Yüksek İdare Mahkemesi Numara 84/2010 Dava No 12/2013 Karar Tarihi 16.04.2013
Numara: 84/2010
Dava No: 12/2013
Taraflar: Laçin Çelikesmer (Küçük) Babası ve En Yakın Arkadaşı İsmail Çelikesmer ile Milli Eğitim, Gençlik ve Spor Bakanlığı ve diğeri arasında
Konu: Kolejlere giriş sınavı - Başarı listesine girememe nedeniyle koleje alınmaması - Koleje alınmama kararının iptali için dava açılması. Ön itiraz - Koleje alınmama kararının icrai-idari nitelikte bir karar olmadığı ve Davacının doğrudan doğruya etkilen meşru menfaatı olmadığı - Davanın ret ve iptal edilmesi.
Mahkeme: YİM
Karar Tarihi: 16.04.2013

-D. 12/2013 YİM: 84/2010


Yüksek İdare Mahkemesinde.


Anayasanın 152. maddesi hakkında.


Mahkeme Heyeti:Necmettin Bostancı,Talat D. Refiker,Ahmet Kalkan.


Davacı: Laçin Çelikesmer (Küçük), Babası ve En Yakın
Arkadaşı İsmail Çeli-kesmer vasıtasıyla, 17, Osman
Bada Sokak, Tuzla - Mağusa.


ile


Davalı : 1. Milli Eğitim, Gençlik ve Spor Bakanlığı
vasıtasıyla, KKTC Lefkoşa.
2. Genel Ortaöğretim Dairesi Müdürlüğü vasıtasıyla
- KKTC, Lefkoşa.


A r a s ı n d a.


Davacı namına : Avukat Can Yeşilada hazır değil adına
Ali F.Yeşilada
Davalılar namına : Başsavcılık adına Savcı Meryem Beşoğlu


K A R A R


Necmettin Bostancı: İşbu davada, Mahkemen-in kararını, Sayın Yargıç Ahmet Kalkan okuyacaktır.

Ahmet Kalkan: 5.6.2010 tarihinde düzenlenen, 6. Sınıf Kolejlere Giriş Sınavında, 71 puan aldığı nedeniyle, başarılı olanlar listesine dahil edilmeyen ve Gazimağusa Türk Maarif Kolejine girecekler listesi- dışında kalan Davacı, Davalılar aleyhine bu davayı dosyaladı.

TALEP:

Davacının talepleri özetle şöyledir.

Davalılar tarafından 5.6.2010 tarihinde düzenlenen 6. Sınıf Kolejlere Giriş Sınavı ile ilgili olarak ilân edilen başarı sıralamasında Davacının- koleje alınmamasına ilişkin kararın ve/veya işlemin;
Davalılar tarafından, 5.6.2010 tarihinde düzenlenen Kolej 6. Sınıflara Giriş Sınavının bazı soruların hatalı ve/veya müfredat dışı olması nedeniyle, sınavın ve/veya sınavların yapılmasına ilişkin karar- veya işlemlerin hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğurmayacağına;
Davacının, 7.6.2010 ve 23.6.2010 tarihlerinde yapmış olduğu itirazların cevaplandırılmamasının yapılmaması gereken bir ihmal olduğuna;
Davalıların, yapılan itirazların ce-vaplandırılmamak suretiyle zımnen reddedilmesinin hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğurmayacağına
KARAR verilmesi.

TALEP TAKRİRİ:

Davacı, dosyaladığı talep takririnde, davasını dayandırdığı hukuki esasları belirttikten sonra, özetle- 5.6.2010 tarihinde düzenlenen 6. Sınıf Kolejlere Giriş Sınavına girmek için müracaat ettiğini, sınava girdiğini, sınav sonucunda 71 puan aldığını, 72 puan alanların Gazi Mağusa Maarif Kolejine kabul edildiğini, kendisinin başarılı olanlar listesinin dışın-da bırakıldığını, 7.6.2010 ve 23.6.2000 tarihlerinde müfredat dışı ve hatalı sorular sorulduğu gerekçesi ile sonuca itiraz ettiğini, dilekçesine cevap almadığını, Matematik sınavında 4,25 ve 40. soruların müfredaat dışı, Türkçe sınavında 5. sorunun hatalı -olduğunu, bu nedenle başarı listesi dışında kaldığını iddia ederek, talepleri doğrultusunda hüküm verilmesini talep etmiştir.


