Yüksek İdare Mahkemesi Numara 81/2011 Dava No 6/2014 Karar Tarihi 11.03.2014
Numara: 81/2011
Dava No: 6/2014
Taraflar: Cezar Rahim Cezaroğluları n/d Cezar Cezaroğulları ile KKTC İçiçleri Bakanlığı ve diğerleri
Konu: Koçan iptali - Mal paylaşım beyannamesine uyulmayıp, taşınmaz malların tereke adına koçan edilmesi - Tereke adına kayıtlı taşınmaz malların koçanlarının iptali talebi - YİMin Tereke adındaki taşınmaz mallların koçanlarını iptal etmesi. Ön itiraz - Aynı taraflar ve ayni konuda daha önce dava açılması ve geri çekilmesi - İhtilafın idare hukuku alına değil özel hukuk alanına girdiği
Mahkeme: YİM
Karar Tarihi: 11.03.2014

-D. 6/2014 YİM: 81/2011

Yüksek İdare Mahkemesinde.


Anayasanın 152. maddesi hakkında.


Mahkeme Heyeti : Talat D.Refiker, Ahmet Kalkan, Mehmet Türker



Davacı : Cezar Rahim Cezaroğluları n/d Cezar Cezaroğulları,
Doğanköy - -Girne.

ile


Davalı : 1. KKKTC İçişleri Bakanlığı vasıtasıyla KKTC
Lefkoşa.
2. İskan ve Rehabilitasyon Dairesi Müdürlüğü Lefkoşa
vasıtasıyla KKTC Lefkoşa.
3. İskan Encümeni vasıtasıy-la KKTC Lefkoşa.
4. Kaza Tapu Amirliği Girne vasıtasıyla KKTC,
Lefkoşa.

A r a s ı n d a.


Davacı namına : Avukat Hasan Özkök
Davalı namına : Kıdemli Savcı Sarper Altıncık
İlgili şahıs namına : Avukat Tahir Seroydaş adın-a Avukat Umut İnan


-----------------

H Ü K Ü M


Talat D.Refiker : Bu davada, Mahkemenin kararını, Sayın Yargıç Ahmet Kalkan okuyacaktır.

Ahmet Kalkan :Davacı, öncelikle YİM 135/2006 sayılı bir dava dosyaladı ve bu davadaki talebinin aynısını konu da-vada talep etti. YİM 135/06 sayılı dava, 27.5.2010 tarihinde, uyuşmazlığın, mahkeme dışında, sulh yolu ile çözüldüğü beyanlarıyla, Davacı tarafından geri çekildi. Tarafların mal paylaşımı konusunda yaptıkları anlaşmanın uygulanmaması üzerine, Davacı, yenid-en huzurumuzdaki davayı dosyalayarak, aşağıdaki gibi talepte bulundu.

TALEP:

Davacının talebi aynen şöyledir.

Davalılar, müştereken ve/veya münferiden Davacının yasal tasarrufunda bulunan;

Taşınmaz Mal
Koçan No: Kaza Köy Pafta No: Ha-rita No: Parsel No:
1. 305 Girne Doğanköy XII 21 E 2 298
2. 307 Girne Doğanköy XII 21 E 2 299
3. 319 Girne Doğanköy XII 21 E 2 300/2
4. 323 Girne Doğanköy XII 21 E 2 300/-4
5. 795 Girne Doğanköy XII 29 Köy 69/1
6. 796 Girne Doğanköy XII 29 Köy 70
7. 797 Girne Doğanköy XII 29 Köy 71
8. 814 Girne Doğanköy XII 29 Köy 75
9. 985 Girne Doğ-anköy XII 21 E 2 292/2
10.1019 Girne Doğanköy XII 29 Köy 64/2
11.1376 Girne Doğanköy XII 29 Köy 66+67+68+
69/2+64/3/2+69/3
12.1377 Girne Doğanköy XI-I 29 Köy 76/1
13.1378 Girne Doğanköy XII 29 Köy 63/1


Yukarıda tafsilatı verilen gayrimenkullerin, Davacı dışında, Rasime Cezaroğulları Terekesine verilmesi ile ilgili alınan ve/veya verilen ve tarihi Davacı tarafından kesi-n olarak bilinmeyen her türlü karar ve/veya kararların ve/veya işlemlerin ve/veya muamelelerin ve/veya işbu karar ve/veya kararlara istinaden yapılan tüm işlem ve/veya muamelelerin ve/veya alınan kararların ve/veya kayıt edilen Taşınmaz Mal Koçanlarının ve-/veya Taşınmaz Mal Koçan No: 305,307,319,323,795,796,797,814,985,1019,
1376,1377 ve 1378 olan Taşınmaz Mal Koçanlarının hükümsüz ve/veya etkisiz olduklarına ve/veya herhangi bir sonuç doğurmayacaklarına ve/veya tüm taşınmaz mal koçanlarının iptaline dair b-ir mahkeme hükmü ve/veya emri.

