Yüksek İdare Mahkemesi Numara 57/1992 Dava No 20/1998 Karar Tarihi 29.12.1998
Numara: 57/1992
Dava No: 20/1998
Taraflar: Ahmet Akdağ ile S.D. Ve Taz. Kom. Vd
Konu: ‘T’ cetveli – Yasaya aykırı olarak yapılan ve yoklukla malul olan işlemler her zaman geri alınabilir.
Mahkeme: YİM
Karar Tarihi: 29.12.1998

-
D.20/98 YİM 57/92
Yüksek İdare Mahkemesi Olarak Oturum Yapan
Yüksek Mahkeme Huzurunda.
KKTC Anayasasının 152. Maddesi Hakkında.
Mahkeme Heyeti:Celâl Karabacak,Gönül Erönen,Seyit A.Bensen.

Müstedi: Vedia Akdağ, Ahmet Akdağ n/d Ahmet -Mehmet
Terekesinin Tereke İdare Memuru sıfatı ile, CMC
Evleri, Gemikonağı, Lefke

ile -

Müstedaaleyh: 1. Saptama, Değerlendirme ve Tazmin
Komisyonunu temsilen Bakanlar Kurulu
vasıtası ile KKTC, Lefkoşa
- 2. Eşdeğer Tazmin Komisyonunu temsilen
İskân Bakanlığı vasıtası ile KKTC,
Lefkoşa
3. Tapu ve Kadastro Dairesi vasıtası ile
KKTC, Lefkoşa
- A r a s ı n d a.

İstinaf eden namına: Avukat Menteş Aziz
Aleyhine istinaf edilenler namına: Savcı Fatma Ertuğrul
İlgili Şahıs namına: Avukat Vehit Nekipzade.

----------------
H Ü K Ü M


Celâl Karabacak: Bu ba-şvuruda Mahkemenin hükmünü Sayın Yargıç Seyit A. Bensen okuyacaktır.

Seyit A. Bensen: Müstedi, dosyalamış olduğu işbu başvuru ile Müstedaaleyh No.1 tarafından Şubat 1992 tarihinde alınan ancak Müstedinin bilgisine takriben 28.2.1992 tarihinde getirilen v-e Gemikonağı'nda Pafta/Harita XIX/58.W, Blok A, Parsel 133'de kâin 5 dönüm 700 ayak kareden müteşekkil narenciye bahçesinin Ahmet Akdağ'a gönderilen "T" cetvellerine hatalı olarak dahil edildiği, "T" cetvellerinin ve ferağ belgelerinin iptal edildiği ve "T-" cetvellerine dayanarak isdar edilen koçanın iptali için Tapu ve Kadastro Dairesine yazı gönderileceğine mütedair karar ve/veya kararların hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğurmayacağına dair bir hüküm talep etmektedir.

Müstedi keza, M-üstedaaleyh No.1 tarafından müteveffa Ahmet Akdağ'a gönderilen 30.11.1989 tarihli DD.17565 numaralı "T.(2)" cetvelinde 1. sırada yer alan ve yukarıda tafsilatı verilen konu taşınmaz malın bahse konu "T" cetvelinden çıkartılarak yerine, Müstediye gönderilen- 17.2.1992 tarihli ve DD.17565 numaralı "T.(2)" cetvelinde 1. sırada Gemikonağı'nda Pafta/Harita XIX/59.E.1, Blok C, Parsel 142/3'de kâin sulu tarlanın konulmasına mütedair Müstedaaleyh No.1'in kararının hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç d-oğurmayacağına dair bir hüküm talep etmektedir.

İşbu başvuruda ismi geçen Tahsin Umar başvuru ile ilgisi olması nedeniyle, İlgili Şahıs olarak başvuruya katılmıştır.

Hem İlgili Şahıs, hem de Müstedaaleyhler başvuruya itirazname dosyalamışlardır.