MÜDAFAA TAKRİRİ:

Davalıyı temsilen Başsavcılık tarafından dosyalanan müdafaa takririnde, ön itiraz olarak, Davacının koleje a-lınmamasına ilişkin icrai nitelikte herhangi bir karar olmadığını, sınavın icrai-idari nitelikte karar ve işlem olmadığını, Davacının hukuki dayanağı olan ve doğrudan doğruya etkilenen herhangi bir meşru menfaati bulunmadığı ileri sürüldükten sonra, özetle-, yapılan işlemlerin hukuka uygun olduğunu, Gazi Mağusa bölgesinin 70 kişilik kontejanı olduğunu, Davacının sıralamada 83. olduğunu, sınavın müfredata uygun yapıldığını, Davacının 7.6.2010 tarihli dilekçesine görüşme yapılarak izahat verildiğini, 7.6.2010 -tarihli şikayet dilekçesinin içeriği ile davanın uyuşmadığını, ortada herhangi bir dava sebebi bulunmadığını ileri sürerek, davanın reddini talep etti.


MÜDAFAAYA CEVAP:

Davacı, müdafaaya cevap takririnde, talep takririndeki iddialarını tekrarlamıştır.-

OLGULAR:

Davanın duruşmasında Davacı 1 tanık, Davalılar ise 3 tanık dinlettiler.

Davanın talimat safhasında sunulan belgelerin yanı sıra, duruşmada sunulan emareler ile birlikte, toplam 14 adet belge, emare olarak Mahkeme huzurunda bulunmaktadır. -

Sunulan şahadet ve ibraz edilen emareler ışığında dava ile ilgili olgular şöyledir:

Davacı ilgili zamanlarda ilkokul 5. sınıfı bitirmiş bir öğrenci idi.

Davacı, bu davayı en yakın arkadaşı ve babası vasıtasıyla açmıştır.

Davalılar, 2010-2011 öğr-etim yılı, kolejlerin 6. sınıflarına alınacak öğrenciler için, 5.6.2010 tarihinde giriş sıralama sınavı yapılacağını kamuya duyurdu.(Emare No.1)

Emare No.1 duyuruda, sınav yerleri ilan edildi ve İlkokul 5. sınıf müfredatını kapsayacak şekilde Türkçe, Ma-tematik ve İngilizceden sınav yapılacağı bildirildi.

Aynı duyuruda, Gazi Mağusa Türk Maarif Kolejine 70 öğrenci alınacağı ilgililere duyuruldu.

Davacı, 5.6.2010 tarihinde düzenlenen 6. Sınıf Kolejlere Giriş Sınavlarına girmek için müracaat etti ve ke-ndisine 10536169 No.lu sınava giriş belgesi verildi.(Emare No.8)

Davacı, 5.6.2010 tarihinde, Gazi Mağusa Türk Maarif Kolejinde yapılan sınava girdi.

Sınav neticelerine göre, Davacı 71 puan aldı.(Emare No.4)

Sınavdan sonra yapılan sıralamada, en dü-şük 72 puan alan öğrenciler, Gazi Mağusa Türk Maarif Kolejine girmeye hak kazandı.

Sınavda 71 puan alan Davacı, sıralamada 83. sırada yer aldı ve Gazi Mağusa Türk Maarif Kolejine giremedi.(Emare No.5)

Davacı, babası vasıtasıyla, 7.6.2010 tarihinde, D-avalılara bir yazı göndererek, bazı soruların hatalı ve müfredat dışı olduğunu iddia ederek, sınavın güvenilirliğinin yeniden gözden geçirilmesini istedi. (Emare No.7)

Davacı talep takririnde, 23.6.2010 tarihinde, ikinci kez itiraz ettiğini ileri sürmüş -olmasına rağmen, duruşmada şahadet vermedi ve 23.6.2010 tarihli yazılı itirazını mahkemeye emare olarak sunmadı.

