Yüksek İdare Mahkemesi Numara 84/2006 Dava No 14/2008 Karar Tarihi 31.12.2008
Numara: 84/2006
Dava No: 14/2008
Taraflar: Soyer Üstünişık ile Polis Hizmeti Komisyonu arasında
Konu: Polis Müdür Muavini terfilerinin iptali - Polis Hizmetleri Komisyonunun görevleri - Yetki.
Mahkeme: YİM
Karar Tarihi: 31.12.2008

-D.14/2008 YİM 84/2006
Yüksek İdare Mahkemesinde
Anayasanın 152. Maddesi Hakkında
Yargıç Narin Ferdi Şefik Huzurunda.
Davacı: Soyer Üstünışık, Kemal Aksay Caddesi,49.Blok,Daire1,
No: 50, Taşkınköy - Lefkoş-a
- ile -
Davalı: Polis Hizmeti Komisyonu, Polis Genel Müdürlüğü vas.
ile KKTC Başsavcılığı, Lefkoşa

A r a s ı n d a.

Davacı namına: Avukat Oktay Feridun ve Ortakları adına Avukat
Arkun Zeka
Davalı namına: Savcı İlter Koyuncuoğlu-.

------------

H Ü K Ü M

Narin F. Şefik: Davacı Davalının 18.7.2006 tarihinde ve/veya o tarihlerde aldığı ve Polis Genel Müdürlüğüne bağlı Müdür Muavinliği mevkii terfilerine ilişkin kararın tamamen hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve/veya herhangi bir son-uç doğurmayacağına dair hüküm ve/veya emir talep etmektedir.

Davacı davasını KKTC Anayasasının 152. maddesine, 51/84 Polis Örgütü Yasasının 3.,12(2),(4),(7).,35(1),(4)., ve 73(2), (3),(4),(6),(7). maddelerine istinad ettirmiştir.

Davacı Talep Takrirind-e Polis Hizmetleri Komisyonunun polis terfilerini Polis Örgütü Yasası Kuralları altında ve yasaya istinaden çıkarılacak tüzük ve yönetmelik kurallarını uygulayarak yerine getirmeleri gerektiği halde ve 51/84 Polis Örgütü Yasasının 73(7) fıkrası altında "ye-terlik sınavında başarılı olanlar kıdem tablosuna ve boş kadrolara göre yükselirler" diyen fıkrasına rağmen, müdürlük meslek grubu sınavında başarılı olan Davacı, 2003 yılında Müdür Muavini Özel Yetiştirme kursunu da başarı ile tamamladığı halde, Davacıya- oranla kursu daha düşük bir başarı notu ile tamamlayan iki meslektaşının kendisinden daha kıdemli olduklarından terfi ettirildiğini, 2006 yılında yine Davacının Müdür Muavini Özel Yetiştirme kursuna katılarak kursa katılan 17 kişiden 3. yüksek notu aldığı- ve kursta başarı gösteren 8 kişi arasında kıdem, hizmet, sicil ve liyakat yönünden başarı gösterdiği halde, bu kez kıdem tablosunda Davacıdan daha sonra gelen 2 kişiye terfi vererek Davalının açıkça yasaya aykırı hareket ederek, takdir hakkını kötüye kull-andığından şikayet etmektedir.

15.12.2006 tarihli istida altında, Gazi Mağusa Polis Müdürlüğünde görev yapan Hüseyin Sağıroğlu ve Polis Genel Müdürlüğünde Trafik Müdür Vekili Ahmet Beşerler 20.12.2006 tarihinde davaya ilgili kişi olarak dahil edildiler. - İlgili kişiler talimat safhasında savcılığa katılacaklarını ayrı müdafaa takriri dosyalamayacaklarını belirttiler.

Davalı müdafaa takririnde dava konusu karar ve işlemlerin yürürlükteki mevzuata uygun bir şekilde alındığını ve yapıldığını ileri sürerek -davanın iptalini talep etmiştir. Davalı 19.4.2006'da yayınlanan 01/2 -2-06-2 sayılı genelge ile Davalı tarafından alınan karara uygun olarak Polis Örgütünde derece, yükselme, terfi ile ilgili değerlendirmelerin 4 başlık altında alınacak not ağırlıklarına -göre yapılacağının Davacının bilgisine getirildiğini, değerlendirmede yarışma sınav notuna %40, sicil notuna %30, sözlü yarışma sınav notuna %20 ve kıdem notuna %10 ağırlık verileceğinin belirtildiğini, bu değerlendirme tablosu içerisinde, Davacının toplam- notunun 58.07, ilgili kişi Ahmet Beşerler'in 72.93 ve Hüseyin Sağıroğlu'nun 62.65 olduğunu, toplam not esas alındığı zaman, münhal olan iki yere bir ve ikinci sıraları alan kişilerin atanmasında Davalının yetkilerini ve/veya takdir hakkını kötüye kullanma-dığının açık olduğunu ileri sürmüştür.
Davanın dinlenmesi esnasında taraflar müştereken 10 adet emare ibraz etmişler ve dava ile ilgili olguları müştereken 10 başlık altında sunmuşlardır.