Başv-urunun duruşmasında taraflar emare olarak ibraz ettikleri belgeler dışında başka şahadet çağırmayarak sadece Mahkemeye hitap etmekle yetindiler.

Müstedi 8.3.1988 tarihinde vefat eden Ahmet Akdağ'ın tereke idare memurudur.

Layihalar ve ibraz edilen emar-e belgelere göre olgular özetle şöyledir.

Başvuruda İlgili Şahıs olarak görülen Tahsin Umar eşdeğerden hak sahibidir. Başvuru konusu Gemikonağı'nda Pafta/Harita XIX/58.W.Blok A, Parsel 133'de kâin 5 dönüm 700 ayakkareden müteşekkil narenciye bahçesi 1975- yılında İlgili Şahıs Tahsin Umar'a tahsis edildi. İtiraznameye göre 29.7.1975 gün ve 7030 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile Bakanlar Kurulu bu tür tahsislerin sürelerini 5 yıla uzatmıştır. İlgili Şahıs tahsisten sonra bugüne kadar ihtilâfsız bir şekilde k-onu bahçenin bakım ve kullanımını yürütmüştür.

1977 planlı toprak dağıtımında ilgililer, henüz daha tahsis süresi sona ermeden, konu bahçeyi Ahmet Akdağ'a tahsis ettiler ve buna bağlı olarak da müteveffa Ahmet Akdağ'ın DD.17565 nolu dosya tahtında isdar -edilmiş 30.11.1989 tarihli "T" cetvellerine işlemişler, bilahare de müteveffaya 17.10.1990 tarihinde başvuru konusu taşınmaz mal için A.717 numaralı taşınmaz mal koçanı vermişlerdir. Ne var ki konu bahçe müteveffaya tahsis edilirken İlgili Şahsa bidayette -yapılan tahsisin iptal edildiğine dair herhangi bir resmi bildirimde bulunulmadı hatta Müstedi tarafından böyle bir iddia dahi yapılmadı.

İlgili Şahıs tahsis ve kullanımında bulundurduğu başvuru konusu taşınmaz malın kendi "T" cetveline işlenmesi talebin-de bulunması üzerine 30.7.1991 tarihinde Müstedaaleyh No.1, Saptama,Değerlendirme ve Tazmin Komisyonu tarafından Güzelyurt Tarımsal Rehabilitasyon Şube Müdürlüğünden durumun tetkiki istendi. 5.8.1991 tarihinde Saptama, Değerlendirme ve Tazmin Komisyonu, Gü-zelyurt Tarımsal Rehabilitasyon Şube Müdürlüğünden konu parselin müteveffa Ahmet Akdağ'a tahsis edilmiş olduğunu öğrendi. Bunun üzerine 5.12.1991 tarihinde Saptama, Değerlendirme ve Tazmin Komisyonu tereke idare memuru olan Müstediye gönderdiği yazıda söz -konusu 133 nolu parselin İlgili Şahsa ait olduğu ve yanlışlıkla müteveffa Ahmet Akdağ'ın "T" cetveline girdiği ve bunun düzeltilmesi için en geç 20.12.1991 tarihini geçmemek üzere Komisyona gitmesi talep edildi. Saptama, Değerlendirme ve Tazmin Komisyonunu-n Müstediye yaptığı çağrıya Müstedi tarafından yanıt verilmemesi üzerine ayni Komisyon 17.2.1992 tarihinde Müstediye gönderdiği bir yazı ile başvuru konusu 133 nolu parselin müteveffa Ahmet Akdağ'a gönderilen "T" cetvellerine hatalı olarak dahil edildiği v-e sözü edilen "T" cetvellerinin ve bunlara dayanarak imza edilen ferağ belgelerinin iptal edildiği ve mezkûr "T" cetvellerine dayanarak isdar edilen koçanın iptali için Tapu Dairesine yazı gönderileceği bildirildi. Ayni tarihte Müstedaaleyh No.1, Müstediye- yeni düzenlenen "T" cetvellerini de gönderdi. Müstedi hemen akabinde 2.4.1992 tarihinde işbu başvuruyu dosyalamış ve daha önce belirtilen taleplerde bulunmuştur.

