Yüksek İdare Mahkemesi Numara 89/1981 Dava No 4/1982 Karar Tarihi 12.02.1982
Numara: 89/1981
Dava No: 4/1982
Taraflar: Ahmet Z. Bulunç ile Devlet Planlama Örgütü
Konu: İzin birktirme hakkının kapsamı
Mahkeme: YİM
Karar Tarihi: 12.02.1982

-D.4/82YİM 89/81

Yüksek İdare Mahkemesi Olarak Oturum Yapan.

Yuksek Mahkeme Huzurunda.
Mahkeme Heyeti: Salih S. Dayıoğlu, N. Ergin Salahl, Aziz Altay.

Anayasanın 118. Maddesi hakkında.

Müstedi: Ahmet Z. Bulunç, Devlet Planlama Örgütü, Lefkoşa.
ile -
M-üstedaaleyh:Devlet Planlama Örgütü Müsteşarlığı vasıtasıyle KTFD Lefkoşa.
Arasında.

Müstedi namına: Şafak Öneri
Müstedaaleyh namına: Yaşar Boran.


Yasa Maddesi: 7/79 sayılı Kamu Görevlileri .Yasasının 106. maddeslnin tefsiri.

İstemin özeti: 84 gün izin- biriktirme hakkı olan kamu görevlisinin bu hakkını devamlı saklı tutması ve yıl zarfında kazandığı izin haklarını kullanmak suretiyle bu tavana dokunulmaması ve bunun dikkate alınmaması istemi.

OLAY: Bağlı olduğu kurumdan izin taleblnde bulunan ilgili
ye-, biriktirdiği izinleri 84 günü aştığı için, talep ettlği izinler 84 günden çıkarıldı. Müstedi 84 günün üzerinde kazandığı izinlerin de buna eklenerek yıl zarfında hakkı olan 42 günlük izninden, talep ettiği izinlerin de düşürülmesini talep etti.

SONUÇ: Y-asa Müstediye izin biriktirme hakkını azami 84 gün olarak saptamıştır. Bunun üzerinde doğan izin ölü doğar. Dolayısı ile
84 gün izin biriktirdikten sonra kazanılan diğer izin hakları 84
güne eklenemez.
Sonuç olarak başvuru reddolunur.

Atıfta Bulunulan -Yargısal İçtihatlar:
1-YİM 99/78 sayılı M. Bodamyalızade ile Maliye Bakanlığı Personel Dairesi arasındaki karar.



HÜKÜM

Salih S. Dayıoğlu: İşbu başvuruda olgular hususunda taraflar arasında
herhangi bir ihtilaf yoktur. Konu 7/79 sayılı Yasanın 106. mad-deslnln tefsiri ile ilgilidir.
Müstedi Devlet Planlama uzmanl olarak çalışmaktadır. Müstedi tarafından alınan izinlerin geçirdiği tarihçe şöyledir.
1. Müstedi 24.1.1980'den 25.1.1980 tarihine kadar 2 gün gaybubet izni aldı. Bu iki gün izin 1979 yılından -1980 yılına aktardığı 84 günlük birikmiş izninden mahsup edildi. Bu şekil hesaplamadan sonra müstedinin 82 gün biriktirmiş izni kalmış oldu.
2. Müstedi 18.2.1980'den 22.2.1980 tarihine kadar 5 gün gaybubet izni daha aldı. Bu tarihe kadar 1980 yılında müste-dinin 3 1/2 gün izin hakkı doğdu ve bakiye olan 82 güne bu 3 1/2 gün de eklendi. Ancak yekün 85 1/2 gün yasanın izin biriktirme için koyduğu 84 gün izni aştığı için birikmiş izin 84 telakki edildi ve 84 günden talebi olan 5 gün, çıkarıldı. Bu şekilde müste-dinin 15.2.1980'de birikmiş iznin toplamı 79 gün kaldı.
3. 26.2.1980'den 29.2.1980'e kadar 4 gün daha gaybubet izni alan müstedinin bu izin süresi 79 gün birikmiş izninden çıkarılarak 25.2.80 de biriktirdiği izin toplamı 75 gün kaldı.
4. Müstedi 16.4.1980'-de bir gün izin aldı. Bu tarihe kadar kazandığı iznin toplaml 7 gün idi. Bu rakam yukarıda (3)'deki bakiye olan 75 güne eklenip talebi olan 1 gün çıkarıldı ve böylelikle 16.4.1980'de birikmiş izni 81 gün oldu.
5. Müstedi 14.7.1980'den 25.7.1980'e kadar 12 -gün gaybubet izni aldı. Bu tarihteki birikmiş izni 81 gün idi. Bu tarihe kadar kazandığı izin olan 10 1/2 gün buna eklendi. Yekün 91 1/2 gün oldu. Ancak bir kamu görevlislnln azami 84 gün izin biriktirmeğe hakkı olduğu hesaplanarak otomatik olarak bu 84 gü-ne indirildi. Talebi olan 12 gün de bundan çıkarıldı ve böylelikle 14.7.1980'de müstedinin birikmiş
izni 72 gün oldu.
6. Nihayet müstedi 24.11.1980'den 28.11.1980'e kadar 5 gün izin aldı. İzin durumu 24.11.1980'de tetkik edildi ve onun 24.11.1980'e kadar 1-0 1/2 gün izin kazandığı saptanıp birikmiş izni olan 72 güne eklendı. 82 1/2 günden ise talebi olan 5 gün çıkarıldı ve 24.11.1980 de birikmiş izninin 77 1/2 gün kaldığı görüldü.

