Yüksek İdare Mahkemesi Numara 9/1992 Dava No 12/1993 Karar Tarihi 17.06.1993
Numara: 9/1992
Dava No: 12/1993
Taraflar: Türk Bankası Ltd. İle Eko. Ve Maliye Bakanlığı vd
Konu: Başvurunun ünvanını tadil etme istemi
Mahkeme: YİM
Karar Tarihi: 17.06.1993

-D.12/93 YİM 9/92

Yüksek İdare Mahkemesi Olarak Oturum Yapan
Yüksek Mahkeme Huzurunda
Mahkeme Heyeti: N. Ergin Salâhi, Taner Erginel, Metin A. Hakkı.

Müstedi: Türk Bankası Ltd.,- Lefkoşa.
ile
Müstedeaaleyh: 1. Ekonomi ve Maliye Bakanlığı vasıtasıyle KKTC, Lefkloşa.
2. Merkez Bankası ve/veya Merkez Bankası İdare Merkezi
vasıtasıyle KKTC, Lefkoşa.
- A r a s ı n d a.

Müstedi namına: Av. Kıvanç M. Riza.
Müstedaaleyh No. (1) namına: Başs. Yrd. Mv. Hakkı C. Önen.
Müstedaaleyh No. (2) namına: Av. Ümit Özdil.



K A R A R

N. Ergin Salâhi: Müstedi işbu istidası ile başvurunun ünvanını tadil etme talebinde- bulunmaktadır.

Başvurunun ünvanında Müstedaaleyh (1) Ekonomi ve Maliye Bakanlığı vasıatsı ile KKTC, (2) Merkez Bankası ve/veya Merkez Bankası İdare Merkezi vasıtası ile KKTC olarak iki Müstedaaleyh gösterilmiştir.
Müstedaaleyh numara (1)'ı temsilen bulunan Savcı ve özellikle Müstedaaleyh numara (2)'yi temsilen bulunan avu-kat dosyaladıkları itirazda özetle; 75 günlük hak düşürücü sürenin geçirildiğini, bu nedenle ünvanın tadili ile bu makam veya kişilerin başvuruya eklenemeyeceğini, keza yapılması istenen bu tadilâtın mevcut Müstedaaleyhleri müşkül durumda bırakacağını iler-i sürerek yapılan tadilâta itiraz etmişlerdir.

İstidanın duruşmasında Müstedi avukatı özetle; başvuru konusu edilen kararın Müstedaaleyhlerce alındığını ve bu karardan 75 günlük süre zarfında Mahkemeye başvurulduğunu, başvurunun ünvanında tadilât yolu il-e eklenmesi talep edilen kişi veya makamların hakikatte süresinde dosyalanan başvuruda yer alan ayı kişi veya makamlar olduğunu, farklı bir karar için yeni bir müracaat yapılmadığını ve bu endenle 75 günlük sürenin geçirilmesinin söz konusu olmadığını iler-i sürmüştür. Ayrıca bu gibi tadilâtın başvuruda yer alan Müstedaaleyhlere bir haksızlık yapmayacağını ve iddia edildiği gibi onları zor duruma sokan (embarrassing) bir durum da arzetmeyeceğini ileri sürerek bu hususu aydınlatıcı geçmiş içtihat kararlarına -değinmiştir.

Müstedaaleyh (2) tarafından bulunan avukat ise itiraz ihbarnamesinde yer alan hususları yenileyerek özetle; başvuruya eklenmek istenen yeni müstedaaleyhler açısından 75 günlük hak düşürücü sürenin geçirildiğini, bu aşamada, bu nednele tadilâ-ta müsaade edilmemesi gerektiğini ileri sürmüştür. Ayrıca yapılması istenen tadilâtla başvuruda yer alan Müstedaaleyhlere zorluk çıkarılacağı gibi onların bu tadilâtla müşkül durumda bırakılacağını ileri sürmüştür.

İstidanın duruşmasında gerk Müstedi ve -gerekse Müstedaaleyh numara (2) ve (1) yemin varakalarında yer alan olguları teyit etmek bakımından şahit çağırmamışlar, sadece hukuki argümanlarla yetinmişlerdir.

