Yüksek İdare Mahkemesi Numara 8/1983 Dava No 25/1983 Karar Tarihi 08.11.1983
Numara: 8/1983
Dava No: 25/1983
Taraflar: Yeksan Bakay ile İçişleri ve İskan Bakanlığı
Konu: Tahsis iptali
Mahkeme: YİM
Karar Tarihi: 08.11.1983

-D.25/83 YİM 8/83

Yüksek İdare Mahkemesi Olarak Oturum Yapan

Yüksek Mahkeme Huzurunda

Mahkeme Heyeti: Salih S. Dayıoğlu, Niyazi F. Korkut, Aziz Altay.

Müstedi: Yeksan Bakay, Gelibolu Bölgesi, Lefkoşa.

ile -

Müstedaaleyh:KTFD İçişleri -ve İskân Bakanlığı İskân
ve Rehabilitasyon Dairesi Girne Şubesi vasıtasıyle
KTFD,Lefkoşa
Arasında.

Müstedi namına: Kıvanç M. Riza
Müstedaaleyh namına: Mehmet Ali Şefik.


Yasa Maddesi: 41/77 say-ılı İskân Topraklandırma ve Eşdeğer Mal Yasasının 29(2), 38(2) maddeleri ve 1978 İnceleme ve Dağıtım Komisyonu Tüzüğünün tadil edilmiş şekliye 14. maddesi.

İstemin Özeti: Müstedinin adına tahsisili konutun adından tahsisini iptâl eden Müstedaaleyh kararı-nın tamamen hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğuramayacağına karar verilmesi istemi.

OLAY: 1974 Tatlısu göçmeni olan Müstediye Alsancak'ta ev tahsis edildi. Bilâhare eşinden boşanan Müstedi, adına tahsisli evden, eşi leyhine feragat et-ti. Fakat ev boşandığı eşine tahsis edilmedi. Bunun üzerine bu feragatten vazgeçen Müstedi, boşandığı eşine başka bir tahsisi sağlamak için çaba harcadı. Boşandığı eşinin bilgisi dışında yaptığı bu çalışmalar sonucu tahsis alan boşandığı eşi, tahsisi yapıl-an evi reddetti.
Müstedaaleyhler, Müstedi adına yapılan tahsisi, konu evde ikâmet etmemesi nedenine istinaden iptâl ettiler.

SONUÇ: Müstedinin başvuru konusu evde ikâmet etmemesinin Müstedaaleyhce önceden bilinmesi buna karşılık uygun bir süre Müstedaaley-hce aleyhine bir işlem yapılmaması, Müstedinin, Müstedaaleyhi yanıltmasından ileri geldiği anlaşılmaktadır. Dolayısı ile alınan iptal kararı yerindedir.
Başvuru reddolunur.


HÜKÜM

Salih S. Dayıoğlu: Müstedi işbu başvuru ile Alsa-ncakta kendisine
000806 nolu tahsis belgesiyle tahsis edilen evin tahsisini isminden iptal eden 4.1.1983 tarihli kararın tamamen hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğuramayacağına karar verilmesi isteminde bulundu.