TALEP TAKRİRİ:

Davacı, talep takririnde, davasını dayandırdığı hukuki esasları belirttikten sonra; ilgili tarihlerde Rasime Cezaroğulları Terekesinin İdare Memuru olduğunu, talepte belirtilen taşınmaz malların 1980 yılınd-a 3 nüfus sayısı belirtilerek (babası, annesi ve kendisi) aile reisi sıfatıyla babası Mustafa Cezaroğulları adına tahsis edildiğini, tahsisten hak sahibi kişilerin ölmesi üzerine, Davacı adına koçan çıkarılması için karar alındığını, Davacıya puan satın al-ması için izin verildiğini, puanları şahsen bedel ödeyerek satın aldığını, konu malların adına koçan edilmesini beklerken koçanların annesi Rasime Cezaroğulları Terekesi adına çıktığını, haksız ve kanunsuz yapılan bu işlemlerin iptali için YİM 135/06 sayıl-ı davayı açtığını, mezkur davada ilgili şahıs olarak eklenen Rasime Cezaroğulları Terekesinin İdare Memurlarının Avukat vasıtasıyla temsil edildiğini, yapılan mal paylaşımı anlaşmasının imzalanacağı beyanı üzerine davasını geri çektiğini, bir kısım mirasçı-nın mezkur anlaşmayı imzalamadığını, Davacıya zarar vermek kastıyla anlaşmanın imzalanmadığını, Davalılar tarafından gerçekleştirilen idari işlemlerin, 41/77 sayılı İskân Yasası'na açıktan aykırı, yok hükmünde ve yetki aşımı ürünü olduğunu ve bu nedenle ip-tal edilmesi gerektiğini iddia etti.



MÜDAFAA TAKRİRİ:

Davalıları temsilen hazır bulunan Başsavcılık, 5.12.2011 tarihinde Mahkemeye yaptığı beyanda, Davacının haklı bir durumu olduğunu teslim ettiklerini, davaya müdafaa takriri dosyalamayacaklarını b-eyan etti.

Aynı tarihte, davaya ilgili şahıs olarak eklenen Rasime Cezaroğulları Terekesi İdare Memurları Mustafa Çelikten ve Mehmet Asil, Avukatları vasıtasıyla müdafaa takriri dosyaladılar. Müdafaa takririnde, dört başlık altında ön itirazda bulunan İ-lgili Şahıs, Davacının iddialarını reddederek, davanın reddini talep etti. İlgili Şahsın müdafaasında yer alan ön itirazlar özetle şöyledir:

Davacının, daha önce aynı taraflar aleyhine ve aynı konuda açmış olduğu YİM 135/06 sayılı dava, tarafların sulh y-oluyla uzlaşması nedeniyle geri çekilmiştir. Dava geri çekildiği cihetle, Davacının İdare Hukuku altında talebi olamaz, ihtilafın çözümü özel hukuk alanında mümkündür.
Davacı, Tereke İdare Memuru olduğu dönemde, işlemleri şahsen yapmış ve malların tereke-ye intikalini talep etmiştir. Davacı yapmış olduğu işlemlerle şahsi haklarından diğer varisler lehine feragat etti. Dolayısıyla bu davada aksini iddia etmekten men edilir.
Talep takririnde hangi işlemlerin iptalinin istendiği belli olmadığı gibi, taşınmaz- mal koçanlarının neden iptalinin istendiği belirtilmemiştir.
Dava, 75 günlük hak düşürücü süre aşıldıktan sonra açılmıştır.



MÜDAFAAYA CEVAP:

Davacı, dosyaladığı müdafaaya cevap takririnde, İlgili Şahsın Müdafaa Takririndeki iddialarına cevap verer-ek, Davalıların işlemlerinin yoklukla malûl olduğu ve iptali gerektiği iddialarını yineledi.

OLGULAR:

Davanın duruşmasında, 1'den 35'e kadar sayılandırılmış yazılı belge, emare olarak ibraz edildi.

Duruşmada Davacı bizzat şahadet verdi, Davalılar v-e İlgili Şahıs herhangi bir tanık çağırmadı.

Dava layihaları, ibraz edilen emareler ve sunulan şahadet ışığında, dava ile ilgili olguları aşağıdaki şekilde tespit ederiz:

Müteveffa Mustafa Cezaroğulları ile Müteveffiye Rasime Cezaroğulları sağken evliy-diler ve bu evliliklerinden Pembe Özel Cezaroğulları ve Davacı Cezar Cezaroğulları adında iki çocukları oldu. (Emare No.10)

Rasime Cezaroğulları, Mustafa Cezaroğulları ile evlenmeden önce, Rahim Hasan ile evliydi ve bu evliliğinden Mehmet Asil, İsmet Asil-, Sultan Ballı, Zikriye Ersümer, Dilbaz Tosun ve Yıldan Onur adında 6 çocuğu oldu. (Emare No.11)

1974 Barış Harekatından sonra Mustafa Cezaroğulları, Rasime Cezaroğulları ve Davacı Cezar Cezaroğulları, Girne Kazasına bağlı Doğanköy'e yerleştiler. Dava kon-usu tarımsal kaynaklar, 4.9.1980 tarihinde, 3 aile nüfusu ve göçmen statüsü altında aile reisi olarak Mustafa Cezaroğulları'na tahsis edildi. (Emare No.1)

Emare No.1'de yer alan bu kaynaklar arasında konut bulunmamaktadır.

1986 yılında, Mustafa Cezaroğul-ları vefat etti.

Daha sonra, 26.12.1995 tarihinde, Rasime Cezaroğulları vasiyetname bırakmadan vefat etti. 14.9.1998 tarihinde Davacı Cezar Cezaroğulları ile Zikriye Ersümer, Rasime Cezaroğulları Terekesine Tereke İdare Memuru olarak atandılar. (Emare No-.3)

8.9.1999 tarihinde, Saptama, Değerlendirme ve Tazmin Komisyonuna başvuran Tereke İdare Memurları, Rasime Cezaroğulları ve Mustafa Cezaroğulları'na tahsis edilen taşınmaz malların 'T' cetvellerinin, Rasime Cezaroğulları Terekesi adına çıkarılmasını tal-ep ettiler.(Emare No.5)

Davacı aynı tarihte, müracaatın eki olarak verdiği(Emare No.6) yazıda, mallar ile ilgili açıklamada bulunarak, babasının adına tahsisli evi izin alarak tamir ettiğini, kendisini bu eve evlendirdiğini, şahsına açılan dosyaların ipt-al edilip, TM 14283 sayılı dosyanın, hak sahipleri ve Rasime Cezaroğulları Terekesi olarak,'T' cetvellerinin bir an önce çıkarılmasını istedi.

