Yüksek İdare Mahkemesi Numara 75/1986 Dava No 16/1991 Karar Tarihi 28.05.1991
Numara: 75/1986
Dava No: 16/1991
Taraflar: Fazıl A. Öztürk vd ile Bay. Ve Ulaş. Bak. Vd
Konu: Juri kararının iptali istemi
Mahkeme: YİM
Karar Tarihi: 28.05.1991

-D.16/91 YİM 75/86

Yüksek İdare Mahkemesi Olarak Oturum Yapan
Yüksek Mahkemede
Yargıç Celâl Karabacak Huzurunda
Anayasanın 152. Maddesi hakkında

Müstedi: 1. Fazıl Ahmet Öztürk, M-imar, 28. Tümen Caddesi No.17,
Gazi Mağusa.
2. Alparslan Afşin, İnşaat Mühendisi, Gazi Mağusa.
ile
Müstedaaleyh: 1. KKTC Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanlığı, Lefkoşa
vasıtasıyle KKTC
2. Kıbırs Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Ge-nel
Başkanlığı, 1, Şehit İbrahim Ali Sokak, Lefkoşa.
3. Kıbrıs Türk Mimarlar Odası Başkanlığı, 1 Şehit İbrahim
Ali Sokak, Lefkoşa.
4. Kıbrıs Türk İnşaat Mühendisleri Odası Başkanlığı, 1 Şehit
İbrahim Ali Sokak, Lefkoşa.
5. Merhum Dr-. Fazıl Küçük'ün Anıttepedeki Mezarının ve
Çevresinin Düzenlenmesi Projesi Yarışması Jürisi,
c/o Sn. Osman Saner, Jüri Başkanı, mağusa Evkaf
Apartmanları, Saner Mühendislik ve Mimarlık Bürosu,
Gazi Mağusa.
- A r a s ı n d a.

Müstediler namına: Ümit Özdil
Müstedaaleyh No 1 namına: Ali Fevzi Yeşilada
Müstedaaleyh No. 2, 3, 4, ve 5 namına: Hüseyin Celâl
İlgili şahıslar namına: Abdurrahman Şeref



Yasa -Maddesi: 1980 Mimarlık Mühendislik Proje Yarışması Yönetmeliği

İstemin Özeti: " A. Müstedaaleyh No.1 ve/veya Müstedaaleyh No.5'in almış olduğu ve Müstedilerin takriben ve/veya 6.3.1986 tarihinde bilgilerine gelmiş olan ve M-erhum Dr. Fazıl Küçük'ün Anıttep-edeki Mezarının ve Çevresinin Düzenlenmesi projesi Yarışmasında birinci ödülü yarışmacı Mimar Harika Sayı, Mimar İsmail Sayı ve İnşaat Mühendisi Fatma Alçıcıoğlu'nun müşterek projesinin kazanmış olduğu hususundaki kararın veya işlemin tamamen hükümsüz ve e-tkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğurmayacağına karar verilmesi;
B. Keza ve/veya alternatif olarak Müstedaaleyh No.1 ve/veya Müstedaaleyh No. 5'in yukarıda zikredilmekte olan kararında ismi geçen kişilerin ve/veya Harika Sayı'nın müşterek projesinin -kazanmış olduğu birincilik ödülünü mezkûr müstedaaleyhlerin geçersiz sayarak anılan ödülü ikincilik kazanmış olan müstedilere vermemesi suretiyle meydana gelmiş olan ihmalin tamamen yapılmaması gerektiğine; ve yapılması ihmal olunan bu eylem veya işlemin y-apılması gerektiğine, yani Mimar Harika Sayı, Mimar ismail sayı ve İnşaat Mühendisi Fatma Alçıcıoğlu'nun müşterek projesine verilmiş olan birincilik ödülünün geçersiz sayılması ve birincilik ödülünün ondan sonra gelen müstedilere verilmesi gerektiğine kara-r verilmesi;
C. Müstedaaleyh No.1, 2, 3 ve 4'ün ve/veya onlara bağlı organların 17.3.1986 tarihinde müştereken ve/veya münferiden almış oldukları ve Müstedaaleyh No.1'in 125 sayılı ve 26.3.1986 tarihli yazısı ile müsetdinin bilgisine gelmiş olan ve müsteda-aleyh No.5'in projelerle ilgili tüm değerlendirmelerinin geçersiz olduğunu ve diğer şeyler meyanında müstedilerin projelerinin 100,000.-TL karşılığında müstedaaleyh No.1 tarafından satın alınmasını öngören kararlarının müstedileri ilgilendirdiği oranda kıs-men ve başvuru konusu projenin hangi yöntemle ve nasıl sağlanacağının ileriki bir tarihte yapılacak bir toplantıda ele alınmasını öngören kararlarının ise tamamen hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğurmayacağına karar verilmesi;
D. Keza -ve/veya alternatif olarak Müstedaaleyh No. 1 ve/veya No.5'in ikincilik ödülünü müstedilere verme hususunda almış oldukları karara rağmen yarışma şartnamesinde öngörülmekte olan 400,000.- TL tutarında ödül miktarını Müstedaaleyhlerin ve/veya Müstedaaleyh No-.1'in müstedilere ödemeyi ihmal etmesinin tamamen yapılmaması gereken bir ihmal olduğuna ve yapılması ihmal olunan bu eylem veya işlemin yapılması gerektiğine yani müstedilere ikincilik ödülü olan 400,000.-TL tutarında meblağın ödenmesi gerektiğine karar v-erilmesi;"


OLAY: Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanlığı Merhum Dr. Fazıl Küçük'ün Anıttepedeki Mezarının ve Çevresinin düzenlenmesine karar vermiş ve projenin seçimi için gerekeni yapmak üzere Kıbrıs Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Genel Başkanlığına- müracaatta bulunmuştur. Bunun için gereken dosya ilgililerce tanzim edilerek satışa arzedilmiştir. Hazırlanan ve yarışmaya katılan projeleri inceleyen ve kararını açıklayan jürinin aldığı karara karşı Müstediler Anayasa, Yasalara, 1980 Mimarlık ve Mühendi-slik Proje Yarışması Yönetmeliğine aykırı, yetki aşımı ve yatkilerin kötüye kullanılması sonucu karar alındığı gerekçesi ile işbu başvuruyu dosyalamışlar ve yukarıdaki istemede bulunmuşlardır.

SONUÇ: Müstedaaleyh 5 jürinin ilgili şahısların müşterek proj-esi ile ilgili almış olduğu birincilik ödülü ile ilgili kararın hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğurmayacağına, Müstedilerin ihmal ile ilgili taleplerinin reddolunmasına ve jüri tarafından ikincilik ödülüne layık görülen Müstedilere 400-,000TL'nin ödenmemesinin tamamen yapıl-maması gereken bir ihmal olduğunu ve ihmal olunan bu eylemin yapılması gerektiğine karar verilir.




H Ü K Ü M

Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanlığı, Merhum Dr. Fazıl Küçük'ün Anıttepedeki mezarının ve çervesinin düze-nlenmesine karar vermişti. Bu başvuruda bundan böyle Müstedaaleyh No.1 olarak anılacak olan ilgili Bakanlık, bu kararını gerçekleştirmek amacıyle uygulanacak projenin seçimi için gerekeni yapmak üzere Müstedaaleyh No.2 Kıbrıs Türk Mühendis ve Mimar Odaları- Birliği genel Başkanlığına müracaatta bulunmuştur.

Bu müracaat üzerine, yapılacak proje yarışması için gerekli olan yarışma programı, yarışma şartnamesi v.s.yi içeren dosya ilgililerce tanzim edilmiş ve satışa da arzedilmiştir.

Emare 2 tahsilât makbuz-una göre Müstedi No.1 2000TL ödeyerek bu dosyalardan satın almıştır. Mahkemeye emare 1 olarak ibraz edilen dosyada mevcut yarışma programında, bu yarışmanın konu ve amacı şöyle açıklanmak-tadır:

"Yaşamı boyunca Kıbrıs Türk Halkının varoluş mücadelesinin -her aşamasında aktif görevler alan, Enosisi bertaraf etme davasında öncülük eden Merhum Dr. Fazıl Küçük'ün anısını sonsuza dek yaşatmak gayesiyle anıtsal bir eserin oluşturulması öngörülmüştür.

Bu anıt, Merhum Dr. Fazıl Küçük'ün yaşamı boyunca sürdürdüğü- mücadelesini, üstün liderlik niteliğini, doktorluk sevgisini ve becerisini, güçlü gazetecilik anlayışını ve halkla bütünleşen kişiliğini yansıtabilmelidir. Anıt, estetik ve sanat yönüyle de sonsuza dek yaşama gücü taşımalıdır. Yarışmanın amacı Merhumun an-ısını yaşatacak, güzel sanatları teşvik edecek, sanatçılara yeteneklerini gösterme olanağı sağlayacak, günün mimarlık, sanat, mühendislik ve tekolojik olanaklardan estetik bütünlük yaratacak bir eser oluşturmaktır."

Emare 1 dosyadaki yarışma şartnamesini-n ilgili maddeleri ise aynen şöyledir:

"1. Yarışmaya katılma koşulları:
a)Yarışmacıların KKTC vatandaşı olması
b) K.T.M.M.O'na kayıtlı olması
c) K.T.M.M.O. üyesi eşliğinde olmak koşuluyle yerel sanatçı olması
d) P.İ-.D.'den 2000TL karşılığı şartname alarak adres bırakmış olması.

4. Jüri Üyeleri ve raportörlerin isim ve Kimlikleri:
Asli Jüri Üyeleri:
1. Sn. Osman Saner (Başkan) Mimar Yük. Müh. İ.T.Ü.
2. Sn. Yücem ErönenMimar ARIBA Dip.Arch.-(P'th)
3. Sn. İsmail Altanİnşaat Yük. Müh. K.T.Ü.
4. Sn. Necdet TurgayMimar O.D.T.Ü.

Yedek Jüri Üyeleri:
1. Sn. İsmail Gökbulutİnşaat Müh. İ.T.Ü.
2. Sn. Sadık ŞahMimar E.Ü.G.S.F.