Dava ile ilgili müşterek olgular şöyledir:

1) Davacı 1.8.2000 -tarihinde Başmüfettişlik mevkiine atanmıştır. İlgili Şahıs Ahmet Beşerler 1.8.2001, İlgili Şahıs Hüseyin Sağıroğlu ise 1.8.2002 tarihlerinde Başmüfettişlik mevkiilerine atanmışlardır.

2) Polis Genel Müdürlüğü 31.3.2006 tarihli yazısı ile 2006 yılında yap-ılacak olan terfiler ile ilgili münhal açıp özel yetiştirme kursuna katılabilecek personel listesini ilan etmiştir.

3) Polis Genel Müdürlüğü 19.4.2006 tarihli yazısı ile Derece yükselmelerinde yapılacak olan değerlendirme kriterlerini de personelin bilgis-ine getirmiştir. Polis Hizmetleri Komisyonu kararı uyarınca derece yükselmelerindeki değerlendirmeler 4 ana başlık altında adayların alacakları not ağırlıklarına göre yapılacaktı ki buna göre de yarışma sınav notu ağırlığı %40, sicil notu ağırlığı %30, sö-zlü yarışma sınavı notu ağırlığı %20, kıdem notu da %10 olacaktı.

4) Davacının da aralarında bulunduğu toplam 17 aday münhal olan 2 adet polis müdür muavini mevkii için başvuruda bulunmuş ve 29.5.2006, 23.6.2006 tarihleri arasında özel yetiştirme kursuna -katılmıştır. 1.7.2006 tarihinde yapılan sınav sonucunda Davacı dahil 8 kişi sınavı geçmiştir.

5) Davacı ve diğer 7 aday 18.7.2006 tarihinde Davalı tarafından sözlü yarışma sınavına tabi tutuldu. Sınav sonucunda Polis Hizmeti Komisyonu tarafından 19.4.-2006 tarihli genelge uyarınca değerlendirme yapıldı.

6) Polis Hizmeti Komisyonu tarafından yapılan değerlendirme sonucu Davacı toplamda 58.07, İlgili Şahıs Ahmet Beşerler 72.93, ve Hüseyin Sağıroğlu ise 62.65 puan almıştır.


7) Davacı sözlü sınava çağr-ılan 8 kişi arasında en kıdemli olan adaydır. Kıdemin saptanmasında adayların Başmüfettişlik mevkiine terfi kaydı esas alınmıştır.

8) Davacı 19.4.2006 tarihli genelge uyarınca yapılan değerlendirme sonucu 8 aday arasında 7. sırayı almıştır.

9) Dava ko-nusu kararda ilk 2 sırayı alan İlgili Şahıslar 1.8.2006 tarihinden itibaren münhal mevkiilere atanmıştırlar.

10) Her yıl Şubat ayında yapılan mesleki ve kültürel sınavı geçen personel özel yetiştirme kursuna katılabilir.

Taraflar müşterek olguları- ve emareleri sunduktan sonra şahadet sunmamışlar ve Mahkemeye hukuki argümanlarını yapmışlardır.

İlk olarak dava ile ilgili yasal mevzuata bakmak gerekir. 51/1984 Polis Örgütü (Kuruluş Görev ve Yetkileri) Yasasının
12. maddesi altında oluştu-rulan Polis Hizmetleri Komisyonu,
"Polis Genel Müdürü, Polis Genel Müdür Birinci Yardımcısı
ve Denetleme Kurulu Başkanı dışında kalan Polis Mensupları ile
Sivil Hizmet Görevlilerinin atanmalarını, onaylanmalarını,
ilerleme ve yükselmelerini, ..........-.eğitim, kurs ve burs
için Polis Okuluna veya yurt dışına gönderileceklerin
seçimini, emekliye sevklerini, görevden uzaklaştırılmalarını,
meslekten çıkarılmaları hakkındaki işlemleri, bu Yasa kuralları
çerçevesinde yapmaya yetkilidir. " Yasa altınd-a terfileri, yani derece yükselmesini düzenleyen madde ise 73. maddedir. Bu maddenin bu davayı ilgilendiren fıkraları 2,3,4,6 ve 7. fıkralardır. Bunlar aynen şöyledir:


