Yüksek İdare Mahkemesi Numara 69/1983 Dava No 23/1983 Karar Tarihi 07.11.1983
Numara: 69/1983
Dava No: 23/1983
Taraflar: Türk-Sen Ecza Ltd. ile Eczacılık ve Zehirler Kur.
Konu: Eczanenin kaydı istemi
Mahkeme: YİM
Karar Tarihi: 07.11.1983

-D.23/83 YİM 69/83

Yüksek İdare Mahkemesi Olarak Oturum Yapan

Yüksek Mahkeme Huzurunda.

Mahkeme Heyeti:Şakir Sıdkı İlkay, Başkan, Niyazi F. Korkut, Aziz Altay.

Anayasanın 118. Maddesi hakkında.

Müstedi: Türk-Sen Ecza Lim-ited, Lefkoşa.

ile -

Müstedaaleyh: Eczacılık ve Zehirler Kurulu vasıtasıyle Kıbrıs
Türk Federe Devleti, Lefkoşa.

Arasında.

Müstedi namına: Cahit Yılmazoğlu.
Müstedaaleyh namına: Yaşar Boran.
İlgili şahıs namına: Kıvanç M. Riza.



Yasa M-addesi: Fasıl 254 Eczacılık ve Zehirler Yasasının 19 ve 20. maddeleri.

İstemin Özeti: Müstedinin Türk-Sen Eczaneleri diye bilinen ve Türk İşçi Sendikaları Federasyonu tarafından birer lisanslı eczacı tarafından çalıştırılan eczanelerin kendi adına kaydedi-lmesi için yaptığı müracaata Müstedaaleyh tarafından, görevli eczacıların Müstedi şirketin yönetim kurulunda bulunmadığı gerekçesi ile verdiği red kararının hükümsiiz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğurmayacağına dair karar verilmesi istemi.

O-LAY: Muhtelif yerlerde toplam sekiz adet eczane çalıştıran ve Türk-Sen eczaneleri olarak bilinen eczaneler, Müstedi tarafından Eczacılık ve Zehirler Kuruluna bir yazı ile müracaat ederek kendi adına kayıt edilmesini istedi. Görevli eczacıların şirketin yön-etim kurulunda bulunmadığı gerekçesine atfen istem reddedi ldi.

SONUÇ: Yasanın, 20. maddesine göre eczacılık yapan bir şirket zehir satmağa da yetkilidir ve işletmeyi şahsi idare ve kontrolünde bulunduran eczacı yönetim kurulunda üye olması halinde işletm-e için "eczacı" işyeri için de "eczane" sıffatlarını kullanabilir. Yönetim kurulunda üye olmaması halinde şirket bu sıffatları kullanamaz. Bu gibi bir eczacının yönetim kurulunda üye olmamasının yasaca öngörülen tek müeyyidesi sözü edilen sıffatların ilgil-i şirket tarafından kullanılmamasıdır. Bu böyle olduğuna göre de Müstedinin 19. madde altındaki kayıt isteminin reddi hatalıdır.
Müstedaaleyhin başvuru konusu kararının hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğurmayacağına karar verilir.




H-ÜKÜM

Şakir Sıdkı İlkay, Başkan: Bu başvuruda Mahkemenin hükmünü Sayın Yargıç Azız Altay verecetir.

Aziz Altay : Müstedi, Şirketler Mukayyitliğine kayıtlı bir şirket olup kuruluş amaçları arasiıda her türlü ilâç ve ecza imali, ithali ve ihracı ile bunları-n depolanması, toptan veya parakente pazarlaması, eczahaneler açması, açılmış eczahaneleri satın alması ve çalıştırması da vardır. Müstedi ilâç ve ecza ile ilgili faaliyetlerini yönetim kurulu üyesi olan Başeczacısı marifeti ile denetleyerek yürütmektedir.-