Şimdi de önümüzde mevcut layihalar ile emareleri dikkate alarak başvuruyu inceleyelim.

Ol-gulardan anlaşılacağı üzere başvuru konusu bahçe 1975 yılında İlgili Şahıs Tahsin Umar'a tahsis edilmiştir. 29.7.1975 gün ve 7030 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile Bakanlar Kurulu bu tür tahsislerin sürelerini 5 yıla uzatmıştır. İlgili Şahıs bugüne kadar i-htilâfsız bir şekilde konu bahçenin tasarruf ve kullanımını yürütmüştür. 1977 planlı toprak dağıtımında ilgililer, henüz daha tahsis süresi sona ermeden konu bahçeyi müteveffa Ahmet Akdağ'a tahsis ettiler.

1975 yılında İlgili Şahsa tahsis edilmiş olan ba-şvuru konusu 133 nolu parselin tahsisinin iptal edildiğine dair bir iddia ve şahadet mevcut değildir. 1977 planlı toprak dağıtımında ilgililer tarafından alınan karar başvuru konusu parselin İlgili Şahsa tahsisli bulunmadığı varsayımından hareket edilerek -alınmıştır. Layihalardan görüleceği üzere başvuru konusu parsel müteveffaya 1977 planlı toprak dağıtımında tahsis edilmiştir. Bu tahsis yapılırken İlgili Şahsın tahsisi iptal edilmemiş ve bu tahsis iptal edilmeden 1977 planlı toprak dağıtımında müteveffa A-hmet Akdağ'a tahsis edilmiştir. Bu durumda 1977 planlı toprak dağıtımında başvuru konusu parselin müteveffaya tahsisini öngören karar ve işlemin geçersiz ve hükümsüz olması gerekir.

Güney göçmeni olan müteveffa Ahmet Akdağ Güney'de bıraktığı mal varlığın-a karşılık Kuzey'de eşdeğerde mal almağa hakkı olan bir kişi olduğu ve Kuzey'de de halen tasarrufunda bir miktar taşınmaz mal bulunduğu layiha ve emare "T" cetvellerinden görülmektedir. Ne var ki müteveffa eşdeğer mal için yapmış olduğu müracaat üzerine Sa-ptama, Değerlendirme ve Tazmin Komisyonu tarafından düzenlenen "T" cetvellerine tasarrufunda bulunan Kuzey malları yanında, tasarrufunda bulunmayan ve "T" cetvellerinin tanzim edildiği tarihte İlgili Şahsın tasarruf ve kullanımında bulunan 133 parsel numar-alı bahçe de dahil edildi. Değiştirilmiş şekliyle 41/77 sayılı İskân, Topraklandırma ve Eşdeğer Mal Yasasının 69(1) maddesine göre müteveffanın Kuzey'de halen tasarruf etmekte olduğu taşınmaz mallar "T" cetvellerine dahil edilebilir. 69(1) maddesi aynen şö-yledir:

"69(1) Kuzey ve Güney bölgesindeki taşınmaz
malların değerlendirilmesi sonuçlandıkça Komisyonlar her hak sahibi için terkettiği veya hasara uğrayan malları ile Kuzey bölgesinde halen tasarruf etmekte olduğu (icarındakiler de dahil) taşınmaz mal-ları ve puan değerlerini bundan böyle "T" cetveli olarak isimlendirilen bir cetvele işler."


