Yüksek İdare Mahkemesi Numara 93/2007 Dava No 33/2009 Karar Tarihi 10.05.2009
Numara: 93/2007
Dava No: 33/2009
Taraflar: Adil Alkan, Ali Alpay Terekesi Tereke İdare Memuru ve diğerleri ile KKTC Bakanlar Kurulu ve diğerleri
Konu: Kamulaştırma
Mahkeme: YİM
Karar Tarihi: 10.05.2009

-D. 33/2009 YİM:93/2007
Yüksek İdare Mahkemesinde
Anayasanın 152. Maddesi Hakkında.
Mahkeme Heyeti: Şafak Öneri, Talat D. Refiker, Narin F. Şefik.
Davacı: 1. Adil Alkan; (Ali Alpay Terekesi Tereke İdare Memuru
- Sıffatıyle) Marmara Bölgesi, 11. Sokak, No:9-Lefkoşa
2. Buket Başkaya, 11. Sokak, No:9, Marmara Bölgesi,
Lefkoşa
3. İbrahim Alkan, İlhan Boğaz Sokak, No:8-Gönyeli
- ile -
Davalı: 1. KKTC Bakanlar Kurulu vasıtasıyle - K-KTC Başsavcılığı
Lefkoşa
2. Tapu ve Kadastro Dairesi Müdürlüğü vasıtasıyle - KKTC
Başsavcılığı - Lefkoşa
3. KKTC İçişleri, Köyişleri ve İskan Bakanlığı
vasıtasıyle-KKTC Başsavcılığı-Lefkoşa

A r a s ı n d -a.

Davacılar namına: Avukat Hasan Hasipoğlu adına Avukat
Kaya Münüroğlu
Davalılar namına: Savcı Emine Tayfunsel.

--------------

H Ü K Ü M

Şafak Öneri: Bu başvuruda Mahkemenin kararını sayın Yargıç Narin F. Şefik okuyacaktır.

Narin F. Şefik: Davacının- 17.3.2009 tarihli emir gereği tadil edilen Talep Takriri ile Mahkemeden talebi şöyledir:

Davalı No:1'in, Resmi Gazetenin 25/4/07 tarih ve S(K-11)839-2007 Sayılı Bakanlar Kurulu kararı tahtında yayınlamış olduğu Kamu Yolu Kararı uyarınca Davacıların kay-ıtlı mal sahibi Bulunduğu, Girne'de Doğanköy, Pafta/Harita: XII/21.E.2,Kayıt No: 1211, parsel 288/1/3/1'de kain olan gayrımenkul mallarında, kara ulaşımının idamesi ve geliştirilmesi için zorla iktisab edilmesi doğrultusundaki karar ve/veya kararların ve/v-eya işlem ve/veya işlemlerin geçersiz ve hükümsüz olduğuna, herhangi bir sonuç doğurmayıp iptal edilmesi gerektiğine dair Mahkemece karar verilmesi.
Davalıların müştereken ve/veya münferiden yukarıda(A)
Paragrafında belirtilen karar ve/veya kararların ve/-veya işlem ve/veya işlemlerinin yapılmaması gereken bir ihmal ve/veya hata ve/veya gayri yasal bir uygulama olduğu ve Davacılar aleyhine herhangi bir sonuç doğurmayacağına dair Mahkemece karar verilmesi.


Davacı Davalıların dava konusu kararı ve/veya işle-m ve/veya tasarrufu üretirken ve/veya alırken yetkilerini aştıklarını ve/veya kötüye kullandıklarını ve/veya takdir yetkilerini hatalı ve/veya keyfi kullandıklarını ileri sürmektedir.

Davacı 1, Ali Alpay Terekesi Tereke İdare Memuru sıffatı ile dava ikame- etmektedir. Dava konusu yerin 1/2 hissesinin kayıtlı mal sahibi terekedir. Davacı 2 ve 3 ise malın 1/4'er kayıtlı mal sahipleridirler.

