Yüksek İdare Mahkemesi Numara 72/2008 Dava No 48/2009 Karar Tarihi 18.12.2009
Numara: 72/2008
Dava No: 48/2009
Taraflar: Mustafa Cankat ile Sosyal Sigortalar Dairesi arasında
Konu: Yaşlılık aylığın kesilmesi - Meşru menfaat
Mahkeme: YİM
Karar Tarihi: 18.12.2009

-D.48/09 YİM:72/08

Yüksek İdare Mahkemesinde
Anayasanın 152.Maddesi Hakkında.

Mahkeme Heyeti:Necmettin Bostancı,Talât D.Refiker,Narin F.Şefik.


Davacı:Mustafa Cankat, Toprak Ürünleri Kurumu, Yenişehir - Lefkoşa
-

- ile -


Davalı:KKTC Sosyal Sigortalar Dairesi vasıtasıyla KKTC
Başavcılığı - Lefkoşa


A r a s ı n d a.

Davacı namına: Avukat Özgü Özyiğit
Davalı namına: Başsavcı Yardımcı Muavini Behiç Öztürk.

---------------

K A R A R

Necmett-in Bostancı: Davacı, Davalı aleyhine ikâme ettiği dava ile aşağıdaki şekilde talepte bulunmuştur:

"A- Davacının Davalıdan almakta olduğu yaşlılık/emeklilik
aylığının kesilmesinin yasal olduğu ve/veya Davacının Kamu Görevlileri Yasası tahtında d-oldurduğu tercih formunun yazılı feragat (Yaşlılık aylığından feragat) niteliğinde olduğuna dair Davalının almış olduğu karar ve/veya işleminin tamamen hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğurmayacağına ve/veya yoklukla malul olduğuna dair -karar verilmesi;

B- Davacının Davalı tarafından ödenmeyen yaşlılık aylıklarının ödenmesi hususunda yapmış olduğu 10.3.2008 tarihli yazılı müracaatının Davalı tarafından reddedilmesi ve/veya Davacının Davalıdan almakta olduğu yaşlılık/emeklilik aylığ-ının kesilmesinin yasal olduğu ve/veya Davacının Kamu Görevlileri Yasası tahtında doldurduğu tercih formunun yazılı feragat (Yaşlılık aylığından feragat)niteliğinde olduğuna dair Davalının almış olduğu karar ve/veya işleminin tamamen hükümsüz ve etkisiz ol-duğuna ve herhangi bir sonuç doğurmayacağına dair karar verilmesi;

C- Davacının Davalı kurumdan almakta olduğu yaşlılık/emeklilik aylığının kesilmesi ve/veya durdurulması ve/veya Davacıya ödenmemesine dair Davalıya ait karar ve/veya kararların ve/ve-ya işlem ve/veya işlemlerin tamamen hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve/veya Davalının Davacıya emeklilik/yaşlılık aylığını ödemeyi ihmal etmesinin yapılmaması gereken bir ihmal olduğuna dair Mahkeme kararı;

D- Muhterem Mahkemenin uygun göreceği başka h-erhangi bir emir ve/veya çare;

E- İşbu dava masrafları."

Davalı, Davacının talep takririne karşılık ön itiraz da içeren müdafaa takriri sunmuş ve Davacının davasının reddini talep etmiştir.

Davacı, Davalının müdafaa takririne karşılık müdafaaya ce-vap takriri dosyalayarak kendi talep takririndeki iddialarda ısrar etmiştir.

Davanın duruşmasına başlanmış, bu amaçla taraflar müştereken evraklardan oluşan toplam 5 adet emare sunmuşlardır. Emarelerin ibrazından sonra Davalı adına bulunan Savcı müdafaa t-akririnde öne sürdükleri ön itirazların öncelikle görüşülmesini talep etmiş, Davacı Avukatının talebe katılması ve Mahkememizin de uygun görmesi ve bu yönde karar verilmesi üzerine Davalının ön itirazları öncelikle dinlenmiştir. Davalının müdafaa takrirind-eki ön itirazları aynen şöyledir:

"1- Davalı, 72/2006 sayılı Kamu Görevlileri Değişiklik Yasasının Geçici 1'nci maddesi tahtında 22 Ocak 2007 tarihli Tercih Formu tahtında tercihini çalışmaya devam edip, yaşlılık aylığını bırakma yönünde kullanan ve bu te-rcihini yazılı olarak davalıya ve/veya işverenine bildiren, davacının işbu davasının dava sebebinden ve meşru menfaat unsurundan yoksun olduğunu iddia eder ve işbu davasının iptidaen reddini talep eder.