Madde 73

(2)Derece yükselmesinin koşulları şunlardır:(a)Bir üst derecede boş k-adro bulunmak;(b)Derecesi içinde en az üç yıl ve bu
Derece bareminin üçüncü kademesinde
bir yıl çalışmış olmak;(c)Boş kadro görevlerinin gerektirdiği
nitelik ve koşullara sahip olmak;(ç)Sicil bakımından üst derece
kadrolarına yükselebilecek ni-telikte
bulunmak.(3)Polis mesleğinde derece yükselme süresi,
her derecede en az üç yıldır. Staj ve
adaylık bu süreye dahil değildir.(4)Münhal bulunduğu zaman, liyakati ve
yeteneği sabit olup iyi sicil almış olan
polis mensupları, kıdem tablosundaki-
sıraya göre terfiye hak kazanırlar. ...........................................
(6)Lise veya dengi okul ve üniversite veya
yüksek okul mezunu polislerin bulundukları
dereceden daha yukarı derecelere
yükselebilmeleri için de Polis Okulu Özel
Yetiş-tirme kurslarını veya yeterliği
Planlama Kurulu tarafından uygun bulunan
Türkiye'de veya yabancı bir ülkedeki
yüksek meslek okullarından birini veya
meslek kuruluşlarındaki özel yetiştirme
kurslarını başarı ile tamamlamış olmaları
gerekir.(7)Yükselm-e için açılacak yeterlik sınavında
başarılı olanlar, kıdem tablosuna ve boş
kadrolara göre yükselirler. Yetiştirme
kurslarını başarıyla tamamlayamayanlarla
sınavda başarılı olamayanlar ise, yükselme
haklarını yitirirler ve bulundukları
meslek derecesinde -görev yapmaya devam
ederler.

Yine yasanın 99. maddesinde sicil dosyalarının önemi izah edilmektedir:

99."Özlük ve sicil dosyaları, polis mensuplarının
yeterlilik, yetenek ve başarı durumlarının,
kıdem ve liyakatlarının saptanmasında, ka-deme
ilerlemelerinde ve derece yükselmelerinde,
emekliye sevk veya hizmetle ilişkilerinin
kesilmesinde başlıca dayanak teşkil eder."


Yasanın 103. maddesi ise sicil dosyalarının ne şekilde değerlendirildiğini izah eder:
103(1)Sicil- raporları çok iyi, iyi veya orta olarak değerlendirilen polis mensupları, genel davranışları bakımından da kusurları ve eksikleri yoksa olumlu sicil almış sayılırlar; sicil raporları yetersiz olarak değerlendirilmiş ve genel davranşları bakımından da kus-ur ve eksiklikleri sicil raporlarında belirtilmiş olan polis mensupları da olumsuz sicil almış sayılırlar.(2)Olumsuz sicil alan polis mensuplarına bu durum Polis Genel Müdürlüğünce yazılı olarak bildirilir. Bildirim üzerine, polis mensubunun on beş -gün içinde Polis Hizmetleri Komisyonuna yazılı olarak itiraz etmek hakkı vardır.(3)Polis Hizmetleri Komisyonu, başarı derecesini saptamak ve itirazları incelemek amacıyla, sicil raporlarında ve özlük dosyalarında yer alan bilgi ve belgeleri inceler -ve polis mensuplarını, ilerleme ve yükselme sıraları bakımından saptayacağı esaslar çerçevesinde değerlendirir. Polis Hizmetleri Komisyonunca da yetersiz ve başarısız olarak değerlendirilenler, olumsuz sicil almış sayılırlar. Değerlendirme sonuçları P-olis Hizmetleri Komisyonunca ilgili polis mensubuna yazı ile bildirilir. Bu durumda polis mensubunun genel kurallar çerçevesinde Yüksek İdare Mahkemesinde dava açma hakları saklıdır.
Tarafların argümanları ise şu şekilde özetlenebilir:

Davacı 1.8. 200-0 tarihinde Başmüfettiş mevkiine atanmıştır. 31.3.2006 tarihli yazı ile Polis Genel Müdürlüğü 2006 yılında yapılacak terfilerle ilgili münhal tablosu ile Mayıs-Haziran 2006'da yapılacak Özel Yetiştirme Kursuna katılacak polis mensuplarının listesini hazırl-amıştır. Davacının ismi bu listede Polis Müdür Muavini adayları arasında vardır. İlgili kişi olarak davaya dahil edilen Ahmet Beşerler 1.8.2001 tarihinde Başmüfettişlik mevkine atanmış, Hüseyin Sağıroğlu ise 1.8.2002 tarihinde ayni mevkiiye atanmıştır. B-u iki ilgili kişinin de isimleri Emare 4 yazıya ekli 20 kişilik Polis Müdür Muavini Adayları listesinde yer almaktadır. Davacı ve ilgili kişiler başvuruda bulunarak 29.5.2006 ile 23.6.2006 tarihleri arasında özel yetiştirme kursuna katılmışlardır. 1.7.20-06 tarihinde yapılan sınav sonucunda Davacı ve ilgili kişiler dahil 8 kişi sınavı geçmiştir. Emare 6 olarak ibraz edilen "Sınav Değerlendirme Çizelgesi" üzerinde adayların yarışma sınav notu, sicil notu, kıdem notu ve mülakat notu, gerek puan olarak gere-kse ağırlık ibaresi ile verilmiş ve tüm bunların her aday için ortalaması çıkartılarak adaylar başarı sırasına göre numaralandırılmışlardır. Bu tabloya göre ilgili kişi Ahmet Beşerler 1. sırada başarılı olmuş, ilgili kişi Hüseyin Sağıroğlu 2. derecede ba-şarılı olmuştur. Davacı ise bu tabloda 7. sırada başarılı olarak gösterilmiştir. Emare 6 olarak sunulan "Sınav Değerlendirme Çizelgesi" tarafların Emare 5 olarak ibraz ettikleri 19 Nisan 2006 tarihli Polis Genel Müdürünün imzasını taşıyan bir yazıya ist-inaden hazırlanmıştır. Bu yazı aynen şöyledir:
" KKTC
GÜVENLİK KUVVETLERİ KOMUTANLIĞI
POLİS GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
LEFKOŞA.
SAYI: 01/2-2-06-2
KONU: Derece Yükselmelerinde
Yapılacak Değerlendirme.