Davacılar, kayıtlı mal sahibi oldukları parselde Davalının 288/1/2 ve 290/4 nolu parsele 18 ayaklık geçit hakkı verme- kararı ile Davacı 2'nin inşaat izni için müracaat ettiği 288/1/3/1'e inşaat yapamayacağını, 288/1 Parsel sahibinin evine ulaşmak için halen 288/1/3/1 ve 290/4'ü kullandıklarını ve bu şekilde evlerine ulaştıklarını, bu durumun aynen devam edebileceğini, Pa-rsel 288/1/3/1'in 1 dönüm 2 evlek 3100 ayakkare olduğunu ve buradan Davacılara 1'er arsa çıktığını, geçit hakkı verilince Davacı 2'ye düşen arsasının küçüldüğünü ve oraya inşaat yapılamayacağını ifade etmektedir.

Davacılar devamla, Davalıların daha önce -5.7.2006'da aldıkları kararı YİM 93/06 ile dava ettiklerini ve o kararın geri alındığını, 16.3.2007'de alınan ve Davacıların bilgisine 25.3.2007'de gelen, Resmi Gazete'de yayınlanan kararın Davacıları maddi ve manevi zarara uğrattığını ve kazanılmış haklar-ının olumsuz yönde etkilendiğini, bu karar ile ilgili 288/1/2 ve 290/4 Parsel sahiplerine menfaat sağlanırken, kamu yararına bir işlem yapılmadığını, kararın keyfi olduğunu ve Davacıları da mağdur ettiklerini ifade etmiştir ve 16.3.2007 tarih ve 169 sayılı- kararın geçersiz ve hükümsüz olduğuna karar verilmesini talep etmiştir.

Davalı tarafından dosyalanan Müdafaa Takriri ile Davalı yakınma konusu yapılan karar veya işlemin 15/62 sayılı Zorla Mal İktisabına Dair Kanun altında, kamu yararına, mevzuata uygun -olarak alınan bir karar olduğunu, keyfi bir karar olmadığını ve Davacıların meşru bir menfaatının doğrudan doğruya ve olumsuz yönde etkilenmediğini belirtmiştir. Müdafaayı desteklemek için dayandırılan olgular kısmında Davalı S(K-11) 437-07 sayı ve 7/3/07- tarihli bir kamulaştırma ihbarı olduğunu ve ayrıca S(K-11) 839-07 sayı ve 25/4/2007 tarihli kamulaştırma kararı bulunduğunu izah etmektedir.

Davanın dinlenmesi esnasında davasını ispat etmek üzere Davacı 1 şahadet vermiştir. Davalı ise İçişleri Bakan-lığında görevli İnşaat Başmühendisi Hasan İslamoğlu'nu dinletmiştir. Taraflar Mahkemeye müştereken 12 adet emare sunmuşlardır. Mahkeme huzurundaki emareler ve şahadetten dava ile ilgili olguları şu şekilde özetleriz:

Emare 5'in ekindeki site planda görü-len parsel 288/1/3/1/1,
Davacı 1, 2 ve 3'ün adına kayıtlı bulunmaktadır. Parsel 288/1/3/1 kamulaştırmadan sonra 288/1/3/1/1 olmuştur ve bu malın 1/2 hissesi Davacı 1 Tereke, 1/4 Davacı 2, 1/4 Davacı 3'e aittir. Emare 11 koçanlar bu durumu göstermektedir-. Bu parsel Davacılar arasında ifraz edilmiş değildir.

Emare 8 önergeye ekli kamulaştırma ihbarının ekindeki
mülkiyet cetveline göre Parsel 288/1/2 ve 290/4 2007 yılında Ziynet Ahmet Kel İbrahim adına kayıtlı bulunmaktaydı.

Parsel 288/1/2'nin üzerinde bi-r ev vardır. Yine Parsel
288/1/4/3 ve 288/1/4/4/6'da ev bulunmaktadır. Başka parsel üzerinde ev bulunduğu doğrultusunda şahadet yoktur.

