Yüksek İdare Mahkemesi Numara 84/1984 Dava No 18/1985 Karar Tarihi 01.11.1985
Numara: 84/1984
Dava No: 18/1985
Taraflar: Hüseyin Uluçam ile İmar İskân ve Reh. Bak.
Konu: Tahsis iptali –Yetki
Mahkeme: YİM
Karar Tarihi: 01.11.1985

-D.18/85 YİM 84/84

Yüksek İdare Mahkemesi Olarak Oturum Yapan

Yüksek Mahkeme Huzurunda

Mahkeme Heyeıi: Salih S. Dayıoğlu, IV. Ergin Salâhi,
Niyazi F. Korkuı.

Anayasanın 118. Maddesi hakkında.

Müstedi:Hüs-eyin Uluçam veya namı diğerle Hüseyin Ahmet Sadık, Güzelyurt.

- ile -

Müstedaaleyh: İmar İskân ve Rehabilitasyon Bakanlığı ve/veya İçişleri ve İskân Bakanlığı İskân ve Rehabilitasyon Dairesi Müdürlüğü, Güzelyurt Şube sorumlusu vas. KKTC, Başsavcılığı.

A-rasında.

Müstedi namına: Oktay Bayramoğlu

Müstedaaleyh namına: Mehmeı Ali Şefik
İlgili şahıs namına: Hüseyin İ. Malyalı.



Yasa Maddesi: 41/77 sayılı İskân Topraklandırma ve Eşdeğer Mal Yasasının 7, 8, 9, 20 ve 25. maddeleri.

İstemin Özeıi: Müstedaa-leyhin, Müstediye tahsisli bahçenin sınır ihıilâfı olduğu gerekçesi ile bölerek parçalardan birini ilgili şahsın kullanımına bırakma kararının hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğurmayacağına ilişkin karar istemi.

OLAY: Müstedi ile ilgil-i şahsa tahsisli ev arasında bulunan bahçe, 1975 de Müstediye tahsis edildi. Bilahare sınır ihtilâfı olduğu gerekçesi ile Müstedaaleyh başvuru konusu parseli ikiye bölerek bir parçasını Müstedinin kullanımına bıraktı diğer parçayı ilgili şahsa bırakmayı uy-gun görerek bunu bir yazı ile Müstediye bildirildi. Müstedi, bu yazı üzerine Lefkoşa İskân Müdürlüğüne ve Bakanlığına itirazda bulunmuşsa da itirazına yanıt almaması üzerine bu başvuruyu dosyaladı.

SONUÇ: Geri alma ve toprak tahsisleri ile ilgili işlemler-in 41/77 sayılı Yasanın ilgili maddelerinde sorumlu Bakanlığın Mahalli örgütlerinin önerisi üzerine Bakanlıkça karar verildiği belirtilmektedir. Yapılan işlem bir toprak dağıtımı olmadığı gibi bir sınır düzeltmesi de değildir. Güzelyurt Iskân Şube Sorumlus-unun böyle bir işlem yapmaya yetkisi yoktur. Sonuç olarak Güzelyurt İskân Şube Sorumlusunun Müstediye gönderdiği başvuru konusu yazının hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğurmayacağına karar verilir.





H-ÜKÜM

Salih S.Dayıoğlu: Bu başvuruda Mahkemenin hükmünü sayın Yargıç Niyazı F. Korkut verecektir.

Niyazi -F: Korkut: Göçmen olan müstedi Güzelyurtta ikâmet etmektedir. Müstedi ile ilgili şahsın evleri arasında bulunan tahminen 2 1/2 dönümlük ve 128 parsel- No'lu bir bahçe 28.4.1975 tarihinde müstediye tahsis edildi. İskân ve Rehabilitasyon Dairesi Güzelyurt Şube sorumlusu müstedi ile ilgili şahsa tahsisli konut arasında sınır ihtilâfı var olduğu gerekçesi ile bir inceleme yaparak başvuru konusu parsel 128'i- ikiye bölerek bölme sonucu parçalardan birini ilgili şahsın kullanımına bırakmayı uygun gördüklerini müstediye 15.12.83 tarihli bir yazı ile bildirdi.

