir. 4. Tanık Salih Sonay, yine ayni dönemde Girne Tapu Dairesinde 1. Derece Tapu Memuru olarak görev yapmakta idi. Bu tanık koçan ve tapu kütüklerindeki değişiklikler ile ilgili Mahkemeye şahadet vermiştir. Müstedaaleyhler ve İlgili Şahıslar -herhangi bir tanık çağırmamışlardır.

Tarafların tanıkları tarafından sunulan şahadet yukarıda aktarılan iddialarının izahı doğrultusundadır.



Huzurumuzdaki başvurularda esasta karar verilmesi gereken iki konu vardır.
1.Tapu Dairesinin Müstediye haber -vermeden konu parsel ile ilgili tapu kayıtlarında düzeltme yapmaya yetkisi ve hakkı var mıdır?

2.Yapılan bu düzeltmeler Davacının meşru menfaatını etkileyen kararlar mıdır?

Bu başvurudaki uyuşmazlığı çözerken ilk önce huzurumuzdaki bir gerçeğe bakmakta f-ayda vardır. Huzurumuzdaki şahadet ve emareler incelendiğinde herhalukarda Müstedinin 235 kayıt no'lu kesin tasarruf belgesi veya koçanı veya herhangi bir kısmı bugüne kadar Müstedaaleyhler veya Müstedaaleyh no 4 tarafından iptal edilmiş değildir, veya ipt-al edildiğine dair bugüne kadar Müstediye herhangi bir tebligat da yapılmış değildir. 235 kayıt no'lu kesin tasarruf belgesi halen geçerli ve yasal bir belge olarak karşımızda durmaktadır. Keza İlgili Şahısların 235 no'lu kesin tasarruf belgesinin veya her-hangi bir kısmının iptali için başvuru dosyalama süreleri dolmuştur.

12.1.1993 tarihinde dosyalanan YİM 9/93 sayılı başvurunun gerçekler başlığı altındaki 4. paragrafında Tapu ve Kadastro Dairesine yasadışı tahrifatın yapıldığını bildiren ve bu
tahrifatı-n düzeltilmesini talep eden 7.12.1992 tarihli Müstedi avukatının yazısına cevap verilmediği ileri sürülmektedir.
Ancak bu başvuru dosyalandıktan veya taraflara tebliğ edildikten sonra Müstedaaleyh 4 Tapu ve Kadastro Dairesinin,
Müstedi avukatının Tapu kay-ıtlarında yapılan değişikliklerle ilgili 7.12.1992 tarihli yazısına 20.1.1993 tarihli ve TK 4/76, TK 29/77/2 ve EŞ 33/88 sayılı bir yazıyle tahrifat yapıldığı hususunun reddedildiği şahadetten görülmektedir. Fakat bu emare

24 cevabi yazıda 235 kayıt no'lu- kesin tasarruf belgesiyle veya parsel 23+24 ile ilgili ne gibi işlemler yapıldığı veya ifraz yapılıp yapılmadığı, Müstedinin veya annesinin izninin alınıp alınmadığı hususlarına değinilmemektedir.

Emare 4 235 no'lu koçan veya kesin tasarruf belgesi bir a-partman kapsamında olduğu cihetle "mal" tanımı bölümünde şu şekilde bir kayıt düşülmüştür:
"Mal: Seri Plan no. E269 Dosya Plan No 1'de gösterilen zemin katta 4 nolu dükkan:-

Not: Yüzölçümü 0-2-2440 ayakkare olan parsel 23+24 ile bu işyerinin üzerinde or-tak kullanılan kısımların
tasarrufu Fasıl 224'ün 6'ncı maddesi hükümlerine göre tanzim edilmiştir."

Bu belgenin hiç bir yerinde "avlu" için de puan takdir edildiği veya edilmediği gösterilmemiştir.

İlgili Şahıslara verilen emare 5, 293 no'lu koçan veya -kesin tasarruf belgesi üzerindeki tanım ise aynen şöyledir:-
"Mal : Seri plan no E 269 dosya plan no.1'de gösterilen zemin katta 2 no'lu geçit ve 2 oda ile dosya plan no 2'de gösterilen ve parsel 23 ve 24/1 üzerinde I. Katta 1 ve 2 nolu Hane: 5 oda, 1 Ho-l , Mutfak, 1 banyo, koridor ve W.C ile parsel 24/2 numaralı avlu.
Not: Yüzölçümü 0-0-2736 ayakkare olan parsel 23-24/1 ile bu binanın üzerinde ortak olarak kullanılan kısımların kesin tasarrufu Fasıl 224'ün 6.cı maddesi hükümlerine dahildir."