2- Yukarıdaki ön itirazına halel gelmeksizin d-avalı yine iddia eder ki, davacının çalışmaya devam edip yaşlılık aylığını bırakmayı kabul ettiğine dair tercihi ve/veya beyanı işbu davadaki talepleri açısından Estoppel teşkil ettiği cihetle davacının işbu davasının daha ileriye gitmeden iptidaen red ve -iptal edilmesi gerekir ve davalı bu doğrultuda emir verilmesini talep eder.


Ön itirazların duruşması amacı ile Davacı kendisi şahadet vermiş, ayrıca 1 tanık dinletmiş Mahkemeye hitapta bulunmuştur. Davalı adına bulunan Savcı ise sadece Mahkemeye hitapla -yetinmiştir.

Dava ile ilgili layihalar, Emareler, tarafların Mahkemeye yaptıkları beyan ve hitaplar ve huzurumuzdaki şahadet ışığında dava ile ilgili olguları aşağıdaki şekilde özetlemek mümkündür:

Davacı, davaya konu zamanlarda ve davanın görüldüğü za-manlarda, Toprak Ürünleri Kurumu'nda çalışmakta olan, Davalı nezdinde sigortalı bir kişidir. 26.12.2006 tarihinde Kamu Görevlileri Yasası'nda bir değişiklik yapılmıştır. 72/06 sayılı Kamu Görevlileri (Değişiklik No:3)Yasası olarak adlandırılan konu tadil y-asasının 6. maddesinin (2.) fıkrası tefsir maddesine göre "işçi" bu yasadaki hizmet sınıfları dışında kalan görevleri yerine getiren ve Emeklilik Yasası ve Kıbrıs Türk Sosyal Sigortalar Yasası'nın ilgili maddelerinde aksine bir kural bulunup bulunmadığına -bakılmaksızın herhangi bir sosyal güvenlik kurumundan emeklilik ve yaşlılık aylığı çekmeyen kişi, olarak tanımlanmaktadır. 72/06 sayılı yasanın geçici 1. maddesine göre söz konusu değişiklik yasasının yürürlüğe girdiği tarihte işçi statüsünde bulunup da he-rhangi bir sosyal güvenlik kurumundan emeklilik maaşı veya yaşlılık aylığı alanlar ya yaşlılık veya emeklilik aylığını alıp işten ayrılabilir veya çalışmaya devam edip emeklilik veya yaşlılık aylığını bırakmaktan yana tercih kullanabilir. Söz konusu tercih-ler, Emeklilik veya Sosyal Sigortalar Yasasının ilgili maddelerinde aksine kural bulunup bulunmadığına bakılmaksızın uygulanır. Tercihler, 30 gün içerisinde Daire Müdürüne yazılı olarak verilir. Kişi tercihini yaşlılık veya emeklilik aylığını bırakmaktan y-ana kullanırsa, tercih süresi için ön görülen 30 günden sonraki 30 günün dolduğu ay sonu itibarı ile aylığı durdurulur. Tercihini işinden ayrılma şeklinde kullananlar ise tercih için ön görülen 30 gün dışındaki 5 ayın hitamında görevden ayrılır. Davacı 18.-1.2007 tarihinde çalışmakta olduğu Toprak Ürünleri Kurumu'na bir yazı yazarak 72/06 sayılı Kamu Görevlileri (Değişiklik) Yasasının geçici
1.maddesinin 1,2,3 ve 4. bendleri tahtındaki yasal hakkı
saklı kalmak koşulu ile kendi ifadesi ile "tüm sosyal güvenl-ik haklarını ve/veya yürürlükteki Kıbrıs Türk Sosyal Sigortalar Yasası ve/veya Emeklilik Yasasındaki haklarına ve/veya emeklilik ve/veya yaşlılık ve/veya benzeri haklarına halel gelmeksizin" çalışmaya devam etmek istediğini belirtmiştir. Bu yazıdan sonra 2-2.1.2007 tarihli bir tercih formu imzalayan Davacı, sair şeyler yanında 72/06 sayılı yasaya uygun olarak çalışmaya devam edip yaşlılık aylığını bırakmayı kabul ettiğini beyan etti. 10.3.2008 tarihinde ise Davacı Davalıya başvurarak feragatname vermediği ha-lde emeklilik aylığının kesildiğini, bunun hukuka uygun olmadığını beyan ederek geriye dönük olarak aylıklarının ödenmesini talep etti. Talebi, Davalı tarafından 24.3.2008 tarihli yazı ile reddedildi. Davacı, bahse konu red kararı üzerine işbu davayı dosya-ladı.