Hukuki duruma değinmeden önce yapılması istenen tadilâtın nevine ve tadil yolu ile başvuru-ya eklenmesi istenen Müstedaaleyhlere göz atmayı yerinde bulduk. Başvuru incelendiğinde esas yakınma konusu olan kararın Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Merkez Bankası veya onu temsilen İdare Merkezi ve/veya Başkanı veya ilgili organları tarafından alınan ve- ilk nazarda yönetsel veya yürütsel bir karar niteliği taşıyan kararın iptali talep edilmektedir. Kararı alan makam 35/87 sayılı KKTC Merkez Bankası Yasasının 3. maddesinde kamu tüzel kişiliğine haiz olduğu belirtilen KKTC Merkez Bankası veya onu temsilen -organları veya yetkili makamları tarafından alındığı görülmektedir. Başvuruya Müsetdaaleyh numara (2) olarak eklenen "Merkez Bankası ve/veya Merkez Bankası idare Merkezi vas. ile KKTC, Lefkoşa" şeklinde yer alan (2). Müsetdaaleyhin ünvanı hakikatte 'KKTC M-erkez Bankası ve/veya KKTC Merekz Bankası İdare Merkezi vas. ile KKTC, Lefkoşa' oalrak düzeltilmesi gerekir. Müstedaaleyh numara (2)'nin bu şekilde başvuruya eklenmesi kanaatimizce yeterlidir. Ancak kamu tüzel kişiliğine sahip olan KKTC Merkez Bankasının K-KTC vasıtası ile değil de kendi ismi altında dava edilip edilmeemsi gerektiğine az sonra değineceğiz.

Tadilâtla Müstedaaleyh numara (4) oalrak eklenmesi istenen KKTC Merkez Bankası İdare Meclisi, (5) olarak eklenmesi istenen KKTC Merekz Bankası Yönetim K-urulu ve (6) olrak eklenmesi talep edilen KKTC Merekz Bankası Yönetim Kurulu Başkanı hakikatte tadilâtla (3). Müsetdaaleyh olarak eklenmesi istenen KKTC Merekz Banaksının, 35/87 sayılı Yasasnın tetkikinden görülebileceği gibi, KKTC Merkez Bankasını temsil -eden kişi veya makamlar odlukları cihetle onların da başvruuya ayrı olarrak eklenmesi gerekmemektedir. Bu durumda başvuruya sadece (3). Müsetdaaleyh oalrak KKTC Merkez Bankasının eklenmesinin yeterli olduğu kanaatindeyiz.

Kamu tüzel kişiliğine sahip olan- kuruluşların direkt olarak kendi isimleri ile dava edildikleri geçmiş birçok içtihatlarda görülmektedir. Örneğin: KKTC Elektrik Kurumu, Bayrak Radyo Televizyon Kurumu ve ebnzeri kurumlar kendi isimleri altında dava edilmekte olup bunların KKTC vasıtası il-e dava edilmelerine gerek olmadığı birçok örneklerde görülmektedir.

Bizden (2). Müstedaaleyhin çıkarılması ve onun yerine KKTC Merkez Bankasının eklenmesi talep edilmediğine göre bu aşamada sadece mevcut olan 2 Müstedaaleyhe ilâveten KKTC Merekz Banaksın-ın (3). Müstedaaleyh oalrak eklenmesi uygun olup eklenmesi talep edilen ve yuakrıda sözü edilen diğer Müstedaaleyhlerin eklenmesine gerek yoktur.

Bu karara varırken geçmiş içtihat kararlarını özellikle YİM 154/88'ı (D.13/89) gözönünde buludnurduk. Sözü e-dilen bu içtihat kararında Türkiye'deki duruma değinilmekte ve Ragıp Sarıca'nın İdari Kaza (1949) isimli eserinin I. cildinin 45. sayfasına atıfta bulunularak şu görüşe yer verilmektedir:

"I. İptal davası hakikatte bir karara karşı açılır. Yani-nazari b-akımdan- husumet doğrudan doğruya bir karara müteveccihtir. Zira -bu dava zımnında- kararı ittihaz eden idarenin mahkûm olması istenmez; sadece müttehaz kararın bozulması talebolunur. hulâsa -nazari oalrak- davada müstedaaleyh mevkiinde bulunan: bizzat kar-ardır.
II. Lâkin karar cansız bir şeydir. Bu itibarla davada kararın müdafaasını fiilen üzerine alacak bir müstedaaleyhe de ihtiyaç vardır. İşte fiiliyatta kararı müdafaa edecek olan kararı ittihaz eden şahıstır. Yalnız şunu ilave etmek lâzımdır ki karar,- hakikatte hakiki bir şahıs -yani bir ajan, bir memur, bir heyet tarafından ittihaz edilmekle beraber; daima bir idare hükmi şahsı namına alınır. İşte karar hangi idare hükmi şahsı namına alınmışsa, dava da o hükmi şahsa karşı açılır. Gerçekten bir ajan, b-ir memur, bir heyet idari bir karar ittihaz ederken kendi nam ve hesabına hareket etmez. Bu kararı temsik ettiği idare hükmi şahsı namına alınır."