Müstedi bu yazı üzerine 21.12.1983 tarihinde Lefkoşa İskân Müdürlüğüne ve 5.1.1984 tarihinde de İskân B-akanlığına yazılı itirazda bulundu. Bu itirazlarına bir yanıt almaması üzerine de bu başvuruyu dosyalayarak müstedaaleyh tarafından alınan 15.12.1983 tarihli ve Güzelyurtta 128 parsel No'lu olup müstediye tahsisli bulunan başvuru konusu bahçenin bir kısmın-ın müstedinin elinden alınmasını ya da yeniden dağıtılmasını öngören kararın hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğurmayacağına ilişkin br emir verilmesi isteminde bulundu. Müstedi, başvurusunda, sair şeyler yanında, konu kararın yürürlükte-ki mevzuata aykırı ve yetki aşımı sonucu alındığnı ve yoklukla malûl olduğunu ileri sürdü.

Müstedaaleyh ise dosyalamış olduğu itiraznamede müstedinin başvurusuna esas teşkil eden kararı 19.12.1983 tarihinde öğrendiği nedeniyle 75 günlük hak düşümü süresin-i geçirdiğine ilişkin ön itirazda bulunarak bu ön itirazına ilâveten de müstedinin konu bahçe üzerindeki hakkının 1981 yılı başında kendiliğinden sona erdiğini ve müstedinin konu bahçe üzerinde herhangi bir meşru menfaatı bulunmadığı ve müsıedaaleyhin konu- kararı alırken yetkilerini aşmadığını ileri sürdü.

Müstedi müstedaaleyhin itiraznamesine cevaben ise başvuru konusu karar yetkisiz bir makam tarafından alınmış olmasından dolayı hukuki bir netice doğuran muteber bir karar olmaması nedeni ile müstedinin 7-5 günlük süre ile bağlı olmadığını; ve konu malın yasal tasarruf sahibi olduğunu ve müstedaaleyh tarafından alınan karar sonucu yapılmak istenenin ilgili yazıda belirtildiği gibi bir sınır tesbiti olmayıp müstediye tahsisli başvuru konusu bahçeyi ikiye böl-erek yarısını ilgili şahsa vermeyi öngören bir karar olduğunu ileri sürdü.

İlgili şahıs başvuruya katılmakla beraber ayrı bir itirazname dosyalamadı.

Başvurunun duruşmasında taraflar tanık çağırmadılar.

Müstedi avukatı mahkemeye hitabında Güzelyurt İskâ-n Şube Sorumlusunun başvuru konusu karar ile müstedinin tasarrufundaki malı ikiye bölerek yarısını ilgili şahsa vermeyi öngördüğünü, bunun bir tahsis olduğunu halbuki 41/77 sayılı yasanın 20. maddesi uyarınca herhangi bir geri alma işlemine İskân Bakanlığı-nın ve Yasanın 25. maddesi uyarınca da herhangi bir tahsis yapmaya yetkili makamın İnceleme Dağıtım Komisyonu olduğunu ve bu nedenlerle de başvuru konusu kararın yoklukla malûl olduğunu ve karar yoklukla malûl olduğuna göre de 75 günlük hak düşürücü süreni-n söz konusu olamıyacağını ileri sürdü.

Müstedaaleyh ise müstedinin tahsisinin 1980 yılı sonunda sona erdiğini ve müstedi de konu bahçede işgalci aldığına göre herhangi bir meşru menfaatı bulunmadığını ve konu karar ile yapılanın bir sınır düzeltmesi olup- herhangi bir tahsisin söz konusu olmadığı savını yineledi.

İlgili şahıs avukatı da müstedaaleyhin görüşlerini benimsemekle yetindi.

Başvuru konusu yapılan ilgili karar ile karara ekli krokiden açıklıkla görülebildiği gibi Güzelyurt İskân Şube Sorumlusu,- 1975 yılında müstediye tahsis edilmiş olup halen müstedinin tasarufunda bulunan ve müstedi ile ilgili şahsın tahsisli evleri arasında olan 2 1/2 dönümlük bahçeyi, ikiye bölerek yarısının müstediden alınarak ilgili şahsın kullanımına verilmesini uygun görm-ektedir. Konu yazının içeriği müstedaaleyhin ileri sürdüğü gibi bir sınır düzeltmesi olmayıp müstedinin tasarrufundaki bir malın yarısının müstediden alınmasını öngöremektedir. Yapılması istenen bir geri alma ve tahsis ise bu kez de Yasanın ilgili maddeler-ine uygun olarak hareket edilmediği açıktır.

Geri alma ve toprak tahsisleri ile ilgili olarak 41/77 sayılı İskân, Topraklandırma ve Eşdeğer Mal Yasası'nın 7, 8, 9 ve 20. maddeleri ise aynen şöyledir:

"7. Toprak dağıtımının yapılacağı yöre ve toprak istem-inde bulunacakların başvurma süresi, İmar, İskân ve Rehabiliıasyon işlerinden sorumlu Bakanlıkça Resmi Gazeıe'de yayınlanarak, radyo ve gazeıeler aracılığıyle durum halka duyurulur.

