Yüksek İdare Mahkemesi Numara 93/2003 Dava No 1/2008 Karar Tarihi 17.01.2008
Numara: 93/2003
Dava No: 1/2008
Taraflar: Ayşe Menteşoğulları ile Motorlu Araçlar İzin Makamı vd.
Konu: Otobüs İşletme İzni - Takdir Yetkisi ve Kamu Görevinin Gerekliliği
Mahkeme: YİM
Karar Tarihi: 17.01.2008

-D.1/2008 YİM:93/2003


Yüksek İdare Mahkemesinde
Anayasanın 152. Maddesi Hakkında.

Mahkeme Heyeti:Nevvar Nolan,Şafak Öneri,Talât D.Refiker.-

Davacı: Ayşe Menteşoğulları,Beyarmudu,Mağusa

ile -

Davalı: 1-Motorlu Araçlar İzin Makamı Başkanı veya Motorlu
Araçlar İzin Makamı vasıtasıyle KKTC, Lefkoşa
2-İçişleri ve Köyişleri Bakanlığı ve/veya İçişleri ve
Köyişleri B-akanlığı vasıtasıyle KKTC, Lefkoşa
3-KKTC Bakanlar Kurulu ve/veya KKTC Bakanlar Kurulu
vasıtasıyle KKTC, Lefkoşa


A r a s ı n d a.

Davacı namına: Avukat Menteş Aziz adına Avukat Süleyman
Özsoyl-ular
Davalılar namına: Savcı Özkul Özdevim
İlgili Şahıs namına: Avukat Zeki Gündüz.


--------------

H Ü K Ü M

Nevvar Nolan: Bu davada Mahkemenin kararını Sayın Yargıç Talât D.Refiker okuyacaktır.

Talât D.Refiker: Davacı, bu başvurusu ile İçişleri ve K-öyişleri Bakanlığına bağlı Motorlu Araçlar İzin Makamının Türkmenköy sakinlerinden Mustafa Bahtıkara'ya ait TBM 150 plâkalı otobüsü için Türkmenköy-Gazi Mağusa-Türkmenköy güzergâhı üzerinde yolcu taşımasına izin veren 28.5.2003 tarihli ve İ.K 7/2003 sayılı- kararının hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğurmayacağına karar verilmesi isteminde bulunmuştur. Talep takririnin hakikatler bölümünde ise dava konusu iznin verildiği güzergâh üzerinde yolcu taşıma iznine haiz olarak 55 yolcu kapasiteli- otobüsü ile 4 yıldan beri çalışmakta olduğunu, yolcu sayısının 35 kişiyi geçmediğini ve bu bağlamda dava konusu iznin gerekçesi olarak gösterilen yolcu fazlalığının gerçek olmadığını ve bu durumdan olumsuz yönde etkilendiğini iddia etmiştir.

Davacının y-ukarıdaki iddialarına mukabil gerek Savcılık makamı ve gerekse ilgili şahıs tarafından dosyalanan müdafaa takrirlerinde ileri sürülen iddiaların ortak paydası dava konusu kararın 50/2000 sayılı Motorlu Araçlar Yolcu ve Eşya Taşınması (Denetim) Yasası'na uy-gun olduğu ve dava konusu iznin verildiği güzergâh üzerinde 1 adet otobüsün yolcuların taşınmasında yeterli olmadığı ve bu bağlamda duyulan ihtiyaç nedeni ile ilgili şahsa dava konusu iznin verildiği yönünde-dir.

Ne var ki, Davacı Motorlu Araçlar İzin Ma-kamı Başkanlığı'na yazdığı ve kendisine dava konusu güzergâh için otobüs işletme izni verilmesi isteminde bulunduğu Emare 1'deki yazısında aynen şöyle denilmektedir:

Motorlu Araçlar İzin Makamı Başkanlığına;
Ben aşağıdaki imza sahibi Türkmenköy sakin-
-lerinden Mustafa Bahtıkara olup sözkonusu Türkmenköy-Magosa hattında çalışan yolcu
otobüsü Ali Özgünel tarafından Beyarmudu sakinlerinden Ayşe Menteşoğullarına satılmış bulunmaktadır. Bu durumdan köylüler rahatsız
ve şikâyetçi olmaktadır. Köylümün isteği- üzerine,
bu iznin Türkmenköy sakini birisinin hakkı
olduğuna inandığımdan dolayı bu iznin bana verilmesini talep ediyorum. Bu iznin bana
verilmesi halinde bu işi en iyi şekilde
yürüteceğimi saygılarımla bilgilerinize
a-rz ederim.


