Yüksek İdare Mahkemesi Numara 72/1987 Dava No 60/1989 Karar Tarihi 14.12.1989
Numara: 72/1987
Dava No: 60/1989
Taraflar: İsmet Üstüner ile Maliye ve Gümrükler Bakanlığı
Konu: Tasdik memuru atanma talebi
Mahkeme: YİM
Karar Tarihi: 14.12.1989

-D.60/89 YİM 72/87

Yüksek İdare Mahkemesi Olarak Oturum Yapan
Yüksek Mahkemede
Yargıç Taner Erginel Huzurunda
Anayasanın 152. Maddesi hakkında.

Müstedi: İsmet Üstüner, Şehzade -İşhanı, Namık Kemal Meydanı, Mağusa
-ile-
Müstedaaleyh: Maliye ve Gümrükler Bakanlığı vas. KKTC Başsavcılığı,
Lefkoşa.
A r a s ı n d a.

Müstedi namına: İsmet Üstüner
Müstedaaleyh namına: Mustaf-a Arıkan



Yasa Maddesi: Fasıl 39 Tasdik Memurları Yasası.

İstemin Özeti: Müstediyi Mağusa bölgesi için tasdik memuru atamayı redde- den Müstedaaleyh kararının iptali talebi.

OLAY: Müstedi, Mağusa bölgesi için tasik memuru olarak tayin edilmek üzere M-üstedaaleyhe başvurdu. Müstedinin bu müracaatı henüz sonuçlanma- dan, Resmi Gazetede yayınlanan bir kararla Bakanlar Kurulu ilgili kişiyi tasdik memuru olarak atadı. Bir süre sonra da Müstediye red yanıtı verildi. Bu karar ve verilen yanıta karşı işbu başv-uru dosyalandı.

SONUÇ: Fasıl 39'un iddia edildiği gibi ihtiyaçla sınırlı olmayan bir atanma hakkı tanıdığı görüşüne katılmıyorum. Bu kanıya vardıktan sonra Müstedi leyhine karar verebilmek için Müstedinin çalıştığı bölgede daha fazla tasdik memuruna ihtiy-aç olduğu bulgusuna varmam gerekir. Müstedi bu nokta üzerinde şahadet ibraz etmemiştir.
Başvuru reddolunur.



H Ü K Ü M

Müstedi İsmet Üstüner, Ekonomi ve Maliye Bakanlığına 13.11.1986 tarihli bir yazı gönderer-ek Mağusa bö-lgesi için tasdik memuru atanmayı talep etti. Müstedi bu müracaatına yanıt beklerken Arif Karantinacıoğlu isimli başka bir kişi tasdik memuru olarak atandı ve daha sonra Müstedinin müracaatı reddedildi. Müstedi bu kararlara karşı önümüzdeki başvuruyu dosya-layarak kararların iptalini talep etmektedir.

Müstedinin Ekonomi ve Maliye Bakanlığına gönderdiği 13 Kasım, 1986 tarihli yazı şöyledir:


"Ekonomi ve Maliye Bakanlığı,
Lefkoşa.

Konu: Fasıl 39 Tasdik Memurları Yasası tahtında tasdik
memuru t-ayini için dilekçe.

Ben aşağıda imza sahibi 061785 no'lu Kimlik Kartı hamili İsmet Üstüner, Fasıl 39 Tasdik Memurları Yasası tahtında Magosa Bölgesi için tasdik memuru olarak tayin edilmek istiyorum. Halen Kıbrıs Türk Sanayi İşletmeleri Holding Ltd.'in m-ali güçlükler içerisinde olması nedeniyle mezkûr kuruluştan mecburi izinli statüsündeyim ve 5 Ocak 1987 tarihi itibarıyle işbu Şirketle ilişkilerimi keseceğim.

Londra Ünivesitesinden B.Sc. ve M.Sc. pâyelerine haiz oldu-ğumu ve yukarıda adı geçen şirkette- halen Genel Müdür Danışmanı ve Koordinatör, daha önce ise Metal grup Müdürü statüsünde bulunduğumu ve hakkımda hiçbir cezai kovuşturma yapılmadığını beyanla, tasdik memurluğu için aranan akademik ve sorumluluk kriterlerine haiz olduğumu beyan ve iddia ede-rim.

