Yüksek İdare Mahkemesi Numara 79/2001 Dava No 7/2008 Karar Tarihi 02.04.2008
Numara: 79/2001
Dava No: 7/2008
Taraflar: Küçük Peter Paul Hudak’ın en yakın dost ve/veya akrabası ve/veya kanuni temsilcisi sıfatıyla Türkan Ali ile Çalışma, Sosyal Güvenlik, Gençlik ve Spor Bakanlığı
Konu: Yetim Aylığı Bağlama Talebi
Mahkeme: YİM
Karar Tarihi: 02.04.2008

-D.7/2008 YİM 79/01
Yüksek İdare Mahkemesinde
Anayasanın 15-2. Maddesi Hakkında.

Mahkeme Heyeti: Nevvar Nolan, Şafak Öneri, Talât D. Refiker.

Davacı: : Küçük Peter Paul Hudak'ın en yakın dost ve/veya
akrabası ve/veya kanuni temsilcisi sıfatıyla
Türkan Ali, Nurullah Ataç Sokak No.21,
- Köşklüçiftlik, Lefkoşa

- ile -

Davalı: Çalışma, Sosyal Güvenlik, Gençlik ve Spor Bakanlığı
vasıtası ile K.K.T.C., Lefkoşa
A r a s ı n d a.


Davacı tarafından Avukat Emine Erk adına Avukat Sezi Sıdal
Davalı tarafından Savcı- Mustafa Fahri.

---------------

H Ü K Ü M

Nevvar Nolan:11.8.1999 tarihinde Salamis Bay Hotel'de barşefi olarak istihdam edilen Peter Hudak, 26.4.2000 tarihinde vefat etti. Peter Hudak'ın sosyal sigorta primleri 26.4.2000 tarihine kadar-, süreleri içerisinde, işvereni tarafından Sosyal Sigortalar Dairesine yatırıldı. Peter Hudak ölümü ile geride, 22.4.1997 tarihinde evlilik dışı doğan, Peter Paul Hudak isimli bir oğul bıraktı.

Peter Hudak'ın ölümünden sonra küçük Peter Paul Hudak'ın Bul-garistan doğumlu annesi Türkan Ali, Sosyal Sigortalar Dairesine başvurarak küçük Hudak'a yetim aylığı bağlanmasını talep etti. Sosyal Sigortalar Dairesi de, 8.5.2001 tarihli yazısı ile, Peter Hudak'ın yabancı uyruklu olduğu ve çalışma izni olmadan çalıştığ-ı saptandığından, sigortalı olamadığını, bu nedenle küçük Hudak'a yetim aylığı bağlanmasına imkan olmadığını davacı avukatına bildirdi.

Davacı işbu dava ile Yüksek İdare Mahkemesinden (a) Davalının küçük Hudak'a yetim aylığı bağlamamakla göstermekte oldu-ğu ihmalin yapılmaması gerektiğine, ve (b) Davalının 8.5.2001 tarihli yazısının ve/veya bu yazının dayandığı kararın geçersiz olduğuna, dair karar talep etmektedir.

Davacı avukatına göre Peter Hudak Ağustos 1999'dan vefat ettiği 26.4.2000 tarihine kadar -Salamis Bay Hotel'de barşefi olarak istihdam edilmiş ve çalıştırılmıştır, bu durumda 16/76 sayılı Kıbrıs Türk Sosyal Sigortalar Yasası, madde 4(2) altında Peter Hudak sigortalıdır ve aynı Yasa, madde 69(1)(c)(ii) altında küçük Hudak'a aylık bağlanmalıdır. -Konu Yasanın 4(2) maddesi aynen şöyledir:

"4. Aşağıda yazılı kişiler bu Yasaya göre sigortalı
olurlar:
(l).............................................
(2) bir hizmet veya çıraklık akdine dayanarak
çalıştırılanlar,
- (3) ............................................
(4) ............................................

Salamis Bay Hotel'de istihdam edilen ve barşefi olarak çalışan Peter Hudak, bir hizmet akdine dayanarak çalıştırılandı ve yukarıda verilen madde 4(2) al-tında sigortalı olur. Davacı avukatının buraya kadar olan soyut iddiasına katılırız. Bir hizmet akdine dayanarak çalıştırılan kişinin sigortalı olduğu, bu kişinin sigortalı olmama seçeneğinin dahi bulunmadığı anlaşılmaktadır, madde 4(2) bunu buyurmaktadır;- ancak bir hizmet akdine dayanarak çalıştırılan her kişi sigortalı olur mu? Davalı, Peter Hudak'ın sigortalı kaydını yapmayı uygun görmedi ve onu sigortalı kabul etmedi. Davalı bu kararına gerekçe göstermektedir: Peter Hudak yabancı uyruklu idi ve çalışma -izni olmadan çalışmış veya çalıştırılmıştır. Peter Hudak'ın ölüm tarihine dek işvereni primlerini yatırmıştır, ancak Sosyal Sigortalar Dairesi, Peter Hudak yabancı uyruklu olduğu ve çalışma izni olmadığı için ona sigorta numarası vermedi ve primleri proble-mli primler kütüğünde işleme koydu.

