Yüksek İdare Mahkemesi Numara 77/1983 Dava No 11/1984 Karar Tarihi 26.04.1984
Numara: 77/1983
Dava No: 11/1984
Taraflar: Ayşe Toygan ile Ekonomi ve Maliye Bakanlığı
Konu: İngiliz Üslerindeki hizmetlerin emeklilik maksatları bakımından dikkate alınması istemi
Mahkeme: YİM
Karar Tarihi: 26.04.1984

-D.11/84 YİM 77/83

Yüksek İdare Mahkemesi Olarak Oturum Yapan

Yüksek Mahkeme Huzurunda.

Mahkeme Heyeti:Şakir Sıdkı İlkay, Başkan, Salih S. Dayıoğlu,
Aziz Altay.

Anayasanın 118. Maddesi hakkında.

Müstedi: Ayşe Toygan, Girne-.

ile -

Müstedaaleyh: KTFD Ekonomi ve Maliye Bakanlığı vasıtasıyle KTFD
c/o Başsavcılık Dairesi, Lefkoşa.

Arasında.

Müstedi namına: Selçuk Gürkan.
Müstedaaleyh namına: Mustafa Arıkan.



Yasa Maddesi: 26/77 sayılı Emeklilik Yasasının 22/-83 sayılı Yasa ile tadil edilen 39(5) maddesi.

İstemin Özeti: Müstedinin müteveffa kocasının, İngiliz Üslerindeki hizmetlerinin almakta olduğu emeklilik bakımından dikkate alınmasına yasal yönden olanak bulunmadığı hususundaki Müstedaaleyh kararının hüküm-süz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğurmayacağına karar verilmesi istemi.

OLAY: 1974 Barış Harekâtı sonrası, şoför olarak çalıştığı İngiliz Üslerinden ayrılarak Kuzeye geçen müstedinin kocası, KTFD'de Sağlık Bakanlığında muvazzaf tekaüdiyeli o-larak çalışmaya başladı. Bilâhare kendi isteği ile emekli oldu. Emekli olduktan sonra ölen Müstedinin dul eşi 22/83 sayılı Yasa ile esas Yasanın 39. maddesine yapılan değişiklikle eklenen fıkradan faydalanmak üzere Müstedaaleyhe başvurdu. Müstedaaleyh Müst-edinin bu talebini, sözkonusu madde kapsamına girmediği cihetle reddetti. Müstedi de Müstedaaleyhin bu kararının hükümsüz ve etkisiz olduğurta ve herhangi bir sonuç doğurmayacağına karar verilmesini istedi.

SONUÇ: Müstediye dulluk maaşı verilmesi Yasaya y-apılan değişiklikten önce olmuştur. Yasanın geçici 2. maddesi uyarınca 39. maddenin (5). fıkrasının kuralları bir kamu görevlisine onun sözü edilen tarihler arasında yaş haddi veya ölüm nedeni ile görevden ayrılması halinde uygulandığına göre, III. Kısım a-ltında hak sahibi olanların da ancak bu durumda olmaları halinde uygulanır.

Sonuç olarak başvuru reddolunur.




HÜKÜM

Şakir Sıdkı İlkay, Başkan: Müstedi, başvurusu ile, 22/83 sayılı Yasa ıle tadil edilmiş şekli ile 26/77 sayılı Emeklilik Yasasının 39. m-addesinin (5). fıkrası kapsamına girmediği cihetle müteveffa kocası Halit Ali Toygan'ın İngiliz üslerindeki hizmetinin almakta olduğu emeklilik bakımından dikkate alınmasına yasal yönden olanak bulunmadığı hususunda müstedaaleyhin almış olduğu ve kendisine- 15.6.1983 tarihli bir yazı ile bildirilen kararın hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğuramayacağına karar verilmesini istedi.
Müstedinin kocası müteveffa Halit Ali Toygan İngiliz üslerinde şoför olarak çalışırken 31.6.1975 tarihinde göre-vinden ayrılmak ve Kuzeye göç etmek zorunda kaldı. Daha sonra ise K.T.F.D. Sağlık Bakanlığında muvazzaf-tekaüdiyeli ambulâns şoförü olarak istihdam edildi. Müteveffa, kendi isteği ile, 1.10.1979 tarihinde Sağlık Bakanlığındaki hizmetinden emekliye ayrıldı -ve 5 yıllık mücahitlik hizmetinin çifte sayılması sonucu emeklilik maaşı almaya başladı. Müteveffa emekliye ayrıldıktan sonra 11.12.1981 tarihinde vefat etti. Müstedi, müteveffanın dul eşi olarak, halen müstedaaleyhten dulluk maaşı almaktadır.
Müstedi, müs-tedaaleyhe 26.4.83 tarihli bir yazı göndererek 22/83 sayılı Emeklilik (Değişiklik No.2) Yasası ile tadil edilmiş şekli ile 26/77 sayılı Emeklilik Yasasının 39. maddesinin (5). fıkrası uyarınca kocasının İngiliz üslerindeki hizmetinin dikkate alınmasını ve -kendisine ödenmekte olan dulluk maaşının yeniden düzenlenmesini talep etti. Müstedaaleyh, ise, 5.6.1983 tarihli yazı ile, söz konusu fıkranın kapsamına girmediği cihetle talebinin nazarı itibara alınamayacağını müstediye bildirdi. Bunun üzerine müstedi işb-u başvuruyu dosyalayarak, daha önce de belirtildiği gibi, müstedaaleyhin kararının hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğuramayacağına karar verilmesini istedi.
22/83 sayılı Yasa ile Esas Yasanın 39.Maddesine eklenen (5).fıkra şöyledir:
"(-5) 20 Temmuz 1974 Barış Harekâtından sonra göç nedeniyle
Kıbrıs'taki İngiliz Üs ve Tesisleri ile Türkiye Cumhuriyeti
Büyükelçiliği dışındaki Kıbrıs'taki elçiliklerdeki hizmetlerin-
den ayrılmak zorunda kalan ve Kıbrıs Türk Federe Devletine intikal eden- ve emeklilik hakkı kazandıran bir mevkiye atanan personel, aldıkları ikramiye ve/veyaihtiyat sandığı tutarını 1 yıl içerisinde taksitle geri vermek koşuluyla, bu Yasa uyarınca hak sahibi olurlar.