Yukarıda belirtilen adreste halen eşim Avukat Dolun Üstüner'e ait olan Avukat Yazıhanesinde çalışmaktayım ve tasdik memurluğu görevini de bu yazıhanede sürdürmeyi tasarlamaktayım.

Yukarıda belirtilenler muvacehesinde tasdik memuru olarak tayin edi-lebilmem için tavassutlarınızı rica eder ve talep edilebilecek her çeşit teminatı kabul ve deruhte ederim.

Saygılarımla,
(İsmet Üstüner)"


Müstedinin bu müracaatı hen-üz sonuçlanmadan 20.3.1987 tarihli Resmi Gazetede yayınlanan bir kararla Bakanlar Kurulu Arif Karantinacıoğlu'nu Gazi Mağusa Belediye hudutları dahilinde görev yapmak üzere tasdik memuru olarak atadı. Bu karardan bir süre sonra 13.5.1987 tarihinde Maliye v-e Gümrükler Bakanı Müstediye aşağıdaki yanıtı verdi;

"Sayın İsmet Üstüner
Namık Kemal Meydanı
Şehzade İşhanı 6,
Naim Efendi Yolu,
Gazi Magosa,

Bakanlığımıza muhatap tasdik memuru olarak atanmanız hakkındaki 13 Kasım, 1986 tarihli müracaatınız Bakanlığımı-zca incelenmiş ve Gazi Magosa Belediye sınırları dahilinde halen görev yapmakta olan beş adet tasdik memurunun ihtiyaca cevap verebilecek durumda olduğu gerekçesiyle isteminize olumlu yanıt verebilme olanağı görülmemiştir.
Bilgi edinmenizi saygılarımla ric-a ederim.

(Mehmet Bayram)
Maliye ve Gümrükler Bakanı"

Bu karar ve verilen yanıta karşı önümüzdeki başvuruyu dosyalayan Müstedi, Maliye ve Gümrükler Bakanlığının ayrıcalık yaptığın-ı ve kamu yararına ters düştüğünü iddia etmektedir.

Başvuruya İlgili Kişi olarak katılan Arif Karantinacıoğlu, daha önce tasdik memurluğu yapmış olan Vahi Karantinacıoğlu'nun oğludur. Vahi Karanti- nacıoğlu Maliye ve Gümrükler Bakanlığına yazdığı 2.3.198-7 tarihli yazıda bu görevden oğlu Arif Karantinacıoğlu leyhine feragat ettiğini beyan etmişti. Bu yazı şöyledir:

"Maliye ve Gümrükler Bakanlığı,
Lefkoşa.

Ben aşağıda imza sahibi Vahi Arif Karantinacıoğlu olup, 1975 yılından beri K.K.T. Cumhuriyeti tasd-ik memuru bulunmaktayım.

Uzun zamandan beri benimle ayni çatı altında çalışmakta olan ve tasdik memurluğunun tüm işlerini tamamen bilen ve yürütebilecek durumda olan oğlum Arif Karantinacıoğlu için tasdik memurluğunu feragat eder ve Arif'in tasdik memurl-uğuna tayin edilmesini arzeyler saygılarımı sunarım.


NOT: Bunu hassaten sizden istirham etmekteyim.

G.Mağusa: 2.3.1987 (Vahi Arif)
K.K. Türk Cumhuriyeti

- Tasdik Memuru"

Bu yazıyı tamamlayan Arif Karantinacıoğlu'nun müracaati ise şöyledir:


"Maliye ve Gümrükler Bakanlığı,
Lefkoşa.

Konu: Tasdik Memurluğu hakkında.

Ben aşağıda imza sahibi Gazi Mağusa sakinlerinden Arif Va-hi ve/veya namı diğerle Arif Karantinacıoğlu olup, 1975 yılından beridir halen tasdik memuru olan babamın yanında çalışmaktayım.