1.3.2000 tarihinde, Davacı ile ilgili Sosyal Tahkikat Raporu düzenlendi. Emare No.7 raporda, Davacının, Doğankö-yde henüz koçanı alınmamış olan bir evde oturduğu bilgisi yer aldı.

19.9.2000 tarihinde, Tahsisten Mülkiyet Şube Amirliğine hitaben yazılan tutanakta, dosya sahiplerinin vefat ettikleri, 41/77 sayılı İTEM Yasası'nın 45(A) maddesinin 3. fıkrasına uygun tek- füruun Cezar Cezaroğulları olduğunu, ancak şahsın ikamet ettiği konut için, T.M (Tahsisten Mülkiyet) dosyası açılmakla beraber adında kira veya tahsis olmadığından, İskân Encümeninin konuyla ilgili karar vermesi istendi. (Emare No.8)

Emare No.8 ve No.9 t-utanaklara göre, İskân Encümeni, 10.9.2001 tarihinde yaptığı toplantıda, öncelikle ölen kişilerin yerleştirilmiş oldukları konutun adlarına tahsis edilmiş olduğu addedilerek, eksik olan tahsis işleminin tamamlanmasına, konut ve tarımsal kaynakların tümü il-e Yasanın 45(A)3 (B)(b) maddesi ışığında tek füru olarak Cezar Cezaroğulları adına, 'T' cetveli düzenlenmesine karar verdi.

Girne Tarımsal Şube Amirliği tarafından düzenlenen, Aile Reisi ve Eşinin Vefatı Halinde Çocuklar Hakkında Bilgi Formunda, tahsis y-apılırken aile nüfusuna kayıtlı çocuklar kısmına Davacının adı yazıldı ve 1980 yılında evlendiği kaydedildi. Emare No.12 olarak ibraz edilen bu formda Rasime Cezaroğulları ile ilgili, "evlenmesi sonradan olduğundan, ayrı nüfus araştırması yapılması gerekir-" şeklinde not düşüldü. 1.3.2002 tarihinde Müteveffa Mustafa ve Rasime Cezaroğluları'nın füru araştırması yapıldı.

25.11.2002 tarihinde Rasime Cezaroğulları adına konu mallar ile ilgili 'T' cetveli düzenlendi. Puanlaması yapılan taşınmaz malların puanlar-ı 3,951,046 olarak belirlendi.

21.10.2004 tarihinde Davacı, Tereke İdare Memuru sıfatıyla, puan satın alma izni talep etti.

4.11.2004 tarihinde Rasime Cezaroğulları Terekesine 1,951,046 puan satın alma izni verildi.

26.5.2005 tarihinde, Davacı, koçan- başvuru dilekçesi vererek, koçanların Rasime Cezaroğulları Terekesi adına çıkmasını talep etti.

5.5.2006 tarihinde, dava konusu taşınmaz malların koçanları, Rasime Cezaroğulları Terekesi adına çıktı.

18.6.2007 tarihinde, Mehmet Asil ve Mustafa Çelikte-n'in Girne Kaza Mahkemesine yaptıkları istida üzerine, Davacı, Rasime Cezaroğulları Terekesi İdare Memurluğundan azledildi ve yerine Mehmet Asil ve Mustafa Çelikten, müştereken Tereke İdare Memuru olarak atandı.

Davacı, 24.11.2006 tarihinde, YİM 135/06 s-ayılı davayı dosyaladı. Aynı şekilde Rasime Cezaroğulları Terekesi İdare Memurları, davaya ilgili şahıslar olarak dahil edildi.

Dava layihaları tamamlandıktan sonra, 27.5.2010 tarihinde taraf avukatları aşağıdaki gibi beyanda bulunarak dava geri çekildi.-


"Davacı tarafından Av.Hasan Özkök hazır.
Davalılar tarafından Sv.İlter Koyuncuoğlu hazır.
İlgili şahıslar tarafından Av.Ezer Özsoy hazır ve
Av.Tahir Seroydaş adına Av.Havva Akif hazır.

Av.H.Özkök :Taraflar bir mutabakata vardılar ve dava
konu-su, söz konusu olan malda uzlaşıp kendi aralarında bir anlaşma imzaladılar. Muhtar ve azalar önünde 2 kişi bu anlaşmayı imzaladı. Bu belgeyi Mahkemeye sunarız.

Mahkeme :Mal Paylaşımı (Beyan ve Muvafakatname)
başlıklı 26 Mayıs 2010 tarihl-i belge emare 1
olarak işaretlenir.

Av.H.Özkök :Bu belgenin imzalanmasıyla bu safhada davayı
geri çekeriz.

Sv.İ.Koyuncuoğlu : İtirazımız yoktur.
Av.Havva Akif : İtirazım yoktur. Böyle bir belgenin
- imzalandığı doğrudur.
Av.Ezer Özsoy : Bu belgenin hazırlanıp ve varislerden
biraz önce de söylendiği gibi 2 tanesinin imzalanmış olan bu evrak Mahkemeye emare olarak ibraz edildi. Geriye kalan 13 kişiye de imza için göndereceğiz. Dolayı-sıyle bu mesele Mahkeme dışı sulh yolu ile çözülmüştür. Davanın geri çekilmesine itirazımız yoktur.

