Yüksek İdare Mahkemesi Numara 83/1996 Dava No 14/2000 Karar Tarihi 26.09.2000
Numara: 83/1996
Dava No: 14/2000
Taraflar: Süleyman Çapkın ve diğ. ile Tapu Dairesi
Konu: Zamanaşımı
Mahkeme: YİM
Karar Tarihi: 26.09.2000

-D.14/2000 YİM 83/96
Yüksek İdare Mahkemesi Olarak Oturum Yapan
Yüksek Mahkeme Huzurunda.
Anayasanın 152. Maddesi Hakkında.

Mahkeme Heyeti:Taner Erginel, Nevvar Nolan, Gönül Erönen.

Müstedi: 1. Süleyman Çapkın, Meriç
- 2. Osman Gültekin,Balıkesir
3. Ahmet Tokkan, Balıkesir
4. Hüseyin İncegüzel,Balıkesir

ile -

Müstedaaleyh:Lefkoşa Tapu Dairesi ve/veya Amirliği
vasıtasıyle KKTC., Lefkoşa

- A r a s ı n d a .

Müstediler namına: Avukat Halil Dinçonur
Müstedaaleyhler namına: Başsavcı Yardımcı Muavini Mustafa Arıkan
İlgili Şahıs namına: Avukat Menteş Aziz

----------------------
H Ü K Ü M

Taner Erginel:İlgili K-işi olan Hüseyin Gültekin Lefkoşa Tapu ve Kadastro Dairesine 28.5.1987 tarihinde yazdığı yazıda Balıkesir'de 11 kişi adına hisseli olarak kayıtlı bulunan Pafta No: XXII.27 Parsel No: 341 olan taşınmaz malda kendisinin de hissedar olduğunu öne sürdü. Tapu -kayıtlarında isminin hata sonucu yer almadığını iddia eden Hüseyin Gültekin hissedarlar listesine kendi isminin de ilave edilmesini talep etti. Lefkoşa Tapu ve Kadastro Dairesi bu müracaat üzerine konuyu araştırdı. 19.3.1991 tarihinde müracaatın haklı ol-duğu kanısına varan Daire, Hüseyin Gültekin'in ismini 12. hissedar olarak mal sahipleri arasına ekledi. Diğer 11 hissedardan 4'ü olan Müstediler 21.5.1996 tarihinde önümüzdeki başvuruyu dosyalayarak Lefkoşa Tapu Dairesinin aldığı 19.3.1991 tarihli kararın- iptal edilmesini ve herhangi bir sonuç doğurmamasını talep ettiler.

Başvuruya ilişkin olgular özetle şöyledir.
Balıkesir köyünde ziraatla uğraşan 11 kişi, 1960 yılında bahçelerini sulayabilmek için içerisinde kuyular bulunan 1 dönüm 3 evlek 1500 ayakk-are alanında 341 parsel numaralı bir araziyi bir Rumdan satın almak istediler. Mal sahibi Rumla anlaşan 11 kişi malın satış bedelini bulmada güçlüklerle karşılaştı. Kooperatif Merkez Bankasından kredi talebinde bulunan 11 kişiye kredinin bireylere değil -bir kooperatife verilebileceği söylendi. Kooperatif kurmak için ise asgari 12 kişiye ihtiyaç vardı. Bu nedenle Hüseyin Gültekin'in dahil olduğu Balıkesir Kooperatif Sulama Şirketi Ltd. isimli bir kooperatif kuruldu. Balıkesir Kooperatif Sulama Şti'inin -Kooperatif Merkez Bankasından borçlandığı parayla Rum'a satış bedeli ödendi. Satın alınan arazi kurulan kooperatifin kontrol ve yönetiminde kullanıldı ve kooperatif yönetiminde kuyulardan yararlanıldı. İlgili Kişi Hüseyin Gültekin Kooperatifin hem üyeler-inden biri hem de sekreteri idi. 1987 yılında Lefkoşa Tapu ve Kadastro Dairesine bir yazı yazan Hüseyin Gültekin bu malın gerçekte Balıkesir Kooperatif Sulama Şirketi Ltd. tarafından satın alındığını, kendisinin de kooperatifin üyelerinden biri olduğunu, -dolayısıyle mal sahipleri arasında kendi isminin de yer alması gerektiğini iddia etti. Lefkoşa Tapu ve Kadastro Dairesi yaptığı araştırma sonunda Hüseyin Gültekin'in isminin bir hata sonucu mal sahipleri arasına katılmadığı kanısına vardı ve gerekli gördü-ğü düzeltmeyi yapmaya karar verdi. Alınan karar diğer mal sahiplerinin bilgisine getirilerek arzu ederlerse itiraz edebilecekleri kendilerine bildirildi. Diğer mal sahipleri karara itiraz ettiler. Tapu ve Kadastro Dairesi itirazı reddetti ve arzu ederle-rse 30 gün içinde Kaza Mahkemesinde istinaf edebileceklerini kendilerine bildirdi. Lefkoşa Kaza Mahkemesinde karara karşı istinaf dosyalayan orijinal mal sahipleri daha sonra istinaflarını geri çektiler. Aradan uzun bir süre geçtikten sonra 21.5.1996 tar-ihinde orijinal mal sahiplerinden 4'ü önümüzdeki başvuruyu dosyaladı ve Tapu Dairesinin 19.3.1991 tarihli kararının iptalini talep etti.