Davacının Emare No.7 yazısına cevap verilmedi.

Davacı sınavın yapıldığı öğretim yılında ve halen koleje kabul edilmemiştir.

İNCELEME:

-Sunulan şahadeti, ibraz edilen emareleri, dava ile ilgili olguları ve tarafların hukuki argümanlarını, inceleyip değerlendirdik.

Davalıları temsilen Başsavcılık, iptidai itiraz olarak, talep takririnin A ve B paragraflarında talep edilen çareler ile il-gili herhangi bir icrai nitelikli karar olmadığını ileri sürdü ve davanın iptalini talep etti.

İdari yargıda iptal davasının, kişiler hakkında doğrudan sonuç doğuran, kesin ve etkin idari işlemlere karşı açılabileceği, bilinen temel hukuki bir prensipti-r.

Bir sınavda, bir sorunun iptali ile ilgili dava açılıp açılamayacağını inceleyen T.C. Danıştay 5. Dairesi, 2008/5216 Esas, 2009/2931 Karar ve 25.5.2009 tarihli kararında konu ile ilgili şöyle demiştir:


"İptal davaları, kişiler hakkında doğrudan so-nuç doğuran, kesin ve etkin idari işlemlere karşı açılabilir. Bir sınavda ilgililer hakkında kesin sonuç doğuran işlemler ise, sınavın yapılışı, sınav sonuçları , ilgililerin sınavda aldıkları sonuçlara ilişkin saptamalardır. Sınav soruları tek başlarına i-lgililerin hukuki durumunu etkilemediği ve doğrudan sonuç doğurmadığı için, yalnızca sınav sorularının iptali idari davaya konu edilemez. Bu konuya ilişkin bir iddia, ancak o sınavın iptali, sonuçların iptali ya da davayı açan kişiye sınav sonucunda verile-n not ya da başarısızlık değerlendirmesi hususlarının iptali için açılan bir idari davada incelenebilir."


Ülkemizde geçerli olan idare hukuku prensipleri bakımından, durum farklı değildir. Buna göre, bir sınav sonucunda, idari davaya konu olabilecek işle-mler, kişi hakkında kesin sonuç doğuran işlemler olmalıdır.

Davacının, itiraza konu her iki talebi, meşru menfaatini doğrudan etkileyen ve hakkında kesin sonuç doğuran sınava ilişkin işlemlerin ve koleje alınmamasına ilişkin işlemlerin iptaline yönelik o-lduğundan, Davalıların, davanın icrai nitelikli olmayan kararlar aleyhine açıldığı, bu nedenle iptal edilmesi gerektiği şeklindeki iptidai itirazının kabul edilmesi hukuken mümkün değildir.

Bu sonuçtan hareketle, iptidai itiraz reddedilir.

Davanın esas-ına gelince;

Davacının iddialarının temeli, sınavda müfredat dışı ve hatalı soru sorulduğu, bunun sonucunda da başarısız olduğu yönündedir.

Davacının iptal isteminin temel gerekçesi bu olduğuna göre, öncelikle sınavın yapılması ile ilgili idari işleml-erin iptalini talep eden, talep takririnin (B) paragrafındaki talebi incelemeyi uygun gördük.

Bir idari işlemin unsurlarında bir sakatlığın bulunması o işlemin "hukuka aykırı" olması demektir. (Prof.Dr.Kemal Gözler, İdare Hukuku, cilt 1. sayfa 1001)

D-avacının, sınavın veya sonuçlarının tümüyle iptal edilmesi taleplerinde başarılı olabilmesi için, sınavın yapılmasında hukuka aykırılık olduğunu, böyle bir aykırılığın bütünüyle sınavın iptalini gerektirdiğini ortaya koyması gerekir.

Davacı, Emare No.1 d-uyuru sonucunda, yüzlerce öğrenci ile birlikte sınava girmiş ve belli bir netice elde etmiştir.

