Yüksek İdare Mahkemesi Numara 80/1994 Dava No 8/1994 Karar Tarihi 15.06.1994
Numara: 80/1994
Dava No: 8/1994
Taraflar: Futbol Fed. İle Gen. Spor ve Çevre Bakanı vd
Konu: Futbol şurasına ilişkin işlemlerin iptali istemi
Mahkeme: YİM
Karar Tarihi: 15.06.1994

-D.8/94 YİM 80/94

Yüksek İdare Mahkemesi Olarak Oturum Yapan
Yüksek Mahkemede
Yargıç Gönül Erönen huzurunda.
Anayasanın 152. maddesi hakkında.

Müstedi: Kıbrıs Türk Futbol Federasyonu,- Lefkoşa.
ile
Müstedaaleyh: 1. Gençlik, Spor ve Çevre Bakanı ve/veya Müsteşarı ve/veya
Bakanlığı vasıtasıyle, KKTC.
2. 1. Futbol Şurası vasıtasıyle KKTC.
3. 1. Futbol Şurası Genel Sekreteri vasıtasıyle, KKTC.
4. 1. Futbol Şurası Genel Sekr-eter Yardımcıları
vasıtasıyle, KKTC.
5. Gençlik, Spor ve Çevre Bakanlığı Futbol Şurası Daimi Bürosu
Genel Sekreterliği vasıtasıyle, KKTC.
6. Spor Dairesi Genel Yönetim Kurulu vasıtasıyle, KKTC.
- A r a s ı n d a.

Müstedi namına: Avukat Ergin Ulunay.
Müstedaaleyhler namına: Savcı Ersoy Ölçter.
İlgili Şahıs Tözün Tunalı namına: Avukat Tahir Seroydaş.
İlgili şahıs Derviş Duygun namına: Avukat Öme-r Adal.



A R A K A R A R

Müstedi, dosyalamış olduğu işbu başvruusu ile Müstedaaleyhlerin 8/78 sayılı Beden Eğitimi ve Spor -Yasasının 36. maddesi altında (bundan böyle 8/78 sayılı Yasa olarak anılacaktır.) 15.4.1994 tarihinde Resmi gazetede yayınlanan Ek III sayı 191'deki Futbol Şurası Tüzüğünün yasa dışı ve geçersiz olduğu cihetle mezkur tüzüğe dayanarak oluşturulan Futbol Şur-ası Daimi Bürosu ve Genel Sekreterlik oluşturulması ile 1. Futbol Şurasına ilişkin yapılan işlemlerin ve oluşturulan mevki ve atanma kararlarının hükümsüz ve etkisiz odluğuna dair karar verilemsini talep etmiştir.

Başvuruya bağlı oalrak Müstedi tarafınd-an dosyalanan tek taraflı bir ara emir istidası ile özetle talep edilen herhangi bir futbol şuarasının yapılamsını, toplanmasını, türütülmesini, faaliyet göstermesini ve karar alamsını yasaklamayı içeren işlemlerin tek taraflı verilemsini Mahkeme uygun bul-mayarak istidanın Müstedaaleyhlere ve İlgili Şahıslara tebliğine emir vermiştir.

İtiraznamelerin dosyalanmasını müteakip ara emri istidasının duruşması 9.6.1994 tarihinde yapılmıştır. Taraflar 6 adet emareyi ibraz etmeyi uygun görerek şahadet çağırmamışl-ar, yemin varakalarındaki hususları tekrarlayıp, Mahkemeye hitapla yetinmişlerdir.

Müstediyi temsil eden avukat, ara emrinin verilmesi gereğinne ilişkin Mahkemeye gayet detaylı ve uzun boylu olgusal ve hukuksal bilgi vermiştir. Bu iddialar kısaca şu şeki-lde özetlenebilir: Kıbrıs Türk Futbol Federasyonu, gerek 8/78 sayıl Yasa, gerekse Kıbırs Türk Futbol Federasyonu İçtüzüğü altında özerk bir kuruluş olup, futbol ile ilgili tüm görev ve yetkilerin kendilerinde toplandığı ve 8/78 sayılı Yasanın 36. maddesi M-üstedaaleyhlere bu yetkiyi tanımadığı halde, 15.4.1994 tarihinde Resmi Gazetenin Ek III sayı 191, sayfa 637'de yayınlanan Spor Daiersinin "Futbol Şurası Tüzüğü" ile Tüzük altında yapılan işlemleri ve atamaları Federasyonun bu özerk statüsüne müdahale ve ba-skı oluşturduğu için bunların geçersiz olduğunu, tüm bu hususların ilk nazarda Federasyonun meşru menfaati ile, ciddi ve haklı başvuru sebebinin varlığını gösterdiğini, talepe dilen ara emri verilmemesi halinde, telafisi imkansız zarar ziyana düçar oalcağı-nı ileri sürmektedir.