Müstedi takriben 17.11.1982 tarihinde Türk-Sen Eczahaneleri diye bilinen ve Türk İşçi Sendikaları Federasyonu tarafından birer lisanslı eczacinın şahsi idare ve denetimi altında çalıştırılmakta olan Lefkoşa'da 2, Mağusa, Girne, Güzelyurt, Yeni İskele ve -Gemikonağı'nda birer olmak üzere 8 adet eczahaneyi devralmak için Türk İşçi Sendikaları Federasyonu ile anlaştı. Müstedi 15.6.1983 tarihinde Eczacılık ve Zehirler Kuruluna Emare II olarak ibraz edilen bir yazı gönderdi ve sözü edilen eczahane binalarının k-endi adına kaydedilmesini istedi. Eczacılık ve Zehirler Kurulu söıü edilen eczahanelerde görevli eczacıların müstedi şirketin yönetim kurulunda bulunmadığı gerekçesi ile müstedinin müracaatını reddetti ve bu kararını SB.51/ 65/C/2 sayı ve 27.6.1983 tarihli- bir yazı ile müstediye bildirdi. Müstedi bunun üzerine işbu başvuruyu dosyaladı ve söz konusu kararın ilgili Yasa ve Tüzüğün özüne ve sözüne aykırı olarak ve yetki aşımı veya yetkiyi kötüye kullanmak sureti ile alındığını, sağlıklı gerekçeden mahrum olduğ-unu ve doğal adalet ilkelerine ters düştüğünü ileri sürdü ve bu nedenlerden ötürü kararın hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğuramayacağına karar verilmesini istedi. Müstedaaleyh dosyaladığı itiraznamede müstedinin ileri sürdüğü iddiaları- reddetti ve kararın mevzuata uygun olarak alındığını savundu.
Başvurunun Talimatı safhasında müstedaaleyhi temsil eden Savcının müracaâtı üzerine ve müstedinin buna itiraz etme hakkı saklı kalmak koşulu ile Eczacılar Birliği ilgili taraf olarak başvuruya -katıldı. Başvurunun dtıruşmasına başlamazdan önce müstedi Eczacılar Birliğinin ilgili taraf olarak katılamayacağına ilişkin ön itirazını ilkin yineledi, ancak daha sonra bu itirazını geri çekti.
Taraflar başvuruda yer aları iddiaların doğru olduğuna, müste-dinin Başeczacısının denetim dışında fiilen çalışmadığına ve sözü edilen 8 eczahanenin her biri birer lisanslı eczacının şahsi idare ve kontrolü altında çalıştırılmakla beraber bu eczacıların hiçbirisinin müstedi şirketin yönetim kurulunda üye olarak yer a-lmadığına dair Mahkemeye müşterek bir beyanda bulundular ve başka şahadet çağırmayarak yasal durum hakkında hitabede bulunmakla yetindiler.
Müstedinin iddiasına göre Türk İşçi Sendikaları Federasyonundan devraldığı eczahane binalarının müstedi adına kayded-ilmesi için yapmış olduğu müracaat sadece binaların uygun olmaması halinde reddedilebilir. Halbuki söz konusu eczahane binalarının uygun olduğu hususunda hiçbir ihtilaf yoktur. Bu nedenle müstedaaleyhin gerekli kaydı yapması gerekirdi. Söz konusu eczahanel-erin her birinde görevli olan eczacının yönetim kurulunda yer alıp almayacağı hususu binaların kaydı safhasında dikkate alınacak bir husus değildir. Kaldı ki Yasaya göre söz konusu eczahanelerde görevli her eczacının yönetim kurulunda yer almasına gerek yo-ktur ve sadece Başeczacının yer alması yeterlidir. Nitekim söz konusu eczahanelerde fiilen ilâç satma dışında işletmenin ve şubelerinin denetim görevini ifa eden müstedinin Başeczacısı yönetim kurulunda yer almış bulunmaktadır. Bu durumda müstedaaleyhin re-t kararı yasal dayanaktan yoksundûr.
Müstedaaleyhin iddiasına göre ise müstedinin Emare II yazı ile yapmış olduğu müracaat binaların kaydı için olduğu kadar icrai meslek için yapılan bir müracaattır. Müstedinin icrai meslek edebilmesi için her eczahanede g-örevli eczacının yönetim kurulunda yer alması gerektiği halde müstedi bu yasal zorunluluğa uymadığından haklı olarak müracaatı reddedilmiştir. İlgili şahıs da müstedaaleyhin görüşlerine katıldı ve ret kararının yasalara uygun olarak alındığını savundu.