Müstedi tafsilatı yukarıda verilen hesaplama işlemlne, bağlı bulundugu Örgüt -Müsteşarlığına itiraz etti ve 24.1.1980 ile 28.11.1980 tarihleri arasında kendisine verilen 5 günlük iznin 1980 yılında lehine tahakkuk eden, 42 günlük yıllık izin hakkından düşürülmesini talep etti.

9.1.1981 tarihli bir yazı ile Devlet Planlama Örgütü a-dına İdare Amiri müstedlnln sözü edilen yazısına yanıt verdi ve talebinin yerine getirilemeyeceğini bildirerek özetle 1980 yılına aktarılan 84 gün izin birikimi, de dikkate alınarak 1980 yılı zarfında kazanılan izinlerln
eklenmesiyle 84 günü geçtiği takdir-de fazlasının dikkate alınmadığını bildirdi. Müstedi de verilen bu yanıtın tamamen hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğurmayacağına karar verilmesi istemi ile işbu başvuruyu dosyaladı. 7/79 sayılı Yasanın izinlerle ilgili maddesi 106. mad-dedir. Bu madde ise aynen şöyledir:

"106.(1)İzin, her kamu görevlisinin hakkıdır ve her kamu görevlisi yılda en az on beş gün izin kullanmak zorundadır. Bağlı bulunduğu kurum, bu hakkın kullanllmasını sağlamak amacıyle gerekli düzenlemeyi yapmakla yükümlü-dür. '

(2)İki yıldan az hlzmeti bulunan kamu görevlilerinln her tamamlanmış hizmet aylarına karşı iki buçuk gün; İki yıldan daha fazla hizmeti bulunan kamu görevlilerinin ise, her tamamlanmlış hizmet aylarına karşı üç buçuk gün izln hakları vardır.

(3)-Üç yıla kadar hizmeti olanların kazanmış oldukları izin toptam 48 günü aşmamak koşuluyla, herhangi blr hlzmet yılı için 16 güne kadar; Üç yıldan fazla hlzmeti olanların kazandıklan izin, toplam 84 günü aşmamak koşuluyla herhangi bir hizmet yılı için 28 gün-e kadar biriktirilebilir.

(4)Kamu görevlileri, yıllık izin haklarını ya tümüyle blr defada veya ayrı ayrı dönemlerde kullanabilirler. İzln kullanım zamanı, kamu görevlilerinin bağlı bulundukları Kurumlarca düzenlenir.

(5)Kamu görevlisi yıllık izln hakk-ını, izin başvurusunda belirtmek koşuluyla yurt içinde veya yurt dışında kullanabilir. Kamu görevlisi yıllık izln hakkını kullandığı sırada geri çağrılma nedeniyle uğrayacağı maddİ zararlar kurumlarınca giderilmek koşuluyla ancak aşağıdaki durumlarda geri -göreve çağrılabilir, aksi takdirde çağrılamaz:
(a) Görevini doğrudan doğruya kendisinln yerine_ getirmesine zorunluluk olması halinde;
(b) Görevi ile ilgili tanıklık yapmasının veya Kurumunu temsil etmesinin zorunlu olduğu hallerde.

(6)Bu madde amaçları- açısından yıl, takvim yılını anlatır."

Müstedinin iddialarını özet olarak şöyle sıralayabiliriz:
(a) Anayasanın 41. maddesinden esinlenerek çıkarılan 7/79 sayılı
Kamu Görevlileri Yasasının 106. maddesi bu yasadan evvelki durumun aksine kamu görevlisi ola-n müstediye gaybubet izlnlerini bir hak olarak vermiştir.


(b) Yasanın 106(3) maddesi toplam 84 günü aşmamak koşuluyla
müstediye yılda 28 gün izin biriktirme hakkı vermiştir.