Parsel 291/1/1 ile 291/2/1'in aralarındaki sınır boyunca
ve 288/1/3/2/1 , 288/1/3/1/1 ile 288/1/4/1/1, 288/1/4/2-, 288/1/4/3 ve 288/1/4/4/6 arasından mevcut bir kamu yolu vardır. Bu yol 2000 yılında yapılmıştır.

Emare 5'in ekinde sunulan 5.7.2006 tarihli S-1424-2006
sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile Parsel 283/1'e (bu parsel no'su yanlış olmalıdır) ulaşım sa-ğlanması için 288/1/3/1/1 nolu Parselin kuzey hududundan başlayarak 290/4 nolu Parselin doğu hududuna kadar ulaşacak şekilde 18 ayak genişliğinde kamu yolu ayrılmasına, tüm yasal izinlerin ve alt yapı ile asfaltlandırılması masraflarının 283/1 Parsel sahib-i tarafından ödenmesine ve güzergahın üzerindeki mal sahiplerinin tazminat taleplerinin de 283/1 Parsel sahibi tarafından karşılanmasına, bu şartların yerine getirilmesinden sonra kamu yolunun Tapu ve Kadastro Dairesi tarafından tapu haritasına işlenmesine- karar verilmiştir.
Emare 6, 26.10.2006 tarihli İçişleri Bakanlığı Müsteşarının yazısında da S-1424-2006 sayılı karar ile kamu yolu ayrılmasının 283/1 nolu Parsele ulaşım sağlanması gayesi ile yapıldığı belirtilmektedir. (283/1 nolu Parsel ile dava konusu- parsellerin vaziyet planında hiçbir alakası görülmemektedir.)

Emare 6 26.10.2006 tarihli yazıda yapılan bu işlemin yasal
dayanağı olmadığı kabul edilerek S-1424-2006 sayılı Bakanlar Kurulu kararının iptal edilerek yol alınacak kısımların kamu yararı ama-cı ile 15/62 sayılı Zorla Mal İktisabı Yasası altında istimlaklarının yapılması için talimat verildiği de ifade edilmektedir.

7) 16.3.2007 tarihli Resmi Gazete'de Amme Enstrümanı 169/2007 olarak 15/62 sayılı Zorla Mal İktisabı Yasasının 4. maddesi altı-nda Doğanköy'de Pafta/Plan XII/21 E2, Parsel 288/1/3/1, 288/1/2 ve 290/4'deki alan için bir kamulaştırma ihbarı yayınlanmıştır.

8) 25.4.2007 tarihli ve S(K-11) 839-2007 sayılı karar ile Bakanlar Kurulunun S-1424-2006 sayılı kararı iptal edilerek "kara -ulaşımının sağlanması idamesi ve geliştirilmesi için .... 288/1/3/1, 288/1/2 ve 290/4"'den bir kısım alan ile ilgili 15/62 sayılı yasanın 6. maddesi altında kamulaştırma emri onaylanmıştır.

9) Kamulaştırma emri 4.5.2007 tarihli Resmi Gazete'nin Ek III'-ünde Amme Enstrümanı 328/2007 olarak yayınlanmıştır.

Bir malın kamulaştırılması için uygulanacak mevzuat 15/62 sayılı Zorla Mal İktisabı Yasasıdır. Bu yasanın 3(1) maddesi aynen şöyledir:

"3 (1) Anayasanın ve bu kanunun hükümlerine tabi olmak
- şartı ile herhangi bir mal amme menfaatı yararına
olan bir maksat için zorla iktisab edilebilir."

Madde 3 (2) 'de ise amme menfaati kapsamında olan maksatlar sıralanmıştır. Bu davada uygulandığı iddia edilen maksatlar madde 3'ün(2). fıkrasının (-İ) ve (J) bentlerinde yer almaktadır. Bu bentler aynen şöyledir:

"3 (2) Amme menfaati yararına olan maksatlar, aşağıda
gösterilenlerle ilgili maksatları içine alır :

(i) Şehir ve memleket plânlaması veya ev projeleri;

(J) Kara, Su ve -Hava münakalâtının temini veya idamesi
veya inkişafı;"