Danışman Jüri Üyeleri:
1. Sn. Er-bil GümanP.İ.D. Müd. (mimar, Yük. Müh.)
2. Sn. Aylin ÖrekSanatçı Ressam D.G.S.A.
3. Sn. Dr. Vehbi Zeki SerterTarihçi
4. Sn. Ahmet Savaş ÖrekŞehir Plânlama Dai. Müd.
(Şehir Plâncısı)
O.D.T.Ü. MA Notthingam

Raportörler:
- 1. Sn. Kutsal ÇizgenMimar İ.T.Ü.
2. Sn Ahmet F. Havanikİnş. Müh. A.D.M.M.A.

7. Projeye Eklenecek Raporlar:
Mimari Açıklama raporu: Yarışmacı projede teklif ettiği çözüm, kabul ettiği ilkeler, yapım tekniği ve anlatmada fayda gördüğü hususları ih-tiva eden bir rapor hazırlayacaktır.

İnşaat Mühendisliği raporu: Geoteknik rapor ve ekleri de dikkate alınarak yapıların taşıyıcı sistemi ile kullanılacak malzemelerin seçimine götüren mimari nedenlerle onları destekleyen strüktürel çözüm açıklanacaktır. -Yapıların duruş emniyeti yaklaşık olarak hesaplanacak ve teklif edilen taşıyıcı sistem plân ve kesitlerde açık olarak gösterilecektir.

Not: Açıklama raporları ve keşifler daktilo ile yazılacaktır.

11. Ödüllerin Tutarı ve Nasıl Ödeneceği:
Ödüller
- 1. Ödül500,000TL
2. Ödül400,000TL
3. Ödül300,000TL

1. Mansiyon150,000TL
2. Mansiyn150,000TL
3. Mansiyon150,000TL

- Yarışma sonunda jüri değerlendirmelerine göre yukarıda yazılı ödüller en geç bir ay sonunda yarışmacılara net olarak ödenir.
-
Halkın Sesi Gazetesi Özel Mansiyonları:
1. Özel Mansiyon100.000TL
2. Özel Mansiyon100,000TL
3. Özel mansiyon100,000TL
4. Özel Mansiyon100,000TL

Not: Yeterli sayıda katılım olmadığı takdirde özel mansiyonlar diğer ödüllere, ödü-ller oranında eklenecektir.

12. Yarışma Süresi:
Yarışma 9.9.1985 tarihinde başlayıp 10 Şubat 1986 tarihinde Pazar- tesi günü saat 12.00'de sona erecektir. Projeler Bayındırlık ve Ulaş- tırma Bakanlığına elden imza karşılığı teslim edilecektir.(Süre -5 ay)

13. Soru ve Cevaplar:
Yarışmacılar 9 Ekim, 1985 gününe kadar ele geçecek şekilde yarışmaya ait teknik soruları yarışma raportörlüğü kanalı ile jüriden sorabilirler. Bu maksatla gönderilecek zarflar üzerine Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanlığı Dr-. Fazıl Küçük'ün Anıttepe'deki mezarının ve çevresinin düzenlenmesi Proje Yarışması Raportörlüğü adresi yazıla- caktır. Soruların cevapları en geç 28 Ekim 1985 tarihine kadar şartname alıp adres bırakan bütün yarışmacılara taahhütlü olarak postalanacaktır.-

14. Jürinin Toplanacağı Tarih:
Bu değerlendirme çalışmaları 19 Şubat 1986 tarihinde (teslim tarihinden en geç 7 iş günü) Çarşamba günü saat 14.30'da toplana- caktır.

Yarışma Sonucunun Duyurulması:
Yarışma sonuçları en az günlük iki gazetede duyu-rulacak ve ayrıca jüri raporu çoğaltılarak tüm yarışmacılara gönderilecektir.

Birinci Ödülü Kazanana İşin Nasıl Verileceği:
Ödül kazanan projeler Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanlığının malı olacaktır.
Uygulama projesi ve kontrolluk hizmetleri 1. ödülü kaza-nan proje sahiplerine yaptırılacaktır.
İdare uygulayacağı projenin sahibi 1980 Mimarlık ve İnşaat Mühendisliği hizmetleri, asgari ücret tarifesi yönetmeliğinin proje ve ihale dosyası düzenleme (ve mesleki kontrolluk) hizmetleri için oranları cetvelinde tay-in edilen esaslara uygun olarak Mimar ve İnşaat Mühendisliği hizmetleri 3. sınıf kabul edilmek züere öder.

Bu maksatla alınacak temel maliyet, işin ihale ile yaptırılması halinde ihale bedeli, aksi halde Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanlığı tara-fından günün rayiçlerine göre hesaplanacak proje keşif bedeli esas alınacaktır.

Yarışma koşulları kapsamında belirlenmiyen hususların 1979 Mimarlık ve İnşaat Mühendisliği Mesleki Hizmet ve Denetim Tüzüğü madde 20 altında yapılan yönetmelik ve Mimarlar Oda-sı ile İnşaat Mühendisleri Odasınca yürürlüğe konulan kurallar içinde yürütülecektir."

Yarışma şartnamesinin 13. maddesi uyarınca bazı yarışmacılarca yarışma ile ilgili teknik sorular sorulmuştur. Sorulan teknik sorular ile bunlara Müstedaaleyh No. 5 Merh-um Dr. Fazıl Küçük'ün Anıttepe'deki Mezarının ve Çevresinin Düzenlenmesi Projesi yarışması Jürisi tarafından verilen cevaplar emare 3 belgede görülmektedir. Bu belgede, diğer şeyler meyanında, aşağıdakiler de yer almaktadır:

"2. SoruMevcut Mezarın yeri -değiştirilebilir mi?
Yanıt
Dini vecibeler yerine getirilmek kaydı ile değiştirilebilir.
3. Soru
Mevcut Mezarın doğrultusu aynen konacak mı yoksa mezarın yerleştirilmesi bakımından serbest mi?
Yanıt
Dini vecibelere göre meftanın yüzü Kıbleye ba-kacak şekilde mezarın doğrultusu Kuzeydoğu-Güneybatı istika- metinde olur. Bu istikamet değiştirilemez."
Emare 15 tutanağa göre Müstedaaleyh No. 1, 10.2.1986 tarihinde toplam 8 adet proje teslim almış ve bunları ertesi gün gereği için Müstedaaleyh No.5 -Jüri raportörlerinden Ahmet F. Havanik'e vermiştir.

Jüri, şartnamenin 14. maddesine uygun olarak 19.2.1986 tarihinde projeleri değerlendirmek üzere toplanmıştır. Emare 6 ekindeki tutanağa göre toplantıya Osman Saner, Başkan, Yücem Erönen, Başkan Yardımcı-sı, Hüseyin Aktan, Necdet Turgay, İsmail Gökbulut, Jüri Üyesi; Erbil Güman ile Aylin Örek, Danışman; Kutsal Çizgen ve Ahmet F. Havanik, Raportör olarak katılmış-lardır. Projeleri değerlendirme çalışmaları bu tarihte tamamlanmadığından, Jüri 20.2.1986 ile 2-1.2.1986 tarihinde de çalışmalarını sürdürmüştür.

Jüri, çalışamları esnasında 8 projeyi de ayrı ayrı ele alıp değerlendirmiştir (örneğin gör, emare 4, 5). Bu değerlendirme sonunda Jüri, Mimar Harika Sayı, Mimar İsmail Sayı ve İnşaat Mühendisi Fatma Alçıc-ıoğlu'nun 22266 rumuzlu müşterek projesini birinci ödüle, Müstedilerin 22994 rumuzlu projesini ikinci ödüle, 01234 rumuzlu projeyi üçüncü ödüle, 12737 rumuzlu projeyi 1. mansiyona, 27368 rumuzlu projeyi 2. mansiyona ve 16162 rumuzlu projeyi 3. mansiyona; 5-5555 rumuzlu proje ile 83115 rumuzlu projeyi de Halkın Sesi Gazetesi özel mansiyonlarına oybirliği ile lâyık görmüştür. Durum Jüri Başkanının 21.2.1986 tarihli emare 6 yazısı ile Müstedaaleyh No. 1'e bildirmiştir.

Alınan kararların gayri resmi olarak öğr-enilmesi üzerine, bazı kararlar aleyhine şikâyetler yapılmıştır. Örneğin, Müstediler 24.2.1986 tarihli emare 7 yazıları ile birinci ödüle lâyık görülen eserin şartnamede öngörülen proje teslim saatı sonu olan 12.00'de değil de saat 12.30'da verdildiğini, b-u nedenle de bu eserin yarışma dışı bırakılması gerektiğini iddia etmişlerdir. Diğer taraftan, Müstedilerin 2000TL ödeyip şartname almadıkları, adres de bırakmadıkları hususu şikâyet konusu yapılmıştır. Yine Müstedi No.1, 3.3.1986 tarihli emar 9 yazısı ile-, Jüri Üyesi Necdet Turgay'ın işyeri olarak 5 Polis Sokağı Lefkoşa adresi ile 75209 numaralı telefonu kullandığını, birinci ödüle lâyık görülen Harika Sayı ile İsamil Sayı'nın iş ilişkisi içinde bulundukları Cyprus Environmental Enterprises Ltd. Şirketinin- adresinin de 5 Polis Sokağı Lefkoşa, telefonunun ise 75209 olduğunu iddia etmiş ve bu nedenle aralarında bir iş ilişkisi bulunduğu şikâyetini yapmıştır.

Tüm bu şikâyetler üzerine Jüri, 4.3.1986 tarihinde yeniden toplanmış ve 21.2.1986 tarihinde almış ol-duğu kararları tekrar incelemiştir. Sonuçta, 21.2.1986 tarihli kararlarda hiçbir değişiklik yapmamış ve bu kararların aynen geçerliliğini koruduğunu teyit etmiştir (gör, emare 10).