Yukarıdaki alıntıdan görülebileceği gibi "T" cetvellerine işlenecek taşınmaz mallar Kuzey bölgesinde halen yasal olarak tasarruf edilmekte olan taşınmaz mallardı-r. Yasanın 38. maddesi tahsislerin sona ermesinden sonra devam eden tasarrufların da dikkate alınıp "T" cetvellerine dahil edilmesine olanak tanımaktadır. Yasada yasal olmayan bir tasarrufun "T" cetvellerine işlenmesine ise olanak yoktur. Bu durumda "T" ce-tvellerinin tanzim edildiği tarihte müteveffanın yasal tasarrufta bulunmadığı, aksine, layihalarda İlgili Şahsın tasarrufunda bulundurduğu anlaşılan 133 numaralı parselin müteveffanın "T" cetvellerine dahil edilmesine yasal olanak yoktur. Bu nedenle İlgili- Şahsa tahsisli ve yasanın 38. maddesi gereğince tahsisin sona ermesinden sonra da tasarrufunda bulundurduğu 133 nolu parseli, müteveffanın "T" cetveline dahil etmekle


Müstedaaleyhlerin 41/77 sayılı İskân, Topraklandırma ve Eşdeğer Mal Yasasına aykırı h-areket ettikleri ortadadır.
Yasaya aykırı kararların ise iptal edilmeleri gerekmektedir. Bu durumda "T" cetvellerinin tanzim edildiği tarihte müteveffanın Kuzey'de tasarrufunda bulundurduğu ve "T" cetvellerine işlenen parsellerin yanısıra İlgili Şahsın ta-hsis ve tasarrufundaki başvuru konusu 133 nolu parselin de müteveffanın "T" cetvellerinde işleme tabi tutulması herhangi bir yasal dayanaktan yoksun olup yoklukla maluldur. Yoklukla malul olan sakat işlemler ise hiç doğmamış addolunur ve her zaman geri alı-nabilir. Yüksek İdare Mahkemesi YİM 5/76 sayılı Fevzi Direkoğlu ile KTFD Çalışma, Rehabilitasyon ve Sosyal İşler Bakanlığı davasında sayfa 9'da şöyle denmektedir.

"5. Açıktan açığa yasaya aykırı veya
tamamıyle görev ve yetki dışı tasarruflar
hükümsü-zlükle malul olduklarından bunlar
hiç bir zaman sıhhat iktisap edemediklerinden
her vakit ortadan kaldırılabilirler."


Yasaya aykırı olarak yapılan ve yoklukla malul olan işlemler her zaman geri alınabileceğine göre hukukun üstünlüğü ile kazanılmış -haklar ilkeleri nedeniyle, müteveffaya tanınmış olan yasa dışı hakların geri alınamayacağının söylenmesi söz konusu olamayacağı meydandadır.

41/77 sayılı yasaya aykırı işlem yapan ve müteveffanın "T" cetvellerinde gösterilen başvuru konusu 133 nolu parse-lin müteveffa adına kaydedilmesi kararını
alan Saptama, Değerlendirme ve Tazmin Komisyonu, 41/77 sayılı yasaya aykırı durumu düzeltmek için başvuru konusu 133 nolu parselin müteveffanın "T" cetvellerine işlenmesi kararını geri almakla ve müteveffanın tere-ke idare memuru olan Müstediye 17.2.1992 tarihli düzeltilmiş şekliyle yeni "T" cetvelleri göndermekle hatalı hareket etmiş değildir.

Saptama, Değerlendirme ve Tazmin Komisyonunun 41/77 sayılı yasaya aykırı karar ve işlemleri İlgili Şahsın tahsis ve tasar-rufunda bulunan başvuru konusu taşınmaz malın mülkiyetine sahip olma hakkını ortadan kaldırmış ve bu taşınmaz mal müteveffanın mülkiyetine geçmiştir. Konu taşınmaz mal halen müteveffa adına kayıtlıdır. 41/77 sayılı yasaya aykırı karar ve işlemlerin geri a-lınması ile yasaya aykırı durum ortadan kaldırılmış olacak ve bu herhangi bir kişinin sahip olduğu meşru bir menfaatı olumsuz yönde etkilemeyecektir, aksine İlgili Şahsın 41/77 sayılı, yasa altında sahip olduğu ancak yasaya aykırı karar ve işlemler nedeni -ile yitirdiği hakkı, tekrar kullanılabilir hale gelecektir. Bu durumda bir hatadan kaynaklanan sakat karar ve işlemlerini geri almak Saptama, Değerlendirme ve Tazmin Komisyonunun görevi, hatta yükümlülüğüdür.