Başvurunun duruşmasına -başlamadan önce taraflar başvuruya konu olguların büyük bir kısmında hemfikir olmuşlar sadece bir hususta hemfikir olmayıp bu konuda müstedi şahadet çağırma yönüne gitmiştir. İhtilaf konusu olmayan olgular şöyledir: Müstedi bütün ilgili zamanlarda 1974 Tat-lısu göçmeni olup konut tahsisi bakımından hak sahibidir. 1974 Barış Harekâtından sonra müstediye 806 numaralı ve 30.9.1974 tarihli bir tahsis belgesi ile Alsancakta bir ev tahsis edildi. O vakit müstedi Veliye Canbaklı ile evli bulunmakta idi. Müstediye a-yrıca bu evin ittisalinde bulunan 25 dönüm sulu arazi ve takriben 15 dönüm limon bahçesi de ayrı tahsis belgeleri ile tahsis edildi. Bu bahçelerle ilgili tahsis halen müstedinin isminde bulunmaktadır. Takriben 1980 yılında müstedi geçimsizlik nedeniyle Gir-ne Aile Mahkemesinde açmış olduğu bir davada verilen 16.10.1980 tarihli bir kararla eşi Veliye Canbaklı'dan şiddetli geçimsizlik nedeni ile boşandı. Bu evlilikten müstedinin herhangi bir çocuğu olmadı. Müstedi 16.10.1980 tarihli bir beyanname ile başvuru k-onusu evden Veliye Canbaklı lehine feragat ettiğini ve bu evin sözü edilen kişiye tahsis edilmesine herhangi bir itirazı olmadığını ve ayrıca bu feragatname karşılığında devletten başka herhangi bir tahsis talep etmeyeceğini beyan etti ve bu beyannameyi mü-stedaaleyhe verdi. Müstedaaleyh başvuru konusu evin tahsisini Veliye Canbaklıya yapmadı. Bunun üzerine müstedi müstedaaleyhe gönderdiği 30.2.1981 tarihli bir telgraf ile Veliye Canbaklı lehine yapmış olduğu feragatnameyi geri aldı.
Bu esnada müstedi başvur-u konusu evi tekrar elde etmesi için Veliye Canbaklı ile konuşmuş veya anlaşmış olacak ki Müstedi ona başka bir konut bulma çabasına girmiş ve Alsancak'ta H-17 numaralı bir evin tahsisinin Veliye Canbaklı'ya yapılabilmesini sağlamıştır. Ancak Veliye Canbak-lı şu veya bu nedenle bu eve taşınmadı. Müstedi Haziran 1980 tarihinden takriben 3.1.1983 tarihine kadar başvuru konusu evi kullanmadı. Veliye Canbaklı kendisine tahsis edilen H-17 nolu eve taşınmadığını gören müstedi 3.1.1983 tarihinde başvuru konusu eve -tekrar yerleşti. Bunun üzerine müstedaaleyh 4.1.1983 tarihinde usule uygun bir şekilde başvuru konusu evin tahsisini müstedinin adından iptal etti. Bu husus müstedinin bilgisine 6.1.1983 tarihinde getirildi, ve aynı zamanda konu evin polis marifeti ile müs-tedi tarafından boşaltılması' gerçekleştirildi. Müstedi; Mart 1981 tarihinde Münevver Yemenicioğlu ile evlendi ve halen bu evlilikten 2 çocuğu vardır. Müstedaaleyhler başvuru konusu evin tahsisinin müstedinin adından iptal edilmesi nedenlerini müstedinin 1-6.10.1980 tarihinde yapmış olduğu feragatnameye ve 26.10.1980'den itibaren de sözü edilen konutta tahsis amacına uygun olarak hiç ikamet etmemiş olmasına bağladılar.

Taraflar arasında ihtilâf konusu olan yegâne husus müstedinin eski karısı Veliye Canbaklı-ya Alsancak'ta H-17 numaralı evi bularak bu ev için o zamanki tahsis sahibi olan Ömer Ayaz'a 30O,OOOTL. hava parası verdiğidir. Müstedinin iddiasına göre bu hava parası İskân Dairesi Müdürü Talay bey tarafından önceden biliniyordu ve bu husus daha sonra İs-kân Dairesi Hukuk İşleri Amiri Ali Bey Ahmet'in de bilgisine getirilmiştir. Bu hususu kanıtlamak için müstedi bu doğrultuda bizıat şahadet verdi. Müstedaaleyhler ise aksine şahadet çağırmadıkları gibi müstedinin bu şahadetinin doğru olmadığını istintakta i-ma dahi etmediler. Dolayısıyle müstedinin bu babtaki şahadetini doğru olarak buluruz.

Müstedi başvuru konusu yaptığı kararı iki yönden eleştirmektedir. Birincisi yapmış olduğu feragat şartlı bir feragattı yani konu evin tahsisi ancak eski karısı lehine ya-pılması halinde feragat geçerli olacaktı. Tahsis yapılmadığına ve feragatname de geri çekildiğine göre bunun aleyhine alınması olanaksızdır. İkincisi ise konu evde ikamet etmemesi tüm ahval ve şerait çerçevesinde haklı ve makul (meşru) bir nedene dayanmakt-adır.