Müstedaaleyh No.1, 6.3.1986 tarihinde yarışma sonuçlarını şartnamenin 18.- maddesi uyarınca günlük gazetelerde yayımlatarak resmen halka duyur-muştur. Bu hususta Halkın Sesi Gazetesinde yayımlanan emare 11 duyuru şöyledir:


"DUYURU

Merhum Dr. Fazıl Küçük'ün Anıttepe'deki Mezarının Tanzimi ve Çevre Düzenlemesi Proje Yarışması J-üri Değerlendirme Sonuçları

1.ci ödülMimar Harika Sayı
Mimar İsmail Sayı
İnş. Müh. Fatma Alçıcıoğlu

2.ci ödülMimar Fazıl Ahmet Öztürk
İnşaat Müh. Alparslan Afşin

3.cü ödülMimar Hasan Emirali
Mimaar Mehmet Pehlivanoğlu
İnş. M-üh. Soyer Yılmaz

Yardımcılar
Aysın Emir
Hüseyin Mağusalı

1. MansiyonMimar Ekrem Bodamyalızade
Mimar Türker Aktaş
İnş. Müh. İsmail Ziya
Elektrik Mühendisi Ali Korakan

2. MansiyonMimar Ahmet Ünsal
İnş. Müh. Cemal Okut
-Elektrik Mühendisi Yılmaz Öztürk

3. MansiyonMimar Mehmet Akanyeti
Yardımcılar
Güner Nuri
Salih Oral
Nurettin Alaçam
Ergün Sonel
Havva Özarın




Halkın Sesi Gazetesi
Özel MansiyonuMimar Senal Sarper
Mimar Osman Sar-per
İnş. Müh. Mustafa Tunar
Elektrik Mühendisi
Kadri Fellahoğlu

Halkın Sesi Gazetesi
Özel MansiyonuMimar Hasan Erhan
İnş. Müh. Aysel Erhan

Yarışma kollegyumu 19 Mart, 1986 tarihinde ö.s. saat 15.00'de K.T.M.M.O. Birliği Lokalinde yapıla-caktır.

Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanlığı
H.S. 122039 "

Bilâhare Şirketler Mukayyitliğinden temin edilen bazı belgelerden, 5 Polis Sokağı adresinde sakin Jüri Üyesi- Necdet Turgay'ın Cyprus Enviromental Enterprises Ltd. Şirketinin hissedar ve direktörü de bulunduğu, tüm Jüri faaaliyetlerine katılan Necdet Turgay'ın ilgili yarışma sonuçlarının alınıp Müstedaaleyh No.1'e bildirilmesi ve Jürinin yarışma ile ilgili kararl-arı aleyhine bazı şikâyetler yapılması sonrasına rastlayan 28.2.1986 tarihinde bu şirketteki hissesini devretme yönüne giderek bu hususta Şirketler Mukayyitliğine aşağıya çıkarılan emare 8 yazıların da gönderildiği öğrenilmiştir:


" - 26 Şubat 1986

Hisse Devri

Ben 119782 Kimlik kartı hamili 5, Polis Sokak Lefkoşa adresinde sakin Necdet Turgay. Aşağıda devralan olarak anılan 024290 Kimlik Kartı hamili, Şht. Yüksel Ahmet De-reli Sokak No.3 Kızılbaş Lefkoşa adresinde sakin Emine Erman tarafından bana ödenmiş bulunan 20,000.-TL (yirmi bin Türk Lirası) mukabilinde Cyprus Environmental Enterprises Ltd. isimli şirketin beheri 20,000ç-TL kıymetinde 1 adet hissesini benim tabi oldu-ğum şartlara tabi olmak kaydıyle devrederim.

Ben, devralan olarak söz konusu hisseleri yukarıda belritilen şartlara tabi olmak üzere dervalmayı kabul ederim.

DevredenDevralan
Necdet TurgutEmine Erman

Şahit: 1. İsmail Sayı
2. Tevfik -Erman "

"Şirketler Mukayyitliği, 28 Şubat, 1986
Lefkoşa.

Hisse Devri Hakkında

Şirketimiz hissedarlarından Necdet Turgay sahip olduğu 1 adet beheri 20,000TL değerinde olan hissesini Şehit Yüksel Ahmet Dereli- Sok. No.3 Kızılbaş Lefkoşa adresinde sakin Emine Erman'a devretmiştir. Söz konusu devir işlemleri direktörler kurulu tarafından onaylanmış ve hissedarlar defterinde gerekli işlemler yapılmıştır. Mukayyitlik kayıtlarında da gereken değişikliğin yapılmasını- rica ederim.

Sayılarımla
DirektörSekreter
Necdet TurgayHarika Sayı "

Bunun üzerine, 14.3.1986 tarihinde Müstedaaleyh No.2 Kıbrıs Türk Mühendis ve Mimar Odaları Genel Başkanı, Müstedaaleyh No.3 Kıbrıs Türk Mimarlar Odası -Başkanı, Müstedaaleyh No.4 Kıbrıs Türk İnşaat Mühendisleri Odası Başkanı, Plânlama ve İnşaat Dairsi Müdürü ve Jüri Başkanının katıldığı bir toplantı yapılmıştır. Bu toplantı ile ilgili olarak tutulan tutanak emare 12 ekinde olup aynen şöyledir:


" TUTANAK-

Merhum Dr. Fazıl Küçük'ün Anıttepe'deki mezarı ve Çevre düzenlemesi proje yarışması hakkında yapılan toplantı tutanağı.



Toplantıya Katılanlar:


Bektaş Göze:K.T.M.M.O.B. Başkanı
Hüseyin İnan:Mimarlar Odası Başkanı
Mehmet S. Hasan:İnşaat Mühend-isleri Odası Başkanı
Erbil Güman:Plânlama ve İnşaat Dairesi Müdürü
Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanlığı
temsilcisi
Osman Saner:Jüri Başkanı



14 Mart 1986 tarihinde idarenin de katıldığı toplantıda aşağıdaki kararlar alınmıştır. Jüri Başkanı -toplantıya bilgi vermek için katılmıştır. Merhum Dr. Fazıl Küçük'ün Anıttepe'deki mezarı ve çevre düzenlemesi proje yarışmasının jüri tarafından değerlendirilmesi ve sonuçlarının açıklanma-sından sonra Yarışmacılardan Harika Sayı'nın jüri üyelerinden Necde-t Turgay ile ortaklığı olduğu Şirketler Mukayyitliğinden temin edilen evrakla tespit edilmiştir. Bu durum karşısında jürinin almış olduğu tüm kararlar zan altında kalmıştır.


Bu nedenle

Jürinin tüm değerlendirmelerinin geçersiz sayılmasına
Birinci gelen -proje haricinde diğer projelerin herbirinin 100,000TL karşılığında idarece satın alınmasına
Jüri ödentilerinin yapılmasına, Jürinin zan altında tutulmasına neden olan Necdet Turgay'ın durumunu odaların yetkili kurullarınca görüşülüp açıklığa kavuşturulması-na kadar ödentisinin odada tutulmasına
Merhum Dr. Fazıl Küçük'ün Anıttepe'deki Mezarı ve Çevre düzenlemesi projesinin hangi yöntemle ve nasıl sağlanacağı ileriki bir tarihte yapılacak bir toplantıda ele alınmasına karar verilmiştir.


Bektaş GözeHüse-yin İnan
K.T.M.M.O.B.Mimarlar Odası
BaşkanıBaşkanı

Mehmet S. HasanErbil Güman
İnşaat Mühendisleri Odası(İdare Temsilcisi)
BaşkanıPlânlama İnşaat
Dairesi Müdürü"

Yukarıdaki toplantıda alınan kararlar 17.3.1986 tarihinde Müsted-aaleyh No.2 tarafından yazılı olarak Müstedaaleyh No.1'e de gönderilmiştir.

Müstedi No.1 ise mezkur kararları Müstedaaleyh No.1'den resmen istemiş ve bu kararlar 26.3.1986 tarihinde emare 14 ile ona da iletilmiştir. Bunun üzerine Müstediler, alınan mezkû-r kararlar ile yapılan ihmallerin Anayasaya, yasalara ve bilhassa 1980 Mimarlık ve Mühendislik Proje Yarışması yönetmeliğine aykırı olduğunu, yetki aşımı ve yetkilerin kötüye kullanılması sonucu alındığını iddia ederek işbu başvuruyu dosyalamışlar ve Mahke-meden aşağıya çıkarılan taleplerde bulunmuşlardır:

" A. Müstedaaleyh No.1 ve/veya Müstedaaleyh No.5'in almış olduğu ve Müstedilerin takriben ve/veya 6.3.1986 tarihinde bilgilerine gelmiş olan ve Merhum Dr. Fazıl Küçük'ün- Anıttep-edeki Mezarının ve Çevresinin Düzenlenmesi projesi Yarışmasında birinci ödülü yarışmacı Mimar Harika Sayı, Mimar İsmail Sayı ve İnşaat Mühendisi Fatma Alçıcıoğlu'nun müşterek projesinin kazanmış olduğu hususundaki kararın veya işlemin tamamen hükümsüz ve e-tkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğurmayacağına karar verilmesi;

B. Keza ve/veya alternatif olarak Müstedaaleyh No.1 ve/veya Müste-daaleyh No. 5'in yukarıda zikredilmekte olan kararında ismi geçen kişilerin ve/veya Harika Sayı'nın müşterek projesini-n kazanmış olduğu birincilik ödülünü mezkûr müstedaaleyhlerin geçersiz sayarak anılan ödülü ikincilik kazanmış olan müstedilere vermemesi suretiyle meydana gelmiş olan ihmalin tamamen yapılmaması gerektiğine; ve yapılması ihmal olunan bu eylem veya işlemin- yapılması gerektiğine, yani Mimar Harika Sayı, Mimar ismail sayı ve İnşaat Mühendisi Fatma Alçıcıoğlu'nun müşterek projesine verilmiş olan birincilik ödülünün geçersiz sayılması ve birincilik ödülünün ondan sonra gelen müstedilere verilmesi gerektiğine ka-rar verilmesi;

Müstedaaleyh No.1, 2, 3 ve 4'ün ve/veya onlara bağlı organların 17.3.1986 tarihinde müştereken ve/veya münferiden almış oldukları ve Müstedaaleyh No.1'in 125 sayılı ve 26.3.1986 tarihli yazısı ile müstedinin bilgisine gelmiş olan ve müsteda-aleyh No.5'in projelerle ilgili tüm değerlendirmelerinin geçersiz olduğunu ve diğer şeyler meyanında müstedilerin projelerinin 100,000.-TL karşılığında müstedaaleyh No.1 tarafından satın alınmasını öngören kararlarının müstedileri ilgilendirdiği oranda kıs-men ve başvuru konusu projenin hangi yöntemle ve nasıl sağlanacağının ileriki bir tarihte yapılacak bir toplantıda ele alınmasını öngören kararlarının ise tamamen hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğurmaya-cağına karar verilmesi;