DOSYA-.
Polis Örgütünde Yükselme (terfi) ile ilgili
değerlendirmeler Polis Hizmetleri Komisyonu kararı uyarınca aşağıda öngörülen dört ana başlık altında adayların alacakları not ağırlıklarına göre yapılacaktır. -
Ağırlık (%)
i) Yarışma Sınav Notu 40
ii)Sicil Notu 30
Son üç yıllık notu ortalaması ile
terfi sicil notu toplamının ortalaması)
iii)Sözlü Yarışma Sınav- Notu 20
iv) Kıdem Notu +10
_____ Toplam: 100
Polis Akademisi mezunları Sicil Notu, Sözlü Yarışma Sınav Notu ve Kıdem Notu artalamların-a göre değerlendirilecektir.
Emrin tüm personele tebliğ edilmesini ve gereğini rica ederim.

R.ÖZTURNA
BPÇ S.AKAY Erdem DEMİRBAĞ
MÜF.H.ÇALUDA Polis Genel Müdürü
POL.MD.C.AKAR

DAĞITIM:
Gereği İçin:
"D" Plan-ı."
Davacı bu yazıya veya genelgeye istinaden yapılan değerlendirmelerin yasaya aykırı olduğunu, böyle bir genelge çıkarma yetkisinin yasada hi-çbir makama verilmediğini, herhalukarda bu yazının veya genelgenin yasayı değiştirir veya yasadaki temel kuralları ılga eder şekilde yorumlanamayacağını, yasaya göre sınavı geçen Davacının, en kıdemli aday olması nedeni ile münhale atanması gerektiğini, 73-(4)'e göre liyakati ve yeteneği sabit olup iyi sicil almış olan polis mensuplarının kıdem tablosundaki sıraya göre terfiye hak kazanmaları gerektiğini, Davacının iyi sicil sahibi olduğunun emarelerden görülebileceğini, münhal bulunan mevkiiye layık olduğun-u, bunun aksinin müdafaa takririnde iddia edilmediğini, Davacının yeterlik sınavında başarılı olduğunu, adaylar arasında en kıdemli adayın da Davacı olduğunu ileri sürmüştür. Davacı kıdem notu başlığı altında sunduğu kriterin ise yasaya aykırı olduğunu, k-ıdemin sınav kriteri olarak ele alınamayacağını iddia etmiştir.

Davalı ise hitabında, müdafaa takririnde Emare 5 yazının genelge olarak adlandırılmış olmasına rağmen, Emare 5'in genelge olmadığını, sadece sınava girecek olanlara değerlendirme kriterl-erini gösteren bir yazı olduğunu, bu nedenle bu yazının çıkarılması için herhangi bir yasadan yetki alınmasına gerek olmadığını ileri sürmüştür. Davalı devamla, 73. maddeye göre liyakat ve yeteneği sabit olup sicili de iyi olan polis mensuplarının terfiler-inde kıdem tablosundaki sıraya göre gidileceğini, 99. maddeye göre ise özlük ve sicil dosyalarının, polis mensuplarının yeterlik, yetenek ve başarı durumlarına, kıdem ve liyakatlarının saptanmasına , kademe ilerlemelerine , derece yükselmelerine başlıca da-yanak teşkil edeceğinin belirtildiğini, yani bütün kriterler değerlendirildiği takdirde eşit durumda olan adaylardan kıdemli olanın terfiye hak kazanacağını, liyakat, yetenek ve gerekli koşulların kıdem ile birlikte dikkate alınarak değerlendirme yapıldığı-nı ileri sürmüştür.

51/84 sayılı yasa incelendiği zaman madde 73(4)'de liyakati ve yeteneği sabit olup, iyi sicil almış olan polis mensuplarının kıdem sırasına göre terfi alacaklarının belirtildiğini görürüz. Yine madde 73(7)'de yeterlik sınavında başar-ılı olanların kıdem tablosuna ve boş kadrolara göre yükselecekleri belirtilmektedir. 103. maddenin (3). fıkrasında ise Polis Hizmetleri Komisyonunun sicil dosyalarını başarı derecesini saptamak maksatları için inceleme hakkı olduğu belirtilmektedir. Bu f-ıkra ayrıca Polis Hizmetleri Komisyonuna "yükselme sıraları bakımından saptayacağı esaslar çerçevesinde" polis mensuplarının sicil dosyalarını inceleme ve değerlendirme hakkını vermektedir. Bu fıkradan polis hizmetleri komisyonunun değerlendirme için e-saslar saptamasının öngörüldüğü aşikardır. Ancak bu esaslar bir tek sicil dosyalarının değerlendirilmesi ile ilgili olabilir. Yükselme için aday olan polislerin Emare 5 yazıda belirtildiği gibi değerlendirilmelerine esas olacak kriter saptaması için Polis- Hizmetleri Komisyonuna 103. madde yetki vermemektedir.