Gerek sunul-an şahadetten gerekse emare 18 ve 19 değerlendirme formları üzerindeki ibarelerden görüleceği gibi Müstediye verilen parsel 23+24 üz bina ve konum değeri biçilmiş ve puan talep edilmiştir. Konu mal ile ilgili olarak ortak kullanım alanlarının da dikkate al-ınarak değerlendirilme


yapıldığı görülmemektedir. Bir başka deyişle Müstedinin tasarrufunda bulunan 4 nolu dükkânın bina değerlendirmesi
yapılırken ortak kullanım hakkı diye nitelendirilen kısımdan puan takdiri yapılmamıştır.

Keza İlgili Şahısların pua-n değerlendirmesine ilişkin emare 17 arsa veya arsa nitelikli arazi değerlendirme formunda, arsa, bina ve konumun dikkate alındığı açıkca görülmektedir.

Bu açıkca görülen duruma rağmen acaba idare tarafından yapılan değişikliklerle Müstedinin meşru menfaa-tine bir zarar geldimi?

Tanıklar tarafından sunulmuş olan şahadette ve ibraz edilen evraklarda gerek koçan gerekse Tapu kayıtlarında yapılan
değişiklikler ile ilgili Müstediye herhangi bir ihbar veya söz hakkı verilmediği görülmektedir. Hatta bu konu Müs-tedaaleyhler tarafından rededdilmemiş olup ihtilâf konusu yapılmamıştır. Bu durumda Müstediye değişikliklerle ilgili herhangi bir ihbar verilmediği hususunda bulguya varırız.

Yüksek İdare Mahkemesi YİM 106/94 (D.16/97) sayılı içtihat kararında Tapu kay-ıtları değişikliklerinde kişiye ihbar vermenin önemi vurgulanmış ve şöyle denmiştir:

"Metin Hakkı :"Bir kişiye özellikle bu meselede Müstediye söz hakkı dahi tanınmadan, aleyhine bir karar alınması en azından Temel Adalet Kurallarının ihlal edildiğini gös-termektedir. Burada Temel Adalet Kurallarının nelerden oluştuğunu uzun boylu sıralamayı gereksiz görüyoruz. Ancak Müstediye söz hakkı dahi tanınmadan Müstedaaleyhlerin onayı ile emare 12 koçanlar ısdar edilip kendine verildikten 2 yılı aşkın süre sonra koç-anlarının re'sen iptal edilmesinin temel adalet kurallarına aykırı olduğu kuşkusuzdur. Halsbury's Laws of England, 4th ed. Vol. 1 Page 76-77 para 64 - 65 kişinin

mülkiyet hakkına dokunulmadan kişinin görüşünün alınmasını Temel Adalet Kuralları açısından z-aruri görmektedir. Orda kullanılan kelimelerle '..... Duty to act judicially will arise in the exercise of a power to deprive a person of his property rights'.
Bu başvuruyu karara bağlamak için Müstedinin yakınma konusu yaptığı kamu hukuku sahasında olan -kararların haklı mı haksız mı olarak alındığını yukarıdakiler ışığında karara bağlamak gerekmemektedir, çünkü karar İdarece haklı nedenlere dayanılarak alınmış olsa dahi kararın formal
gerekleri yerine getirilmeden bir başka deyişle Temel Adalet İlkeleri i-hlal edilerek alındığı gerçeği karşısında başvuruda talep olunduğu gibi bu kararların da iptali gerekmektedir. Bu kararları iptal etmek de bu Mahkemenin görevidir. Yerleşmiş YİM içtihatlarına göre de kişiye bir gayrımenkul için koçan verildikten sonra kend-ine ihbar verilmeden koçanın iptalini öngören İdarenin aldığı kararlar Yüksek İdare Mahkemesi tarafından geçmişte iptal edilmişti.Buna misal olarak YİM 22/91 aynen şöyle demişti.
'Bu hatanın ciddi olduğu ve kararın da
Müstediye herhangi bir söz hakkı- da
tanınmadan alındığı dikkate alındığında
iptal edilmesi gerektiği görüşündeyiz.'