Davacının katıldığı sınav, niteliği itibarıyla seçici ve sıralayıcı bir sınavdır. Bu tür sınavlar duyuruda belirtilen şartlarda yapılır. Sınavda amaç, sınava -katılacak öğrenciler arasında eşitlik ve adaletsizlik yaratmayacak nitelikte, başarı sıralamasını belirleyecek soruları sorup netice almaktır.

Emare No.1 sınav duyurusunda, sınavda ilkokul 5. sınıf müfredatını kapsayacak şekilde, Matematik, Türkçe ve İng-ilizceden sorular sorulacağı duyurulmuştur.

Eğitim Bakanlığının, Talim ve Terbiye Dairesi tarafından belirlenen müfredat, KKTC'deki tüm okullarda ve tüm öğrenciler için uygulanmaktadır. Huzurumuzda, Davacının okulunda başka, diğer okullarda başka müfreda-t uygulandığı veya farklı ders kitapları okutulduğu, bu yöntemle sınava giren öğrenciler arasında ayrıcalık veya bazı öğrencilere avantaj sağlandığı şeklinde ne şahadet sunulmuştur ne de iddiada bulunulmuştur.

Bu neticeden hareket ettiğimiz zaman, sınav -soruları tüm öğrencilere eşit zorlukta ve aynı yöntemle sorulduğundan, bazı öğrencilere avantaj sağlayan, eşitsizlik yaratan, sıralamayı etkileyen ve sınavın tüm sonuçları ile birlikte iptalini gerektiren hukuka aykırı bir durumun doğduğundan söz edemeyiz.-


Sınavın tüm sonuçları ile birlikte iptalini gerektiren hukuka aykırılık ispat edilemediğinden, Davacının talep takririnin (B) paragrafındaki talebinin ret ve iptal edilmesi gerekmektedir.


Davacı hakkında kesin sonuç doğuran bir diğer işlem, sınav so-nucunda Gazi Mağusa Türk Maarif Kolejine alınmamasıdır. Davacı (A) paragrafındaki talebinde bu işlemlerin iptalini talep etmektedir.

Müfredata aykırı ve hatalı soru sorulduğu iddiası, Davacının bu talebi bakımından dikkatle değerlendirilmelidir.

Davacı-, Türkçe sınavında 5. sorunun hatalı, Matematik sınavında ise 4, 25 ve 40. soruların müfredat dışından sorulduğu nedeniyle başarısız olduğunu iddia etmektedir.

Müfredat ile ilgili iddiaların incelenmesine geçmeden önce, Türkçe sınavında sorulan ve hatalı- kaleme alındığı tüm taraflarca kabul edilen 5. sorunun, Davacının başarısına olan etkisini incelemeyi uygun bulduk.

Türkçe sınavında sorulan 5. sorunun cevabının, çözüm anahtarında hatalı verildiği veya sorunun cevabı olmadığı şeklinde bir iddia bulunma-maktadır. Davacının iddiası, sorunun hatalı yazıldığı, yanılma ve karmaşaya sebebiyet verdiği şeklindedir.

Sorunun ilgili kısmı aynen şöyledir:

"5. Ali'nin söylediği sözcüklerden kaç tanesi Türkçe'nin
ses yapısına uyanlar kaç tanedir?"

Sorunun s-orulmasında bir anlatım bozukluğu olduğu açıktır. Ancak bu sorunun yalın, düzeltilmemiş hali ne şekilde okunursa okunsun, Ali'nin söylediği sözcüklerden kaç tanesinin Türkçe'nin ses yapısına uygun olduğunun sorulduğu anlaşılmaktadır. Sorunun düzeltilmemiş -halinden başka bir anlam çıkarılması mümkün değildir.

Bunun yanısıra, huzurumuzda şahadet veren Talim ve Terbiye Dairesi Müdürü Mehmet Kortmaz, sınav başladıktan sonra, bu soru ile ilgili düzeltme yapılması talimatı verdiğini söylemiştir.