Müstedi avukatı, Emare 1 oalrak 8/78 sayılı yasanın yürürlüğe girişinden sonra Kıbrıs Türk Futbol Federasyonu tarafından 24.12.1983 tarihinde düzenlenen III. Kıbrıs Futbol Federasyonu Futbol Şurasına ilişkin tutanakları, Emare 2 oal-rak FIFA'nın İngilizce yayınlanan bir haber sayfasını, Emare 3 ve 4 oalrak Müstedaaleyhlerce Müstediye gönderilen 19.4.1994 ile 17.5.1994 tarihlerini taşıyan ve 1. Futbol Şuarını konu eden iki adet yazı ile Emare 5 oalrak Müstedinin Müstedaaleyh 1'e gönde-rdiği ve ilgili şahıs Derviş Duygun'un Kıbrıs Türk Futbol Federasyonu Yönetim Kurulu üyeliği ve genel sekreterliği görevine son verildiğini açıklayan 18.5.1994 tarihli mektubu ibraz etmiştir. üstedaaleyhler ve İlgili Şahıslar ise bu iddialara gayet özet ce-vaplar verdiler ve Emare 6 ve 7 olarak Kıbrıs Türk Futbol Federasyonu'nun "Fubol Şurası Tüzüğü" ile ilgili göüşme yapılmak üzere dağıttığı genelgeleri ibraz ettiler.

Müstedaaleyhlere ve İlgili Şahıslara göre, Müstedinin herhangi bir şekilde futbol şurası- yapmasının münhasıran kendisine ait olduğuna ilişkin yasal mevzuat olmadığı, Kıbrıs Türk Futbol Federasyonunun çıkarttığı veya çıkaratabileceğine dair veya yukarıda yayınlanan Futbol Şurası Tüzüğünden başka futbol şurası düzenlenmesine ilişkin herhangi bi-r tüzük veya yönetmelik bulunmadığı ve keza hukuksal dayanağı olamdığı için başvuruyu dosyalamada meşru bir menfaatı bulunmadığı, Futbol Şurası Tüzüğü hiçbir şekilde Kıbrıs Türk Futbol Federasyonunun özerkliğine müdahale ve abskı nietliği taşımadığı; 8/78 -sayılı Yasa ve bilhassa Yasanın 36. maddesi Müstedaaleyhlere şura oluşturmak için yetki verdiği, şurada alınacak kararların sadece tavsiye niteliği taşıdığı, Müstedinin bu tavsiyeleri kabul edip etmeemkte serbest odluğu, başvuru konusu kararların Yüksek İd-are Mahkemesine konu edilebilecek idri kararlar olmadığı, şuranın geçici olduğu, keza telâfisi imkânsız zarar ziyanın ne olabileceği konusunda yemin varakasında detay verilmediği bir tarafa, özerkliğini etkileyebilecek bir durmun söz konusu olmadığı, Müste-diyi Mahkemede temsil eden Futbol Federasyonu Başkanının konuyu Genel Kurula götürdüğü ve Kurulun da kendisine yetki vermediği cihetle, Müstedinin başvuryu dosyalamak için yetkisi de bulunmadığını beyan ederek, ara emri verilebilmesi için Müstedinin tüm şa-rtlara ilişkin ispat külfetini yerine getirmediğinden istidasının redini talep ettiler.

Olgusal gerekçelerden fazla, yasal verilere dayanan işbu istidayı, ara emri maksatları açısından inceledim ve mümkün olduğu kadar başvurunun esasına girmemeye çalıştı-m.

