Yüksek İdare Mahkemesi Numara 57/1983 Dava No 2/1984 Karar Tarihi 10.01.1984
Numara: 57/1983
Dava No: 2/1984
Taraflar: Ahmet Derviş Yeşilada ile Ek. Ve Mal. Bak.
Konu: Emeklilik ikramiyesi talebi
Mahkeme: YİM
Karar Tarihi: 10.01.1984

-D.2/84 YİM 57/83 Yüksek İdare Mahkemesi Olarak Oturum Yapan
Yüksek Mahkeme Huzurunda.

Mahkeme Heyeti: Şakir Sıdkı İlkay, Başkan, Salih S. Dayıoğlu, Aziz Altay.
Anayasanın 118. Maddesi hakkında.

Müstedi: Ahmet Derviş Yeşilada, Mağusa.

ile -

M-üstedaaleyh:Ekonomi ve Maliye Bakanlığı vasıtasıyle KTFD
Başsavcılığı Lefkoşa.

Arasında.

Müstedi namına: Ali Fevzi Yeşilada.
Müstedaaleyh namına: Mustafa Arıkan.



Yasa Maddesi: 26/77 sayılı Emeklilik Yasasının 5(4) ve 16. m-addeleri.

İstemin Özeti: Müstedinin, 30 yıl üzerindeki hizmetleri için Emeklilik Yasası uyarınca kendisine emeklilik ikramiyesi verilemeyeceğine ilişkin Müstedaaleyh kararının, hükümsüz ve etkisiz olacağına ve herhangi bir sonuç doğuramayacağına dair kara-r istemi.

OLAY: Otuz yıl üç ay fiili polis memurluğu yapan ve çavuş iken yaş haddi nedeni ile emekliye ayrılan Müstediye, otuz yıl üç aylık ikramiye ödendi. Müstedi, füli hizmetinin yanında mücahitlik hizmeti ve 25 yılın üzerindeki hizmetlerinin de eklene-rek toplam 43 yı1 2 ay üzerinden işlem görmesi gerektiğini belirterek, kendisine ek ikramiye ödenmesini talep etti.

SONUÇ: Emniyet mesnuplarının hizmetlerine eklenen 60 aylık süre ağır koşullar altında hizmet görmeleri nedeni ile sadece emeklilik menfaatl-arının hesaplanmasında dikkate alınmâkta olup, fiili hizmet olarak nitelendirilemez.

Yasada Devlet kadrolarında en az fiili 10 yıl kamu görevi yapanların bu yasa gereğince mücahitlik ve diğer nedenlerle hizmet sürelerine yapılan eklemeler, fiili hizmet gi-bi işlem görür denmektedir. Burada mücahitlik hizmetinin fiili hizmet olmadığı, ancak fiili işlem görmesinin sağlandığı görülmektedir.

Bu durumda Müstedinin fiili 30 yılına mücahitlik ile emniyet mensuplarına eklenen 60 aylık süreyi eklememekle Müstedaale-yhin hatalı hareket ettiği söylenemez.


Bu nedenle başvuru reddolunur.



HÜKÜM

Şakir Sıdkı İlkay, Başkan: Müstedi, başvurusu ile, 30 yılın üzerindeki hizmetleri için kendilerine Emeklilik Yasası uyarınca ikramiye verilemeyeceğine dair müstedaaleyhin ka-rarının hükümsüz ve etkisiz ol- duğuna ve herhangi bir sonuç doğuramayacağına karar verilmesini istemiştir.

Müstedinin başvurusu, 26/82 sayılı Yasa ile tadil edilmiş şekli ile 26/77 sayılı Emeklilik Yasasının S(4) ve 16. maddelerine dayandırılmıştır.

Bu -meselede kararlaştırılması gereken müstedinin bir polis mensubu olarak emeklilik hakkı kazandıran hizmetine eklenmesi öngörülen 60 aylık süre ile mücahitlik hizmet süresinin fiili hizmet sayılıp sayılamaycağıdır.