Olgulardan görüleceği gibi Davacı 72/06 sayılı yasanın yürürlüğe girdiği tarihte işçi statüsünde bir kişiydi. Bu nedenle 72/06 sayılı yasanın geçici 1. maddesinin kurallarına tabii idi. Konu maddenin içeriğine yukarıda temas etmiştik.

Davacının s-unduğu 18.1.2007 ve 22.1.2007 tarihli belgeler Emare 2 olarak Mahkemeye sunulmuştur. Belgelerin içeriğine de yukarda temas etmiştik. Davacı önce tüm hakları saklı kalarak hem yaşlılık aylığını almak ve hem de çalışmak istediğini belirtmiş, 22.1.2007 tarihl-i yazısında ise yasanın kendisine verdiği tercih hakkını kullanarak çalışmaya devam edeceğini ve yaşlılık aylığını bırakacağını beyan etmiştir. Davacının bu konudaki iddiası özetle şöyledir:

Kendisi hem çalışmak hem de Sosyal Sigortalardan yaşlılık aylığ-ı almak arzusunda idi. Yasanın hükmüne karşı olduğu için sendikanın Avukatlarının hazırladığı Emare 2'nin 1. sayfasındaki belgeyi imzaladı ve çalıştığı kuruma verdi. Ancak kabul edilmedi. Davacıya göre bu belge tercih formudur. Arşivde görevli memurlar, ba-hsi geçen formun tercih formu olmadığını beyan ederek formu almadılar. Devletin hazırladığını söyledikleri 2. sayfadaki tercih formunu imzalaması gerektiğini, imzalamazsa 6 ay sonra işten duracağını söylediler. 1. dilekçeyi alabilmeleri için 2.'yi
de imza-laması ve vermesi gerektiğini söylediler. Bunun üzerine ikisini birden verdi. Mecbur ettikleri için böyle davrandı.

İki evrağın 18.1.2007 tarihinde birlikte verildiği, Toprak Ürünleri Kurumu'nda arşivde görevli Gülay Çakartaş'ın şahadeti ile teyit edilm-iştir.

Davacının hukuki argümanlarına gelince; dava, Sosyal Sigortalar Dairesi'nin bir işlemine dayanır. Yapılan işlem, 16/76 sayılı Sosyal Sigortalar Yasası'na uygun değildir. Bu özel bir yasadır. 7/79 sayılı yasanın bunun önüne geçmesi hukuken mümkü-n değildir. Davacının gerçek iradesini yansıtan yazı 1. yazıdır. Buna göre Davacının iradesi, yaşlılık aylığını alarak işine devam etmesi yönündedir. Yasa, bu şekilde bir formu imzalayacaksın, demiyor. Çalışmak istiyor musun? Emeklilik aylığı almak istiyor- musun? Yönünde dilekçe yapacaksın diyor. Sosyal Sigortalar Yasası madde 64, bir kişinin aylığının nasıl kesileceğini söyler. O da yazılı feragatın bulunmasıdır. Bu davada, Emarelerde yazılı feragat yoktur. 2. yazı Sosyal Sigortalar Dairesi'ne hitaben yazı-lmıştır.

Davalının iddiaları, Davacı Emare 2'de görülen
2. yazıyı, yani tercih yazısını 72/06 sayılı yasa uyarınca verdi. Çalışmayı tercih ettiği için yaşlılık aylığı kesildi.

Emare 2'deki tercih formunu Davacı kendi iradesi ile sunmuştur. Böyle bir i-radesi olduğu için davada meşru menfaatinden bahsedilemez.

72/06 sayılı yasadan daha sonra çıkan 98/07 sayılı Emeklilik (Değişiklik) Yasası da Davacının yaşlılık aylığı almasına engeldir. 98/07'ye göre kişi tercih kullanmış olsun, olmasın aylığı durdurul-ur. Bu madde de Davacının meşru menfaatini ortadan kaldırır. Ayrıca Davacı, Ocak 2007'de verdiği dilekçe üzerine yaşlılık aylığının Davalı tarafından kesilmesi kararına karşı dava açmadı.

Yukarıda belirtilenlerden görüleceği gibi Davacının iddiası, veril-en feragatın 16/76 sayılı Sosyal Sigortalar Yasası madde 64'e uygun olmadığı yönündedir. Davacıya göre feragat, konu 64. maddeye uygun olmadığı için geçerli bir feragat değildir.