Bölüm 105, Yabancılar ve Muhaceret Yasasının 20. maddesi altında yapılan Yabancılar ve Muhaceret Tüzüğünün 9. maddesine göre bir yabancı uyruklunun ülkemize girebilmesi ve ülkemizde geçici olarak kalabilmesi, ona trans-it izni, çalışma izni, iş kurma izni, öğrenci izni, ziyaretçi izni, özel izin diye sıralanan izinlerden birine dayanan bir giriş izni verilmesi ile gerçekleşebilir. Ülkemizde bulunan Peter Hudak'ın ülkeye çalışma izni ile girmediği, çalışma izni olmadığı g-örülmektedir. Peter Hudak'ı Ağustos 1999'da istihdam eden ve çalıştıran işverenleri 28.3.2000 tarihli bir yazı ile ilgili tarihte yetkili makam olan Muhaceret Dairesi Müdürlüğüne müracaat ederek Peter Hudak'a çalışma izni almak istediler.

Öyle anlaşılıyo-r ki Peter Hudak bu ülkeye transit izni ile veya çalışma izni ile veya iş kurma izni ile veya öğrenci izni ile veya özel izinle girmemiştir; geriye kalan sadece ziyaretçi iznidir. Yabancılar ve Muhaceret Tüzüğü, madde 14(4)(a)'ya göre ülkeye ziyaretçi izni- ile giren bir kişinin, Muhaceret Dairesi Müdürünün önceden izni alınmadan iş kabul etmesi ve çalışması halinde, ziyaretçi izni iptal edilmiş sayılır ve geçersiz olur.

Peter Hudak, Muhaceret Dairesi Müdürünün önceden izni alınmadan Salamis Bay Hotel'de b-arşefi olarak çalıştırıldı; Peter Hudak çalışma izni olmadan çalıştı. Bir yabancı uyrukluyu, ülkede geçici olarak kalma hakkını yitirmesi sonucunu dahi doğuran, izinsiz çalışmasından dolayı sigortalı kabul etmek ve Yabancılar ve Muhaceret Tüzüğüne aykırı ü-lkede çalışmasından yarar sağlayabileceği sonucuna varmak bizce doğru değildir. Çalışma izni olmadan çalıştırılan bir yabancı uyruklunun, salt "bir hizmet akdine dayanarak çalıştırıldı" diye Kıbrıs Türk Sosyal Sigortalar Yasasının 4(2) maddesi altında sigo-rtalı olduğu söylenemez; yabancı uyruklunun öncelikle çalışma izni olması, hizmet akdine çalışan olarak taraf olabilme ehliyetinin bulunması gerekir. Çalışma izni olmayan bir yabancının çalışan olarak bir hizmet akdine taraf olması ve çalışması hukuki düze-nlemeye aykırıdır; hukuki düzenlemeye aykırı olan çalışması da o kişiye sigortalı olma hakkını kazandırmaz. Ülkede çalışma izni olmayan bir yabancı uyruklunun çalışan olarak taraf olduğu bir hizmet akdinin Sosyal Sigortalar Dairesini bir bağlayıcılığı olam-az. Çalışma izni olmayan bir yabancı uyruklunun çalışan olarak bir hizmet akdine taraf olması ve bu suretle ülkedeki izinsiz çalışmasının onu sigortalı kapsamına alması kabul edilebilir bir oluşum değildir.

Yukarıda da ifade ettiğimiz gibi Davalı, Peter -Hudak'ın yabancı uyruklu olduğunu, çalışma izni olmadan çalıştığını gerekçe göstererek Peter Hudak'ın sigortalı olmadığı kararına varmıştır. Davacının yakındığı ve iptalini istediği bu kararda bir sakatlık görülmemektedir. Davalının kararının olduğu bir ko-nuda Davalının ihmalinden söz edilmesi de doğru değildir, daha yalın bir ifade ile kararın olduğu yerde ihmalden söz edilemez. Peter Hudak'ı sigortalı kabul etmeyen kararından sonra, Davalının küçük Peter Paul Hudak'a yetim aylığı bağlamamakla ihmal göster-diği yakınmasında bulunulamaz.

Netice itibarı ile dava red ve iptal edilir. Dava masrafları ile ilgili herhangi bir emir verilmez.




Nevvar Nolan Şafak Öneri - Talât D. Refiker
Yargıç Yargıç Yargıç


2 Nisan, 2008



4






Full & Egal Universal Law Academy