Duyuruyu müteakip, toprak isteminde bulunan kişilere
"Toprak İstek Beyan -Kâğıtları" doldurulur ve Beyanname Tekik Komisyonu tarafından bunların; bölge halkı huzurunda doğruluk durumları saptanarak hak sahibi listeleri tanzim edilir. Beyanların doğruluğunu saptamada, gerektiğinde mevcut resmi belgelerin incelenmesi veya çeşitli -kişilerin bilgisine başvurulması da müm- kündür.

8. Toprak dağıtımı amacıyle, tanzim edilen "hak sahibi listeleri" köy veya kentlerde 20 gün süreyle askıya alınır. Hak sahiplilik durumuna itirazda bulunacak kişilerin, askı süresinin tamamlanmasından başla-yarak 20 gün içinde "İnceleme ve İtiraz Komisyonu"na başvurması şartlıdır.

9. Durumu kesinleşen "Hak sahibi listeleri", İmar, İskân ve Rehabilitasyon işlerinden sorumlu Bakan tarafından onaylanarak işleme konulur.

Hak sahiplerinin tesbitinde izlenecek yo-l, zamanlama,
"Beyanname Tetkik Komisyonları" ile "İnceleme ve İtiraz Komisyonları"nın çalışma şekli, kullanılacak formlar, görevlendirilecek kişiler ve bu kişilerin, görev, yetki ve sorumlulukları tüzükçe saptanır."

"20. Kendilerine toprak verilenler, to-praklarını boş bırakmamak, ortakçı veya kiracıya vermeden bu Yasanın öngördüğü biçimde işletmekle yükümlüdür. Yangın, kuraklık, tabi afet, ağır hastalık, tutukluluk ve benzeri zorlayıcı nedenler ile ilgili Bakanlıkça makûl görülebilecek diğer haller hariç -bu şekilde işletilmeyen, terkedilen veya 18. ve 19. maddelerde belirtilen istisnalar dışında devredilen ve ifraz edilen toprak üzerindeki yapı ve tesisler varsa sağlanan ayni kredilerle verilen araç ve gereçleri geri alınır.
Bu geri alma işlemine, İmar, İs-kân ve Rehabilitasyon işlerinden sorumlu Bakanlığın mahalli örgütlerinin önerisi üzerine Bakanlıkça karar verilir.

Toprağı alınan kişi bu karara karşı, 75 gün içerisinde Mahkemeye başvurabilir.

Bu madde kuralları eşdeğer mal alanlara uygulanmaz."

Müsted-i avukatının atıfta bulunduğu 41/77 sayılı Yasanın 25. maddesinin ise toprak dağıtımı ile ilgisi yoktur.

Yasaya aykırı olarak yapılan bu işlem de yoklukla malüldür. İlgi karar yoklukla malûl olduğuna göre 75 günlük hak düşürücü süre de söz konusu olamaz.
-
Zaten müstedaaleyh adına bulunan savcı da müstedaaleyhin böyle bir yetkisi bulunmadığını ve yapılan işlemin sadece bir sınır düzeltmesi olduğunu ileri sürmüştür.

Müstedaaleyhin başvuru konusu yazı ile yapmak istediği işlemin bir sınır düzeltmesi olm-adığı kanaatında olduğumuza göre sınır düzeltilmesi konusundaki yasal durumun ne olduğuna bu başvuruda değinmemize gerek yoktur.

Daha önce belirtmiş olduğumuz gibi yapılan işlem sınır düzeltmesi olmayıp müstedinin tasarrufundaki bir malın bir kısmının müs-tediden alınarak ilgili şahsa verilmesi olduğu kanaatında olduğumuzdan ve Güzelyurt İskân Şube Sorumlusunun da böyle bir işlem yapmaya yetkisi almadığına göre müstedinin başvuruda başarılı olması gerekir.

Sonuç olarak müstedinin başvurusu kabul edilerek G-üzelyurt İskân Şube sorumlusu tarafından alınan ve müstedinin tasarrufunda bulunan Güzelyurtta 128 parsel No'lu 2 1/2 dönümlük bahçenin tahminen yarısının kullanımını ilgili şahsa vermeyi öngören 15.12.1983 tarihli kararın hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve h-erhangi bir sonuç doğuramayacağına karar verilir.


(Salih S. Dayıoğlu)(N. Ergin Salâhi)(Niyazi F. Korkut)
Yargıç Yargıç Yargıç

1 Kasım 1985





- 101 -



Full & Egal Universal Law Academy