Saptama, Değerlendirme ve Tazmin Komisyonu g-erekli işlemleri gerçekleştirdikten sonra, müteveffanın Kuzey'de tahsis ve tasarrufunda bulunmayan konu taşınmaz malı "T" cetvelinden çıkarmaya ve konu taşınmaz malı içermeyen yeni bir "T" cetveli düzenlemeye ve eski "T" cetveline dayanarak isdar edilen A.-717 nolu koçanın iptali için Tapu ve Kadastro Dairesine yazı göndermeye yetkisi vardır.

Müstedi avukatı Saptama, Değerlendirme ve Tazmin Komisyonunun müteveffa adına isdar edilen A.717 numaralı taşınmaz mal koçanının geçerliliğini ortadan kaldıracak kar-ar alma yetkisi olmadığını ileri sürmektedir. Bu iddia YİM.138/98(D.8/97) ve YİM.180/93(D.11/97) sayılı başvurularda da ileri sürülmüş ve Yüksek İdare Mahkemesi tarafından konu iddia incelenmiştir. Yüksek İdare Mahkemesi, Müstedaaleyhlerin konu hatalı kara-rlarının, konu henüz daha Kamu Hukuku sahasında iken yapılan bir hatadan kaynaklandığını, bu durumda, Kamu Hukukundaki hatanın giderilmesinin de Müstedaaleyh Saptama, Değerlendirme ve Tazmin Komisyonunun yetki ve görev alanı içerisinde olduğu kararına varm-ıştır. Biz de Yüksek İdare Mahkemesinin konu ile ilgili kararlarını benimser ve Müstedi avukatının iddialarını reddederiz.

Müstedi başvurusunun istem kısmının 2. paragrafında 1. paragrafta bahsi geçen parsel 133'ün 30.11.1989 tarihli "T" cetvelinden çıka-rtılarak yerine 142/3 nolu parselin konulmasına mütedair kararın iptalini talep etmiştir. Müstedinin bu talebi ile ilgili olarak ne layihalarda bir iddia ne de başvuru dosyasında mevcut emareler arasında böyle bir karara rastladık. Müteveffaya gönderilen 3-0.11.1989 tarihli "T" cetvellerinde 142/3 nolu parselin mevcut olduğu, keza konu parselin, müteveffaya en son gönderilen düzeltilmiş şekli ile 17.2.1992 tarihli "T" cetvellerinde de mevcut olduğu görülmektedir. İlaveten müteveffaya gönderilen emare yazılar-da 142/3 nolu parselden hiç bahsedilmediği görülmektedir. Bu durumda 142/3 nolu parselle ilgili Müstedaaleyhlerin yeni herhangibir kararları olmadığı anlaşılmaktadır. Bu durumda, karar yokluğunda iptal edilecek bir karardan söz etmek olası değildir.

Yukar-ıda belirtilenlerden anlaşılacağı üzere Müstedi başvurusunda başarılı olmamıştır ve bu nedenle başvurunun reddedilmesi gerekir.

Sonuç olarak başvuru red ve iptal edilir.

Meselenin tüm ahval ve şeraitini dikkate alarak masraflar hususunda herhangi bir- emir verilmez.



Celâl Karabacak Gönül Erönen Seyit A. Bensen
Yargıç Yargıç Yargıç

29 Aralık, 1998







































11






Full & Egal Universal Law Academy