Yüksek İdare Mahkemesi Numara 77/1984 Dava No 7/1985 Karar Tarihi 21.02.1985
Numara: 77/1984
Dava No: 7/1985
Taraflar: Hatice Enver vd ile İç. Ve Sağ. Bak.
Konu: Kuyu açma izninin iptali istemi
Mahkeme: YİM
Karar Tarihi: 21.02.1985

-D.7/85YİM 77/84

Yüksek İdare Mahkemesi Olarak Oturum Yapan

Yüksek Mahkeme Huzurunda

Mahkeme Heyeti: Salih S. Dayıoğlu, N. Ergin Salâhi, Aziz Altay.

Anayasanın 118. Maddesi hakkında.

Müstedi: 1. Hatice Enver, Lefkoşa. 2. Feriha Mustafa Balkır, Lefk-oşa.

-ile-

Müstedaaleyh: l. KKTC İçişleri ve Sağlık Bakanlığı vas. KKTC.
2. KKTC Tarım, Doğal Kaynaklar ve Enerji Bak.
vas. KKTC.

Arasında.

Müstedi namına: Boysan Boyra. Müstedaaleyh namına: Mustafa. Arıkan. İlgili şahıs- namına: Kıvanç M. Riza.



Yasa Maddesi: 46/77 sayılı Su Sağlanması (Özel Önlemler) Yasasının 5. maddesi.

İstemin Özeti: Girne Kaza İdare Amirliğinin ilgili şahsa kuyu açma izni veren ruhsatnamesi ve kuyunun açılmasında yeraltı suları yönünden bir sakınc-a bulunmadığı biçiminde ifadesini bulan kararının hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğurmayacağına karar verilmesi istemi.

OLAY: İlgili şahıs Müstedilere komşu olan parselin mal sahibidir. Zirai amaçlar ve ileride yapmayı plânla.dığı tur-istik tesis için kuyu açma izni talep eden ilgili şahsa, Su, Jeoloji ve Maden Dairesinin araştırması sonucu istem doğrultusunda Girne Kaza İdare Amirliği tarafından birtakım şartlara bağlı olarak gerekli izin verildi. Müstediler ilgili şahsa verilen ruhsat-namenin ve kuyunun açılmasında yeraltı suları yönünden bir sakınca bulunmadığı biçiminde ifadesini bulan kararın hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğtırmayacağına karar verilmesi isteminde bulundular.

SONUÇ: İlgili şahsın kuyu açmak için- yaptığı dilekçesine verilen yanıt çok kısa bir süre içerisinde olduğundan jeolojik olarak esaslı bir incelemenin yapılmadığı intibaını vermektedir. Ve ayrıca denetimli bölge olarak ilan edilen bu bölgede 46/77 sayılı yasa gereğince verilecek izinlerin Bak-an veya temsilcisinin onayı alındıktan sonra Kaza İdare Amirliği tarafından verilmesi gerektiği görülmektedir. Gerekli onayın yasaya uygun olarak verildiği söylenemez. Bu nedenle kuyu açma izni veren ruhsatnamenin ve ilgili şahsın talep ettiği yerde kuyu a-çmasında sakınca bulunmadığı doğrultusunda ifadesini bulan kararların hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğurmayacağına karar verilir.





HÜKÜM

Salih S. Dayıoğlu: İşbu başvuruda olgular özetle şöyledir: Müstedier Lapta a Ay uka mevkünde- Pafta No:XI Harita 15.E.1 Parsel No:502/2/1 ve 502/2/2 numaralı parsellerin yasal sahipleridirler. Ayrıca müstediler Pafta/Harita XI/15 Parsel 503/1 ve 508/1 üzerinde bulunan pınarlardan her 7 gün ve gecede 42 saa.t su alma hakkına sahip kişılerdir. Sözü -edilen Pınarlar 3 ayrı koldan gelmekte ve bir küçük havuza dökülmektedirler.

İlgili şahıs müstedilere komşu olan 349/1 parselin kanuni mutasarrıfıdır. 23.7.1984 tarihinde Girne Kaza İdare Amirliğine yaptığı bir dilekçe ile zirai maksatlar ve ileride yapma-yı tasarladığı turistik tesislerde kullanmak için sözü edilen 349/1 parsel içinde bir su kuyusu açabilmek için gerekli iznin verilmesini istedi. Girne Ka.za İdare Amirliği de Su, Jeoloji ve Maden Dairesi Müdürlüğüne 25.7.1984 tarihli bir yazı ile bu dairen-in ilgili şahsın dilekçesi hakkında görüş ve tavsiyeleri istendi. Su, Jeoloji ve Maden Dairesi Müdür Vekilinin yerinde yaptığı inceleme sonucu istem doğrultusunda su kuyusunun açılmasında herhangi bir sakınca olmadığını saptadı. Bu bilgi dairesine aktarıld-ıktan sonra aynı dairede çalışan Jeoloji Mühendisi Aydın Beyit tarafından Girne Kaza İdare Amirliğine yazılan 27.7.1984 tarihli bir yazı ile 349/1 numaralı parsel üzerinde x işaretli yerde talep edildıği şekilde bir su kuyusu kazılmasında yer altı suları -önünden bir sakınca olmadığı bildirildi. Bunun üzerine Girne Kaza Idare Amirliği de ilgili şahsa 27.7.1984 tarihinde kuyunun açılması için gerekli izni verdi ancak bir takım şartlar koydu. Kaza İdare Amirliği ruhsatnamenin üzerinde görülen iki şarta ilâvet-en bu ruhsatnameye ekli ve diğer başka şartları da içeren bir yazı ekledi. Ek şartların altıncısı kuyunun en yakın kuyudan 80 ayak ve en yakın pınar veya sıra kuyulardan 600 ayak ve en yakın apteshane kuyusundan 60 ayak uzakta olması şartıdır. Kazılmasına -izin verilen su kuyusu sözü edilen pınarlardan 245 ayak uzaklıktadır ve yön itibarı ile pınarların güney batısındadır. Müstediler dosyalamış oldukları işbu başvuruyla;
a) Girne Kaza İdare Amirliğinin 27.7.1984 tarihinde ilgili şahsa kuyu açması için verdiğ-i ruhsatnamenin; ve