Gerek Kaza Mahkemesi gerekse Yüksek Mahkeme 9/76 sayılı Yasanın 41. maddesi tahtındaki yetkilerini kullanırken, ara emirlerin verilip verilme-mesine ilişkin yerleşmiş ayni prensipleri kullanmakta ve bu prensipleri ayni değerlendirmeye tabi tutarak uyg-ulamaktadır.

Müstedinin bu ara emri istidasında başarılı olabilmesi için 9/76 sayılı Mahkemeler Yasasının 41. maddesindeki şartları yerine getirmesi gerekir. Bu şartları

1.Ciddi dava sebebinin olması.

2. Müstedinin haklı olduğuna dair belirtiler bulun-ması,
3. Ara emri verilmezse Müstedinin telafisi imkânsız veya telafisi çok güç bir zarara uğrayacak olması veya eski duruma ve geriye dönüşün çok zor olacağı şekilde sıralayabiliriz. Bu şartların herhangi birinin ispat edilmemesi halinde Mahkeme ara emri -vermeyebilir. Müstedi bu şartların varlığını prima facie ispat etmek zorundadır.

Bu safhada, konu şartların üçüncüsünü ele almayı uygun gördüm. Müstedinin telâfisi imkânsız zarar ziyan veya geriye dönüşün çok zor olacağı konusundaki iddiaları aşağıdaki ş-ekilde irdelenmiştir:

8/78 sayılı Yasanın Geçici 3(1)(f) maddesinde atletizim, avcılık ve atıcılık, bisiklet, cimnastik, güreş, masa tenisi, futbol, voleybol, yüzme ve su sporları federasyonları bu Yasa altında kurlmuş spor federasyonları sayılmakta ve i-lgili Yasaya bağlı olması itibarıyle, yasada geçen "Spor" kelimesinin futbolu da kapsadığı ve "Spor Şurası" ibaresinin futbol sporunu da kapsadığı mantıken kabul edilebilir inancındayım.

8/78 sayılı Yasanın 4. maddesi, Spor Dairesinin görev ve yetkilerin-i;

"amatör sporun, ülke düzeyinde köy, kent, ve bölge ayırımı gözetilmeksizin çağdaş bilmsel düşünce ve uygulamalara uygun olarak yönlendirilmesini, yaygınlaşmasını ve gelişmesini planlamak, sağlamak ve denetlemek ..."
olduğu şekinde açıklamakta ve ayni Y-asanın 10 maddesine,

"Beden eğitimi ve spor konularında ülke gerçeklerine uygun şekli vermek; bdeneğitimi ve sporun yaygınlaşması gelişmesi ve kalkınması için tavsiyelerde bulunmak üzere...."
sözcükleri yer almaktadır.

Tüm bunların Spor Dairesine Spor Ş-urası yapmak üzere gerekli işlemlerin yapılması için yetki vermektedir kanaatindeyim.

Yukarıda referansı verilen "Futbol Şurası tüzüğü'nün 3. maddesi aynen şöyledir:

"3. Futbol Şurası, futbolun ülke genelinde yaygınlaşması, gelişmesi ve kalkınması için -önerilerde bulunmak amacını gütmektedir."

Gerek Futbol Şurası Tüzüğünün 3. maddesi, gerekse 8/78 sayılı Yasanın genel ve spesifik amaçlarından anlaşılan ara emri ile engellenmek istenen 1. Futbol Şurasının aslında Kıbrıs Türk Futbol Federasyonuna açıkca -yardım etmek amacı gütmekte olduğundur.

8/78 sayılı Yasanın 36. maddesinin (1) ve (2). fıkrası şöyledir:

-"36. (1) Spor Dairesi Genel Yönetim Kurulu, bu Yasa ile spor federasyonlarına tanınan yetki dışında, yasanın uygulanmasını sağlamak amacı ile tüzükler yapabilir.
- (2) Gerek Genel Yönetim Kurulu'nun gerekese spor federasyon-larının yaptığı tüzükler ve bu tüzüklere dayanılarak yapılacak yönetmelikler, Resmi Gazete'de yayınlanmak üzere Bakan'a gönderilir ......."