Önümüzdeki başvuruda karar verilmesi gereken iki soru vardır. 1) Rumdan mal satın alanlar kimlerdir? Orijinal alıcı o-lan 11 kişi mi? Yoksa ilk anlaşma bozulup alıcı yerine Balıkesir Kooperatif Sulama Şirketi Ltd. mi geçti? 2) Tapu Dairesi Müdürünün böyle bir düzeltmeyi yapmaya yetkisi var mı?

Bu sorulara yanıt vermeye başlamadan önce önemli bir ön itiraz üzerinde dur-mamız gerekmektedir. Savcılığa göre tartışma konusu karar 19.3.1991 tarihinde alınarak Müstedilerin bilgisine getirilmişti. Müstediler bu karara karşı Lefkoşa Kaza Mahkemesinde istinaf dosyaladılar ve sonra bu istinafı geri çektiler. Şu halde kararın 19-.3.1991 tarihinden beri Müstedilerin bilgisinde olduğu kesin bir gerçektir. Müstedilerin YİM'e başvurdukları 4.6.1996 tarihinde 75 günlük süre çoktan geçmişti. Acaba bu kadar geç dosyalanmış bir başvuruyu Yüksek İdare Mahkemesinin dinlemesi mümkün mü?

-Sürenin geçirildiği itirazına karşı Müstedilerin avukatı iki savunma yapmıştır. Bu savunmaları bir bir ele alarak incelemeye çalışalım.
Tapu ve Kadastro Dairesi Müdürünün böyle bir düzeltmeyi yapmaya yetkisi yoktur. Alınan karar yetki aşımı nedeniyle yo-k sayılmalıdır. Yok sayılan bir karara karşı süre geçse bile Yüksek İdare Mahkemesine başvurmak mümkündür.

Anayasamızın 152(1)(2)(3) maddesi şöyledir.
-"(1) Yüksek İdare Mahkemesi, yürütsel veya
yönetsel bir yetki kullanan herhangi bir
organ, makam veya kişinin bir kararının, işleminin veya ihmalinin, bu Anayasanın veya herhangi bir yasanın veya bunlara uygun olarak çıkarılan mevzuatın kura-llarına aykırı olduğu veya bunların sözkonusu organ veya makam veya kişiye verilen yetkiyi aşmak veya kötüye kullanmak suretiyle yapıldığı şikâyeti ile kendisine yapılan başvuru hakkında, kesin karar vermek münhasır yargı yetkisine sahiptir.
-Böyle bir başvuru, sahip olduğu meşru bir menfaatı, bu gibi karar veya işlem veya ihmal yüzünden olumsuz yönde ve doğrudan doğruya etkilenen kişi tarafından yapılabilir.
Söz konusu başvuru, karar veya işlemin
yayınlanması tarihinden veya yayınlanmadığı ta-kdirde veya bir ihmal halinde, başvuran kişinin bunu öğrendiği tarihten başlayarak yetmiş beş gün içinde yapılır."


152(1) paragrafta YİM'e başvurma nedenlerinden biri olarak kararı veren organın yetkisini aşması hali belirtilmiştir. Bu maddeye göre- bir organın yetkilerini aşması halinde Yüksek İdare Mahkemesine 75 günlük süre içerisinde başvurmak gerekir. Müstedi avukatı burada daha farklı bir yetkiyi aşma durumu olduğunu, burada yasanın daha açık bir ihlâli bulunduğunu ve bu nedenle kararın yok sa-yılması gerektiğini öne sürdü. Teoride ve içtihatlarda kararların yok sayılmasını gerektiren daha ağır bir yetkisizlik hali olabileceği kabul edilmektedir. (Gör: K.K.T.C.'de Anayasa ve Yönetim Hukuku, Zaim Necatigil sayfa 124). Ancak iki yetkisizliği bir-birine karıştırmamak gerekir. Bir örnek vermek gerekirse Tapu Dairesinin alacağı bir kararı hiç yetkisi olmayan Eğitim Bakanlığı almış olsa ortada yok sayılması gereken bir karar olduğunu ve 75 gün sınırlaması olmadan davanın açılabileceğini kabul edebili-riz. Halbuki burada kararı ilk nazarda yetkili olan makam vermiştir. Yetkisini aşmış olması başvurunun başarılı olması için aranan bir gerekçedir; kararın yok sayılması ve 75 gün süre geçtikten sonra başvuru dosyalanabilmesi için dikkate alınacak bir ger-ekçe değildir. Bu nedenle Müstediler avukatının ilk savunmasını kabul etmiyoruz.