b) Tarım, Doğal Kaynaklar ve Enerji Bakanlığının Girne Kaza İdare Amirliğine yazmış olduğu ve sözü edilen kuyunun açılmasında yeraltı suları yönünden bir sakınca bulunmadığı biçiminde ifadesini bulan kararının hükümsüz ve etkisiz old-uğuna ve herhangi bir sonuç doğuramayacağına karart verilmesi isteminde bulundu.

Başvurunun duruşması esnasında gerek müstediler ve gerekse müstedaaleyhler pınarların ve açılması için izin talep edilen kuyunun bulunduğu arazinin jeolojik formasyonunu ve y-er altı sularına ilişkin şahadet ibraz ettiler. Kanaatimizce bu teknik şahadeti bu safhada eleştirme gereği yoktur. Mahkemeye ibraz edilen şahadetten Su, Jeoloji ve Maden Dairesinin esas izni veren makam olan Girne Kaza İdare Amirliğine gönderdiği 27.7.198-4 tarihli yazıda kazılacak kuyunun yeri haritada işlenmekle beraber müstedilerin de istifade ettikleri pınarların mevcudiyeti ve ayrıca kuyunun bu pınarlara olan yakınlığından hiç bahsetmediği görülür. Nitekim pınarlardan uzaklığı sadece 245 ayak iken Kaza- İdare Amirliğinin bunun bilincinde olmadığı ilgili şahsa kuyu açmak için verdiği ruhsatnameye eklediği şartlar kısmında pınarlardan 600 ayak uzakta açılmasını şart koşmasından anlaşılmaktadır. Kaza İdare Amirliği kuyunun pınarlardan 245 ayak uzakta olduğu-nu bilmiş olsaydı bu gerçeğe tam ters düşen bir koşulu koymayacağı aşikârdı. Ru bakımdan Kaza İdare Amirliğine verilen yanlış veya eksik bilgiler ışığında kuyu kazma ruhsatnamesinin verildiğine hükmetmek gerekir. Yanlış veya eksik bilgilerin derlenmesi son-ucu alınan yürütsel veya yönetsel bir kararın sıhhatli bir karar olduğunu söylemeye imkân yoktur.

İlgili şahsın kuyu açmak için yapmış olduğu dilekçesinin tarihi 23.7.1984'dür. Esaslı bir araştırmayı gerektiren bu gibi konularda konun bu kadar kısa bir sü-rede incelenip 27.7.1984 tarihinde bir neticeye bağlanması esaslı bir incelemenin yapılmadığı intibaını vermektedir. Nitekim müstedaaleyhler tarafından çağırılan Jeoloji Mühendisi Aydın Reyit pınarlara yakın bir yerde bir kuyunun kazılmasına izin verilmede-n önce o yerin Jeolojik formasyonunun incelenmesinden başka pınarlardan akan suyun miktarı hakkında da bir bilgi sahibi olunması gerektiğini söyledi. Bu meselede pınarlardan akan suyun miktarı hakkından herhangi bir bilgi sahibi olunmadığı gibi sözü edilen- yerin jeolojik formasyonu hakkında özlü ve ilmi bir incelemenin yapıldığı hususunda çok ciddi süphelerimiz vardır. Bu bakımdan Su, Jeoloji ve Maden Dairesinin 27.7.1984 tarihinde Girne Kaza İdare Amirliğine yazılan yazının tatminkâr bir araştırma sonucu y-azılmadığı sonucuna varmanız ka.çınılmazdır.
Son olarak bir hususa daha değinmeyi uygun bulduk. Denetimli bölge olarak ilân edilen bir bölgede 46/77 sayılı Yasanın S. maddesi bu Yasa uyarınca verilecek izinlerin Bakan veya temsilcisinin onayı alındıktan so-nra Kaza İdare Amiri tarafından verilmesini öngörür. Bu meselede böyle bir olayın Rakan veya temsilcisi tarafından verildiği gözükmemektedir. Su, Jeoloji ve Maden Dairesinin veya bu dairede çalışanların iligli Bakanın temsilcisi olduğu hususu sözü edilen 4-6/77 sayılı Yasanın herhnagi bir yerinde görülmemektedir. Bu bakımdan gerekli onayın Yasanın öngördüğü ''Bakan veya temsilci'' tarafından verilmesi gerektiği hususunu ileride yapılması muhtemel yanlışlıkları önlemek bakımından vurgulamayı uygun bulduk.

S-onuç olarak a) 27.7.1984 tarihinde müstedaaleyh 1 tarafından ilgili şahsa verilen kuyu açma ruhsatının b)27.7.1984 Su, Jeoloji ve
Maden Dairesinin müstedaaleyh 1' e yazıdığı ve ilgili şahsın talep ettiği yerde kuyu açmasında bir sakınca olmadığı doğrultusu-nda ifadesini bulan;kararların hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğurmayacağına karar verir.


(Salih S. Dayıoğlu)(N. Ergin Salâhi) (Aziz Altay)
Yargç Yargıç Yargıç


21 Şubat 19-85








- 40 -



Full & Egal Universal Law Academy