Yüksek İdare Mahkemesi Numara 65/1986 Dava No 36/1987 Karar Tarihi 02.09.1987
Numara: 65/1986
Dava No: 36/1987
Taraflar: Kutlu Adalı ile Kamu Hizmeti Komisyonu
Konu: Müstediye yöneltilen istinatlarla ilgili söz hakkı verilmemesi idari bir hatadır
Mahkeme: YİM
Karar Tarihi: 02.09.1987

-D.36/87 YİM 65/86
Yüksek İdare Mahkemesi Olarak Oturum Yapan
Yüksek Mahkemede.
Yargıç N. Ergin Salahi huzurunda.
Anayasanın 152. maddesi hakkında.

Müstedi: Kutlu Adalı -- L/şa.
- ile -
Müstedaaleyh: Kamu Hizmeti Komisyonu vas. KKTC - L/şa.
A r a s ı n d a.

Müstedi namına: Fuat Veziroğlu, Boysan Boyra
Müstedaaleyh namına: Yaşar Boran


Yasa M-addesi: 26/77 sayılı Emeklilik Yasasının 9(1) maddesi.

İstemin Özeti: Müstedaaleyh tarafından alınan ve Müstediyi mecburi emekliye sevk eden kararın hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğurmayacağına karar verilmesi istemi.

OLAY: Müstedi -muhtelif mesuliyetli görevlerde bulunduktan sonra Kamu Dai- resi tarafından Kayıt Dairesi Müdürü olarak atanmıştır. Daha sonra üçlü kararname ile bu görevden alınan Müstedi, Yüksek İdare Mahkemesine başvurarak davada haklı görülmüş ve görevine iade edilmiş-ti. Görevden uzaklaştırılmak istenen Müstedi için Bakanlar Kuruluna mecburi emekliye sevk önergesi verilmiş ve Bakanlar Kurulu da Müstedinin mecburen emekliye sevk edilmesinin Kamu Hizmeti Komisyonuna önerilmesine karar vermiştir. Müstedi Kamu Hizmeti Kom-isyonu tarafından mecburi emekliye sevk edilmiştir.
Başvuru bu karardan yapılmıştır.

SONUÇ: Komisyonun takdir hakkını doğru olarak kullanabilmesi için belirli bir sebep veya gerekçe ileri sürmesi gerekir. Müstediye yöneltilen isnatlarla ilgili Mü-stediye söz hakkı tanınması gerekirdi. Bunun yapılmamış olması Kamu Hizmeti Komisyonunca yapılan idari bir hatadır. Müstedi


görevinde ikaz, ihtar dahi almamış, aleyhine hiçbir disiplin işlemi başlatılmamış temiz bir kamu görevlisidir. B-u durumda mecburi emekliye sevk edilmesi için geçerli bir sebep olamıyacağı açıktır.
Neticede Kamu Hizmeti Komisyonu tarafından alınan ve Müstediyi mecburi emekliye sevk eden kararın hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğurmayacağın-a karar verilir.

Atıfta Bulunulan Yargısal İçtihatlar:
1- YİM 141/85 (D.12/87) sayılı Turhan Öztürk ile KKTC Bakanlar
Kurulu ve Kamu Hizmeti Komisyonu arasındaki Yüksek İdare
Mahkemesi kararı.
___________________

H Ü K Ü M

Müstedi müsteda-aleyh tararından 6.2.1986 tarihinde alınan bir kararla 7.2.1986 tarihinden itibaren mecburi emekliye sevk edilmiştir. Müstedi, işbu başvurusu ile müstedaaleyhin almış olduğu konu kararın hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğuramayacağına k-arar verilmesi isteminde bulunmaktadır.

Başvurdaki olgularda taraflar arasında bir ihtilaf yoktur.