Mahkeme : Yukarıdakiler ışığında dava geri çekildiğinden
masrafsız red ve iptal edilir."


Mal paylaşımını içeren beyan ve muvafakatname, me-zkur tarihte, Mahkemeye Emare No.1 olarak ibraz edildi.

Davacı, o tarihte Emare No.1 olarak ibraz edilen Mal Paylaşımı Beyannamesinin yerine getirilmemesi üzerine, 2.6.2011 tarihinde aynı talepleri içeren, huzurumuzdaki davayı dosyaladı.

İNCELEME:

S-unulan şahadeti, ibraz edilen emareleri, tespit edilen olguları ve tarafların hukuki argümanlarını inceleyip değerlendirdik.

Bu meselede öncelikle iptidai itirazları karara bağlamayı uygun bulduk.

İlgili şahsın birinci ön itirazı özetle şöyledir:
Dav-acının aynı taraflar aleyhine ve aynı konuda açmış olduğu YİM 135/06 sayılı dava, tarafların sulh yoluyla uzlaşması nedeniyle geri çekilmiştir. Dava itirazsız olarak geri çekildiğinden, Davacının idare hukuku alanında talebi olamaz, ihtilâfın çözümü özel h-ukuk alanında mümkündür, bu nedenle dava iptidaen reddedilmelidir.

YİM 135/2006 sayılı dava geri çekilirken, tarafların yaptıkları beyanlar, kararımızın olgular kısmında bütünüyle yer almaktadır. Beyanlardan görülebileceği gibi, taraflar sulh yoluyla uzl-aştıkları yönünde beyan yapmalarına rağmen, sulh yoluyla uzlaşma nedeni olan Emare No.35 Mal Paylaşımı Beyannamesinin 13 kişi tarafından ileride imzalanacağı, İlgili Şahıs Avukatı tarafından açıkça belirtilerek, davanın geri çekildiği tarihte sulh konusunu-n tamamlanmadığı ve davanın beyana güven suretiyle geri çekildiği anlaşılmaktadır.

Zabıtlara göre Mahkeme, beyanlar ışığında, YİM 135/2006 sayılı davayı ret ve iptal etti. Bunun dışında, kararda, davanın bir daha açılmayacağına ilişkin veya mutabakatı Ma-hkeme Nizamatı haline getiren herhangi bir açıklama yer almamıştır.

Bu meseledeki taraflar ile YİM 135/06 sayılı davadaki taraflar aynı olmakla birlikte, YİM 135/06 sayılı dava dinlenip karara bağlanmadığından, ortada "-res judicata-" niteliğinde bir kararın olduğundan bahsedilemez.

Yapılan beyanlarla yetinilerek dava geri çekildiğine göre, idari davalarda davanın geri çekilmesinin koşullarını ve sonuçlarını incelememiz gerekmektedir.

İlgili Şahıs Avukatının iddiası, geri çekilen -bir davadan sonra tekrar dava açılamayacağı yönünde değildir. İtirazın esası, alınan idari kararların uygulanması neticesinde taşınmaz mal koçanlarının çıkarıldığı, konu malların paylaşılması konusunda tarafların uzlaştıkları, uzlaşma sonucunda davanın ger-i çekildiği ve konunun özel hukuk alanına intikal ettiği, ortada idari dava konusu kalmadığı yönündedir.

1997 Yüksek İdare Mahkemesi Tüzüğü'nün 18. maddesi, idari davalarda, duruma uygun olduğu hallerde, yürürlükte bulunan Hukuk Muhakemeleri Usulü Tüzüğü-'nün, mahkeme huzurundaki bütün işlemlerde, gerekli değişiklikler yapılarak uygulanacağını düzenler.

Bir hukuk davası, Hukuk Muhakemeleri Usulü Tüzüğü'nün E.15'te belirtilen nizamlarına bağlı kalarak, herhangi bir safhada geri çekilebilmektedir. İdari da-valarda Hukuk Muhakemeleri Usulü Tüzüğü'nün geri çekme ile ilgili emir ve nizamları, idari yargıyla bağdaştığı ölçüde uygulanacağından, konu üzerinde durmamız gerekmektedir.

İdare Hukukunda benzer sistemin uygulandığı Türkiye Cumhuriyeti'nde de, Usul Ku-ralları bakımından T.C İdari Yargılama Usulü Kanununun 31. maddesinde, KKTC'deki 1997 Yüksek İdare Mahkemesi Tüzüğü'nün 18. maddesine benzer düzenleme bulunmaktadır.

Türkiye Cumhuriyeti'nde bu konuda ciddi akademik tartışmalar yapılmakla birlikte, davada-n vazgeçme, feragat etme veya geri çekmenin idare hukuku bakımından anlamı, davacının taleplerinin neticesinden vazgeçmesi olarak kabul edilmekte ve özellikle iptal davalarında feragat, KKTC'deki adıyla davadan vazgeçme, doğurduğu sonuç itibarıyla iptal da-vasının reddi ile eşanlamlı olarak uygulanmaktadır. (Bkz.Gözübüyük, Yönetsel Yargı, 13. Baskı s.543)

Bizim içtihatlarımızda böyle kesin sonuç doğuran kararlar bulunmamaktadır.

Davacı Avukatının değindiği YİM 72/98(D.9/2002) sayılı içtihat kararında, ben-zer şekilde yapılan bir itiraz, bir önceki dava, haklara halel gelmeksizin geri çekildiği ve res judicata oluşmadığı nedeniyle reddedilmiş ve dava dinlenerek karara bağlanmıştır.

Bu meseledeki farklılık, Davanın, tarafların Mahkeme dışı sulh yoluyla uzlaş-tıkları beyanı ile geri çekilmesidir.