..............................................."

-Bu fıkra, bu meselede olduğu gibi, göç nedeni ile İngiliz üslerindeki hizmetlerinden ayrılma zorunda kalanların aldıkları ikramiye ve/veya İhtiyat Sandığından aldıkları para tutarını geri vermek koşulu ile söz konusu hizmetleri bakımından Yasa uyarınca hak- sahibi olmalarını öngörür. Ancak, eşinin emekliye ayrılması ve onun ölümü üzerine kendisinin dulluk maaşı almaya başlaması Yasaya yapılan konu değişiklikten önce yer aldığına göre, müstedinin talebinin bu fıkra kapsamına girip girmediğine karar verebilmek- için aynı Değişiklik Yasası ile Esas Yasaya eklenen Geçici 2. maddenin de göz önünde bulundurulması gerekir. Bu geçici madde aynen şöyledir:

"2. Bu Yasanın 4. maddesi ile Esas Yasanın 39. maddesine eklenen yeni (5). fıkra kuralları, 13 Mayıs 1977 ile bu -Yasanın Resmi Gazete'de yayınlandığı tarih arasında yaş haddi veya ölüm nedeniyle kamu görevinden ayrılanlar ile Esas Yasanın Üçüncü Kısım kuralları uyarınca hak sahibi olanlara uygulanı r.

Ancak, hak sahiplerine ikramiyeleri ile emekli maaşları veya dull-uk ve yetimlik maaşları, bu Yasanın yürülüğe girdiği tarihten başlayarak ödenir."

Görüleceği gibi Geçici 2. madde uyarınca 39. maddenin (S). fıkrasının kuralları 13.5.1977 tarihi ile Değişiklik Yasasının Resmi Gazetede yayınlandığı 11.3.1983 tarihi arasın-da yaş haddi veya ölüm nedeni ile kamu görevinden ayrılanlarla Esas Ya.sanın fII. Kısmı kuralları uyarınca hak sahibi olanlara uygulanır. III. Kısım altında hak sahibi olanlar ölen bir hak sahibi veya emekli kamu görevlisinin geride bıraktığı eşi ve çocukl-arıdır. Bu kısım altında hak sahibi olanlara bu haklar hak sahibi veya emekli olan kamu görevlisinin ölmesi üzerine ve onun geçmiş hizmetine karşılık verilmektedir. Bu gibi eş ve çocuklar, Yasanın III. Kısmı altında, ölenin kazandığı emeklilik maaşının bel-li bir orandaki kısmını dulluk veya emeklilik maaşı olarak almaktadır. Bu durumda bu gibi kişiler için dikkate alınabilecek hizmet yılları ancak ölen kamu görevlisi veya emeklinin ölmemiş olsaydı kendisi için dikkate alınabilecek hizmet yıllarıdır. Yasanın- Geçici 2. ,rrıaddesi uyarınca 39. maddenin (5). fıkrasının kuralları bir kamu görevlisine onun sözü edilen tarihler arasında yaş haddi veya ölüm nedeni ile görevden ayrılması halinde uygulandığına göre Esas Yasanın III. Kısım - altında hak sahibi olanlara- da ancak bunların sözü edilen tarihler arsında yaş haddi veya ölüm nedeni ile görevden ayrılan kamu görevlilerinin eş ve çocukları olmaları halinde uygulanır.


Bu meselede müstedi yaş haddi veya ölüm nedeni ile değil de kendi isteği ile emekliye ayrılmış- bir kamu görevlisinin dul eşidir ve bu nedenle 39. maddenin (5). fıkrası kapsamına girmemektedir.

Söylenenlerden anlaşılacağı gibi müstedi başvurusunda muvaffak olmuş değildir.

Sonuç olarak başvuru reddolunur.


(Sakir Sıdkı İlkay) (Salih S. Dayıoğ-lu) (Aziz Altay)
Başkan Yargıç Yargıç

26 Nisan 1984





- 318 -



Full & Egal Universal Law Academy