Polis Yasasında Emare 5 yazıda alındığı belirtilen kararda öngörüldüğü şekilde Polis Hizmetleri Komisyonunun değerlendirme için kriter saptama yetkisi var mı dır? Yasanın 12. maddesine baktığımız z-aman burada Polis Hizmetleri Komisyonunun yetki ve görevlerinin ne olduğu belirtilmektedir. 12(2) fıkrası aynen şöyledir:

(2)(22)2Polis Hizmetleri Komisyonu, Polis Genel
Müdürü, Polis Genel Müdür Birinci
Yardımcısı ve Denetleme Kurulu
Başkanı dışın-da kalan Polis Mensupları
ile Sivil Hizmet Görevlilerinin
atanmalarını, onaylanmalarını, ilerleme
ve yükselmelerini, ilçeler arası veya
bölümler arası yer değiştirme ve
nakillerini, vekaleten
görevlendirilmelerini, üniformalı kısımdan
sivil kısıma -ve sivil kısımdan
üniformalı kısıma aktarılmalarını, eğitim,
kurs ve burs için Polis Okuluna veya
yurt dışına gönderileceklerin seçimini,
emekliye sevklerini, görevden
uzaklaştırılmalarını, meslekten
çıkarılmaları hakkındaki işlemleri, bu
YaYasa kura-lları çerçevesinde yapmaya
yetkilidir. Bunlara ek olarak disiplin
işlerinde istinaf mercii olarak da görev
yapar.
Gerek 12. maddede gerekse AE 234/85 de yayınlanan Polis Hizmetleri Komisyonu Çalışma Usul ve Esasları Tüzüğünde Polis Hizmetleri Komisy-onuna Emare 5'de belirtilen başlıklar altında adaylara değerlendirme yapmak üzere kriter düzenlemeye yetki veren bir kural bulunduğu söylenemez.Polis Hizmetleri Komisyonu ancak 51/84 sayılı yasa altındaki yetkilerine dayanarak hareket edebilir. 51/84 sa-yılı yasa veya yasa altında yapılan tüzüklerle Polis Hizmetleri Komisyonuna sınav ve terfiler ile ilgili ne gibi yetkiler verdiğine bakacak olursak AE 236/85'de yayınlanan Polis Örgütü Sınav Tüzüğünde 6. maddede sınavın tanımının yapıldığını görürüz.

6(1-) Hizmete ilk girişte veya derece yükselmelerinde yeterlik, yarışma ve hale göre yabancı dil sınavı olmak üzere üç tür sınav yapılır.
(2)Sınavlar Komisyonca verilecek karara göre sözlü veya uygulamalı yöntemlerden biri veya birkaçıyla yapılır.
(3) (a)Y-eterlik sınavı: Hizmete ilk girişte atanacak adayların veya derece yükselmelerinde terfi edecek olanların yeterliklerini saptamak için yapılan sınavdır.
(b)Yarışma sınavı: Hizmete ilk girişte atanacak adayların veya derece yükselmelerinde terfi ed-ecek olanların kadro
görevlerini etkinlik ve verimlilikle yerine getirebilecek nitelik ve koşullarına sahip olup olmadıklarını saptamak için yapılan sınavdır.
(c)Yabancı dil sınavı...
9. maddede sınav konuları belirlenmektedir. 51/84 sayılı ya-sanın 2. tefsir maddesinde polis müdürü ünvanının yasa amaçları için polis müdür muavinini de kapsadığı cihetle bu madde 9(3)'de müdürlük sınavı için gerekli konulara bakmak gerekir.

9(3) Müdürlük Sınavları:Müdürlük sınavlarını yazılı olmak üzere m-esleki sınavlar oluşturur.
Mesleki sınavların içeriğini aşağıdaki konular oluşturur:
(a)Anayasa ve yasa
(b)Sevk ve İdare (Harekat ve Taktik dahil)
(c)Yasalar ve Tüzükler
14. madde ise sınavların puanlandırılmasını düzenler.

14(2)Derece yükselme-lerinde yapılan yeterlik sınavları Komisyonca veya kendi denetim ve gözetimi altında görevlendireceği kişilerce puanlandırılır: yarışma sınavı ise Komisyonca değerlendirilir.

15. madde ise yeterlik sınavlarının değerlendirmesini düzenler.

15.-Yeterlik sınavlarının içeriğini oluşturan her konunun puan değeri yüzdür. Her konuda geçer puan 50 sınav ortalama geçer puanı 60'dır.