İdare Hukukunun özelliklerinden biri de "statüler hukuku" olmasıdır. Buna göre, özel hukuk ilişkileri, kural olarak akdi ve iradidir. Bu alanda irade serbestisi geçerlidir. Taraflar karşılıklı anlaşarak istedikleri h-ukuki ilişkiyi kurabilir, kurdukları hukuki ilişkiye kural olarak istedikleri içeriği verebilirler. Oysa İdare Hukukunda, tarafların serbest iradeleriyle kararlaştırılan hukuki ilişkiler yoktur. İdare Hukukunda, kanun ve nizamlarla önceden belirlenmiş "sta-tüler" yani "genel hukuki durumlar" vardır. Vatandaşlık, öğrencilik, memurluk, emeklilik statüleri gibi, bu statülere girmek ve çıkmak çoğunlukla ilgili kişinin isteğine bağlıdır. Ancak ilgili kişinin içine girmek istediği statünün koşullarını belirleme, -bu konuda pazarlık yapma gibi bir imkânı yoktur. Bu statü akdi ve iradi değil, kanuni ve nizamidir. (Bkz.K.Gözler, İdare Hukuku I.Cilt sayfa 53) Bu anlamda, idarenin üzerinde tasarruf hakkı bulunan taşınmazlar ve nesneler bakımından da durum aynıdır. Bir t-aşınmaz malın statüsü, kamudan özel mülkiyete devredilirken, kanun ve nizamlara uyulması esastır. İdari kararın yargısal denetiminde, özel kişilerin mal üzerindeki iradi anlaşmalarının etkisi yoktur.

İdari yargıda, davacı bireyin şahsi menfaatinden önce, -hukuk devleti ilkesinin korunması amaçlanır. İptal davalarının amacı, idareyi, hukuka uygun hareket etmeye zorlamaktır. İptal davalarında dava konusu işlemin hukuka aykırı olduğunun saptanması, sadece davacının çıkarına olmayıp, idarenin de hukuka uygun ha-reket etmesini sağlayacağından, bu hususta kamu yararının bulunduğu açıktır. (Bkz.M.Günday, Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu Hükümlerinin İdari Yargıda Uygulama Alanı, İdari Yargının Yeniden Yapılandırılması ve Karşılaştırılmalı İdari Yargılama Usulu, Sempo-zyum, Mayıs 2001, sayfa 85)

Buna göre, hukuka uygun işlem yapmak zorunda olan idarenin yaptığı hatalı işlemlerin, davanın geri çekilmesi ile denetim dışı bırakılması ve etkisini sürdürmesi veya yeni davaya konu olamaması, idari yargılama amaçları ile uyuş-mamaktadır.

Huzurumuzdaki davada, Davacının talebi, Rasime Cezaroğulları Terekesi adına çıkarılan koçanların ve buna bağlı işlemlerin iptaline yöneliktir. YİM 135/06 sayılı dava geri çekildikten sonra, tarafların uzlaştıklarını beyan ettikleri Emare No.3-5 Mal Paylaşımı Beyannamesi, sadece iki mirasçı tarafından imzalanmış, diğer mirasçılar tarafından imzalanmamış ve uygulamaya konmamıştır.

Yüksek İdare Mahkemesi olarak, Emare No.35 Mal Paylaşımı Beyannamesine uyulmamasının sonuçlarını ve beyannameye tar-af kişilere etkisini bu davada incelemek yetkimiz yoktur. Yüksek İdare Mahkemesi tarafından üzerinde durulması gereken konu, YİM 135/2006 sayılı dava geri çekildikten sonra, idari kararla adına kaydedilen dava konusu taşınmaz malların halen Rasime Cezaroğu-lları Terekesi adında olması ve taşınmaz mallarla ilgili yeni idari karar veya işlem yapılmamış olmasıdır.

Yukarıdakiler ışığında, YİM 135/2006 sayılı davanın geri çekilmesi, taraflar bakımından Kaziye-i Muhkeme niteliği taşımadığı, dava konusu taşınmaz -malların koçanlarının halen Rasime Cezaroğulları Terekesi adında olması ve YİM 135/2006 sayılı dava geri çekildikten sonra malların statüsü değişmediği nedenleriyle, Rasime Cezaroğulları Terekesi adına çıkarılan koçanlarla ilgili idari işlem veya kararları-n iptaline yönelik olarak, Yüksek İdare Mahkemesinde dava açılmasına engel bulunmamaktadır. Bu nedenle, İlgili Şahıs Avukatının birinci ön itirazını reddederiz.

İlgili Şahıs Avukatının ikinci ön itirazını şöyle özetlemek mümkündür:

Davacı, Tereke İdare M-emuru olduğu dönemde, işlemleri şahsen yapmış ve malların Terekeye intikalini talep etmiştir. Davacı yapmış olduğu işlemlerle şahsi haklarından diğer varisler lehine feragat etti. Dolayısıyla bu davada aksini iddia etmekten men edilmesi gerekir. Bu nedenle- dava ret ve iptal edilmelidir.

Bir önceki ön itirazı karara bağlarken, konuyu usul hukuku üzerinden değerlendirdik. Davadan vazgeçme ile bir hakkın esasından vazgeçme ya da feragat etme farklı şeylerdir. Birisi prosedürel bir hakkı, diğeri ise hakkın es-asını teşkil etmektedir.