Keza v-e/veya alternatif olarak Müstedaaleyh No. 1 ve/veya No.5'in ikincilik ödülünü müstedilere verme hususunda almış oldukları karara rağmen yarışma şartnamesinde öngörülmekte olan 400,000.- TL tutarında ödül miktarını Müstedaaleyhlerin ve/veya Müsteda-aleyh No-.1'in müstedilere ödemeyi ihmal etmesinin tamamen yapılmaması gereken bir ihmal olduğuna ve yapılması ihmal olunan bu eylem veya işlemin yapılması gerektiğine yani müstedilere ikincilik ödülü olan 400,000.-TL tutarında meblağın ödenmesi gerektiğine karar v-erilmesi;"

Bu başvuru ile ilgili olarak daha önce bu Mahkemede Müstediler ile Müstedaaleyhler huzurunda bir duruşma yapılmıştı. O duruşma sonunda da Mahkeme, Müstedilerin başvurularının (C) paragrafındaki taleplerini kabul ederek Müstedaaleyh No. 1, 2, 3 -ve 4'ün 14.3.1986 tarihinde aldığı ve Müsteda- aleyh No.5 Jürinin proje yarışması ile ilgili tüm değerlendirmelerini geçersiz sayan ve birinci gelen proje haricindeki diğer projelerin herbirinin 100,000TL karşılığında satın alınmasını öngören kararların Mü-stedileri ilgilendirdiği oranda kısmen, Merhum Dr. Fazıl Küçük'ün Anıttepedeki mezar ve çevre düzenle-mesinin hangi yöntemle ve nasıl sağlanacağının ileriki bir tarihte yapılacak toplantıda ele alınmasına ilişkin kararın ise tamamen hükümsüz ve etkisiz old-uğuna ve herhangi bir sonuç doğurmayacağına karar vermişti.

Mahkemenin bu hükmü ile Müstedaaleyh No.1, 2, 3 ve 4'ün 14.3.1986 tarihli kararları yukarıda belirtildiği şekilde iptal edilince, haliyle Müstedaaleyh No.5 Jürinin 21.2.1986 tarihini taşıyan yar-ışmacı Mimar Harika Sayı, Mimar İsmail Sayı ve İnşaat Mühendisi Fatma Alçıcıoğlu'nun müşterek projelerini 500,000TL'lik birinci ödüle lâyık gören kararı ile Müstedilerin projelerini 400,000TL'lik ikinci ödüle lâyık gören kararı da geçerlilik kazanmıştır.

-Başvurunun (A) ve (B) paragrafındaki taleplerden görülebileceği gibi Müstediler, yarışmacı Harika Sayı, İsmail Sayı ve Fatma Alçıcıoğlu'nun müşterek projelerini 500.000TL'sı değerindeki birinci ödüle lâyık görülen Müstedaaleyh No.5 Jürinin mezkur kararını-n iptalini ve birincilik ödülünün kendilerine verilmesini de istemekteydiler. Bu konuda da bu Mahkeme, daha önce vermiş olduğu hükümde şunları söylemişti:

"... Ancak, bu talepleri incelemeğe başlamadan önce bir hususa değinmek istiyorum. Müstediler bu t-aleplerinde de başarılı olduk- ları takdirde, Jürinin şimdi hayatiyet kazanan bu konudaki kararları Mahkeemce iptal edilecek ve adıgeçen şahıslar birinci ödülün kendi-l-erine sağladığı yarardan yoksun kalacaklardır. Kendilerini bu denli ilgilendiren bir konuda onlara da söz hakkı vermek doğal adalet ilkeleri gereğidir. Halbuki, adıgeçen şahıslar henüz bu başvuruda ilgili taraf değildirler. Bu safhada, onların da bu konuda- başvuruya ilgili taraf olarak katılıp hak ve çıkarlarını korumalarına olanak tanımak maksadıyle başvuru süresiz ertelenir.

Başvuru ve arzu ettikleri takdirde başvuruya katılıp hak ve çıkarlarını koruyabilecekleri hususunda 7 günlük bir ihbarın Yusuf Azi-z Sokak No.5 Küçük Kaymaklı adresinde bulunan Harika Sayı ile İsmail Sayı'ya ve Girne Caddesi 182/2 Lefkoşa adresinde bulunan Fatma Alçıcıoğlu'na tebliğ edilmesine, adıgeçenlerin başvuruya katılmaları halinde itiraznamelerini 10 gün zarfında dosyalamaları-na, itiraz cevap süresinin 4 gün ile sınırlandırılmasına, lâyihaların tamamlanmasını mütekip gerekli işlemeler için başvurunun Mukayyitlikçe Mahkeme huzuruna getirilmesine emir ve direktif verilir."

Mahkemenin yukarıdaki emri uyarınca Harika Sayı, İsmail- Sayı ve Fatma Alçıcıoğlu'na başvuruya katılmak isteyip istemedikleri hususunda Mukayyitlik tarafından gerekli ihbar yapılmıştır. Adıgeçen şahısların başvuruya ilgili şahıs olarak katılmaları üzerine de, bu Mahkeme başvuruyu tüm tarafların huzurunda duruşm-a için yeniden ele almıştır. Bu duruşmada Müstediler, Müstedi No.1'ı tekrar çağırıp tanık olarak dinletmişlerdir. Müstedaaleyhler ise, daha önceki duruşmada yaptıkları gibi, bu duruşmada da herhangi bir tanık çağırmayıp sadece istintakla yetinmişlerdir. İs-mail Sayı, Fatma Alçıcıoğlu ve Yücem Erönen de İlgili şahıslar namına şahadet vermişlerdir.

Müstediler, itiraznameye cevap lâyihalarında, diğer şeyler meyanında, Harika Sayı, İsmail Sayı ve Fatma Alçıcıoğlu'nun bu başvruuya lgili Şahıs olarak katılamıyac-akları ön itirazında bulunmuşlardır. Bu durumda, başvurunun esasına girmeden önce Müstedilerin ön itirazlarını değerlendirmem gerekmeketdir.

Yukarıda yapılan alıntıdan da görülebileceği gibi bu Mahkeme, belirtmiş olduğu gerekçeler ışığında Jüri tarafında-n birinci ödüle lâyık görülen Harika Sayı, İsmail ve Fatma Alçıcıoğlu'nun İlgili Şahıs olarak bu başvuruya katılmaları hususunda bir emir vermişir. Adıgeçen şahıslar da Mahkemenin bu emrine istinaden başvuruya İlgili Şahıs olarak katılmışlardır. Şimdi ise -Müstediler, bu Mahkemece verilen mezkûr emrin bazı nedenlerle hatalı olduğunu iddia ederek yine bu Mahkemeden bunun değiştirlmesini istemektedirler. Bilindiği gibi, tek yargıç tarafından verilen böyle bir emir ancak istinaf yoluyla ve üç yargıçtan oluşan Y-üksek İdare Mahkemesi tarafıdan değiştirilebilir. Halbuki, önceki duruşmada olduğu gibi, bu duruşmada da bu Mahkeme tek yargıç olarak oturmaktadır. Mahkeme tek yargıç olarak oturduğuna göre, onun bu emri istinafen değitirme yetkisi olamaz. Bu durumda ayni -Mahkemenin daha önce vermiş olduğu bir emri değiştirmesi söz konusu olacaktır. Aynı mahkemenin ise daha önce vermiş olduğu bir emri, emir hatalı olsa dahi değiştirmesine yasal olanak yoktur. Bu nedenle, bu Mahkemenin İlgili Şahıs konusunda daha önce vermiş- olduğu mezkûr emri değiştirme yetkisi bulunmamaktadır. Hal böyle olduğuna göre de, Müstedilerin bu konudaki ön itirazları daha ileri gidemez ve hata iddialarının içeriğine girilmeden bunların reddedilmesi gerekir. Sonuç olarak Müstedilerin ön itirazları r-eddolunur.

Başvurunun esasına gelince:

1. Müstediler, İlgili Şahsları 500,000TL değerindeki birinci ödüle lâyık gören Jürinin 21.2.1986 tarihli kararının aşağıda belitilen sebep ve/veya sebepler nedeniyle hatalı olduğu iddiasındadırlar. Şimdi de bunları- incelemeğe çalışaca-ğım.

A. İlgili Şahısların müşterek projelerini yarışma süresi içinde temsil etmedikleri konusu:

Müstediler, yarışma şartnamesinin 12. maddesi uyarınca yarışma süresinin 01.2.1986 tarihinde saat 12.00'de sona erdiğini, halbuki, birin-ci ödüle lâyık görülen İlgili Şahısların müşterek projelerinin bu süre sona erdikten sonra teslim edildiğini, süresi içinde verilmemiş bulunan mezkur projenin ise yarışmaya katılmamış sayılması gerektiğini iddia etmişlerdir. Diğer yandan İlgili Şahıslar, p-rojelerini yarışma süresi içinde verdiklerini savunmuşlardır. Acaba, bu konuda tarafların şahadeti nedir?

Müstedi No.1 son yapılan duruşmadaki şahadetinde, diğer şeyler meyanında, Müstedi No.2 ile hazırladıkları ortak projelerini 10.2.1986 tarihinde saat- 9.00 raddelerinde Lefkoşa'da Müstedaaleyh No.1'e ait binanın üst katında bulunan salonda görevli sekretere elden imza karşılığında teslim ettiklerini, daha sonra ise kâh salonda kâh alt katta merdivenin altında saat 12.20'ye kadar bekleyerek etrafı gözetl-ediklerini, bu saate kadar İlgili Şahısların oraya gelerek projelerini teslim ettiklerini görmediklerini, saat 12.20'de ise görevli sekreterle görüşerek kaç proje teslim aldığını sorduklarını, sekreterin o vakte kadar 6 proje teslim aldığını söylemesi üzer-ine de oradan ayrıldıklarını, daha sonra yarışmaya 8 pojenin katılmış olduğunu duyunca 2 projenin kendilerinin oradan ayrıldığı saatten sonra teslim edildiği kanısına vardığını, bu durumda İlgili şahısların projelerini saat 12.00'den sonra verdiklerini, on-ları projelerini verirlerken görmemekle beraber bundan emin olduğunu, 24.2.1986 tarihinde Müstedaaleyh No.1'e emare 7 yazıyı yazarak bu konuda şikâyette bulunduğunu, konunun Müstedaaleyh No.1 tarafından Jüriye aktarıldığını, fakat Jürinin konuyu kayda değe-r bulmayarak işlem yapmadığını söylemiştir. Müstedi No.1 daha önceki duruşmada da aynı konuda şahadet vermişti. Adıgeçen şahıs bu şahadetinde ise, son şahadetinden farklı olarak, projelerini teslimden sonra yukarıdaki salonda beklediklerini, görevli sekret-erden o zamana kadar 7 projenin teslim edilmiş olduğunu öğrendiklerini ve oradan saat 12.15'de ayrıldıklarını belritmişti.