Yine başka bir misal olarak da YİM 236/90 gösterilebilir.
..............

Nevvar Nolan: Müstedinin taşınmaz mal koçanlarını iptal eden karar, doğal adalet ilkeleri-ne aykırı alındığı
cihetle Sayın Yargıç Metin A. Hakkının bu kararı iptal eden kararına katılırım. Bir kişinin mülkiyet haklarını olumsuz etkileyecek, kişinin bir taşınmaz mal üzerindeki mülkiyetini sona erdirecek bir karar alınmadan o kişiye bir bildiri-mde bulunulması ve ona söz hakkı tanınması doğal adalet ilkeleri gereğidir."

YİM 106/94 sayılı karar da konumuzla ilgili bir karardır. Bu kararda bir kişinin mülkiyet hakkını olumsuz yönde etkileyen bir kararın ilgili kişinin bilgisine getirilmeden alınma-sı doğal adalet ilkelerine aykırı olduğu için iptal edilmesi
gerektiği görüşü belirtilmiştir. Bu görüşü benimsemekle birlikte, huzurumuzdaki başvuru bakımından bu prensiplerin uygulanabilmesi için öncelikle ortada Müstedinin geçerli ve

meşru bir hakkını-n var olması ve bu hakkın olumsuz yönde etkilenmiş olması gerektiğinin de teslim edilmesi gerekir. Müstedinin meşru bir menfaati olumsuz yönden etkilenmemişse bu ilkenin bu davada uygulanması mümkün olmayacaktır.

Yüksek İdare Mahkemesinin YİM 119/90 (D.2-3/92) sayılı bir başka kararında, ifraz işlemlerinin de tarafların bilgisinde ve huzurlarında yapılması gerektiği vurgulanarak Yüksek İdare Mahkemesi 80/84 (D.21/85) sayılı karara atıfta bulunulmuştur.

Huzurumuzdaki meselede Müstediye 235 no'lu kesin tasa-rruf belgesi tahtında verilen taşınmaz mal 235 no'lu koçan üzerine 0-2-2440 alan yazıldıktan ve "Fasıl 224'ün 6. maddesi hükümlerine göre tanzim edilmiştir" kaydı düşüldükten sonra
apartman usulü kuralları kapsamında olduğu için yukarıda değinildiği gibi- koçan üzerine ortak kullanım alanınına ilişkin ibare yazılmıştır, ancak ortak kullanım alanı için puan takdir edilmemiş ve alınmamıştır.

İdarenin usule uygun yaptığı işlemlerle ilgili genel idari hukuk prensipleri açısından YİM 18/77 sayılı davada sayf-a 2'de söylenenlere bakmakta fayda vardır;-
"İdari hukukta herhangi bir işlem yapmağa yetkili bir organın yetkileri ve takip edeceği usul genellikle bir yasa, tüzük veya yönetmenlikle düzenlenir. Takip edilecek
usul, yasa, tüzük veya yönetmenlikle belirle-nmediği hallerde genel hukuk ilkeleri ve doğal adalet ilkeleri uygulanır. Takip edilecek usul, tüzük, yasa veya yönetmenlikle belirlendiği hallerde böyle bir organın belirlenen usule uyması gerektiği kuşkusuzdur. Yasa, tüzük veya yönetmenlikle belirlenen u-sullere uyulmadığı hallerde yetkili organın verdiği herhangi bir karar İdare Mahkemesi tarafından iptal edilebilir. Usule uyulmayan hallerde verilen bir kararın iptal edilebilmesi için ihlal edilen hükmün buyurucu veya kusurun basit bir kusur olmaması ve k-usurun işlemin esasına etkili olması gerekir. Usule uymamakla işlenen kusur basit, önemsiz ve işlemin esasını

etkilemeyen bir kusur ise verilen karar iptal edilmez. Usule uyulmamakla işlenen kusurlar idari hukukta asli veya
tali kusur olabilir. Kusur, a-sli kusur olduğu hallerde karar iptal edilir, tali kusur olduğu hallerde ise karar iptal edilmez."