Müstedi bu maddenin (1). fıkrasını, kendisin-e tanınan yetkiler dışında kalan, başka deyişle, Müstedaaleyhlere futbolla ilgisi olmayan başka sportif faaliyetlerde tüzük yapma yetkisi verdiği şekilde yorumlamaktadır.

Müstedaaleyhler ve İlgili Şahıslar ise ilgili maddeyi Müstediye futbol şurası oluşt-urması veya bu konuda tüzük yapması için yetki veren herhangi bir yasal mevzuat bulunmadığı cihetle Müstediye "verilmeyen" bu yetki sonucunda Müstedaaleyhlerin futbol şurası tüzüğü yapmaya yetkili oldukları şekinde yorumlamakatdır.

Yasaların yroumlanması-na ilişkin kurallar çerçevesinde ilgili madde de yer alan kelimelere normal sözlük anlamı verdiğimde ve maddeyi Yasanın bütünü içinde yorumladığımda, ilk nazarda Müstedaaleyhlerin ve İlgili Şahısların bu konuda söyledikleri daha akla yakın gelmektedir. Aks-i takdirde, eğer müstedinin iddia ettiği gibi futbola ait tüm tüzükler Müstediye; diğer spor dalları ile ilgili tüzük yapma yetkisi sadece ilgili spor federasyonlarına ait olmuş olsa idi, bu madde hiçbir amaca hizmet etmez ve anlamsız kalırdı. Dolayısıyle -8/78 sayılı Yasanın 36. maddesi, prima (ilk nazarda) Müstedaaleyhlere diğer spor dalalrında olduğu gibi futbol sporunda da Müstedinin yetkileri dışında kalan konularda yasanın amaçları doğrultusunda tüzük yapma yetkisi verdiği ve Futbol Şurası Tüzüğü yapma-sına herhangi bir engel içermediği; bu durumda yetki aşımı (ultra vires) bir durum olduğu görülmemektedir.

Kaldı ki, 20.2.1989 tarihinde, resmi Gazetenin Ek III sayı 79,s ayfa 132'de yayınlanan ve 8/78 sayılı Yasnın 19 ve 36. maddeleri altında yapılan "K-ıbrıs Türk Futbol Federasyonu İçtüzüğü" ve bilhassa Tüzüğün 4. maddesinde yer alan "Ama.ç ve Görevler" kısmını incelediğimde futbol şurası düzenleme yetkisinin münhasıran Müstediye ait odluğu ile ilgili herhangi bir ifadeye rastamadığımı da belirtmek yerin-de olur. Eğer Müstedinin Futbol Şurası Tüzüğü yapmaya yetkisi var idiyse bunu bugüne kadar neden yapmadığını da Mahkemeye açıklamamış, şahadet sunmamıştır.

Yukarıdaki görüşlerim ışığında, böyle bir şuranın yapılmasının engellenmemesi halinde doğacak olan- zarar ne olabilir? Müstedinin telâfisi mümkün olmayan zarar ziyanının ne oalcağını anlamakta güçlük çekmekteyim.

Geçici bir nietlik taşıyan 1. Futbol Şurasında alınabilecek muhtemel kararların uygulanabilirliği nedir? Müstediye ne gibi ve nasıl baskı ya-pacaktır? Bu konuda ne yemin varakasında serdedilen olgularda, ne de ibraz edilen emarelerde şahadet yoktur. Müstedi, yemin varakasında; sadece 1. Futbol Şurasının faaliyetlerinin "telAfisi imkânsız zarar ziyan vereceği veya geriye dönüşün zorlanacağı" de-mesi istidanın ispatı açısından yetersizdir. Yapılan argümanlar ışığında bu konuda bir yargıya varmam halinde ara emrin verilmemesine kıyasla, verilmesi halinde daha fazla zarara neden oalcağı görüşündeyim. Şöyle ki: Ara emri verilmesi halinde bir spor dal-ı olan futbol ile ilgili "tavsiye" kararları alınması ve Müstediye iletilmesi işbu başvuru sonuçlanıncaya dek önlenmiş olacaktır. Sporu "çağdaş bilimsel düşünce ve uygulamalara uygun oalrak yönlendirilmesini, yaygınlaştırılmasını ve gelişmesini planlamak, -sağlamak ve denetlemek..." amacını taşıyan 8/78 sayılı Yasaya (4. madde) uygun ve bu amaçlar doğrultusunda Müstedaaleyhlerin futbol sporuna katkısını kısıtlamış oalcaktır. istem doğrultusunda ara emri verilemsi halinde Şuranın futboldaki muhtemel aksaklıkl-ara ışık tutamayacağı cihele kalkınmasına katkısı olamıyacağı gibi, Müstediye destek de olamıyacaktır.