Yarışma sınavının değerlendirilmesindeki geçer puan ile ilgili bir madde yoktur.

AE 346/85 de yayınlanan Polis Mensuplar-ı Sicil Değerlendirme Tüzüğünde ise 10. maddede sicil notları izah edilir:

10(1) Sicil Notu:-
85-100:PEK İYİ
70-84 :İYİ
60-69:ORTA
00-59.YETERSİZ
(2)%60 altında sicil notu alanlar olumsuz sicil -almış sayılırlar.

51/84 sayılı yasanın ve tüzüklerin herhangi bir madddesi Polis Hizmetleri Komisyonuna Emare 5 yazıda alındığı belirtilen karar doğrultusunda değerlendirme kriteri saptamaya yetki vermemektedir. Birtek yarışma sınavının Komisyon tarafın-dan değerlendirilmesine yetki verilmektedir. Ancak hiçbir yerde Polis Hizmetleri Konisyonuna yarışma sınavı ile sicil dosyalarına birlikte not verilmesini ve ayrıca kıdem için de puan verilmesini ve tüm bunların 100 puan içerisinde ağırlık payı verilerek- toplanmasına yetki vermemektedir. Emare 6 çizelgede her adaya kıdem notu altında bir puan verilmesinin nasıl yapılabildiğini anlamak ise imkansızdır. Davalının Emare 5'de belirtilen kriterler ışığında ilan ettiği sonuçlar Emare 6'da görülmektedir ve ayn-en şöyledir:

POLİS MÜDÜR MUAVİNİ ADAYLARI SINAV DEĞERLENDİRME ÇİZELGESİ
Sıra
No Rütbe
Adı Soyadı ve sicil No.Yarışma
Sınav NotuSicil NotuKıdem NotuMülakat NotuOrtalamaDüşüncelerPuanAğ.PuanAğ.PuanAğ.PuanAğ. 1. B/Müf.Soyer ÜSTÜNI-ŞIK(00116)
55,522,274,1722,25555,540,68,12
58,07
7 2.B/Müf.Sıtkı ERKIVANÇ (00303)5321,281,2324,3650551,1610,2360,79 5 3.B/Müf.Zafer ZAİFER (00312)64,525,879,3323,7950535,27,0461,63 3 4. B/Müf.-Yüksel ÖĞMEN (00193)5120,478,8323,6450542,838,5657,6 8 5.B/Müf.Ahmet SOYALAN (00299)5120,480,4824,1450556,8311,3660,9 4 6.B/Müf.Mustafa CEYLANLI (00314)50,520,28224,6050546,339,2659,06 6 7.B/-Müf.Ahmet BEŞERLER (00315)70,528,283,2524,9750573,8314,7672,93 18.B/Müf.Hüseyin SAĞIROĞLU54,521,882,4224,72454,558,1611,6362,65 2


İncelenen mevzuat ışığında Polis Hizmeti Komisyonunun Müdür Muavinliği mevkii terfi-lerine ilişkin Emare 5'de belirtildiği şekilde bir genelge çıkarmaya yetkisi olmadığı gibi bu yazıda belirtilen kriterleri 51/84 sayılı yasa altında ileri sürmeye yetkisi olmadığı kabul edilmelidir.

İdari bir kararın hükümsüz kabul edilebilmesi için ver-ilen kararın Anayasa veya sair yasaların bir kuralına aykırı olması veya yetkilerin aşılması veya kötüye kullanılması gerekir. Yasa idareye takdir hakkı vermişse Yüksek İdare Mahkemesi alınan karara müdahale edip kendi takdirini kullanamaz, ancak takd-ir hakkının usule uygun bir şekilde kullanılıp kullanılmadığını denetler . 51/84 sayılı yasa müdür muavini terfilerinde Polis Hizmetleri Komisyonuna takdir hakkı vermemektedir. Yasada hangi koşullarda terfi verileceği sarihtir. Emare 5 yazıda alınan karar -ışığında belirtilen kriterleri kullanarak Emare 6 sınav değerlendirme çizelgesi yayınlayan Polis Hizmeti Komisyonunun yasa ile belirlenen yetkilerini aşmadığı veya yasa kurallarına aykırı hareket etmediği söylenebilinir mi?
Davalı müdafaa takririnde E-mare 5 yazının bir genelge olduğunu ileri sürmüş olmasına rağmen Mahkemeye hitabında , Emare 5 yazının genelge olmadığını, sadece sınava girecek olan kişilere değerlendirme kriterlerini gösteren bir belge olduğunu ileri sürmüştür. Yasal mevzuat incelendi-ği zaman mevzuatın Polis Hizmeti Komisyonuna, sınava girecek kişiler ile ilgili sınav neticesi ile birlikte, 100 puan içerisinde sicil dosyalarını ve kıdemi de değerlendirme yetkisi vermemektedir. Madde 103 (3)'de Polis Hizmeti Komisyonunun sicil rapor-larını ve özlük dosyalarını inceleme yetkisi vermekle birlikte 103. madde Emare 5 içerisinde belirtildiği şekilde bir değerlendirme kriterini Polis Hizmeti Komisyonunun hazırlamasına olanak sağlamaz. Bu durumda Polis Hizmeti Komisyonunun Emare 5 yazıda be-lirtilen kararı ışığında adayları değerlendirerek Emare 6 başarı listesini yayınladığı zaman 51/84 sayılı yasa ve mevzuata uygun hareket ettiği kabul edilemez. Davalı Emare 5'de belirtilen kriterlerin yasada mevcut olduğunu, bu kriterlerin belirtildiği bir- genelgeye gerek olmadığını, Emare 5'in genelge olarak kabul edilmeden oradaki kriterlerin uygulanmasının yasaya uygun olduğunu ileri sürmüştür. Polis Hizmeti Komisyonu, adayların sınav sonuçlarını, sicil, mülakat ve kıdem notu ile birlikte Emare 6 sınav- değerlendirme çizelgesinde ilan ederek her başlık altında adaylara verilen notların ağırlıklarını hesaplayarak her aday için kıdem notu ile birlikte 100 üzerinden bir sonuç çıkarmıştır.