Öte yandan İlgili Şahıslar namına şahadet veren İsmail Sayı, bu konudaki şahadetinde, diğer şeyler meyanında, ortak projelerini 10.-2.1986 tarihinde saat 11.14 ve 11.40'da olmak üzere 2 seferde getirip görevli sekretere teslim ettiklerini, teslim sırasında Harika Sayı'nın tutulan tutanağı imzaladığını, projelerini kesinlikle saat 12.00'den sonra vermediklerini, saat 12.00'den sonra get-irilen bir projenin zaten görevli sekreterce teslim alınmayacağını söylemiştir.

Yukarıdakilerden anlaşılabileceği gibi, birinci ödüle lâyık görülen İlgili Şahısların ortak projelerinin Müstedaaleyh No.1'e teslim zamanı konusunda taraflarca sunulan şahade-t birbirinden farklıdır. Müstedi No.1, İlgili Şahısların projelerini saat 12.00'den sonra teslim ettiklerini söylerken; İsmail Sayı, mezkûr projenin tamamını saat 11.40'da verdiklerinden bahsetmektedir. Şimdi de bu konudaki tüm şahadeti değerlendirerek ger-ekli bulgu ve/veya bulguları yapmağa çalışacağım.

Yarışma şartnamesinin 12. maddesi, proje yarışmasının 10.2.1986 tari-hinde saat 12.00'de sona ereceğini, yarışmaya katılacak projelerin de Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanlığına elden imza karşılığında tesl-im edileceğini hükme bağlamaktadır. Müstedaaleyh No.1 Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanlığı, 10.2.1986 tarihinde teslim aldığı projelerle ilgili olarak imzalı tutanak tanzim etmiştir. Mahkemeye itirazsız emare 15 olarak ibraz edilen bu tutanak incelendiğinde,- Müstedaaleyh No.1'in 10.2.1986 tarihinde sekreter Şenal Dağer aracılığıyla toplam 8 proje teslim aldığı görülecektir. Teslim alınan bu projelerden birincisi Müstedilere, sonuncusu da İlgili Şahıslara aittir. Emare 15 tutanakta projelerin teslim saatleri k-onusunda herhangi bir kayıt bulunmamaktadır. Bununla beraber, Müstedaaleyh No.1'in mezkûr 8 projeyi şartnamenin 12. maddesine uygun olarak yarışma süresi içinde, başka bir ifade şekliyle saat 12.00'den önce teslim almış olduğu farzedilir. Ancak Müstediler,- İlgili Şahısların projelerini saat 12.00'den sonra teslim ettikleri hususunda Müstedi No.1'in söylediklerine dayanarak bu karineyi çürütmek istemektedir. Müstedi No.1'in bu konudaki şahadetine daha önce değinmiştim. Bu şahadetten anlaşılabileceği gibi Müs-tedi No.1, İlgili Şahısları mezkûr projeyi teslim ederken bizzat görmemiştir. Bu nedenle Müstedi No.1 onların projelerini tam saat kaçta teslim ettiklerini kesinlikle söyleyebilecek durumda değildir. Anladığım kadarıyle Müstedi No.1, İlgili Şahısların proj-e teslim saatını daha ziyade sekreter Şenal Dağer''n söylediklerinden istihraç etmektedir. Ancak Müstedi No.1, sekreter Şenal Dağer''n söyledikleri hakkında da çelişkili şeyler söylemiştir. Müstedi No.1'in konu hakkındaki çelişkileri bir yana, Müstedileri-n, Müstedi No.1'in söylediklerini teyit ettirmek için Şenal Dağer'i tanık olarak çağırmaları onlardan beklenen gayet doğal bir hareketti. Bununla beraber Müstediler, son derece önemli olan bu konuda destekleyici şahadet sunmamış, bunu yapmamalarını ise mak-ûl bir nedene de dayandırmamışlardır. Söylenenler ışığında, Müstedi No.1'in bu konuda söylediklerine inanmadım. Diğer yandan İlgili Şahıslardan İsmail Sayı şahadetinde, projenin tamamının saat 11.40'da teslim edildiğini söyleyerek yukarıda belirtilen karin-eyi doğrulamıştır. İsmail Sayı'nın bu konudaki söylediklerine inanmamak için herhangi bir neden de göremedim. Belirtilen tüm bu hususlar ışığında, İlgili Şahısların ortak projelerini 10.2.1986 tarihinde saat 12.00'den önce teslim etmiş oldukları sonucuna v-ararak bu şekilde bulgu yaparım.

İlgili Şahısların birinci ödüle lâyık görülen mezkûr projelerini yarışma süresi içinde Müstedaaleyh No.1'e teslim ettikleri bulgusunu yaptıktan sonra, artık bu projenin yarışmaya katılmamış sayılması gerektiği hususunda M-üstedilerin yukarıda belirtilen iddiaları da ileri gidemez ve reddolunur.

B. İlgili Şahısların Harika Sayı ile Jüri Üyesi Necdet Turgay arasında ortaklık, iş ortaklığı olduğu konusu:

Yarışma şartnamesi incelendiğinde, bu şartnamede yarışmacı-jüri üye-si ilişkisini belirleyen herhangi bir hüküm bulunmadığı görülecektir. Bu gibi hallerde ne yapılmalıdır? Yukarıda alıntısı yapılan şartnamenin 21. maddesi, yarışma koşulları kapsamında belirlenmeyen hususların 1979 Mimarlık ve İnşaat Mühendisliği Mesleki Hi-zmet ve Denetim Tüzüğünün 20. maddesi altında yapılan Yönetmelik kuralları içinde yürütüleceğini hükme bağlamıştır. Adıgeçen Tüzüğün 20. maddesi altınada yapılan Yönetmelik ise 7.11.1980 gün ve 116 sayılı Resmi Gazetenin EK III'ünde A.E. 229 olarak yayımla-nan 1980 Mimarlık ve Mühendislik Proje Yarışmaları Yönetmeliğidir. Bu yönetmeliğin 7. maddesinin ilgili kısımları şöyledir:

"Yarışmacıların:
Jüri (Danışman, Asli ve yedek) üyelerinden herhangi birinin ortağı, yardımcısı olmaması;
.........................-...
............................

Ekip olarak yarışmaya katılacakların herhangi birinin ayrı ayrı bu koşullara uyması

Bu koşullara uymayan yarışmacıların projeleri yarışmaya katılmamış sayılırlar."

Yukarıda alıntısı yapılan bu madde uyarınca, İlgili Şah-ıslar veya bunlar-dan herhangi birisi ile jüri üyelerinden herhangi birinin ortak olmaması gerekir. Aksi halde, müşt-e-rek projeleri yarışmaya katılmamış sayılır.

Müstediler, Müstedaaleyh No.5 Jüri tarafından birinci ödüle lâyık görülen müşterek proje sahiplerinden Harika Sayı'nın Jüri Üyesi Necdet Turgay ile ortak olduğunu, bu nedenle de Jüri tarafından verilen birincil-ik ödülünün iptal edilmesi gerektiğini iddia etmişlerdir.

Yarışmacılardan Harika Sayı'nın Jüri Üyesi Necdet Turgay ile iş ilişkisi içinde olduğu İlgili Şahıslarca da kabul edilen bir olgudur. Ancak bu iş ilişkisinin mahiyeti nedir? Önce bu hususu tespit -etmem gerekmektedir.

Bu konudaki şahadete göre, tüm ilgili zamanlarda Mimar Necdet Turgay'ın Lefkoşa'da Polis Sokağında bir Mimarlık Bürosu bulunmaktadır. Bu işyerinin telefon numarası ise 75209'dur. Libya'dan Adaya dönen Mimar Harika Sayı ve eşi Mimar İ-smail Sayı, Necdet Turgay ile anlaşarak hem işyerini hem de telefonunu onunla müştereken kullanmağa başlamışlardır. Ayni işyeri ve telefonu kullanan ve içli dışlı olan bu şahıslar, aynı zamanda 5 Polis Sokağında Cyprus Environmental Enterprises Ltd. ismi a-ltında bir de şirket kurmuşlardır. İnşaat malzemesi ithalatı, pazarlaması ve inşaat işleri ile uğraşan adıgeçen Şirketin %99 hissesi Harika Sayı'ya %1 hissesi de Necdet Turgay'a aitti. Şirket direktörleri Necdet Turgay ile Harika Sayı olup, Harika Sayı ayr-ıca sekreter görevini de yürütüyordu. Necdet Turgay, yarışma sonuçlarının Jürice alınıp Müstedaaleyh No.1'e bildirilmesi ve kararlar aleyhine bazı şikâyetler yapılması sonrasına rastlayan 28.2.1986 tarihinde Şirketteki hissesini Emine Erman'a devretme yönü-ne gitmişse de, direktörlük görevine devam etmiştir.

Yukarıdaki şahadete dayanarak bütün ilgili zamanlarda yarışmacı Harika Sayı ile Jüri üyesi Necdet Turgay'ın ayni işyeri ve telefonu kullandıkları; ayrıca, inşaat malzemesi ithalat, pazarlama ve inşaat -işleri ile uğraşan Cyprus Environmental Enterprises isimli limited Şirkette hem hissedar hem de direktör oldukları sonucuna varır ve bu hususta bulgu yaparım.

Müstediler, Cyprus Environmental Enterprises Ltd. Şirketinin hissedarı olan Harika Sayı'nın ayn-i şirkette hissedar bulunan Jüri Üyesi Necdet Turgay'ın "ortağı" olduğunu iddia ederken; İlgili Şahıslar ise, adıgeçenlerin ilişkisinin Fasıl 116 Kollektif ve Komandit Şirketler ve Ticaret Ünvanları Yasası (Partnership Law) anlamında ve kapsamında bir orta-klık ilişkisi olmadığını savunmuşlardır.