Babam Vahi Arif leyhime olmak üzere, yani Tasdik Memurluğum onaylanır ise görevini bana devretmek istiyor.

Ben, Ankara Üniv-ersitesi Hukuk Fakültesi son sınıfına kadar başarıyle okudum ancak mezuniyet sınavlarımın hepsini vermeden K.K.Türk Cumhuriyetine dönüp babamla birlikte ve babama yardımcı olarak 1975 yılından beridir çalışmaya başladım.

Gerekenin tarafınızdan yapılarak- Tasdik Memurluğu'nun adıma verilmesini saygılarımla arzederim.

Adres: 38, Sosyal Konutlar Arif Vahi ve/veya
Gazi Mağusa. namı diğerle
- Arif Karantinacıoğlu
06.03.1987"

Başvurunun duruşmasında Müstedi, şahadet verdi ve 4 tanık dinletti. Müstedi şahadetinde özetle elektrik mühendisi olduğunu, Sanayi Holdingde Genel Müdür Danışmanı Koordin-atör ve Metal Fabrikaları Müdürlüğü gibi görevle-r- yaptıktan sonra ayrıldığını, ticaretle uğraşmaya başlayıp ayrıca avukat olan eşinin yanında çalıştığını, eşinin ofisinde tasdik memurluğu yapmak istediğini, müracaatına yanıt beklerken İlgili Kişinin tasdik memuru olarak atandığını öğrendiğini, tasdik me-murluğunun padişahlık gibi babadan oğluna devredilmemesi gerektiğini söyledi.

İkinci tanık Asım Çelebi şahadetinde emekli bir kamu görevlisi ve mahkeme mukayyidi olduğunu, tasdik memurluğu için kendisinin de müracaat ettiğini fakat olumlu yanıt alamadığı-nı söyledi. Bu tanığın ilk müracaatı 20.2.1986 tarihli olup şöyledir:

Tarih: 20.2.1986
"Konu: Tasdik Memurluğu hakkında.

K.K.T. CUMHURİYETİ EKONOMİ VE MALİYE BAKANLIĞINA
-LEFKOŞA.

Ben Mağusa sakinlerinden 051172 kimlik kartı hamili Asım M. Çelebi, yirmi yılı aşkın bir süre devletin çeşitli daire ve kuruluşlarında fiilen çalıştıktan sonra emekli olmuş eski bir kamu görevlisiyim. Halen Mağusa'da müstakil bir büro çalıştırıp- muhasebe, tereke, vasiyetname, miras, tapu işleleri ve buna benzer konularda toplumuma en iyi şekilde hizmet götürebilmek için uğraş vermekteyim.

Emekli bir Mukayyit olmam ve ifa ettiğim hizmetleri göz önüne alarak topluma daha iyi bir hizmet götürebilm-em ve devletin menfaatlerini de en iyi şekilde koruyabileceğime inandığım için Fasıl 39 Kıbrıs Kanunları "İmza ve Mühürleri Tasdik Edecek Şahısların Atanmalarını Öngören Yasa" gereğince tasdik memuru olarak atana-bilmem için K.K.T.C. Bakanlar Kuruluna öner-ide bulunmanızı saygı-larımla rica ederim.

Saygılarımla
(Asım M. Çelebi)"

Yaptığı müracaata herhangi bir yanıt alamayan Asım Çelebi 26.9.1986 tarihinde ikinci bir yaz-ı göndererek müracaatını tekrarlamak zorunda kaldı.

Maliye ve Gümrükler Bakanı bu yazıya aşağıdaki şekilde yanıt verdi:


"Sayı: M.G.B.78/74 Lefkoşa, 20/11/1986

Sayın Asım Çelebi
Polatpaşa Cadde, Evkaf Apt.
-Hastane Karşısı, Kat.1-Daire 5
Gazi Magosa.

İLGİ: 26.9.1986 tarihli başvurunuz.

-Tasdik Memurluğuna atanmak için yapmış olduğunuz ilgide kayıtlı başvurunuza yanıttır.
-
Konu tümü ile yeniden incelenmektedir. Çalışmalar sonunda belirlenecek ihtiyaç çerçevesinde başvurunuz dikkate alınabilecektir.