Yukarıda da belirttiğim gibi 1. Futbol Şurasının yer alıp yürütülmesinin, Kıbrıs Türk Futbol Federsyonu statüsüne ve özerkliğine herhangi bir değişikli-k veya nasıl bir zarar getireceğini göremiyorum. Bilâkis 1. Futbol Şuarsının yapılmaamsı, Kıbrıs Türk Futbol Federssyonuna, Kıbrıs Türk Futboluna daha iyi hizmet verilebilmesi için, önerilebileceklerden mahrum kalacağı inancındayım.

Şuranın başka fonskiy-onu olmadığı 8/78 sayılı Yasada belirlenmiştir. Bu nedenle Müstedinin ara meir verilmemesi halinde statu quo'nun bozulabileceğine ilişkin iddialarına pek itibar edemiyeceğim.

Kıbrıs Türk Futbol federasyonunun özerkliği ile Şura apayrı konulardır. Müstedi- ve Müstedaaleyhler birbirinden bağımsız şekilde Şura düzenleyerek futbol sporuna katkıda bulunamazlar diye bir emvzuat yoktur. Neticede, Şurada yapılan önerileri icra edip etmeme kararını yine Müstedi alacaktır. Alınacak olan kararlar Müstediye empoze edi-lemiyeceği, Müstedinin görev ve yetkilerine müdahale niteliği taşımadığı, sadece öneriden ibraet odluğu, başka anlatımla, Şuranın kararları icrai nitelik taşımıyacağına göre, statüde herhangi bir değişiklik olacağı ve Müstediye esas başvurusunun ispatında -zrara getirebileceğinin söz konusu olamıyacağı görüşündeyim. Saniyen Emare 1'deki "Ek I" de görüleceği gibi, Müstedinin futboldaki sorunları ortaya koymak, futbolun iyi bir yere getirilmesini sağlamak, futbol etkinliklerinin dış dünyaya açılmasına ve kalkı-nmasına yardımcı olmak için tavsiye alış verişinde bulunmak amacıyle düzenlendiği ilk Futbol Şurası 1955'lerde, 3.sü ve en sonu ise 11 sene önce 1983'de yapıldığı görülmektedir. Futboldaki aksaklıkların giderilmesini sağlamak ve gelişmesi için gerçekleştir-ilen bu gibi şuraların bu kadar uzun bir süre düzenlenmemiş olması, KKTC'deki futbol sporunun kalkınması açısından çok üzücü bir olay sergilenmektedir.

Özetle, ilk nazarda Müstedinin, işbu ara emri istidası ile, özerkliğinin zedelenmesi tehlikesi olduğun-dan değil, futbol sporunun, Şurada verilebilecek tavsiyelerle, daha iyiye gitmesini engellemek için gayet sarfettiği izlenimini vermektedir.

Neticede Müstedi bu konuda beni ikna etmiş değildir. Sadece bu bulgularım neticesinde istidasını reddetmem gerekm-ektedir.

Yukarıdakilerden anlaşılacağı üzere, istem doğrultusunda geçici emir verilmeemsi Müstediye telafisi imkânsız bir zarar doğurmayacağı gibi geriye dönüşü de zorlaştırmayacağı bulgusuna vardım.

Müsetdinin ileri sürdüğü diğer iddialara gelince: Tü-m yuakrıdaki görüşlerim ışığında, geçici emrin verilip verilmemesine ilişkin diğer konularda inceleme yapmanın gereksiz olduğu; bunların irdelenmesini başvurunun esasını kesin karara bağlayacak olna üçlü heyete bırakmayı uygun görmekteyim.

Yukarıdakiler -ışığında istida ret ve iptal edilir.

İşbu istida masraflarını Müstedi ödeyecektir.


(Gönül Erönen)
Yargıç

15 haziran 1994



-


-8-



-


Full & Egal Universal Law Academy