Huzurumuzdaki başvuru konusu değişiklik ve/veya ifrazın yapılabilmesi için Müstediye ihbar verilmemesi acaba Müstedinin meşru bir menfaatini veya mülkiyet h-akkını etkileyen "esaslı" bir kusur olarak nitelendirilebilir mi?

Yukarıda izah ettiğimiz gibi Müstedinin elindeki 235 numaralı koçan hiçbir zaman iptal edilmemiş veya iptal edileceği Müstediye bildirilmemiş, keza herhangi bir amaçla ilgili belgenin ilg-ili daireye teslimi talep edilmemiştir. Bu
nedenle yazıldığı şekliyle 235 numaralı kesin tasarruf belgesi halen geçerli ve hukuken var olan bir belgedir. İdarenin böyle bir belgeyi yasal bir gerekçeye dayanarak iptal etmek veya tadil etmek veya değiştirme-k hakkının var olduğunu kabul etmekle birlikte, böyle bir hakkın var olması işleme maruz
kalacak veya bundan etkilenecek kişilerin itiraz etme haklarının olmadığı anlamına gelmez. Bir başka deyişle yapılacak işlemden olumsuz etkilenecek kişilere itiraz ve-ya savunma hakkı tanındıktan ve kendilerine bu hususta ihbar verildikten sonra idare bu hakkını kullanabilir. Huzurumuzdaki meselede Müstediye böyle bir hakkın verilmemesinin onun
mülkiyet hakkını ve dolayısıyle meşru menfaatini olumsuz yönde etkilediğini- kabul etmek durumundayız.

Yapılan düzeltmenin içeriği veya düzeltmenin haklı olup olmadığına bakılmaksızın, yapılan değişikliğin veya düzeltmenin, Müstediye ihbar verilmeden, söz hakkı verilmeden keza bilgisine getirilmeden yapılması, hatalı bir- icraattır. İhbar verilmemesi sadece "teknik" bir hata olarak kabul edilse

dahi, Müstedinin meşru haklarına bir nevi müdahale niteliğinde olduğu için bu şekilde yapılacak işlem, doğal adalet kurallarına da ters düşecektir.

Fasıl 224 madde 61(1) Tapu Müd-ürüne herhangi bir tapu kaydında hata ve eksiklikleri düzeltmek için yetki vermektedir. Ancak bu maddenin (2). fıkrası, sözkonusu değişikliğin yapılmasına itiraz etmesine olanak sağlamak için kişiye 30 günlük ihbar verilmeden söz konusu düzeltmenin
yapılam-ıyacağını belirtmekte veya şart koşmaktadır. Bu husus ihbar vermenin önemini açıkca vurgulamaktadır.

Başka bir anlatımla, yukarıda anılan ve koçanlarda yapılan değişiklikler hakkında prensipler koyan mevcut içtihat kararları doğrultusunda, idare tarafınd-an ihbar verilmeksizin re'sen yapılan düzeltme işlemlerinin doğal adalet ilkeleri gereği, iptalleri gerekir.

Tüm yukarıda söylenenler ışığında Müstedi her iki başvuruda başarılı olmuştur.

Sonuç olarak,
YİM 9/93 sayılı başvuruda, Girne Tapu Dairesinin- Parsel 24'ü Parsel 24/1 ve 24/2 olarak oluşturması ve Parsel 24/2 için İlgili Şahıslara 293 No.lu kesin tasarruf belgesi verilmesi ile ilgili Müstedaaleyhlerin yaptıkları işlemlerin,
YİM 53/94 sayılı başvuruda, Girne Tapu Dairesinin Müstedinin 235 No.lu -kesin tasarruf belgesinde ve Girne Tapu Dairesinde 235 no.lu Form İTEM 19 olan Eşdeğer Mal Tapu Kütüğünde yapılan değişikliklerin,
hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğurmayacağına karar verilir.


İşbu dava masrafları Mukayyitliğe sunula-cak masraf listesi ile Mukayyit tarafından tesbit edildikten sonra Müstedaaleyhler tarafından Müstediye ödenecektir.



Celâl Karabacak Gönül Erönen Seyit A. Bensen
Yargıç Yargıç Yargıç



14 Mayıs 1999





18






Full & Egal Universal Law Academy