Bu- başvuruda müstedinin bir tüzel kişi olduğu ve devraldığı 8 eczahanenin her birinin birer kayıtlı eczacının şahsi idare ve kontrolünde olduğu birer olgu olarak kabul edilmektedir. Fasıl 254 Eczacılık ve Zehirler Yasasının 20. maddesine göre eczacılık yapma-k isteyen bir tüzel kişinin 3 hususu yerine getirmiş olması halinde kayıtlı eczacı olması gerekmemektedir.
(a) İşletme ve ona bağlı her şubenin bir eczacının şahsi idare ve kont rolünde ol ması,
(b) Şirket kayıt belgesinin bir suretinin Eczacılık ve Zehirl-er Kuruluna verilmiş olması; ve
(c) Yasanın, I9. maddesi dahil, sair hükümlerinin yerine getirilmiş olması.
Müstedi yukarıdaki (a) ve (b) altındaki hususları yerine getirmiş olduğuna göre eczacılık yapabilmesi için (c) bendindeki hususları yerine getirmesi-, başka bir deyişle 19. madde uyarınca eczahane binalarının kaydını yaptırması da gerekir. Nitekim müstedi Yasanın bu gereğini yerine getirmek üzere müstedaaleyhe Emare II yazı ile başvurmuştur.

Müstedaaleyh müstediye gönderdiği 27.6.1983 tarihli yazıda s-öz konusu eczahanelerde görevli eczacılar müstedi şirketin yönetim kurulunda bulunmadıkları gerekçesi ile istemini reddettiğini bildirdi. Eczane binalarının kaydını düzenleyen 19. madde aynen şöyledir:

"19. (1) Every person carrying on the business of a p-harmacist in accordance with the provisions of this Part of this Law shall cause each set of premises, where such business is being carried on, to be registered.

(2). . . . . . . . . .

(3). . . . . . . . . .

(4) The Board may, for good and sufficient r-eason to be stated in writting, refuse to register, or may remove from the register, any premises which in its opinion are or have become unsuitable for the purpose of carrying on therein the business of a pharmacist.

(5). . . . . . . . . .

-Yasanın 19. maddesinin (4). fıkrasına göre kurul işyerini eczacılık için uygun bulmaması halinde, yazılı olarak iyi ve yeterli sebep göstererek, kaydetmeği reddedebilir. Bu meselede ise konu işyerlerinin eczacılık için uygun olmadığı iddia edilmiş değildir-. Yasa altında yapılan Eczacılık ve Zehirler Kurulu Tüzüğünün 11. maddesi da kayıtlı eczacıların işyerlerinin kaydı için benzer kurallar içermektedir.

Müstedaaleyh ve ilgili şahıs müstedinin isteminin haklı bir gerekçeye dayanılarak reddedildiğini ileri s-ürdü. Müstedaaleyh ret kararına gerekçe olarak söz konusu eczahanelerin her birinde görevli eczacının müstedi şirketin yönetim kurulunda üye bulunmadığını gösterdi. Bu gerekçe ise Yasanın 20. maddesinin (1). fıkrasının (b) bendine dayandırılmaktadır. (b) b-endi aynen şöyedir:

"(b) A company carrying on the business of a pharmacist in accordance with the provisions of this section shall be an authorized seller of poisons within the meaning of this Law any may, if the person specified in sub-paragraph (i) of- paragraph (a) of this subsection is a member of the board of the company, use the description of pharmacists in connection with such business and the description of pharmacy in connection with the premises;"
Yukarıda alıntısı yapılan (b) bendinden görülec-eği gibi 20. madde uyarınca eczacılık yapan bir şirket zehir satmaya da yetkilidir ve işletmeyi ve ona bağlı her şubeyi şahsi idare ve kontrolünde 6ulunduran eczacının şirketin yönetim kurulunda öye olması halinde işletme için 'eczacı' ve işyeri için de 'e-czahane' sıffatlarını kullanabilir. Demek ki bu gibi bir eczacının yönetim kurulunda öye olmamsı halinde şirket bu sıffatları kullanamaz. Bu gibi bir eczacının yönetim kurulunda üye olmamasxnın yasaca öngörülen tek müeyyidesi sözü edilen sıffatların ilgili- şirket tarafından kullanılmamasıdır. Bu böyle olduğuna göre de müstedinin 19. madde altındaki kayıt isteminin reddedilmesi hatalıdır.

Sonuç olarak müstedaaleyhin müstediye gönderdiği SB/S1/65/C/2 sayı ve 27.6.1983 tarihli yazı ile bildirilen kararın hükü-msüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğuramayacağına karar verilir..


(Şakir Sıdkı İlkay) (Niyazi F. Korkut) (Aziz Altay)
Başkan Yargıç Yargıç


7 Kasım 1983





- 234 -
-


Full & Egal Universal Law Academy