Huzurumuzda b-öyle bir talimatın uygulanmadığı veya Davacının sınava katıldığı okulda veya sınava girdiği derslikte, görevli olan kişi tarafından, sorunun anlatımının düzeltilmediğine ilişkin şahadet sunulmuş değildir. Bu durumda tanığın söylediğine inanmamak için hiçbi-r neden bulunmamaktadır.

İnandığımız şahadet ışığında, Türkçe sınavı sırasında 5. sorunun düzeltilmesi talimatı verildiğine; bunun yanısıra Türkçe sınavının 5. sorusundaki anlatım bozukluğunun, sorunun anlamını değiştirmediğine, öğrenciye yanıltıcı etki -yapmadığına ve sıralamayı etkilemediğine ilişkin bulgu yaparız. Bu bulgumuz ışığında 5. soru ile ilgili iddialarını reddederiz.

Duruşma sırasında, üzerinde en fazla durulan konu, Matematik sınavında sorulan, 4,25 ve 40. soruların müfredat dışı olduğudur.-

Huzurumuzdaki davada müfredat üzerinde taraflar çok durdular.

Davacı Tanığı Prof.Dr.Mehmet Çağlar, şahadetinde çok özetle, okullarda her yıl takip edilecek müfredatın okullara gönderildiğini, 5.6.2009 tarihinde okullara gönderilen müfredatı (Emare No.-9) incelediğini, müfredat programı içerisinde yer alan hedef öğrenci kazanımlarında Matematik 4, 25 ve 40. sorularda yer alan konuların bulunmadığını, 4. soruda permütasyon, 25. soruda geometrik alan, 40. soruda ise ölçek konularının sorulduğunu, her üç so-runun müfredat dışında olduğunu ileri sürmüştür.

Davalı Tanığı, Talim ve Terbiye Dairesi Müdürü Mehmet Kortmaz şahadetinde, konu ile ilgili müfredatın sadece Bakanlığın duyurduğu taslaktan oluşmadığını, Bakanlığın yayınladığı, okullara duyurduğu ve kulla-nılmasını emrettiği tüm materyallerin öğretim programının unsurunu oluşturduğunu, soruların öğrencilere verilen ders kitaplarından sorulduğunu, müfredat dışı soru bulunmadığını söylemiştir.

Davalı tanıklarından Hüseyin Yaratan, şahadetinde, müfredat tanı-mı ve müfredat ile ilgili izahlarda bulunduktan sonra, konu soruların müfredat kapsamında olduğunu ileri sürmüştür.

Huzurumuzdaki meselede, müfredat kavramının akademik incelemesinin yapılmasına, müfredatın nasıl olması gerektiği konusunun incelenmesine -veya mevcut müfredatın 5. sınıflar için ideal müfredat olup olmadığının karara bağlanmasına gerek bulunmamaktadır.

Bu meselede, sorulan soruların müfredat ile elde edilen kazanımlar arasında olup olmadığını ve bunun Davacının başarısına olan etkisini ince-lememiz gerekmektedir.

31/2000 sayılı Talim ve Terbiye Dairesi (Kuruluş, Görev ve Çalışma Esasları) Yasası'nda, somut bir müfredat tanımı yapılmış değildir.

Yasa koyucu, Talim ve Terbiye Dairesine, eğitim ve öğretim programlarını düzenleme görevini ver-miştir.

Yasa'nın 5.(1)(B) maddesi, Dairenin, her dereceden genel ve mesleki okulların eğitim ve öğretim programlarını, ilgili öğretim müdürlükleriyle işbirliği içinde düzenleyeceğini amirdir.

Daire, bu görevini yerine getirirken, aynı maddenin (C) bend-ine göre, yüksek öğrenim dışındaki tüm okullarda, programlara göre gerekli görülen ders ve yardımcı ders kitaplarını hazırlama, hazırlatılmasını sağlama, inceleme veya satın alınması hususunda görüş bildirmekle yükümlüdür.