Müstediler avukatının ikinci savunması ise
şöyledir. Tapu Dairesinin 19.3.1991 tarihinde alıp Müstedilere bildirdiği kararda hisse kayıtlarının değiştirilmesinden söz edilm-ektedir. Yapılan itirazdan sonra bu kararın uygulamaya konması için aradan uzun zaman geçmiş ve Müstedilerde karardan vazgeçildiği imajı uyanmıştır. Dolayısıyle 19.3.1991 tarihi başvurunun dosyalanması açısından dikkate alınacak bir tarih değildir. Bu a-rgümanın gücünü anlamak için Tapu Dairesinin 19 Mart 1991 tarihli kararına bir göz atalım.








"KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHURİYETİ
TAPU VE KADASTRO DAİRESİ
LEFKOŞA-KIBRIS
Tel: 83656
Sayı:TE 43/75/1 Ta-rih: 19 Mart,1991
Fasıl 224 Taşınmaz Mal(Tasarruf, Kayıt ve
Kıymet Takdiri) Yasasının 61. maddesi
gereğince ihbar.
Sayın: 1. Hüseyin İncegüzel,2.Emine Kambur, 3.Ayşe Kambur,4.Fatma Kambur, 5.Halil Kambur, 6.Kemal Mustafa Cabacaba, 7.Ahmet- Mustafa Keleş, 8.Hüseyin Cemal Hüseyin, 9.Amber Cahit İbrahimoğlu-BALIKESİR, 10.Ömer Cemal Hüseyin, Çukurova.
Lefkoşa Kazası Balıkesir köyünde aşağıda tarifi verilen mal 1960 yılında o zamanki kayıtlı mal sahibi rumdan satın alınırken 1. Halil Ahmet Kamb-ur, 2. Mualla Mehmet Ahmet, 3. Ahmet Necati Mualla Mehmet, 4.Kemal Mustafa Cabacaba, 5.Mehmet Hüseyin Çepe 6.Ahmet İbrahim İbro, 7.Ahmet Mustafa Keleş, 8.Hüseyin Cemal Hüseyin, 9.Ahmet Hulusi Ali, 10. Osman Ahmet Mustafa, 11. Ömer Cemal Hüseyin ve 12. Hüse-yin M.Gültekin adına 1/12 hisse olarak kaydedilmesi gerekirken yanlışlıkla Hüseyin M. Gültekin adına kaydedilmemiş ve 1/11 hisse olarak yukarıdaki isimler adına kaydedilmiştir.
2. Dairemize sunulan evraklardan anlaşılacağı üzere söz konusu arazi Balık-esir Sulama Şirketi için alınmış ve Hüseyin M. Gültekin de kurucu üyesi idi.
3. Yukarıdaki yasanın ilgili maddesi tahtında bana verilen yetkiye dayanarak adınızdaki kayıtlı hisseyi 1/11'den 1/12 olarak düzeltmeyi tasarladığımı bildiririm.
4. Kayı-tlı hissedarlardan bir kısmı bu düzeltmeye muvafakat etmişlerdir. Sizin de bu düzeltme için herhangi bir itirazınız varsa, bu ihbarnamenin tarihinden 30 gün içerisinde, düzeltmenin yapılmaması için gerekçe göstermeniz gerekmektedir. 30 gün hitamında herh-angi bir itirazın gelmemesi halinde kayıtlarda gerekli düzeltmeler yapılacaktır.
Malın Tarifi
Balıkesir A 368 XXllKöy Tarla 1-3-1500
27 Ağaç
Blok A Kuyu
Parsel 341
- Aygün Okray
Tapu ve Kadastro Dairesi"


Bu yazıdan açıkca görüleceği gibi 19.3.1991 tarihli karar açık ve kesin bir karardı. Dairenin bu karardan vazgeçtiğini gösteren açık ve kesin bir beyan olmadıkça Müsted-ilerin argümanına katılmak mümkün değildir. Dolayısıyle 75 günlük sürenin başlangıç tarihi olarak 19.3.1991 tarihini kabul etmemiz gerekmektedir.

Yukarıdaki nedenlerle başvurunun 75 günlük süre geçtikten sonra dosyalandığı kanısındayız. Bu nedenle ba-şvuru red ve iptal edilir. Masraflar için emir verilmez.




Taner Erginel Nevvar Nolan Gönül Erönen
Yargıç Yargıç Yargıç


26 Eylül 2000
-1


7



-


Full & Egal Universal Law Academy