Huzurumuzdaki Emare 8'e ekli vaziyet planına bakıldığı zaman gerek Davacı 2'ye Parsel 288/1/3/1/1 veya 288/1/3/1'e inşaat izni talebinde bulunduğu zaman gerekse 288/1/2'deki konut için, par-selasyon yapılmasının niçin şart koşulmadığını anlamak zordur. İnşaat yapılmadan parselasyon yapılmadan geçit hakkı veya kamu yolu ile belirli parsellere yol sağlanmaya çalışılmaktadır. Emare 6 yazıda açıkça dava konusu 288/1/3/1/1 veya 288/1/3/1'den ala-n alınmasının bir başka parsele kamu yolu sağlanması için yapıldığı görülmektedir. Davalı tarafından şahadete çağrılan İçişleri Bakanlığında görevli İnşaat Başmühendisi Hasan İslamoğlu, kamulaştırma istenilen bölgede nerede inşaat olduğunu dahi bilmediği -için o bölgenin şu andaki mevcut hali ile kamu yoluna gerek olup olmadığı konusunda şahadet verememiştir. 15/62 sayılı yasanın 3. maddesi altında kamulaştırma yapılacaksa bunun kamu yararı için olması gerekmektedir. Huzurumuzdaki tüm şahadet ışığında Dava-cılara ait parselden alan alınmasının , Davacılara ait mal ile hiçbir bağlantısı bulunmayan parsel 283/1'e kamu yolu sağlanması gayesi ile yapılmak istenildiği görülmektedir. Davacılardan alan alınmasının fiziki olarak parsel 283/1'e hiç bir menfaat sağla-mayacağı gibi, 15/62 sayılı yasanın 3. maddesi kapsamında bir kişinin menfaatine yapılmak istenilen bir işlemin amme menfaati için yapıldığının kabul edilmesine de olanak yoktur.

Davacılar her ne kadar da Davacı 2'ye Emare 12 inşaat izni verildiği hald-e yapılan kamulaştırma neticesinde bu inşaatın Davacı 2'ye ait parsele yapılamayacağını iddia etmişselerde, huzurumuzdaki şahadetten Parsel 288/1/3/1/1'in Davacı 1 tereke ve Davacı 2 ve 3'ün müştereken adlarına kayıtlı olduğu ve konu malda hisselerinin sır-a ile 1/2, 1/4, 1/4 oranında olduğu görülmektedir. Parsel 288/1/3/1/1 veya 288/1/3/1 ifraz edilmiş değildir. Bu durumda tüm parselde her 3 mal sahibinin her nokta üzerinde hakkı vardır. Bu nedenle Davacı 2'nin kamulaştırma nedeni ile konu parsele inşaat- yapamayacağı iddiasının kabul edilmesine olanak yoktur. Davacı 2'ye verilen inşaat izni parsel 288/1/3/1 üzerine verilmiştir. Bu parselin 3 ayrı arsaya ayrıldığına dair veya inşaatın parselin belirli bir yerine yapılacağına dair huzurumuzda şahadet yok-tur. Durum böyle olmasına rağmen, mallarında eksilme olacağı nedeni ile, Davalının kamulaştırma yapılması ile ilgili kararından Davacıların doğrudan doğruya ve olumsuz yönde etkileneceğini kabul etmek gerekmektedir.

Netice itibarı ile Davalı 1'in 25-.4.2007 tarih ve S(K-11)839-2007 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile Girne Doğanköy'de P/H XII/21-E-2 , kayıt 1211 , parsel 288/1/3/1'den zorla mal iktisab
edilmesini onaylayan kamulaştırma emrinin 15/62 sayılı yasanın 3. maddesine aykırı olması nedeni ile -geçersiz ve/veya hükümsüz olduğuna ve herhangi bir yasal netice doğurmayacağına karar veririz.

Dava masrafları ile ilgili emir vermeyiz.




Şafak ÖneriTalat D. RefikerNarin F. Şefik
Yargıç Yargıç Yargıç


5 Eki-m 2009







7






Full & Egal Universal Law Academy