16/76 sayılı Sosyal Sigortalar Yasası'nın 64. maddesinin feragat için ön gö-rdüğü, feragatın yazılı olmasıdır. Yasa, bunun haricinde bir şekil ve usul öngörmemektedir. Davacının verdiği feragat da yazılı bir feragattır. Feragatın Toprak Ürünleri Kurumu'na verilmiş olması, onun niteliğini değiştirmemektedir. Neticede verilen yazın-ın muhatabı Sosyal Sigortalar Dairesi'dir. Bu konuda kurumlar arasında koordinasyonu önleyen bir düzenleme olmadığı gibi, koordinasyon olmadığı yönünde bir iddia da yoktur. Feragatın 72/06 sayılı yasaya dayanarak yapılmış olması da niteliğini değiştirmemek-tedir. Çünkü 72/06 sayılı yasanın geçici
1.maddesinde "Bu (Değişiklik) Yasasının yürürlüğe girdiği tarihte işçi statüsünde bulunup herhangi bir sosyal güvenlik kurumundan emeklilik maaşı/yaşlılık aylığı alanlar; emeklilik maaşı/yaşlılık aylığı alıp işten -ayrılmak veya çalışmaya devam edip emeklilik maaşını/yaşlılık aylığını bırakmaktan yana tercihlerini kullanırlar ve bu tercihler Emeklilik Yasası ve Kıbrıs Türk Sosyal Sigortalar Yasasının ilgili maddelerinde aksine kural bulunup bulunmadığına bakılmaksızı-n uygulanır"
denmektedir. Bu yasal düzenleme olduğu sürece o tarihte halen çalışmakta olan kişilerle ilgili Sosyal Sigortalar Yasası'nın 64.maddesi uygulama alanı bulmamaktadır. Davacı hem çalışmak hem de yaşlılık aylığını almak istemiştir. Nitekim Emare 2-'de
1.belge bu yöndedir. Zorlandığı için Emare 2'deki 2. belgeyi imzaladığını söylemektedir. Yasal düzenlemenin gereğini yerine getirmek için yapılan davranış, zorlanma veya zorlama olarak algılanamaz. Çünkü yasanın düzenlemesine göre ya yaşlılık aylığını- bırakacak, ya da yaşlılık aylığını almaya devam edecek ancak 6 ay sonra işten duracaktı. Yasa yürürlükte olduğu sürece idarenin yasanın öngördüğü dışında bir uygulama yapma olanağı yoktu.

Daha sonra yürürlüğe giren emeklilik yasasını tadil eden 98/07 sa-yılı yasa da aynı kuralı tekrarlamakta ve kişinin yaşlılık aylığı aldığı kurumun yasasındaki kurallara bakılmaksızın yaşlılık aylığının durdurulacağından bahsetmektedir. Ayrıca aynı yasanın geçici 1. maddesinde de tercihin çalışmaktan yana veya ayrılmaktan- yana olabileceği belirtildikten sonra bunlarla ilgili süreler düzenlenmektedir. Sosyal Sigortalar Yasası'nın 64.maddesini tadil eden 29/07 sayılı yasa, feragat eden sigortalıların yaşlılık aylıklarının durdurulacağını ve durdurulduğu sürede de hiçbir şeki-lde ödenmeyeceğini öngörmektedir.

Gerek 72/06 gerek 98/07 gerekse 29/07 sayılı yasalar, Davalının Davacıya yaşlılık aylığı ödenmesine engel olduğu gibi kendi iradesi de yaşlılık aylığını bırakmaktan yana olmuştur. Bu açıdan davada Davacının meşru menfaat-inden bahsedilemez.

Öte yandan Davacının yaşlılık aylığı Ocak 2007'de Davalı tarafından kesilmiştir. Davacı, yaşlılık aylığının kesilme kararı ve/veya işlemine karşı süresi içerisinde dava açmış değildir. Sözkonusu kesme kararı ve/veya işlemi geri alınma-dığı ve yürürlükte olduğu sürece Davalının Davacıya yaşlılık aylığı ödemesi kanunen mümkün değildir. Bu yönden de Davacının bu davada bir meşru menfaatı yoktur.

Yukarıda belirtilenler ışığında, Davacı davasında başarılı olamamıştır. Bu nedenle Davalının -ön itirazları kabul edilir. Dava ret ve iptal edilir.

Dava masraflarından Davacı sorumlu olacaktır.



Necmettin Bostancı Talât D.Refiker Narin F.Şefik
Yargıç Yargıç Yargıç



18 Aralık, 2009



8
-





Full & Egal Universal Law Academy