-Bu iktibastan açıklıkla görülebileceği gibi iptal davalarının karara karşı açıldığı ve nazari bakımdan kararın dava edildiği ancak karar cansız odluğundan kararı alan makamı temsil eden organ veya makamların dava edildikleri görülmektedir. Bu durumda önüm-üzdeki meselede başvuru konusu edilen bir tek karar olduğunu, yapılan tadilâtla esas kararı alan makamın doğru oalrak başvurunun ünvanına yansıtılması istenmekte odluğu dikkate alındığında yapılamsına müsaade edilen atdilâtla KKTC Merkez Bankasının (3). mü-stedaaleyh oalrak başvruuya eklenmesine karar verilmesi alınan karardan 75 günlük sürenin geirildiği anlamına gelmemektedir.
-
Ayrıca bu gibi başvuruların ünvanı ile ilgili hakikati yansıtma maksadı ile ve karşı tarafa herhangi bir haskızlık yapılamsı söz konusu olamyacak tadilâtlara Mahkemelerce müsade edilmesi gerektiği geçmiş içtihat kararlarında da vurgulanmıştır. Örneğin Mi-ltiades Christodoulou of Tsada v. The Republic of Cyrpus, Through the Collector of Customs, Nicosia (1960-1961) 1 RSCC 1 at 9'da şöyle denmektedir:

"Editorial note: No.1. The Court before giving judgment in this case decided to order the amendment of the- original title of the proceedings so as to bring it into conformity with the true facts of the case. The Court was of the opinion that such amendment at that stage did not prejudice either the parties concerned or the interests of justice. The Court furt-her declared that in proceedings of this nature the proper respondent should be the Republic, represented through the appropriate organ, authority or person."

-Müstedaaleyhler yukarıda karara bağladığımız 75 günlük hak düşürücü süreye ilâveten yapılamsı istenen tadilâtın onları zor durumda bırakır (embarrassing) nitelikte olduğunu ileri sürmüşlerdir.
-Müstedaaleyhlerce yapılan bu başlık altındaki argümanalrı dikakte aldığımızda başvuruya Müstedaaleyh nuamra (3) oalrak KKTC Merekz Bankasının eklenmesine değil de (3). Müstedaaleyh namına kararı alan İdare Merekzi, Başkanı gibi makamların (4)., (5). ve (6-). Müstedaaleyhler olarak eklenmesi bakımından ileri sürdükleri kanaatindeyiz. Eklenmesi istenen (4), (5) ve (6). Müstedaaleyhlerin başvuruya ekelenmesinin fuzuli olduğu kanaatına vardığımızdan müstedaaleyhler tarafından ileri sürülen ve yapılması istenile-n tadilâtla Müstedaaleyhlerin zor durumda bırakılacağı yönündeki argümaların da artık incelenmesi gerekmemektedir.

Durum böyle olmakla beraber hemen şunu da belirtelim ki (3). Müsetdaaleyh olarak bu aşamada KKTC Merekz Banaksının başvruuya eklenmesinin k-arşı tarafa herhangi bir haksızlık yapmayacağı ve onalrı müşkül durumda bırakmayacağı kanaatindeyiz.

Netice olarak yapılan müracaatın kısmen kabulüne ve 2. Müstedaaleyh oalrak görülen Merkez Bankası veya Merkez Bankası İdare Merkezi masıtası ile KKTC oa-lrak yer alan 2. Müstedaaleyhin ünvanının KKTC Merkez Bankası veya KKTC Merekz Bankası İdare Merkezi vasıtası iel KKTC oalrak değiştirlmesine, keza başvuruya Müsetdaaleyhin yasa altında kamu tüzel kişiliğine sahip olduğu dikakte alınarak 3. Müstedaaleyh oa-lrak KKTC Merkez Bankasının eklenmesine ve başvurunun metninde Müstedaaleyh no.2 olarak geçen Müstedaaleyhin 2 ve/veya 3 oalrak değiştirilmesine izin ve emir verilir.


(N. Ergin Salâhi) (Taner Erginel) (Metin A. Hakkı)
- Yargıç Yargıç Yargıç

17 Haziran 1993


-


-5-



-


Full & Egal Universal Law Academy