Talim ve Terbiye Dairesi, okulla-rda okutulacak programı belirlerken, kazanımlar ile ilgili ders ve yardımcı ders kitaplarını da belirler ve bunları Bakanlığa tavsiye eder.

Bu esastan hareket ettiğimizde, uygulanacak öğretim programının, yani müfredatın, belirlenen ders ve yardımcı ders- kitaplarından oluştuğu sonucuna varmak yasa gereğidir.

Sınavın yapıldığı tarihte, yürürlükte olan İlkokul (Temel Eğitim 1. Kademe) Matematik Dersi Öğretim Programı, Emare No.9 olarak ibraz edilmiştir.

Huzurumuzda şahadet veren, Talim ve Terbiye Daire-si Müdürü Mehmet Kortmaz, sınavın yapıldığı yıl, ilkokul 5. sınıflarda yardımcı kitap olarak, E.10,11,12 ve 13 olarak ibraz edilen kitapların okutulduğunu söylemiştir. Konu kitapların okutulmadığına ilişkin şahadet ibraz edilmiş değildir.

Emare No.10, 11-, 12 ve 13 ders kitaplarına bakıldığında, permütasyon, alan ve ölçek konularının işlendiği açıkça görülmektedir.

Bu durumda sınavın yapıldığı öğrenim yılında okutulan emare yardımcı ders kitaplarının, o yılın öğretim programına dahil olduğunu kabul etmek- gerekmektedir.

Emare No.9 programla, yardımcı ders kitaplarını birlikte tezekkür ettiğimizde, sınavın yapıldığı öğrenim yılında, Matematik sınavında sorulan 4, 25 ve 40. sorulara ait konuların, ilkokul 5. sınıf öğretim programının kazanımları arasında o-lduğunu kabul etmek kaçınılmazdır.

Tüm yukarıdakiler ışığında, 5.6.2010 tarihinde yapılan kolejlerin 6. sınıfına alınacak öğrencileri belirleme sınavının, Emare No.1 duyuruda belirtildiği gibi, ilkokul 5. sınıf müfredatını kapsayacak şekilde, ilkokul 5. -sınıflarda okutulan ders ve yardımcı ders kitaplarındaki kazanımlara uygun olarak yapıldığı anlaşıldığından, Davacının (A) paragrafındaki talebinin reddi gerekmektedir.

Davacı, (C)ve (D) paragrafındaki taleplerinde, 7.6.2010 ve 23.6.2010 tarihli itirazla-rına cevap verilmemesinin, yapılmaması gereken bir ihmal olduğunu iddia etmektedir.

Davacının, 23.6.2010 tarihinde yazılı itiraz ettiğine ilişkin şahadet sunulmadığı gibi, 23.6.2010 tarihli yazılı itiraz, Mahkeme huzurunda bulunmamaktadır.

Taraflarca k-abul edilen müşterek olgu, Davacının sınavdan sonra, 7.6.2010 tarihli Emare No.7 yazılı itirazı yaptığına ilişkindir.

Davacı, Emare No.7 yazıda belirttiği nedenlerle, sınavın güvenilirliğinin gözden geçirilmesini talep etmektedir.

Davacı, Emare No.7 ya-zı ile Davalılardan somut icrai nitelikli bir talepte bulunmamaktadır. Tavsiye ve gözden geçirme nitelikli yazılara idarenin cevap vermemesi, idari ihmal teşkil etmediği gibi, Davacının öğretim yılının başlaması ile koleje kabul edilmemesi, yapılan itirazı-n reddi anlamına gelmektedir.



Davacının sınavın sonuçları ile ilgili (A) ve (B) paragrafındaki talepleri reddedildiğinden, (C) ve (D) paragraflarındaki taleplerinde başarılı olması mümkün değildir.


SONUÇ:


Netice itibarıyla;

Davacı davasında ba-şarılı olmadığından, dava ret ve iptal edilir.

Davaya has olgular ışığında masraf emri verilmez.




Necmettin Bostancı Talat D.Refiker Ahmet Kalkan
Yargıç Yargıç Yargıç




16 Nisan, 2013



14






Full & Egal Universal Law Academy