(c)Yasanln 106(4) maddesi müstediye yıllık izin haklarına ya
tümüyle bir- defada veya ayrı ayrı dönemlerde kullanma hak-
kı vermektedir.

(d)Yasa, izinler açısınından yılı takvim yılı Olarak
belirlenmiştir.

(e) Bu durumda müstedi yasal olarak 84 gün izin blriktirmeğe
hakkı olduğuna göre- bu hakkından bu rakama ulaştıktan
sonra elde edeceği izin hakları pahasına yoksun bırakılma-
ması gerekir. Diğer bir deyişle, müstediye göre, madem yasa
ona tavan olarak 84 gün biriktirme hakkı tanıyor bu tavanı
devamlı saklı tutma hakkı da vermiştir -ve 1980 yılı esna-
sında kazandığı izin haklarını kullanmak suretiyle bu tavana
dokunulmaması ve bunun dikkate alınmaması gereklr.

Müstedaaleyhln savunması ise şöyledir: Yasa müstediye izin biriktirme hakkını azami 84 gün olarak saptamıştır. 84 günün üs-tünde nazari olarak kazanılan izin, tavanı geçtiği için, ölü olarak doğar ve kazanılmış hak olarak kaydedilemez. Örnek olarak da müstedi 1980 yılına 84 gün birikmiş izinle girdi. 1.2.1980'de Ocak ayı için 3 1/2 gün kazandığı halde bu 3 1/2 gün müstedinin i-zin biriktirme hanesine kaydedilemez çünkü bu yapıldığı takdirde 84 gün aşılmış olur. Dolayısıyle Şubat 1980 içerisinde müstedl 3 gün izin alırsa bu üç günlük izin 84 günden mahsup edilir.

Muhtelif geçmiş kararlarımızda vurgulandığı gibi tefsir konusunda -yasada aksine bir hüküm bulunmaması halinde bir yasanın belirli blr kuralına onun tabii ve lugati anlamımı verilmesi gerekir. Böyle bir anlam verildiği takdirde çıkacak mana saçma ve gülünç değilse bu gibi mananın makul, adil, keyfi veya uygunsuz olup olma-dığına bakılmaksızın mahkemeler ilgili yasa veya kuralı olduğu gibi uygulamakla yükümlüdürler. Bak YIM 99/78 M. Bodamyalızade_ ile Maliye Bakanlığı Personel Dairesi vasıtasıyle KTFD.

7/79 sayılı Yasanın 106(3) maddesi üç yıldan fazla hizmeti olan bir kamu- görevlisinln 84 günü aşmamak koşuluyla blr hizmet yılı içinde en çok 28 gün izin blriktirebileceğini öngörmektedir. Bu maddeye göre bu glbi kamu görevlisinin biriktirmeğe hakkı olduğu izin süresl 84 günü aşamaz. Kanımızca bu madde açık ve seçiktir ve ikin-ci bir anlam taşımaya elverişli olmadığı gibi taşıdığı anlamın saçma ve gülünç olduğunu söylemeğe de imkan yoktur. Bu durumda sözü edilen madde ile yasa koyucusunun ana gayesl müstedi gibi bir kamu görevlisinin en çok biriktirebileceği izin hakkını 84 gün -olarak sınırlamaktadır. Gaye bu olduğuna göre 84 günün üstünde doğması muhtemel izin, savcının da dediği gibi, ölü olarak doğar. Esasen bunun aksini düşünmek kişiyi yasanın lafsına ve ruhuna aykırı bir harekette bulunmasına sevkeder. Bunu bir örnekle belir-tmeye çalışalım. Müstedi durumunda olan bir kamu görevlisinin 1981 yılında 84 gün birikmiş izin ile girdiğini ve 1.7.1981'e kadar hiç gaybubet izni almadığını ve 1.7.1981'den itibaren emekliye ayrılmak istediğini ve bunun kabul edildiğini varsayarak müsted-inin iddiası kabul edildiği takdirde emekliye ayrılan kamu görevlisinln 84+21 gün izinli sayılması gerekir. Halbuki i96(3) maddesl 84 günden fazla izin biriktirmeğe cevaz vermemektedir. Kanımızca 84 gün izin biriktirdikten sonra kazanılan diğer izin haklar-ı 84 güne eklenemez. Dolaylsiyle, müstedi gibi bir kamu görevlisi 84 gün izin biriktirdikten sonra, alacağı izinler; 84 gün birikmiş izinden ayrı olarak düşünülemez. Bu durumda müstedinln
iddiasına itibar etmek Olasl değildir.

Sonuç olarak başvuru reddolu-nur.


(Salih S. Dayıoğlu)(N. Ergin Salahi)(Azlz Altay)
Yargıç Yargıç Yargıç

12 Şubat 1982





- 17 -



Full & Egal Universal Law Academy