Müstedi özetle; muhtelif kademelerde mesuliyetli mevkilerde hizmet yaptıktan sonra takriben 2.11.1974 tarihinde Kamu Hizmeti Komisyonu tarafından Kayıt D-airesi Müdürü olarak atanmıştır. Bu göreve devam ettiği 1979 yılında üçlü kararname ile müdürlük görevinden alınmış ancak müstedi Yüksek İdare Mahkemesine başvurarak bu kararın kişisel nedenlerle haksız alındığını ileri sürmüş ve neticede haklı bulunarak m-ahkeme kararı ile geri görevine iade edilmiştir. Müstedi 6.2.1986 tarihine kadar Kayıt Dairesi müdürü olarak görev ifa etmiş ancak iddiasına göre bazı iktidarlar tarafından uzun yıllardan beri haksız ve kanunsuz olarak görevden uzaklaştırma çabaları yürütü-lmüştür. Neticede mahkemeye emare no:1 olarak sunulan 5.2.2986 tarihli bir önerge ile değiştirilmiş şekli ile 26/77 sayılı Emeklilik Yasasının 9(1) maddesi uyarınca mecburi emekliye sevk edilmesi yönünde Bakanlar Kuruluna müracaat edilmiş ve Bakanlar Kurul-u da mahkemeye emare no:III olarak sunulan, 5.2.1986 tarihli kararı ile müstedinin konu emeklilik yasasının 9(1) maddesi uyarınca mecburi emekliye sevkedilmesinin Kamu Hizmeti Komisyonuna önerilmesine karar verilmiştir. Bu karar İçişleri ve İskan Bakanlığı-nın 6.2.1986 tarihli emare
No:II yazısı ile Kamu Hizmeti Komisyonuna iletilmiş ve Kamu Hizmeti Komisyonu da aynı gün mahkemeye emare No:IV olarak sunulan başvuru konusu kararı alarak müstedinin 7.2.1986 tarihinden itibaren mecburi emekliye sevk edilm-esine karar vermiştir.

Başvurunun duruşmasında müstedi şahadet vererek kamu hizmetlerinde yaptığı çeşitli görevlere değinerek, konu karar alınırken kendisinin hanerdar edilmediğini veya kararın alınmasında geçerli bir sebep bulunmadığını, dairesinde çalı-şkan ve dürüst olarak çalıştığını, kamu görevlileri yasasının disip- lin işlemlerı ile ilgili 90. maddesi ile sair maddeleri altında aleyhine herhangi bir işlem yapılmadığını, olumlu sicili bulunduğunu, görevi sırasında herhangi bir ihtar veya uyarı dahi a-lmadığını ve konu kararın hiç bir araştırma yapılmadan Bakanlar Kurılunun emare II kararına uygun olarak Kamu Hizmeti Komisyonunca alındığını ve kendisine söz hakkı tanınmadığını ileri sürmüştür.

Müstedaaleyh ise herhangi bir şahit çağırmamış sadece huku-ki argüman- lar üzerinde durmuştur.

Sunulan şahadeti değerlendirdiğimde müstedinin hakikatleri doğru olarak aktardığı kanaatindeyim. Sunulan emarelere göz atıldığında, emare I önerge ile başlatılan mecburi emekliye sevk işlemlerinde özellikle emare 1'de -"Kayıt dairesi Kadrosunda itimat edilir çok değerli elemanlar yanında bu teşkilata, ve topluma zarar verecek kişiler de mevcuttur" denilmiş ve bu gerekçeye yer verildikten sonra değiştirilmiş şekli ile 26/77 sayılı emeklilik yasasının 9(1) maddesi uyarınca- Bakanlar Kurulundan müstedinin mecburi emekliye sevk edilmesi hususunda karar alınması talep edilmiştir. Bu durumda dolaylı olarak müstedinin topluma zarar verdiği yönünde isnatlar yapılarak, Bakanlar Kurulundan müstedinin mecburi emekliye sevk edilmesi i-steminde bulunduğu görülmektedir. Başvuru konusu edilen Kamu Hizmeti Komisyonu- nun kararına daynıklık eden ve emare II olarak Kamu Hizmeti Komisyonuna iletilen Bakanlar Kurulu kararı buna ekli önerge müstedi aleyhine bir nevi disiplin işlemi mahiyetindedi-r. Bu durumda müstediye yöneltilen isnalar husu- sunda söz hakkı tanınması gerekirdi. Bunun yapılmaöış olması ise Kamu Hizmeti Komisyonunca yapılan idari bir hatadır. Bu bir yana başvuru konusu edilen emare No:IV Kamu Hizmeti Komisyonu kararı tetkik edildi-ğinde herhangi bir gerekçe içermediği görülür. Ayrıca Kamu Hizmeti Komisyonu takdir yetkisini doğru olarak kullanabilmesi için belirli bir araştırmaya olanak tanınması gerekirken buna fırsat verilmemiş ve emare III Bakanlar Kurulu kararı İçişleri ve İskan -Bakanlığının 6.2.1986 tarihli emare II yazısı ile Kamu Hizmeti Komisyonuna iletildiği aynı günde, derhal müstedinin emekliye sevk
edilmesi yönünde karar alınmıştır. Bu durumda Kamu Hizmeti Komisyonunun konu karar alınırken bir takdir yetkisi ku-llandığını veya bu takdir yetkisini doğru olarak kullnadığını söylemek olası değildir.