MUSTAFA BAHTIKARA
Kimlik No: 008575
İMZA:


Diğer yandan Motorlu Araçlar İzin Makamının veya İzin Kurulunun ilgili şahsın talep ettiği mezkûr izin hakkında Polis Ge-nel Müdürlüğünden talep ettiği yazılı görüşe zamanın Polis Genel Müdürü 1. yardımcısı Polis Genel Müdürü Vekili Günay Özan'ın Motorlu Araçlar İzin Kurulu Başkanlığı'na gönderdiği Emare 6'daki cevabi yazısının 4. paragrafında ise şöyle denilmektedir:

K.K.T-.C.
GÜVENLİK KUVVETLERİ KOMUTANLIĞI
POLİS GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
LEFKOŞA

SAYI :04/1-1-01-288 4 Ekim 2001
KONU :İşletme İzni Hk.

MOTORLU ARAÇLAR İZİN KURULU DAİRESİ,
İZİN KURULU BAŞKANLIĞI,
LEFKOŞA.
-
İLGİ :Motorlu Araçlar İzin Kurulu Dairesi'nin 4.9.2001 gün ve
M/sa-83/MTV-25076 sayılı yazısı.

1. ...........................................

2. ...........................................

3. ........................................-...

4. 786 Nüfuslu Türkmenköy'de halen çalışır durumda ve
işletme izinli Türkmenköy - Lefoşa güzergahında yolcu taşımacılığı yapan 2 adet otobüs ile Türkmenköy-Gazimağusa güzergahında yolcu taşımacılığı yapan 1 adet otobüs mevcut-tur. Türkmenköy'den Gazi-mağusa'ya günlük olarak 15 memur,
30 kadar da lise ve üniversite öğrencisi taşınmaktadır.
Mevcut otobüsler halkın ulaşım ihtiyacını yeterince karşıladığından müracaat sahibine istemiş olduğu iznin verilmesi uygun değildir.

5. Bilgilerinizi rica ederim.-

Günay ÖZAN
Polis Genel Müdürü I.Yrd
Polis Genel Müdürü Vekili

Ayni konu hakkında zamanın Magosa Kaymakamı Erden Özaşkın'ın Emare 7'deki yazısında ise şöyle denilmektedir:


KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHUR-İYETİ
İÇİŞLERİ, KÖYİŞLERİ VE İSKAN BAKANLIĞI
GAZİMAĞUSA KAYMAKAMLIĞI


Sayı : MK-147/84-7
Konu : İşletme İzni Hk.
4 Ekim, 2001

Motorlu Araçlar İzin Kurulu Dairesi,
Lefkoşa


İlgi: M'sa-83-MTV.2506 sayı ve 4.9.2001 tarihli yazın-ız.


......................................................

......................................................

......................................................

Yapılan araştırmada Türkmenköy'de izni olan 3 adet otobüsün bulund-uğu, bunlardan ikisinin Lefkoşa-Türkmenköy güzergahında bir tanesinin de Türkmenköy-Gazimağusa güzergahında çalıştığı ancak Gazimağusa'ya sefer yapan araç sahibi Cengiz Menteşoğlu'nun Beyarmudu köyünde ikamet ettiği, köyden Gazimağusa'ya gelen yolcu sayısı-nın da 45 kişi olduğu öğrenilmiştir.

Yukarıda verilen bilgiler çerçevesinde Mehmet Bahtıkara'ya ihtiyaç nispetinde talep etmiş olduğu otobüs işletme izninin verilmesi uygun mütalaa edilmektedir.

Bilgilerinizi saygı ile rica ederim.




(Erden -ÖZAŞKIN)
Kaymakam
MZG/CK
Mezkûr yazıdan da görüleceği üzere Türkmenköy'den Gazi Mağusa'ya gelen yolcu sayısının 45 kişi olduğunu ve ihtiyaç nispetinde ilgili şahsa yani Mehmet Bahtıkara'ya talep ettiği iznin veril-mesinin uygun mütalâ edildiği ifade edilmektedir. Bu yazı içeriğinde ilgili tarihte konu güzergâh üzerinde Davacıya ait olan ve 55 yolcu kapasitesi bulunan 1 adet otobüsün çalışmakta olduğu yer almamakla beraber bu olgu, Davacının Emare 9 (a)'daki işletme -izninden görülmekte ve fiili uygulamanın da bu olgu ile örtüşmekte olduğu, Davacının huzurumuzda bulunan tekzip edilmeyen şahadetinden anlaşılmaktadır ve bu bağlamda bahsi geçen güzergâh üzerinde birden fazla otobüsün çalıştırılmasına izin verilmesinde kam-u yararının bulunmadığı görülmektedir.