Şimdi karar vermem gereken husus, 1980 Mimarlık ve Mühendislik Proje Yarışmaları Yönetmeliğinin 7(1) maddesinde geçen "ortak" sözcüğünün tefsiridir. Acaba maddede geçen "ortak" sözcüğüne Müstedilerin iddia ettikle-ri gibi basit sözlük anlamı mı verilmeli, yoksa İlgili Şahısların iddia ettikleri gibi katı, hukuki anlamı mı verilmelidir?

Tefsir kurallarına göre, bir yasa veya maddesi tefsir edilirken o yasa veya maddede yer alan sözcüklere ilkin basit sözlük anlamı -verilmesi gereklidir. Yasa veya maddede yer alan sözcüklere basit sözlük anlamı verildiği takdirde bir anlam çıkarsa veya çıkan anlam saçma ve gülünç değilse, o takdirde çıkacak anlam makûl, adil, keyfi veya uygunsuz olup olmadığına bakılmaksızın Mahkemele-r ilgili yasa veya maddeyi olduğu gibi uygulamakla sorumludurlar (gör, YİM 99/78 Teki M. Bodamyalızade ile KTFD., YİM 89/81 Ahmet Z. Bulunç ile KTFD). O halde önce "ortak" sözcüğünün basit sözlük anlamına bakmam gerekir. Türk Dil Kurumu'nun yayını olan Tür-kçe Sözlük'ün 1988 yılı baskısında, sayfa 117'de "ortak" sözcüğü şöyle tanımlanmaktadır:

"Ortak: Birlikte iş yapan, ortaklaşa yararlarla birbirine bağlı kimselerden herbiri, şerik, hissedar."

Görülebileceği gibi, "ortak" sözcüğünün basit sözlük anlamı o-ldukça geniş olup, her türlü hissedarı kapsamaktadır. Yönetmeliğin 7(a) maddesin-d-e geçen "ortak" sözcüğüne bu normal ve basit sözlük anlamı verildiğinde, bu anlamın saçma ve gülünç olacağını söylemeğe de imkân yoktur. Kaldı ki, mezkûr mad-de bir bütün olarak okunup, mad-de-de- geçen genel anlamdaki "yardımcı" sözcüğü de dikkate alındığında, yasa koyucunun "ortak" sözcüğünün bu anlamda kullanıldığı kuşkusuzdur. Eğer yasa koyucu "ortak" sözcüğüne Fasıl 116'nın hukuki ve dar anlamını vermek istemiş olsaydı, elbette ki bunu çok kol-aylıkla ve sadece birkaç sözcük ekleyerek yapabilirdi. Halbuki, yasa koyucu mezkur mad-d-eyi İlgili şahısların iddiasını yansıtır bir şekilde düzenlememiştir. Söylenenler ışığında, maddede geçen "ortak" sözcüğüne genel ve taşıdığı anlamdan başka bir anlam verilemiyeceği kanısındayım.

Yukarıda belirtilen tüm hususlar ışığında, Cyprus Environm-ental Enterprise Ltd. Şirketinde hissedar olan yarışmacı Harika Sayı'nın ayni şirketin hissedarı bulunan Jüri Üyesi Necdet Turgay'ın ortağı olduğu sonucuna varır ve bu hususta bulgu yaparım.

Yarışmacı Harika Sayı Jüri Üyesi Necdet Turgay'ın ortağı olduğ-una göre, Müstedaaleyh No.5 Jürinin mezkûr Yönetmeliğin 7(a)(e) maddesi gereğince İlgili şahısların müşterek projelerini yarışmaya katılmamış sayması ve dikkate almaması gerekirdi. Halbuki Jüri, Yönetmeliğin bu açık hükmüne rağmen İlgili Şahısların projele-rini dikkate almış, hatta değerlendirme sonucu bunu birinci ödüle de lâyık görmüştür. Müstedaaleyh No.5 Jüri bu şekilde hareket etmekle İlgili Şahısları Yönetmeliğin mezkûr müeyyidesinden muaf tutmuş, böylece iyi yönetim ilkelerine aykırı davrandığı gibi, -yetkilerini de aşmış ve kötüye kullanmıştır. Bu şartlar altında alınan bir kararın ise iptal edilmesi gerekir. Hal böyle olunca da, Müstedaaleyh No.5 Jürinin 21.2.1986 tarihinde aldığı ve İlgili Şahısların müşterek projelerini 500.00TL'sı birinci ödüle lây-ık gören kararının iptali gerekmektedir.

Yine jüri üyesi-yarışmacı ilişkisi 1980 Mimarlık ve Mühendislik Proje Yarışmaları Yönetmeliğinin 15(3) maddesinde düzenlenmiştir.

Bu madde ise aynen şöyledir:

"15. (3) Hiçbir jüri üyesi, yarışma ile jüri üyeliğ-inden başka bir biçimde ilgili olamaz. Jüri üyeleri doğrudan doğruya ya da dolaylı olarak iş ortaklığı içinde bulunamaz, ve yarışmacılarla hiçbir biçimde yarışma konusu ile ilgili düşünce alış verişinde bulunamaz."

Yukarıda alıntısı yapılan maddeden görü-lebileceği gibi, jüri üyelerinin yarışmacılar ile doğrudan doğruya ya da dolaylı olarak iş ortaklığı içinde bulunmamaları gerekir.

Daha önce yaptığım bulgu ışığında, Jüri üyesi Necdet Turgay yarışmacı Harika Sayı ile Cyprus Enviromental Enterprises Ltd.'-de iş ortaklığı içinde bulunuyordu. Bu durumda, Necdet Turgay'ın bu iş ortaklığı yüzünden Müstedaaleyh No.5 Jürinin toplantılarına katılmaması gerekirdi. Buna rağmen Necdet Turgay, Jürinin tüm toplantılarına katılmış, değerlendirme ve kararlarında oy kulla-nmıştır. Necdet Turgay, bu toplantılara katılmakla Müstedaaleyh No. 5 Jürinin oluşumunu kusurlu yapmıştır. Bu kusurlu oluşumla İlgili Şahıslar hakkında alınmış olan mezkûr kararın ise yasal ve geçerli olduğu söylenemez. Belirtilenler ışığında, Müstedaaleyh- No.5 Jüri tarafından 21.2.1986 tarihinde alınan ve İlgili Şahısların müşterek projelerini 500,000TL'sı birinci ödüle lâyık gören kararının bu nedenle de iptal edilmesi gerekir.

Yukarıda söylenenler bir yana, yerleşmiş İdare Hukuku ilkelerine göre de Müs-tedaaleyh No.5 Jürinin yansız olması gerekir. Yansız olmak için ise üyelerin yarışmacılarla yansızlıklarını etkileyebilecek veya ona gölge düşürebilecek bir ilişki içinde olmamaları gerekmeketdir. Eğer üyeler yarışmacılar ile böyle bir ilişki içinde iseler- bunların ilgili toplantı ve karara katılmamaları gerekir. Aksi halde, Jürinin yansızlığına kuşku ile bakılır ve ona vatandaşın itimadı da sarsılır. Bu meselede Jüri Üyesi Necdet Turgay'ın yarışmacı Harika Sayı ile özel dostluğu, mesleki ve ticari ilişkisi- bulunduğuna daha önce değinmiştim. Adli ihbar olarak alabildiğim kadarıyle KKTC'nin realiteleri ve küçük toplumların özellikleri nazarı itibare alındığında, Jüri üyesi Necdet Turgay'ın yukarıda belirtilen ilişkiler nedeniyle Harika Sayı'nın da katıldığı b-ir yarışmada Harika Sayı'nın lehine taraf tutma olasılığı bulunduğu kanısındayım. Bir başka deyişle, bu meselede adıgeçen üyenin yansızlığına gölge düşmüştür. Bu durumdaki bir kişi Asıl Üye olarak Jürinin toplantı ve kararına katılmakla Jürinin oluşumunu k-usurlu yapmıştır. Bu nedenle de, Jürinin İlgili Şahıslar hakkında almış olduğu mezkûr kararın bu gerekçe ile de iptal edilmesi gerekir.

C. İlgili Şahısların yarışma şartnamesi hükümlerine aykırı davrandığı ve Jüri uyarılarına uymadığı konusu:

Yarışmay-a katılan toplam 8 projeyi teker teker değerlendiren Müsteda- aleyh No.5 Jürinin İlgili Şahısların projeleri hakkındaki emare 4 değerlendirme raporu aynen şöyledir.

"Rumuz 22266

Çevre Tasarımı:

Projenin çevre tasarımında akılcı ve bilinçli bir yaklaşım -izlenmiştir. Ana yapı Anıt Mezarı ön plana çıkarılırken, dolaşım ağının ve İdari bloklar (yardımcı binaların) arazi verilerinin potansiyeli ile entegre çözümlenerek projenin yalınlaştırılması özellikle dikkat çekmiştir. Yalınlıkta işlevlerin tanımlanma end-işesinin kaybolmamış olması da ve peysaj çözümlen-mesini projenin bütününü destekler ve tamamlar nitelikte olması mimarın çözüme akılcı yaklaşımının göstergesidir. Jürinin Ana Yapı Anıt Mezar ve onun yakın çevresi arasında olumladığı diğer bulguda ana yapı-nın plastsizminin doğa entegresinde tören alanı malzeme seçimi, arazi alanı ve elde edilen doku üçlü ilişki sağlamında giderek oluşturulan mekân kavramlarındaki organik çözümlemedir. Selvilerden oluşan arka düzlem, Tören alanında yatay düzlem ve yalın plas-tik ana yapının dokusal etkisi takdir edilmiştir.


Mekân:

Projenin çözümlenmesinde kabul edilen organik yaklaşımla oluşturulan mekanlar, orantıları ve mekan kaliteleri bakımından doğru oldukları görülmüştür. Ancak lahdin doğru yönlendirilmemiş olduğu (Kı-bleye göre) izlenmiştir. Ana çözüm düşününün mekan kavramlarına yansıtıldığı izlenmiş ve plastisizm ana yapı anıt projede ve onun bağlantısı anıt mezar allesinde vurgulandığı izlenmiştir. Yardımcı binaların çözümlenmesinin aynı ruh içinde gidişi ve özellik-le nöbetçi kulelerinin yer seçiminin akılcılığı olumlanmıştır.