Yukarıda sıralanan yasal mevzuat Davalının bu şekilde değerlend-irme yaparak terfiye hak kazanan adayları belirlemesine olanak sağlar mı?

Madde 73(2)'e göre derece yükselmesi için bir üst derecede boş kadro bulunması ve derece içerisinde en az 3 yıl ve bu derece bareminin 3. kademesinde bir yıl çalışmış olmak gerekir.- Davacı ve ilgili şahısların bu kriterleri tatmin ettiği kabul edilmiştir. Bu fıkradaki 3. kriter, boş kadro görevlerinin gerektirdiği nitelik ve koşullara sahip olmaktır. 4. kriter ise sicil bakımından üst derece kadrolarına yükselebilecek nitelikte bu-lunmaktır.

73(2)(c) ve (ç) fıkralarında kullanılan "koşul" ve "nitelik" kelimelerine baktığımız zaman , "nitelik" kelimesine liyakat ve uygunluk kavramlarının yerleştirilebileceği düşünülebilinir. Ayni şekilde 73. maddenin 4. fıkrasında yer alan "liya-kat" ve "yetenek " sözleri de , terfilerde adayların kıdemlerinden farklı unsurların , hangi adayın esasen daha başarılı ve daha uygun olduğu gibi, dikkate alınması gerektiği düşünülebilinir.

Ancak Davalının müdafaa takririne baktığımız zaman burad-a Davacının yasanın aradığı koşul ve niteliğe sahip olmadığı veya liyakat veya yeteneğinin olmadığı veya yasanın aradığı unsurları tatmin etmediği doğrultusunda iddia içermediği görülür. Davanın dinlenmesi esnasında da bu meanda bir arguman ileri sürülmü-ş değildir. Davalı Emare 5'deki kriterlerin uygulanmasının yasal olduğunu ileri sürmüştür. Adaylar ile ilgili Emare 6 sonuç çizelgesinin yasaya uygun olduğu dışında herhangi bir iddia yapılmış değildir. Yasanın aradığı unsurların Davacıda olmadığı iddias-ı yapılmadığından, Davacının madde 73(2) altında müdür muavini kadro görevinin gerektirdiği nitelik ve koşullara sahip olduğu ve madde 73(4) altında liyakati ve yeteneğinin sabit olduğunu kabul eder ve bulgu yaparım.

Madde 73(4) altında bir adayın terfi a-labilmesi için ayrıca iyi sicil almış olması gerekmektedir. Bir adayın sicil notunun iyi olması AE 346/85'e göre 70-84 arası sicil notu bulunmasına bağlıdır. Emare 6 sınav değerlendirme çizelgesine bakıldığı zaman gerek Davacının gerekse ilgili şahıların -sicil notlarının bu iki değer arası olduğu görülür. Sicil notunun iyi olması ayrı bir kriter olmakla beraber Emare 5'e göre bu husus da 100 puan içerisinde değerlendirilecek bir unsur yapılmıştır. Yasa buna olanak tanımamaktadır.

Madde 73(4) altında tüm- bu kriterler tatmin olduğu zaman adayların kıdem tablosundaki sıraya göre terfiye hak kazandıkları belirtilir.

Madde 73(7)'e göre ise yeterlik sınavında başarılı olanların kıdem tablosuna göre yükselecekleri izah edilir. Bu fıkrada yarışma sınavınd-an bahsedilmemektedir. Yasada yarışma sınavının terfiide ne şekilde etken olacağı da belirtilmiş değildir.

Yeterlik sınavının tanımı için AE 236/85'e bakıldığı zaman madde 6(3)'de bu sınavın " derece yükselmelerinde terfi edecek olanların yeterliklerini -saptamak için yapılan " sınav olduğu izah edilir. Madde 73(7)'e göre yeterlik sınavını geçmek gereklidir. Terfi maksatları için yarışma sınavı yapılması tüzüğün 6(3) maddesindeki tefsirde öngörülmüş olmasına rağmen, yarışma sınavının terfiiye ne gibi bir- katkısı olacağı yasa veya tüzükte yer almamaktadır.