İlkin tezekkür edilmesi gereken husus müst-edinin emeklilik kazandıran polislik hizmetine eklenmesi öngörülen 60 aylık sürenin fiili hizmet olarak sayılıp sayılamaycağıdır. Kuşkusuz bu ekleme herhangi bir fiili hizmetten ötürü değildir. Bu eklemeyi öngören 16. maddenin (1). fıkrası "ancak devlet ka-drolarında 10 yıl kamu görevi yapanların, bu Yasa gereğince mücahitlik ve diğer nedenlerle hizmet sürelerine yapılan eklemeler fiili hizmet gibi işlem görür" kuralını içermektedir. Görüleceği gibi bu kurallarda mücahitlik süresinden ismen bahsedilmekle ber-aber sözü edilen 60 aylık eklemeden bahsedilmemektedir. Sözü edilen ekleme bu kuralı içeren fıkra altında öngörüldüğüne göre
"diğer nedenlerle .....yapılan eklemeler" tabiri kapsamına da girmemektedir. Kanımca bu kuralın kaspamı içine girmesi öngörümüş ols-aydı kanun koyucu bu eklemeden de, mücahitlik süresi için olduğu gibi, ismen ve açıkça bahsedecekti. Bu nedenlerle müstedinin emeklilik kazandıran hizmetine 16. maddenin (1). fıkrası uyarınca eklenmesi öngörülen 60 aylık sürenin füli hizmet olarak sayılama-yacağı görüşündeyim.

İkinci olarak tezekkür edilmesi gereken husus eklenmesi öngörülen mücahitlik hizmetinin füli hizmet sayılıp sayılamayacağıdır. Yasanın 16. maddesinin (1). fıkrasının içerdiği ve yukarıda değinilen kuralda emeklilik hakkı kazandıran hi-zmet eklenecek mücahitlik süresinin füli hizmet gibi işlem görmesi öngörmektedir. Bu kural eklenecek mücahitlik süresinin fiili hizmet gibi işlem görmesi açısından açıktır ve yoruma muhtaç değildir.

Şimdi de eklenmesi ve fiili hizmet gibi işlem görmesi ön-görülen mücahitlik hizmetinin Yasanın 5. maddesinin (4). fıkrası kapsamında
bir hizmet olup olmadığının incelenmesi gerekir. Kanımca bu fıkrada
"devlet kadrolarında hizmet" denilirken 3. madde anlamında devlet bütçesinden emeklilik hakkı kazandıran hizmet -murat edilmektedir ve bu nedenle mücahitlik hizmet süresi 5. maddenin (4). fıkrası kapsamı dahilindedir.

Yukarıda söylenenler ışığında başvurunun mücahitlik süresini ilgilendirdiği nisbette kabul edilmesi gerektiği görüşündeyim.

Salih S. Dayıoğlu: Sayın -Yargıç Aziz Altayın biraz sonra okuyacağı ükmü daha önceden okuma ve hükmünde beyan edilen görüşler üzerinde fikir teatisi yapma fırsatını buldum. Serdedilen görüşler ile vardığı sonuca katılırım.

Aziz Altay: Müstedi 18.8.1952 tarihinde polis eri olarak g-öreve başladı ve 1.12.1982 tarihinde polis çavuşu iken yaş haddi nedeni ile emekliye ayrıldı. Müstedi 21.12.1963 tarihinden 7.9.1970 tarihine ve 1.11.1974 tarihinden 31.12.1975 tarihine kadar da mücahitlik yaptı. Müstedi emekliye ayrıldığında füli 30 yıl 3- aylık hizmeti bulunduğundan 30 yıl üzerirıdeki 3 aylık hizmeti için kendisine 12253TL. ek ikramiye ödendi.
Müstedi ise 3.2.1983 tarihinde Hazine ve Muhasebe Dairesi Müdürlüğüne bir yazı gönderdi ve fiili 30 yıl 3 ay hizmetine ilâveten mücahitlik hizmetler-i ve 25 yılın üzerinde hizmet görmesi nedeni ile eklenmesi gerektiğini iddia ettiği 5 yıllık süre ile birlikte toplam olarak 43 yıl 2 ay hizmet gördüğünü ileri sürerek füli 30 yılın üzerindeki 13 yıl 2 aylık hizmeti için kendisine ek ikramiye ödenmesini t-alep etti. Müstedinin talebini inceleyen Hazine ve Muhsaebe Dairesi Müdürü gönderdiği H.M.D.P.3895 sayı ve 28.3.1983 tarihli yazıda müstediye ek ikramiye ödenmesine yasal yönden olanak bulunmadığını bildirildi. Müstedi bunun üzerine işbu başvuryu dosyaladı- ve söz konusu kararın tamamen hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğuramayacağına karar verilmesini talep etti.
Müstedaaleyh riosyaladığı itiraznamede Devlet kadrolarında fiili 30 yılın üzerinde hizmeti olanlara ek ikramiye ödendiğini, müc-ahitlik ve diğer nedenlerle hizmet sürelerine yapılan eklemeler için devlet kadrolarında yapılmış hizmet sayılmadığını ileri sürdü ve başvurunun reddedilmesini istedi.