Kamu hukukunda idare, özel hukuktaki gibi iradi, yani istediği gibi davranamaz. İdare, işlemlerin her aşamasında kanun, nizam, içtihat ve kamu hukuku prensiplerine uymakla yükümlüdür. Takdir yetkisinin olduğu hallerde veya idari -sözleşmelerde bile, idari işlemin amacının kamu menfaati ile örtüşmesi gerektiğinden, idarenin kişisel menfaat güderek işlem yapması, hukuka aykırı sonuç doğurur. Kişilerin kanunun öngördüğü haklardan feragat etmesinin, kamu hukukunda bir anlamı olmadığı g-ibi, kişiler kendi aralarında anlaşsalar bile, idare, kanunu uygulamakla yükümlüdür; meğer ki, kanun ve nizamlar, taraflara, böyle bir yetkiyi vermiş olsun.

Bu noktadan hareketle, İlgili Şahıs Avukatının ön itirazında haklı olabilmesi için, kanunun böyle- bir feragata imkân tanıması ve idari işlem tamamlanmadan feragatın tamamlanması gerekir.

Huzurumuzdaki davada, Davacının, Rasime Cezaroğulları Terekesinin İdare Memurlarından birisi sıfatı ile konu taşınmaz malların Rasime Cezaroğulları Terekesi adına ç-ıkarılması için müracaat ettiği olgu olarak sabittir.

Huzurumuzda, 41/77 İTEM Yasası'nın 21. maddesi tahtında yapılmış herhangi bir işlem bulunmamaktadır. Yasanın 21. maddesi kapsamına girmeyen durumlarda, tahsisten hak sahibi olanların haklarını diğer -mirasçılar lehine feragat etmesine imkan veren bir düzenleme bulunmamaktadır. Tahsisten mülkiyet talebi içeren bir müracaat karşısında, ilgili makamın görevi, tahsis amaçları doğrultusunda, Yasanın öngördüğü işlemi yapmaktır. Bu neticeden hareket ettiğimiz-de, kişi, müracaatı ile farklı bir talepte bulunsa bile, idare, Yasaya uygun davranmak zorunda olduğundan, Davacının Tereke İdare Memuru olarak yaptığı müracaat, onun kişisel yasal haklarından feragat ettiği anlamında değerlendirilemez, dava açma hakkına e-stopel teşkil etmez.

Davacının Tereke İdare Memuru sıfatıyla, konu taşınmaz malların Tereke adına çıkarılmasına yönelik müracaatı, yapılan idari işlem ve alınan kararlara karşı, kişisel olarak idari yargı yoluna başvurmasına engel teşkil etmediğinden, İl-gili Şahıs Avukatının 2. ön itirazını reddederiz.

İlgili Şahıs Avukatının 3 ve 4. ön itirazlarını birlikte almayı uygun bulduk. Bu ön itirazları sırasıyla şöyle özetleyebiliriz:

Talep takririnde hangi işlemlerin ve/veya kararların iptalinin istendiği be-lli olmadığı gibi, taşınmaz mal koçanlarının iptalinin neden istendiği belirtilmemiştir.
Davacının yakındığı karar ve/veya işlemler ve/veya olaylar 1999 yılında vuku bulmuş olup, 75 günlük süre geçmiş, dava hakkı düşmüştür.

Davacının talebi, talep kısmı-nın 'A' paragrafında görülebileceği gibi, referansları verilen taşınmaz mal koçanlarının iptaline yöneliktir.

Davacı talep kısmında, aynı paragrafta, koçanların iptali yanında, taşınmaz malları Rasime Cezaroğulları Terekesine intikali ile ilgili, tarihi -belli olmayan, bilinmeyen her türlü karar ve/veya kararların iptalini talep etmiştir.

İdari yargıda asıl amacın, idari işlem, karar veya ihmalin yargısal denetimi olduğu bilinen bir hukuki gerçekliktir. Ancak bu gerçeklik, belirsiz taleplerin, tanımlanma-mış idari işlem ve kararların davada karara bağlanacağı anlamına gelmemektedir.

İdari yargıda, iptal davasına konu olabilecek kararlar nihai nitelikte icrai kararlardır. Bu nedenle bir talep takririnde hangi kararın iptalinin talep edildiği açıkça belirt-ilmelidir.

YİM 68/2001 (D.7/2007) sayılı davada, tarafların talep takririnde ileri sürdükleri iddia ve talepleri ile bağlı oldukları; YİM 32/82 (D.32/83) sayılı davada ise başvuru konusu yapılan bir kararın veya işlemin ve/veya eylemin belirli ve spesifi-k olması gerektiği, belirli ve spesifik olmayan genel mahiyetteki işlemlerin başvuru konusu yapılamayacağı belirtilmiştir.

Davacı Avukatının hitabında, iddialarına dayanak olarak gösterdiği YİM 142/2011 (D.10/2013) sayılı davada, Yüksek İdare Mahkemesini-n yukarıdaki prensibi hatırlatıldıktan sonra, benzeri nitelikte ve aynı makam tarafından aynı gerekçe ile alınmış işlem veya kararlarda, iptali istenen işlem veya kararların yoklukla malul olduğunun ispatlanması halinde, benzeri işlemlerin tümü yok sayılac-ağından, genel mahiyette "........ tarihinden önceki tüm işlemler" şeklinde tarif edilen talebin incelenebileceği benimsenmiş ve mezkur davada Anayasa'nın 160. maddesi ile teminat altına alınan kazanılmış hakların ihlâline yönelik talepler incelenerek, ka-rara bağlanmıştır.

Huzurumuzdaki davada, konu taşınmaz malların, Rasime Cezaroğulları Terekesi adına düzenlenmesine sebep teşkil eden 'T' cetvellerinin iptali talep edilmemiştir.

'T' Cetvellerinin iptalinin talep edilmemesinin davaya olan etkisini ince-lememiz gerekmektedir.