Madde 73(7)'de "yükselme için açılacak yeterlik sınavından" bahsedildiği halde, Emare 5 yazıda polis adayların yükselmeleri ile ilgili değerlendirmelerde, "yarışma" sınavı neticelerinin kullanılacağı -ifade edilmiştir. Nitekim Emare 6'da verilen sonuçlar yarışma sınavı sonuçları olmuştur.

AE 236/85 madde 6'da yarışma sınavının adayların "nitelik ve koşullara" sahip olup olmadıkları için yapılan sınav olduğu belirtilmektedir. 51/84 sayılı yasanın 73(2)(-c) bendinde bu kriter derece yükselmesi için bir koşul olarak öngörülmüştür. Ancak bu koşulun yarışma sınavı neticesinde belirleneceği veya ne şekilde belirleneceği yasada izah edilmiş değildir. Bilakis Davacı dahil tüm adaylar derece yükselme koşullarını -tatmin ettikleri için özel yetiştirme kursuna katılabilecekleri belirtilmiştir. Yani yarışma sınavına girmeden önce adayların mevkii için gerekli nitelik ve koşullara sahip oldukları kabul edilmiştir. Netice itibarı ile Davacı ve ilgili kişilerin girdiği y-arışma sınavı 51/84 sayılı yasanın 73. maddenin (2).,(4). ve (7). fıkralarında belirtilmeyen bir sınav olmuştur.

AE 236/85 Madde 10'da yeterlik ve yarışma sınavları izah edilmektedir.
"Bu tüzüğün 9. maddesi uyarınca yapılan yeterlik sınavların-da başarılı olanlar bir üst dereceye terfi edebilmek için Komisyon tarafından her derece için tespit edilecek düzeyde genel polis veya hale göre teknik veya uzmanlık konularında yapılacak yarışma sınavlarına katılırlar."

Tüzükte bu izahatı v-eren bir madde olmasına rağmen yasada iki kademeli sınav yapılması öngörülmüş değildir.

Esas yasada yarışma sınavının terfi ile bağlantısını belirleyen bir madde yoktur. Madde 73'ün (4). ve (7). fıkralarında yarışma sınavı ibaresi yoktur. 73. ma-ddede birtek yeterlik sınavından bahsedilmektedir. Madde 73(7)'e göre de yeterlik sınavında başarılı olanların kıdem tablosuna ve boş kadrolara göre yükseltilecekleri ifade edilmektedir. Davacı yeterlik sınavında başarılı olmuştur. Bu hususta ihtilaf yoktu-r. Müdür Muavini mevki için ilgili tarihte iki boş kadro vardı ve bu mevki için aday olan kişilerin içerisinde en kıdemlisi Davacı idi. Bu gerçekler ışığında Davacının terfi ettirilmemesi ve Davacı yerine daha kıdemsiz adayların, yani ilgili kişilerin, ter-fi ettirilmeleri 51/84 sayılı Polis Örgütü Yasasına aykırı olmuştur.

Netice itibarı ile Davalının yeterlik sınavı geçen kişileri kıdem sırasına göre ve dolayısı ile öncelikli olarak Davacıyı terfii ettirmeyip, ilgili kişileri terfii ettiren kararının, -51/84 sayılı yasaya aykırı olduğundan, hükümsüz ve etkisiz olduğunu kabul ederim.

Davacı bir kişi, terfii ettirilen iki kişi olduğu cihetle Davacı Davalının kararının birtek bir kişi ile ilgili olarak iptal edilmesinin uygun görülmesi halinde H. Sağıroğ-lu ile ilgili kararın iptal edilmesi gerektiğini düşündüklerini ifade etmiştir. Kanaatimce Davalının kararının tamamen yasaya aykırı olduğuna karar verdikten sonra, iki ilgili kişi arasında bir seçim yapılması yanlış olur. Ayrıca böyle bir tercih yapılması- iki ilgili kişi arasında adaletsizliğe neden olur. İki ilgili kişi yasadaki terfii kriterlerine uygun bir şekilde terfii ettirilmemişlerdir. Dolayısı ile iki ilgili kişi arasında ayırım yapılmadan talep takririnde talep edildiği şekilde Davalının kararı b-ir bütün olarak iptal edilmelidir.

Sonuç olarak Davacının başvurusu kabul edilir ve Polis Hizmetleri Komisyonunun 17-18 Temmuz 2006 tarihlerindeki toplantılarında, Ahmet Beşerler ve Hüseyin Sağıroğlu'nu, Polis Başmüfettişliğinden Polis Müdür Muavinliğine- terfii ettiren kararının yasaya aykırı, dolayısı ile hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğurmayacağına karar verilir.

Başvuru masrafları ile ilgili emir verilmez.




Narin Ferdi Şefik
- Yargıç
31 Aralık 2008



17









Full & Egal Universal Law Academy