Benzer bir dava olan YİM 141/85'de değinildiği gibi 26/77 sayılı Emeklilik Yasasının 9(1) maddesi altındaki yetkinin kendine has özel ve oldukça geniş kapsamlı bir yet-ki olduğu kabul edilmekle beraber, bakanlar Kurulu bu madde altında 50 yaşını doldurmuş bir kamu görevlisinin mecburi emekliye sevk edilmesini Kamu Hizmeti Komisyonundan talep ederken bu hususta karar vermesi gereken Kamu Hizmeti Komisyonunun bir takdir ye-tkisi kulanmak durumunda olduğu göz önünde tutularak Komisyonun takdir yetkisini doğru olarak kullanabilmesi için belirli bir sebep veya gerekçe ileri sürülmesi gerekir. Aksi halde Kamu Hizmeti Komisyonunun takdir yetkisini kullanmasına ve neticede vereceğ-i kararın idari yargı denetimine açık olmasına olanak bulunmamaktadır. Bunun aksini düşünmek ise idari yargı prensiplerimize aykırıdır.

YİM 141/85 Turhan Öztürk v. KKTC Bakanlar Kurulu vasıtasıyle KKTC ve Kamu Hizmeti Komisyonu vasıtasıyle KKTC davasında- şu görüşlere yer verilmiştir:

"26/77 sayılı Emeklilik Yasasının 9(1) altındaki yetkinin kendine has özel ve oldukça geniş kapsamlı bir yetki olduğunu kabul etmekteyim. Ancak Bakanlar Kurulu bu madde altında 50 yaşını doldurmuş bir kamu görevlisininin mec-buri emekliye sevk edilmesini Kamu Hizmeti Komis- yonundan talep ederken bu hususta karar vermesi gereken organ olan Kamu Hizmeti Komisyonu bir takdir yetkisi kullanma durumunda oldu- ğuna göre komisyonun takdir yetkisini doğru olarak kullanabilmesi için b-elirli bir düzeyede bir sebep veya gerekçe ileri sürmesi gerekmektedir kanaatindeyim. Aksi halde Kamu Hizmeti Komisyonunun takdir yekisini kullanmasına ve neticede verilecek kararın idari yargı denetimine açık olmasına olanak bulunmayacatır."

Aynı görüşl-er bu başvuru için de geçerlidir.

Yukarıda değinildiği gibi müstediye, konu emare 1 önergede yöneltilmek istenen isnatların hiç birisi ispatlanmış değildir. Sunulan şahadetten görülebile- ceği gibi müstedi görevinde, ikaz veya ihtar dahi almamış, aleyhin-e hiçbir disiplin işlemi başlatılmamış temiz bir kamu görevlisidir. Bu durumda önergede ileri sürülen sebeplerin müstedinin mecburi emekliye sevk edilmesi için
geçerli bir sebep olamıyacağı açıktır. Bunun dışında herhangi bir sebep de başvuru konusu e-mare IV yazıda yer almadığına ve herhangi bir gerekçe de verilmediğine göre bu kararın hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğuramayacağına karar verilmesi gerekir.

Netice olarak Kamu Hizmeti Komisyonu tarafından 6.2.1986 tarihinde Bakanla-r Kurulu E. (K-1) 163-86 sayı ve 5.2.1986 tarihli kararındaki önerilerine binayen değiştirilmiş şekli ile 26/77 sayılı Emeklilik Yasası madde 9(1) uyarınca müstedi Kutlu Adalı'nın emeklilik hakları mahfuz kalmak koşulu ile 7.2.1986 tarihinden itibaren mecb-uri emekliye sevk edilmesini öngören kararın hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğuramayacağına karar verilir.

Masraflar hususuna gelince, genellikle Yüksek İdare Mahkemesi davala- rında başvurularında muvaffak olan müstediler leyhine ve- Devlet aleyhine masraflar için emir verilmemesine rağmen, bu başvuruda müstedinin iki defa aynı konuda aleyhine karar alındığı Yüksek Mahkemede hakkını arama durumunda bırakıldığı görüşünden hareketle bu başvuru masraflarının müsteda- aleyh tarafından öde-nmesi yönünde emir verilmesinin daha adil olacağı kanaatindeyim. Bu nedenlerle başvuru masraflarının müstedaaleyh tarafından ödenmesine emir verilir.


(N. Ergin Sa-lahi)
Yargıç

2 Eylül 1987



Full & Egal Universal Law Academy