Birleştirilmiş YİM 122/2007 ve 56/2008 (D.7/2011) sayılı davada, Yüksek İdare Mahkemesi, bir mal, bir kişinin 'T' cetveline kayıt olmuş ise, Devletin bu malın tasarrufunun kişiden alınması sonucunu doğuracak herhangi bir tasarrufta- bulunamayacağını, Devletin böyle bir tasarrufta bulunma niyeti varsa öncelikle söz konusu malı kişinin 'T' cetvelinden çıkarması ve kişinin tahsise son vermesi gerektiğini karara bağlamıştır.

Huzurumuzdaki davada, Rasime Cezaroğulları Terekesi adına düz-enlenen 'T' cetvellerinde yer alan taşınmaz malların, Rasime Cezaroğulları Terekesinden iptal edilip yabancı bir kişiye verilmesi söz konusu değildir. Keza Rasime Cezaroğulları'nın konu mallar üzerinde tahsisten hak sahibi olduğu taraflarca kabul edilmekte-dir. Burdaki sorun, I. derece füru olarak Davacının, annesi Müteveffiye Rasime Cezaroğulları adına tahsisli olan taşınmaz mallar üzerindeki haklarıdır.

Tahsisten Hak Sahibi olanlara Taşınmaz Mal Koçanı verilmesi, 41/77 sayılı İTEM Yasası'nın 45(A) maddes-inde düzenlenmiştir. Yasanın 45(A)(1) ve (2). maddeleri, hak sahibi tanımına girenlere ne şekilde 'T' cetveli düzenleneceğini belirlemiştir. Yasanın 45(A)(3) maddesi ise, hak sahibinin vefatı halinde durumunun ne olacağını düzenlemektedir. Yasanın 45(A)(3)- maddesi aynen şöyledir:
"45(A)(3)(A) "T" Cetveli, hayatta iseler eşlerin her ikisi
adına, biri vefat etmiş ise hayatta olanın
adına çıkarılır.
(B) Eğer eşlerden ikisi de vefat etmiş ise, bu
-Yasanın 21'inci maddesi kurallarına
bakılmaksızın, her ikisinin de mevcut her
türlü puanları Tereke İdare Memuru ve/veya
Memurları tarafından "T" Cetvelindeki
taşınmaz mallar i-çin kullanılır.
(a) Tereke puanlarının "T" Cetvelindeki taşınmazların toplam puan değerini karşılaması halinde "T" Cetvelindeki tüm taşınmaz mallar için ilgili Terekeye Taşınmaz Mal Koçanı verilir-.
(b) T cetveli çıkıp çıkmadığına
bakılmaksızın, tahsisli kaynakları, bu
Yasanın 21'inci maddesinin uygulanmadığı hallerde, tahsis tarihinde aile bütünlüğü içerisinde olan veya revizyonda aile bütünlüğüne dahil edilen ve bilahare- tahsisten hak sahibi olarak kaynak tahsisi almayan I. derece fürular bir konut, bu maddede belirlenen norm ölçüleri içerisindeki tarımsal kaynak veya bir küçük işyerinin veya 38'inci maddenin (4)'üncü fıkrası tahtındaki bir norm kaynağın mülkiyetini bu ma-ddenin (4)'üncü fıkrası kuralları uyarınca alırlar.
Ancak yukarıdaki tanım çerçevesinde I. derece füruu olmaması halinde bu kaynaklar, İskân işleri ile görevli Bakanlık tarafından eşdeğer amaçları için kaynak paketlerine aktarılır.
(c) Varisl-eri farklı iki tereke söz konusu
olduğu hallerde, Puan Satın Alma İzni,
iki terekeye eşit oranda verilir.
(ç) Hiç varis olmaması halinde, kaynaklar eşdeğer amaçlarında kullanıl-mak üzere kaynak paketlerine aktarılır."


Hak sahibi olan kişilerin ölmesi halinde, Terekeleri adına 'T' cetveli düzenlenmesi yasa gereğidir. Bu anlamda Rasime Cezaroğulları Terekesi adına 'T' cetveli düzenlenmesinde tahsise konu taşınmaz mallar-ın, aile birliği içerisinde bulunan tahsisten hak sahibi olan kişilere mülkiyetin verilmesine engel teşkil etmez. Çünkü, Yasanın 45(A)3(B)(b) maddesinde "'T' cetveli çıkıp çıkmadığına bakılmaksızın" tahsisli kaynakların mülkiyetinin tahsisten hak sahibi ol-arak, kaynak tahsisi almayan I. derece fürulara verileceği düzenlemesi yer almaktadır.

Bu maddeye göre, Müteveffiye Rasime Cezaroğulları Terekesi adına 'T' cetveli çıkarılması, tahsisten hak sahibi I. derece füru olan Cezar Cezaroğullarına mülkiyet veri-lmesine engel teşkil etmemektedir. Dolayısıyla, Davacının, 'T' cetvellerinin iptalini talep etmemesi, davasına doğrudan olumsuz yönde tesir etmemektedir. Davacının menfaatlerini olumsuz yönde etkileyen idari işlem, taşınmaz malların koçanlarının, yani mülk-iyetlerinin Rasime Cezaroğulları Terekesi adına çıkarılmasıdır. Dolayısıyla, davada taşınmaz mal koçanlarının iptalinin talep edilmesi yeterlidir ve bu anlamda talep takririnin talep kısmında kusur yoktur. Bu neticeden hareketle, İlgili Şahıs Avukatının (-c) paragrafında ileri sürdüğü ön itiraz reddedilir.