50/2000 sayılı Motorlu Araçlarla Yolcu Ve Eşya Taşınması (Denetim) Yasası'nın İzin Kurulunun Oluşumu kenar başlığını taşıyan 4(1) ve İzin Kurulunun Görev ve Yetkileri kenar başlığını taşıyan 8(1),(2) maddeleri aynen- şöyledir:

"4. (1) Bakanlar Kurulu, Bu Yasa amaçları doğrultusunda
ücret karşılığı taşımacılıkta kullanılacak sefer hatlarının tespiti, taşımacılıkla iştigal edecek şahıslara işletme izni verilmesi ve kullanılacak araçların izinlendirilmesiy-le ilgili yapılacak başvuruları değerlendirip karara bağlamak üzere Bakanlar Kurulu tarafından atanacak bir başkan ve aşağıda belirtilen temsilcilerden oluşan bir İzin Kurulu oluşturur:
....................
....................
....................
(Ç) ..-..................
....................
....................

"8. (1) İzin Kurulunun görev ve yetkileri aşağıdaki gibidir:
Yolcu Taşıma izni vermek,
Eşya Taşıma izni vermek,
"Z" kiralık araç izni vermek,
(Ç) Bu Yasa uyarınca verilen diğer görevleri y-erine getirmek.
(2) (A) İzin Kurulu yukarıdaki (1)'nci fıkrada
belirtilen görev ve yetkilerini yerine getirirken
aşağıda belirtilen mercilerden yazılı görüş almak
zorundadır.
İlgili Kaymakamlık,
Polis Gene-l Müdürlüğü,
İlgili Belediye, ve
(ç) Sosyal Hizmetler Dairesi.
(B) Yukarıdaki (A) bendinde belirtilen merciler
için yazılı görüş gönderme süresi 60 (altmış)
gündür. Bu süre içinde yazılı görüş
bildirilmemesi halinde İzin Kurulu karar
alabi-lir."


Yolcu taşınmasında kullanılacak araçların izinlendirilmesi ile ilgili olarak yapılacak başvuruların yukarıda yer alan 8. madde gereğince bildirilen görüşler ışığında yapılacak olan değerlendirmelerde İzin Kurulunun bir takdir yetkisinin bulunduğu -görülmektedir.

Prof.Dr.A.Şeref Gözübüyük'ün Yönetsel Yargı isimli kitabının güncelleştirilmiş 20. bası'sının 240 ve 241. sayfalarında da belirtildiği üzere idareye tanınan takdir yetkisi, mutlak olmayıp hukuki esaslar içerisinde kamu yararı ve kamu görev-inin gerekliliği ile sınırlandırılmış bulunmaktadır. Yönetim, kendisine tanınan takdir yetkisini, kişisel ya da siyasal bir amaç için kullanamaz. Takdir yetkisinin kamu yararı dışında başka bir amaç için kullanılması, yetkinin niteliğine aykırı düşer.

Y-ukarıda belirtilen tüm hususlar çerçevesinde ise dava konusu iznin mezkûr güzergâh üzerinde hasıl olan ihtiyaçtan dolayı kamu yararının bir gereği olarak verildiği sonucuna varmamız olası değildir ve bu bağlamda İçişleri ve Köyişleri Bakanlığına bağlı Moto-rlu Araçlar İzin Kurulu'nun veya İzin Makamı olarak da anılan kurulun yukarıda temas ettiğimiz Emarelerde ifadesini bulan gerçekleri göz ardı etmek sureti ile takdir yetkisini "kamu yararı" bağlamında doğru bir şekilde kullanmadığı sonucuna vardığımız cihe-tle Motorlu Araçlar İzin Kurulu veya İzin Makamının Türkmenköy sakinlerinden Mustafa Bahtıkara'ya ait TBM 150 plâkalı otobüsün Türkmenköy-Gazi Magosa-Türkmenköy arasında yolcu taşımasına izin verdiği 28.5.2003 tarihli ve İ.K 7/2003 sayılı kararının hükümsü-z ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğuramayacağına karar verilir.

Masraf emri verilmez.


Nevvar Nolan Şafak Öneri Talât D.Refiker
Yargıç Yargıç Yargıç



17 Ocak, 2008



7






Full & Egal Universal Law Academy