Anıt Mezar:

Anıt mezarın açık mekan olarak alınmasının Dr. Küçük'ün halkla topluma ve insanlığa açık kişiliği ile ilintili simgesel yaklaşım ,ayrıca yaşamı boyunca, kendisinin de tutkusu o-lmuş Ay-Yıldızın gölgesinde yaşama inancını, mimari plastisizmi yozlaştırmadan, artistik ve simgesel boyutları, bu anlamda abartmadan, ve yan öğelerle (selvilerin renk, dini ve yerel kültürümülze bağlamı) besliyerek vermiş olması olumlanmıştır.

Amaç:

Yuk-arıda değinildiği gibi şartnamede de belirtilen amaç doğrultusunda projede Dr. Fazıl Küçük'ün halkçı, insancıl, açık kişiliği mimarisi ve çevre çözümlemesinde yozlaşmaya düşmeden yansıtılabilmiştir.

İşlevsel Uyumluluk:

Yine yarışma şartnamesinde yer alan- verilerin işlevsel dağılımı ve görece boyutlandırılması olumlanmıştır.

Konstrüksiyon:

Konstrüktif açıdan, ana yapının strüktürel sisteminin bu formu ve boyutu yapılabilir kılması üzerinde kuşkular belirtmiştir. Yarışmacının önerdiği statik raporun olmay-ışı ve salt makas çözümünün sunulmuş olması, sistemin stabilitesi üzerinde tartışmalara neden olmaktadır. Ancak strüktürel tasarım ve bunu destekleyici, sistem ve malzeme seçimi ve ilgili hesaplarında tartışmaya aktarılması ve giderek formun strüktürel po-tansiyelinin araştırılarak karara bağlanması düşünülmüştür. Jüri yarışmacı tarafından ana yapıda kullanımı önerilen, mazlemenin yaşam süresinin şartnamede de dikkati çekilmiş olan uzun ömürlülük, niteliği taşımadığı kanaatindedir.

Bakımı:

Ana Yapı örtüsü-nde, önerilen yapı malzemelerinin dışında kalan ve projenin genelinde seçilmiş olan canlı ve cansız malzemelerin bakım ve yaşatımı giderlerinin en aza indirgendiği görüldü.

Jüri Önerisi:

Jüri mimari değerlerinin, dilinin ve çözümlemedeki başarısından dol-ayı 1'inci ödüle değer gösterdiği projeyi bazı tavsiyeleri şart koşarak yapılması kararını alır.
Şartlar maddeler halinde aşağıdaki gibi sıralanmıştı:
-Ana yapı anıt mezarın strüktürel sisteminin yeniden (mimari plasti-sizmi bozmamak kaydıyle) ele alınıp çözümünün kuramsal ve kuramı destekleyici hesap aşamaları ile irdelenmesini ve 14 Mart, 1986 saat 17.00'ye kadar Rapotörlere aşağıda belirtilmiş dökümanl-arla birlikte vermesi.
-1. a. Yarışmacının önereceği strüktür sisteminin emniyetli bir şekilde çalışabilirliğini, uygulanabilirliğini, (yötem önerileri ile birlikte) bunları destekler yaklaşık hesaplamalar ve kritik detay çözümlemeleri ile vermesi.
2. a. Uzun ömürlü, deforme olmı-yan ve zaman içinde konstrüktiv arızalar vermiyeceğine ikna olunabilen, malzeme seçimine yönelmesi: Bunu belirtmesi. Formun verdiği, homojen efekti sağlayıcı, bakım, tamir istemi en az, kalıcı ve doğal etkenlere en dayanıklı malzeme seçiminin özellikle ird-elenmesi.

-Jüri raporunda da belirtildiği gibi, yanlış yönlendirilmiş olan lahdin doğru, dini yönlendirmeye alınması; Ancak projenin lahid, anıt mezar, tören alanı, selvi arka düzlem ve anıt mezar allesi ilişkileri bir bütün olarak kabule dilip sözkonusu yönlendirmen-in bir bütün olarak hiç bozulmadan yapılması.

Jüri , yukarıda verilen değişik önerilerinin yarışmacı tarafından sağlanmaması halinde, projesinin uygulanma hakkını yitireceğini ve bu hakkın kayıtsız, şartsız ikincilik ödülü kazanmış projenin olacağını yarı-şmacının bilgisine getirir."

Yukarıdaki rapor incelendiğinde, Jürinin İlgili Şahısların projelerinde bazı eksiklikler ve kusurlar bulduğu görülecektir. Şimdi bu hususları, tüm şahadet ışığında incelemeğe çalışacağım.

(a) Statik raporun olmayışı.

Yuk-arıda alıntısı yapılan emare 4 Jüri değerlendirme raporunda, "Konstrüksiyon" başlığı altında "Yarışmacının önerdiği statik raporun olmayışı ve salt makas çözümün sunulmuş olması, sistemin stabilitesi üzerinde tartışmalara neden olmaktadır." denilmektedir. -Müstediler buna dayanarak İlgili Şahısların projelerine şartname gereği eklenmesi istenen raporları eklemediklerini, böylece şartnameye aykırı davrandıklarını iddia etmişlerdir. Buna karşı İlgili Şahıslar ise itiraznamelerinde, projelerine mezkûr raporları- eklediklerini savunmuşlardır. Gerçekten de, yarışma şartnamesinin daha önce alıntısı yapılan 7. maddesi yarışmacıların projelerine mimari açıklama raporu ile inşaat mühendisliği raporu eklemeleri gerektiğini hükme bağlamaktadır. İlgili Şahıslar namına şah-aet veren ve projenin mühendislik işlerini yapmış bulunan Mühendis Fatma Alçıcıoğlu bu konudaki şahadetinde, böyle bir yarışmaya ilk defa katıldığını, makas hesap ve statik çözümleri yazı yerine hesap yolu ile kendisne göre hazırlayarak projeye ekeldiğini -söylemiştir. Fatma Alçıcıoğlu'nun bu samimi şahadetinden, İlgili Şahısların projelerine inşaat mühendisliği ile ilgili bir statik rapor ekledikleri, ancak bunu alışılmış şekilde şartnamede istenen kapsam ve düzeyde bir statik rapor olmadığı kanısındayım ve- bu şekide bulgu yaparım. Nitekim Jüri de, İlgili Şahısların projelerine ekledikleri ve salt makas çözüm içeren bu rapordan tüm sistemin ayakta durup duramıyacağı hususunu kesinlikle saptayamamıştır.

Kullanılması önerilen malzeme:

Daha önce de belirtil-diği gibi, bu proje yarışmasının konusu Merhum Dr. Fazıl Küçük'e anıtsal bir mezarın oluşturulmasıdır. Bilindiği gibi anıtsal eser, uzun ömürlü olmalıdır ki İlgili kişi gelecek kuşaklarca tarih boyunca anılabilsin. Nitekim bu husus, yarışma programında da -açıkça vurgulanarak yarışmacılar bu konuda uyarılmışlardır. Anıtların bu özelliği nedeniyle de, anıt yapımında uzun ömürlü malzeme kullanılması şarttır. Fatma Alçıcıoğlu'nun şahadetine göre, İlgili Şahıslar müşterek projelerinde malzeme olarak çelik panell-er ile çelik konstrüksiyon kullanma yönüne gitmişlerdir. Ancak emare 4 rapordan anlaşıl-dığına göre İlgili Şahıslarca önerilen bu malzeme, zaman içinde konstrüktif arızalar vererek deforme olmakta, dolayısıyle anıtsal eserler için gerekli uzun ömürlülük ni-teliğine sahip bulunmamaktadır. İlgili Şahıslar tarafından tanık olarak çağrılan Jüri Başkan Yardımcısı Yücem Erönen de şahadetinde, anıtsal eserlede malzeme olarak genelde betonarme kullanılmakta olduğunu söyleyerek, Jürinin mezkûr raporunu doğrulamıştır.- Tüm bu söylenenler ışığında İlgili Şahıs-lar, projelerinde bakım ve tamir istemi en az, kalıcı ve doğal etkenlere en dayanıklı malzemeyi seçmemişler, böylece Müstedilerin de iddia ettikleri gibi, yarışma programına ve dolayısıyle yarışma şartnamesine aykı-rı hareket etmişlerdir. Bu hususta bulgu yaparım.

Lahdin yanlış yönlendirildiği:

Yarışma şartnamesi incelendiğinde, orada lâhdin yönü hususunda sarih herhangi bir hüküm bulunmadığı anlaşılacaktır. Ancak, yarışma şartnamesinin yukarıda çıkarılan 13. mad-desi vardır. Bu madde yarışmacılara Jüriye yarışma hakkına teknik sorular sorabilmelerini, Jürinin de bunları cevaplandırarak soruların cevaplarını şartname alıp adres bırakan bütün yarışmacılara taahhütlü olarak gönderilmesini hükme bağlamaktadır. Nitekim-, bazı yarışmacılar mezar konusunda Jüriye bazı sorular yöneltmişlerdir. Jüri ise verdiği cevapta, dini vecibelere göre mezarın Kuzeydoğu-Güneybatı istikametinde olacağını ve bu istikametin değiştirilemiyeceğini belirtmiştir. İlgili Şahıslar tanığı Jüri Ba-şkanı Yardımcısı Yücem Erönen'in şahadetine göre de, yarışmacıların şartnamenin bir parçası olan bu soru ve cevaplara uymaları gerekmektedir. Emare 4 rapor incelendiğinde, İlgili Şahısların projelerinde lâhdi, soru ve cevaplarda belirtilen yönde yönledirme-dikleri anlaşılmaktadır. İlgili Şahıslar namına şahadet veren İsmail Sayı da bu hususu kabul etmektedir. Söylenenler ışığında, İlgili Şahısların soru ve cevaplara, dolayısıyle şartnameye aykırı olarak projelerinde lâhdi yanlış yönlendirdikleri sonucuna var-arak bu hususta bulgu yaparım.

İsmail Sayı şahadetinde, bu soru ve cevapların kendilerine ulaşmadığını belirtmiş ve lâhit hususunda kendilerini mazur göstermek istemiştir. Halbuki tanıkları Yücem Erönen, soru ve cevapların diğer yarışmacılar gibi onlara -da gönderildiğini, gerçekte İlgili Şahıslarda soru ve cevapların kendilerne gönderil-mediği hususunda şikâyet de alınmadığını söyleyerek İsmail Sayı'nın bu husustaki şahadetini tekzip etmiştir. Bu konuda Yücem Erönen'in söylediklerine inanır ve mezkûr soru- ve cevapların diğer yarışmacılar gibi İlgili Şahıslara da ulaştırıldığı bulgusunu yaparım.