Müstedinin talebine dayanıklık eden 26/77 sayılı Emeklilik Yasasının 26/82 sayılı Yasa -ile değiştirilmiş şekli ile 5(4) maddesi aynen şöyledir:

"(4). Bu maddenin (1).fıkrasında belirtilen emeklilik menfaatlarına ek olarak, devlet kadrolarındarınde hizmeti olanlara ayrıca, 30 yıl üzerindeki her yılına karşılık son çekmekte olduğu brüt bir -aylık maaşı tutarındaki ikramiye verilir."

Görüleceği gibi emekliye ayrılan bir kişinin bu fıkra altında ek ikramiye alabilmesi için devlet kadrolarında füli 30 yılın üzerinde hizmeti olması öngörülmektedir. Başka bir deyişle devlet kadrolarındaki füli hi-zmetin 30 yılın üzerinde olması gerekir. Müstedinin fiili hizmetinin ise 30 yıl üç ay olduğu kabul edilen bir olgudur. Ne var ki müstedi fiili hizmet sürasine ilaveten bir emniyet mensubunun emekliye ayrılırken emeklilik hakkı kazandıran' hizmet yıllarına -eklenen 60 aylık süre ile mücahitlik süresinin de Yasanın 5. maddesinin (4). fıkrası amaçları bakımından dikkate alınması gerektiğini iddia etmiştir. Emniyet mensuplarına, emeklilik hakı kazandıran hizmetine eklenen 60 aylık süre, ağır koşullar altında hiz-met görmeleri nedeni ile sadece emeklilik menfaatlarının hesaplanması bakımından eklenmekte olup fiili hizmet olarak nitelendirilemez.
Mücahitlik hizmetinin fiili hizmet olup olmadığına gelince: Esas Yasanın 9/79 sayılı Yasa ile tadil edilmiş şekli ile 16(-1) maddesine göre emeklilik hakkı kazandıran, en az 25 hizmet yılına hak kazanan bir polis mensubu, Yasanın herhangi bir kurlaına göre emekliye ayrılırken, emeklilik hakkı kazandıran hizmetlerine, 60 ay eklenir. Ancak, devlet kadrolarında en az fiili 10 yı-l kamu görevi yapanların, bu Yasa gereğince mücahitlik ve diğer nednelerle hizmet sürelerine yapılan eklemeler füli hizmet gibi işlem görür. Bundan da açıklıkla görüleceği gibi mücahitlik hizmetinin füli hizmet olmadığı kabul edilmekte ancak bu madde amaçl-arı bakımından fiili hizmet gibi işlem görmesi öngörülmektedir. Böylece füli 10 yıl hizmeti olup da emekliye ayrılmak isteyen bir emniyet mensubunun mücahitlik ve diğer nedenlerle hizmet yıllarına yapılcak eklemelerin füli hizmet olmamasına rağmen, bu madd-e amaçları bakımından, fiili hizmet gibi işlem görmesi sağlanmıştır. Halbuki 5. maddeye eklenen (4). fıkrada mücahitliğin fiili hizmet gibi işlem görmesine olanak veren bir hüküm bulunmamaktadır.

Bir emeklinin 5(4) maddesi altında ek ikramiye, alabilmesi -için füli 30 yılın üzerindeki hizmetlerinin de füli olması gerektiğine göre yasaca füli hizmet olarak kabul edilmeyen mücahitlik hizmetlerinin füli 30 yılın üzerindeki hizmetlerine eklenerek ek ikramiye kazandırmasına olanak yoktur. Bu durumda müstediye ek- ikramiye ödenmesi amacı ile müstedinin fiili 30 yılına mücahitlik ile emniyet mensuplarırıa eklenen 60 aylık süreyi eklememekle müstedaaleyhin hatalı hareket ettiği söylenemez. Bu nedenle başvurunun reddedilmesi gerektiği görüşündeyim.

Şakir Sıdkı İlkay,- Başkan: Sonuç olarak başvuru, oyçokluğu ile, reddolunur.

(Şakir Sıdkı İlkay)(Salih S. Dayıoğlu)(Aziz Altay)
Başkan Yargıç Yargıç

10 Ocak 1984



- 281 -



Full & Egal Universal Law Academy