Davacının (75) gün içerisinde dava açmadığına ilişkin (d) paragrafında yer alan ön itiraza gelince;

İlgili Şahıs Avukatı, Davacının yakındığı karar ve/veya işlem ve/veya olayların 1999 yılında vuku bu-lduğunu ve 75 günün üzerinden yıllar geçtiğini, dolayısıyla dava açma hakkının düştüğünü iddia etmektedir.

Davacı Avukatı ise konu taşınmaz malların koçanlarının Rasime Cezaroğulları Terekesi adına çıkarılmasının, yoklukla malul işlem ve/veya karar ürünü- olduğunu, bu nedenle hak düşürücü sürenin bu meselede işlemediğini iddia etmektedir.

Mevcut olgulara göre, Davacı, konu taşınmaz malların tahsisinden itibaren aile bütünlüğü içerisinde olan bir kişidir ve Rasime Cezaroğulları Terekesine intikal eden kon-utta oturmaktadır.

Huzurumuzdaki davada, 41/1977 sayılı İTEM Yasası'nın 21. maddesi kapsamında mirasçıların, tahsis haklarını, Yasaya göre toprak dağıtımından yararlanabilecek mirasçılardan birisine devrettiklerine ilişkin herhangi bir beyan veya tamamla-nmış idari işlem bulunmamaktadır.

Davalılar, Yasanın 45(A)3(B)(b) maddesini, koşulların uygunluğu ölçüsünde uygulamakla yükümlüdür. Yasanın bu maddesine açıktan açığa aykırı olan ve Yasanın vermediği bir yetki ile alınan işlem ve kararlar, Davacının Yasa-dan kaynaklanan hak sahibi sıfatını ortadan kaldıracağından, böyle işlem ve kararlar yok hükmünde sayılacaktır. Bu nedenle 75 günlük hak düşürücü süreye riayet edilmediğine ilişkin ön itiraz, davanın esasını incelememize engel teşkil etmemektedir.

İlgili- Şahıs Avukatının, 75 günlük hak düşürücü süreye riayet edilmediğine ilişkin ön itirazını reddederiz.

Davanın esası ile alakalı olan olgular bağlamında hukuki değerlendirmemiz şöyledir:

Mevcut olgulara göre, dava konusu taşınmaz mallar, aile reisi sıfat-ıyla Mustafa Cezaroğullarına tahsis edildiğinde aile nüfusu Rasime Cezaroğulları ve Davacıdan oluşmaktaydı.

Rasime Cezaroğulları'nın vefatından sonra 'T' cetvelleri ile ilgili işlemler yapıldığı esnada, Emare No.8 ve 9 tutanağa göre, İskân Encümeni, Yasa-nın 45(A)3(B)(b) maddesi altında, tek füru olarak, konu taşınmaz mallar ile ilgili Davacı adına 'T' cetveli düzenlenmesine karar vermiştir.

Hal böyle olmasına rağmen, İskân Encümeninin bu kararı geri alınmadan veya iptal edilmeden, konu taşınmaz mallar i-le ilgili puan alımı işlemleri için Tereke İdare Memuru sıfatıyla Davacıya izin verilmiş ve işlemler tamamlandıktan sonra konu taşınmaz malların koçanı Rasime Cezaroğulları adına çıkarılmıştır.

Davalı No.3, Davacının, Yasanın 45(A)3(B)(b) maddesi kapsamı-nda Müteveffa Mustafa Cezaroğulları ve Rasime Cezaroğulları'nın tahsisten hak sahibi I. derece füru olduğuna ve konu mallar ile ilgili adına T cetveli çıkarılmasına karar verdikten sonra, Müteveffiye Rasime Cezaroğulları Terekesi adına düzenlenen 'T' cetve-lleri tahtında, Terekeye Taşınmaz Mal Koçanı ısdar edilmesi, açıktan açığa Yasaya aykırı ve Yasada yer almayan yetkinin kullanılması bağlamında, yok hükmündedir. Bu gerekçeden hareketle, Davacıya, 41/77 sayılı İTEM Yasası'nın 45(A)3(B)(b) maddesi altında h-akkı olan normda konut ve tarımsal arazinin mülkiyetini verebilmek için Rasime Cezaroğulları adına çıkan taşınmaz mal koçanlarının iptali gerekmektedir.

Davacı davasında başarılı olduğundan ,lehine aşağıdaki şekilde hüküm verilir.

HÜKÜM:

Yukarıdakile-r ışığında, Müteveffiye Rasime Cezaroğulları Terekesi adına düzenlenen;

Taşınmaz Mal
Koçan No: Kaza Köy Pafta No: Harita No: Parsel No:
1. 305 Girne Doğanköy XII 21 E 2 298
2. 307 Girne Doğanköy XII 21- E 2 299
3. 319 Girne Doğanköy XII 21 E 2 300/2
4. 323 Girne Doğanköy XII 21 E 2 300/4
5. 795 Girne Doğanköy XII 29 Köy 69/1
6. 796 Girne Doğanköy XII 29 Köy 70
7. 797- Girne Doğanköy XII 29 Köy 71
8. 814 Girne Doğanköy XII 29 Köy 75
9. 985 Girne Doğanköy XII 21 E 2 292/2
10.1019 Girne Doğanköy XII 29 Köy 64/2
11.1376 Girne Doğanköy- XII 29 Köy 66+67+68+
69/2+64/3/2+69/3
12.1377 Girne Doğanköy XII 29 Köy 76/1
13.1378 Girne Doğanköy XII 29 Köy 63/1


Taşınmaz Mal Koçanlarının hükümsüz v-e etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğurmayacağına hüküm verilir.

Masraf emri verilmez.



Talat D.Refiker Ahmet Kalkan Mehmet Türker
Yargıç Yargıç Yargıç


11 Mart, 2014











22






Full & Egal Universal Law Academy