Müstediler, İlgili Şahısların projelerinde görülen ve yukarıda (a), (b) ve (c) başlıkları altında açıklanan kusurların esasa ilişkin kusurlar olduklarını, bu kusu-rlar nedeniyle de mezkûr projenin Jüri tarafından yarışma dışı bırakılması gerektiğini, buna rağmen Jürinin bu projeyi değerlendirerek birnci ödüle lâyık gördüğünü, mevcut kusurların düzeltilmesi için ise İlgili Şahıslara süre tanıdığını, tüm bu yapılanlar-ın hatalı olduğunu iddia etmişlerdir. Diğer yandan İlgili Şahıslar, mezkûr kusurların basit, önemsiz ve işlemin esasını etkilemeyen kusurlar oldukları, bu nedenle Jürinin projelerini değerlendirebileceği gibi kusurların düzeltilmesi için kendilerine süre d-e tanıyabileceğini, nitekim Jürinin de kendilerine böyle bir süre tanıdığını, tanınan bu süre içinde ise gerekli düzeltmeleri yaptıklarını savunmuşlardır.

Şimdi karar vermem gereken husus, yukarıda belirtilen kusurların esasa ilişkin kusurlar olup olmadı-ğıdır.

Yarışma programı ve yarışma şartnamesi, proje yarışmasının ana şartlarını belirleyen resmi belgelerdir. Kaideten, yarışmacıların bu şartlara harfiyen uymaları gerekir. Buna rağmen, İlgili Şahıslar tarafından sunulan mezkûr proje teslim esnasında k-usurlu olup yarışma şartlarına uymamaktaydı. projede bu kusurlar olduğu sürece Müstedaaleyh No.5 Jürinin mezkûr projeyi tam ve sağlıklı olarak değerlendirmesi imkânsızdır. Nitekim Jüri de, projedeki bu kusurlar nedeniyle İlgili Şahısların projelerinin ayak-ta durup duramıyacağını dahi saptayamamıştır. Jüri kararı için bu denli önemli olan bu kusurların esasa ilişkin kusurlar olduğu kanısındayım ve bu hususta bulgu yaparım.

Yukarıda vardığım bu olgular ışığında, Müstedaaleyh No.5 Jürinin İlgili Şahısların me-zkûr projelerini yarışma dışı bırakması gerekirdi. Halbuki Jüri, İlgili Şahısların projelerine bu müeyyideyi uygulamamış ve kusurlara rağmen projeyi değerlendirme yönüne gitmiştir. Sonuçta da bu projeyi birinci ödüle lâyık görerek esasa ilişkin olan mezkûr- kusurların İlgili Şahıslarca daha sonra giderilmesini istemiştir. Müstedaaleyh No.5 Jüri bu şekilde hareket etmekle Anayasanın 8. maddesinde öngörülen eşit muamelede bulunma ve ayrıcalık yapmama ilkesini çiğnediği gibi, yetkilerini aşmış ve kötüye de kull-anmıştır. Söylenenler ışığında, Jürinin İlgili Şahıslar hakkında almış olduğu 21.2.1986 tarihli mezkûr kararın bu sebepten de iptal edilmesi gerekir.

Bu kısma son vermeden önce bir hususa daha değinmek isterim. Şahadete göre, İlgili Şahıslar Jüri tarafın-dan düzeltilmesi istenen kusurlar hakkında bazı çalışmalar yapmışlar, hatta bunları 14.3.1986 tarihinde Jüriye sunmak da istemişlerdir. Ancak o sıralarda Jüri hakkında bazı kararlar alındığı için Jüri, İlgili Şahıslar tarafından yapılanları değerlendirmemi-ştir.

II. Müstediler başvurunun (B) paragrafında da, Müstedaaleyh No.5 Jürinin İlgili Şahıslara vermiş olduğu birincilik ödülünü geçersiz sayıp birinciliği kendilerine vermemekle bir ihmalde bulunduğunu, bu ihmalin yapılmaması gerketiğini de iddia etmişl-erdir.

1980 Mimarlık ve Mühendislk Proje Yarışmaları Yönetmeliğinin 30. maddesi aynen şöyledir:

"30. Ödül (derece ve mansiyon) kazananlara, satın alınanlar jürice kimliklerinin belirlenmesi yoluyla onurlandırılan yarışmacılar tutanağa geçtikten sonra,- bu yarışmacıların kimlik zarfları açılır ve isimleri bir tutanak ile saptanır. Zarflar açıldığında, ödül alan yarışma-cılarda yarışmaya girme hakkı olmayan çıkarsa aldığı ödül geçersiz sayılır. Bu ödül ondan sonra gelen yarışmacıya verilir. Ayni yarışmada- ayni kişi veya ayni kişi ile birlikte yarışmaya katılanlar birden çok ödül alamazlar. Jüri tutanağı üyelerce imzalandıktan iki kopyası jüri başkanı eliyle yarışmayı çıkaran kuruma verilir. Jüri kararlarına itiraz edilemez. Verilen karar kesindir."

Yukar-ıda yapılan alıntıdan görülebileceği gibi, Jüri değerlendirmelerini yapıp ödül alanları tespit ettikten sonra kimlik zarflarını açar, Kimlik zarfları açıldığında ödül alan yarışmacılarda yarışmaya girme hakkı olmayan çıkarsa, o zaman jüri verdiği ödülü geç-ersiz sayarak bu ödülü ondan sonra gelen yarışmacıya verir.

Bu proje yarışmasında da Müstedaaleyh No.5 Jüri, yarışmaya katılan 8 porjeyi teker teker değerlendirmiş ve doğru olduğuna inandığı bir kararla da 22266 rumuzlu projeyi birinci ödüle lâyık görmüş-tür. Müteakiben de, kimlik zarflarının açılmasına geçilmiştir. Kimlik zarfları açıldığında, 22266 rumuzlu bu projenin yarışmacı Harika Sayı, İsmail Sayı ve Fatma Alçıcıoğlu'na ait olduğu saptanmıştır. Ancak, o esanda adıgeçen yarışmacıların veya bunlardan -herhangi birinin yarışmaya girme hakkı bulunmadığına dair Jüri önünde ne bir iddia, ne de en küçük bir bilgi vardı. Ortada adıgeçen şahısların yarışmaya girme hakkı bulunmadığı hususunda herhangi birşey olmadığına göre, Jürinin onları yarışma dışı bırakmas-ı da bahis konusu olamazdı. Nitekim Müstedaaleyh No.5 Jüri de, adıgeçenleri yarışma dışı bırakmayarak birincilik ödülünün onlara verilmesine karar vermiştir. Yerleşmiş İdare Hukuku ilkelerine ve içtihat kararlarına göre, ortada verilmiş bir idari karar old-uğunda, artık idarenin ihmalinden bahsetmek mümkün değildir. Az önce belirttiğim gibi, bu meselede birincilik ödülü konusunda Müstedaaleyh No.5 Jürinin 21.2.1986 tarihli mezkûr kararı vardır. ortada bu karar olduğuna göre, aynı yarışmaya katılarak ikinci o-lan Müstedilere birinci ödülün verilmemiş olması onlarla ilgili bir ihmal yapıldığı anlamına gelmez.

Yukarıda belirtilenler ışığında, Müstedilere başvurunun (B) paragrafında talep ettikleri emrin verilmesine olanak yoktur. Bu nedenle, bu talebin reddedil--mesi gerekir.

III Müstediler başvurunun (D) paragrafında da, Müstedaaleyh No.5 Jüri tarafından ikinci ödüle lâyık görülmelerine rağmen 400,000TL'sı tutarındaki ödülünün Müstedaaleyh No.1 tarafından kendilerine ödenmediğini, bunun yapılmaması gereken bi-r ihmal olduğunu iddia etmişlerdir.

Gerçekten de Müstediler, Müstedaaleyh No.5 Jürinin 21.2.1986 tarihli kararı ile 400,000TL'sı tutarındaki ikinci ödüle lâyık görülmüşlerdir. Bu husus Jüri Başkanının 21.2.1986 tarihli emare 6 yazısı ile yarışmayı çıkara-n Müstedaaleyh No. 1'e de bildirilmiştir. Yarışma şartnamesinin II. maddesine göre, ödüllerin en geç bir ay sonunda yarışmacılara net olarak ödenmesi gerekir. Bu durumda, Müsetdaaleyh No.1'in mezkûr meblağı en geç bir ay sonunda Müstedilere ödemesi gerekir-di. Ancak Müstedaaleyh No.1, 400,000TL'sını henüz Müstedilere ödememiştir. Belirtilenler ışığında, Müstedaaleyh No.1 yarışma şartnamesinin II. maddesi uyarınca Müstedilere ödenmesi gereken 400,00TL'sı ödülü ödememek suretiyle bir ihmalde bulunmuştur. Bu du-rumda, Müstedilerin başvurusunun (D) paragrafındaki talebinin kabul edilmesi gerekir.

Sonuç olarak, yukarıda belirtilen sebep ve/veya sebepler ışığında:

I. Başvurunun (A) paragrafındaki talep kabul edilerek Müstedaaleyh No.5 Jürinin 21.1.1986 tarihind-e almış olduğu ve İlgili Şahısların müşterek projelerini 500,00TL'sı değerindeki birinci ödüle lâyık gören kararının tamamen hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğurmayacağına karar verilir.

II. Başvurunun (B) paragrafınaki ihmal ile ilgi-li talep reddolunur.

III. Başvurunun (D) paragrafındaki talep kabul edilerek Müstedaaleyh No.5 Jüri tarafından ikinci ödüle lâyık görülen Müstedilere ikincilik ödülü olan 400,000TL'sının Müstedaaleyh No.1 tarafından ödenme-mesinin tamamen yapılmaması gere-ktiğine ve yapılması ihmal olunan bu eylemin yapılması gerektiğine karar verilir.

IV. Meselenin tüm ahval ve şeraiti nazarı itibare alınarak masraf husu-sunda herhangi bir emir verilmez.

(Celâl Karabacak)
- Yargıç
28 Mayıs 1991


-















-


473



-


Full & Egal Universal Law Academy