İlkin iptal kararının dayandırıldığı ikinci gerekçeyi ele alalım. İptal kararının dayandırıldığı ikinci gerekçe müstedinin başvuru konusu konutu 10.6.1980 tarihinden 3.1.1983 tarihine kadar uygun gerekçe göstermeksizin bizzat kullanmadığıdır.
Kendis-ine tahsis edilen konutta kelimenin normal anlamında ikamet etmeyen kişilerin tahsislerinin iptal edilebileceği geçmiş birçok kararlarımızda vardır. Bunları tekrarlamakta yarar görmüyoruz. Sadece bu hususla ilgili 41/77 sayılı İskân, Topraklandırma ve Eşde-ğer Mal Yasasının 29(2), 38(2), 1978 İnceleme ve Dağıtım Komisyonu Tüzüğünün tadil edilmiş şekliyle 14. maddesini belirtmek bu konudaki yasal kaynağa atıfta bulunmakla yetineceğiı.
Özellikle sözü edilen Tüzüğün değiştirilmiş şekliyle 14. maddesi kendisine -tahsis edilen konutu "makul bir süreden fazla bir zaman bizzat kullanmayan"ların tahsislerinin Komisyonun önerisi ve ilgili Bakanın kararı ile iptal edilebileceğine amirdir. O halde bu meselede yanıtlanması gereken sorun, müstedinin konu evde Tüzüğün 14. m-addesi anlamında makul bir süreden fazla bir zaman ikamet edip etmediğidir.
Daha evvel de değinildiği gibi müstedinin bu evde 16.10.1980 - 3.1.1983 tarihleri arasında bizzat ikamet etmediği bir gerçektir. Bu süre ıarfında ikamet etmemesini muhtelif ve maku-l bir takım gerekçelere dayandırmak isteyen müstedi bu gerekçelerin müstedaaleyhin bilgisi dahilinde olması ve İskân Bakanlığı ile bu konuda işbirliği içinde olmasının evde bizzat ikamet etmemesinin makul olduğuna delil teşkil ettiğini iddia etti. Şimdi de- bu iddiaları incelememiz gerekmektedir.

Müstedinin ve eski karısı Veliye Canbaklı'nın konut açısından hak sahibi olduğu müstedaaleyhce de teslim edilmektedir. Mahkemede
ibraz edilen gerek sözlü ve gerekse belgesel şahadetten gerçek durumun şu merkezde ol-duğu gözlemlenmektedir.

Takriben 16.10.1980 tarihinde müstedi ile sabık karısı Veliye Canbaklı, aralarında şiddetli geçimsizlik olduğu nedenine binaen boşanmak için Girne Aile Mahkemesi huzurunda bulunuyorlardı. Boşanmanın tahakkuku halinde Veliye Canbakl-ı'nın nerede ikamet edeceği sorun olmuş olacak ki müstedi daha evvel sözü edilen beyannameyi imzalayıp ilgililere verdi.
Müstediye tahsis edilen diğer tarımsal arazinin hemen ittisalinde olan konu evin müstediye daha uygun olması nedeniyle müstedi Veliye C-anbaklı'ya başka bir ev bulma girişiminde bulundu ve bu maksat için Alsancak'ta Ömer Ayaz ile ona (Ayaz'a) tahsisli bulunan bir ev üzerinde anlaştı. Bu anlaşmaya göre Ayaz kendi evinden Veliye Canbaklı lehine feragat etmeyi kabul etti. Bu husus iskân Bakan-lığı Müdürlüğüne bildirildi ve nakzedilmeyen şahadete göre olumlu karşılandı. Ne var ki Mahkemeye ibraz edilen Emare V'e göre bütün bu işlemler Veliye Canbaklı'nın bilgisi olmadan müstedinin plânlayıp uygulamaya çalıştığı işlemlerdi. Nitekim 2.6.1982 tari-hinde Veliye Canbaklı tarafından yazılan bir yazıda bu hususlar dile getirilmiş ve kendisine haberi ve dilekçesi olmadan Ömer Ayazın evi tahsis edildiği zaman bu tahsisi reddetmişti. Anlayabildiğimiz kadarı ile müstedi İskân Dairesine, plânlayıp yürütmeye -koyduğu plânı Veliye Canbaklı'nın da tasvip ettiği intibaını vermişti. Müstedinin konu evde ikamet etmemesinin müstedaaleyhce önceden bilinmesi buna karşılık uzun bir süre müstedaaleyhce aleyhine bir işlem yapılmaması müstedinin müstedaaleyhi yanıltmasında-n ileri geldiği anlaşılmaktadır. Bu durumda müstedinin 1.6.1980-3.1.1983 tarihleri arasında konu evde bizzat ikamet etmemesi haklı ve makul gerekçelere dayanmamaktadır. Dolayısıyle müstedaaleyhin başvuru konusu iptal kararını almasında isabet vardır.

İpta-l kararı gerçerli olduğuna göre bu kararın dayandırıldığı birinci gerekçe üzerinde durmamıza gerek kalmamıştır.
Sonuç olarak başvuru reddolunur.


(Salih S. Dayıoğlu)(Niyazi F. Korkut)(Aziz Altay)
Yargıç Yargıç Yargıç

8 Kasım -1983





- 241 -



Full & Egal Universal Law Academy