Bilginizi saygılarımla rica ederim.

(MEHMET BAYRAM)
Mali-ye ve Gümrükler Bakanı"


Duruşmada kendisine yapılan haksızlıktan şik-âyet eden Asım Ç-elebi 20.11.1986 tarihli yanıttan sonra kendisine herhangi bir ek bilgi verilmediğini ve dolayısıyle müracaatının kabul edilmemi-ş- olarak kaldığını söyledi:

Üçüncü tanık Mustafa Kemal Kiracıoğlu, İçişleri, Köyişleri ve Çevre Bakanlığında Kaymakam Muavini statüsünde görev yapamkatadır. Şahadetinde tasdik memurlarının yeterliliği konusunda Mağusa Kaymakamlığının araştırma yaparak yet-erli tasdik memuru olduğu sonucuna vardığını ve bu görüşü Maliye ve Gümrükler Bakanlığına ilettiklerini söyledi.

Dördüncü tanık Onur Borman, tasdik memuru atanması konusunda Maliye ve Gümrükler Bakanının takdir hakkı olduğunu ve bu takdir hakkını kullana-rak Arif Karantinacıoğlu'nu atadığını söyledi.

Müstedaaleyhin dinlettiği teknik tanıklardan sonra İlgili Kişi olarak davaya katılmış olan Arif Karantinacıoğlu şahadet verdi ve Ankara Hukuk Fakültesinde son sınıfa kadar devam ettiğini, babasının emekli Po-lis Çavuşu olup, Mahkemelerde Savcılık görevi de yaptığını, babasının 1971 yılında emekli olduktan sonra bir ofis açarak pasaport, kimlik kartı çıkarma, daktilo, tasdik memurluğu ve avukat kâtipliği işleri yaptığını, kendisinin de ilk günden itibaren ofist-e babasına yardımcı olduğunu, babasının sağlık durumunun kötüye gitmesi üzerine işi yavaş yavaş kendisine devrettiğini, bu nedenle tasdik memurluğundan kendisi leyhine feragat ettiğini, gerçekte ofiste işleri her zaman müştereken yürüttüklerini, kazançları-nın çok olmadığını, ihtiyaçlı bir aile olduklarını, babasının tasdik memurluğu olmasa borçlu olacaklarını, buna karşılık Müstedinin ticaretle uğraştığını ve iyi kazancı olduğunu söyledi.

Önümüzdeki başvuruda Müstedi, Maliye ve Gümrükler Bakanlığının tasd-ik memuru tayininde keyfi davrandığını kanıtlamaya çalışmaktadır. Öyle anlaşılıyor ki Müstedinin amacı belli bir hedefe ulaşmaktan çok Bakanlığın yaptığı haksızlıkları ortaya çıkarmak ve Bakanlığa eleştiri yöneltmektir. Bunun için kendisine rakip durumda o-lan Asım Çelebiyi tanık olarak dinletmiştir. Müstediye göre kendisine yapılan haksızlığın nedeni Bakanlığa gidip ricada bulunmaması ve onurlu bir insan gibi davranmasıdır. Asım Çelebi de buna benzer şikâyetlerde bulunmuştur. İbraz edilen olgular ışığında h-er iki müracaat- çının da şikayetlerinde haklılık payı olduğunu kabul etmemiz gerekir. Ne var ki bu şikâyetler daha çok genel mahiyette şikâyetlerdir. Ülkemizin genel sorunlarını veya devlet dairelerini genel bozulmasını bir tarafa bırakıp bu başvurunun do-syalanmasına neden olan somut konuya yani İlgili Kişi Arif Karantina-cıoğlunun atanmasına geldiğimiz zaman ortada bir keyfilik olmadığını görürüz. Gerçekten bu atanmayla tasdik memurlarının sayısında artış olmamış yani ihtiyaca göre atama ilkesi korunmuştu-r. Hukuk Fakültesinin son sınıfına kadar okumuş ve babasıyle birlkte ayni ofiste tasdik memurluğu işlerini yapmakta olan birisinin babasının rahatsızlanması ve feragati üzerine tasdik memurluğuna atanması kadar yerinde ve haklı bir karar olamaz. Diğer bir -ifadeyle idarenin genel davranış şekli açısından haklı argümanlar yapan Müstedinin dava açmak için yanlış bir olayı seçtiği anlaşılmakatdır. O kadar ki Gümrük ve Maliye Bakanı İlgili Kişinin müracaatını reddederek onun yerine Müstediyi atamış olsaydı Müste-dinin iddia ettiği haksızlıktan çok daha büyük bir haksızlık yapmış olacaktı.

Müstedi, belki de İlgili Kişiden daha haklı durumda olmadığının bilincinde olduğu için atanmamasından sonra tasdik memurluğuna atanan Sabri Oğuzkan'ın atanmasına değinmiştir. B-akanlığın bu atanmayla ilgili olarak Sabri Oğuzkan'ın surlar dışı için atandığını, halbuki Müstedinin surlar içinde tasdik memurluğu yapacağı ve surlar içinde ihtiyaç bulunmadığı şeklinde bir açıklaması vardır. Müstedi bu açıklamanın hatalı olduğunu ve Sab-ri Oğuzkan'ın atanmasının Bakanlığın keyfiliğini ortaya çıkardığını öne sürmektedir. Sabri Oğuzkan'ın atanmasını dava konusu yapmadan ve bu atanmaya ilişkin gerçekleri tüm yönleriyle tartışmadan bu konuda görüş beyan etmenin doğru olmadığı görüşündeyim.

-Müstedinin diğer bir iddiası da tasdik memurlarını ihtiyaca göre sınırlamakla Bakanlığın hatalı hareket ettiği şeklindedir. Bu iddiaya göre bir ülkede gerekli şartlara haiz olan herkes avukat olabildiği ve ihtiyacı karşılayacak yeterli avukat var diye yeni- avukat kayıtları önlenemediği gibi tasdik memurlarının da ayni şekilde yani sınırsız olarak atanabilmeleri gerekir. Bu görüşe göre daha çok tasdik memuru atanması halka daha çok hizmet götürecektir ve dolayısıyle kamu yararına uygundur. Fasıl 39 Tasdik M-emurları Yasasını incelediğim zaman, Müstedinin sınırsız atanma hakkı olduğu görüşüne katılma olanağı bulamıyorum. Herşeyden önce Yasanın 3. maddesi tasdik memuru atamayı Bakanlar Kurulunun takdirine bırakmıştır. Atamanın takdire kalması sınırsız bir ata-nma hakkı olmadığını gösterir. Yasanın diğer maddeleri de tasdik memuru atanmasını ihtiyaçla sınırlamayı haklı gösterecek anlamlar taşımakatdır. Örneğin, 5. maddeye göre atama belirli bir yer için yapılmaktadır. İhtiyaçla sınırlı olmıyan bir atama sözkonus-u olsaydı yasanın 5. maddesinin ve diğer maddelerinin daha farklı kaleme alınmaları gerekecekti. Bu nedenlerle Fasıl 39'un ihtiyaçla sınırlı olmayan bir atanma hakkı tanıdığı görüşüne katılmıyorum. Bu kanıya vardıktan sonra, Müstedi leyhine karar verebilme-k için Gazi Mağusada Müstedinin çalışacağı bölgede daha fazla tasdik memuruna ihtiyaç olduğu bulgusunu yapabilmem gerekir.

Önümdeki şahadeti incelediğim zaman Müstedinin bu nokta üzerinde yeterince durmadığını ve daha fazla tasdik memuruna ihtiyaç olduğu- hususunda şahadet ibraz etmediğini görüyorum. Bu nedenlerle başvuruyu reddetmekten başka alternatif bulamıyorum.

Yukarıdaki nedenlerle başvuru reddolunur. Masraflar için emir verilmez.

(Taner Erginel)
- Yargıç

14 Aralık 1989



-


-718-



-


Full & Egal Universal Law Academy