Yüksek İdare Mahkemesi Numara 56/1988 Dava No 21/1988 Karar Tarihi 13.06.1988
Numara: 56/1988
Dava No: 21/1988
Taraflar: Ali Çaluda ile İsk. Bak. Ve İnc. Dağ. Kom.
Konu: Ara emir – Meşru menfaat
Mahkeme: YİM
Karar Tarihi: 13.06.1988

-D.21/88 YİM 56/88

Yüksek İdare Mahkemesi Olarak Oturum Yapan
Yüksek Mahkemede
Yargıç Cel(l Karabacak Huzurunda
Anayasanın 152. maddesi hakkında

Müstedi: Ali Çaluda-, AZ-11, Alsancak, Girne
- ile -
Müstedaaleyh: İsk(n Bakanlığı ve İnceleme Dağıtım Komisyonu vasıtasıyle KKTC Başsavcılığı, Lefkoşa
A r a s ı n d a.


Müstedi namına: Aytekin Musa
Müsted-aaleyh namına: Yaşar Boran
İlgili Şahıslar namına: Tahir Seroydaş



Yasa Maddesi: 41/77 Sayılı İsk(n, Topraklandırma ve Eşdeğer Mal Yasasının 71A maddesi.

İstemin Özeti: Müstedinin başvuru sonuçlanıncaya değin başvuru konusu taşınmaz malların ilgili şahı-slara verme ve/veya kiralama ve/veya tahsis etme hususunda başlatılmış bulunan işlemlerin durdurulması, kesin tasarruf belgesi verilmemesi istemi.

OLAY: Aslen Güney göçmeni olan Müstedi Güneyde epey taşınmaz mal bırakmıştır. Puanlarının çıkması için Müste-daaleyhe gerekli müracaatı yapan Müstedinin bir kısım puanları çıkmış olsa bile halen itiraz safhasındadır. Müstedi Güneyde terkettiği mallarına karşılık eşdeğerde verilebilecek her türlü mala müracaat edebilir. Ancak Müstedi kendisine tahsisli taşınmaz ma-la hemhudut olan arsayı talep etmektedir. Bahse konu arsa da Müstedaaleyh tarafından ilgili şahıslara kiralanmış bil(hare de kesin tasarruf belgesi verilmiştir. Kesin tasarruf belgesi alan ilgili şahıslardan bir tanesi bunu hemen kendi adından çıkarmış ve -diğer ilgili şahsa vermiştir.

SONUÇ: Müstedinin meşru menfaatinin olmadığını söylemeğe olanak yoktur. Müstedaaleyhin, başvuru konusu taşınmaz malı kaynak paketine koymadan ilgili şahsa kiralaması ve daha sonra kesin tasarruf belgesi vermesi, talep edilen -ara emrinin verilmemesi halinde işlerin daha karışabileceğini ortaya koymaktadır.
Başvuru konusu taşınmaz mal halen Müstedinin tasarrufundadır. Eşderğerde verilebilecek taşınmaz malın ilgili şahıslara icar yöntemi ile verilip verilemeyeceği hususu esas -başvuruda karara bağlanması gereken ciddi ve hukuki bir meseledir. Bu da Müstedinin ciddi bir başvurusu olduğunu göstermektedir.
Sonuç olarak başvuru kabul edilir ve başvuru konusu arsanın esas başvuru sonuçlanıncaya değin Müstedaaleyh tarafından ilgili- şahıslara kiralanması ve/veya kesin tasarruf belgesi verilmesi işlemlerinin durdurulmasına ve ilgili şahısların Müstedinin tasarrufunda bulunan arsaya müdahalelerinin men edilmesine emir verir.

Atıfta Bulunulan Yargısal İçtihatlar:
YİM 265/80 sayılı Esa-t Varoğlu ile KTFD arasındaki Yüksek İdare
Mahkemesi kararı.

____________________



K A R A R

Müstedi Ali Çaluda 20.4.1988 tarihinde yapmış olduğu tek taraflı bir istida ile esas başvuruya konu olan Girne Kazası'na bağlı Alsancak'ta k(in Harita/Pafta -XI/16.E2,W2, Parsel 87, 88/2; Harita/Pafta XII/18.W1, Parsel 47; Harita/Pafta XII/9.E2, Parsel 321, 279+280, 281+282, 283+283, 256/1+256/2+257/2, 255+2564256/3+257, 277/1/10, 277/1/14, 277/1/15, 277/1/18 ve 277/1/19'daki taşınmaz malların Müstedaaleyh tara-fından üçüncü şahıslara ve/veya İlgili Şahıs Zihniye İzzi Ekrem ile Hüsnüye Okray'a verilmesi ve/veya kiralanması ve/veya kesin tasarruf belgesi verilmesi ile ilgili işlemlerin ve/veya alınan kararların durdurulması ile bu mallara müdahale edilmesinin mene-dilmesi için Mahkemeden bir emir talep etmiştir.

Müstedi istidaya ekli yemin varakasandaki diğer şeyler meyanında, Sakarya-Baf göçmeni olduğunu, Güney'de 5 milyon puan değerinde taşınmaz mal bıraktığını, 1975 yılında Kuzey'e geçince Girne Kazasına bağlı -Alsancak'ta isk(n edildiğini, başvuru konusu taşınmaz malların kendisine tahsis edildiğini ve/veya kullanımına verildiğini, mezk(r tarihten beri bu taşınmaz malları nizasız ve fasılasız fiilen tassrruf ve kullanımımnda bulundurduğunu, bunların bakım ve ona-rımı için epey masraf yaptığını, eşdeğer mal almak için gerekli müracaatı yaptığını, öncelik hakkı dikkate alınmadan başvuru konusu taşınmaz malların Müstedaaleyhce üçüncü şahıslara ve/veya Zihniye İzzi Ekrem ile Hüsniye Okray'a kiralanacağını ve/veya kira-landığını öğrendiğini, çok ciddi ve haklı bir dava sebebi bulunduğunu, talep edilen emrin verilmemesi halinde geriye dönüşün mümkün olmayacağı gibi, tel(fisi imk(nsız zarara uğrayacağını belirtmiş ve başvurunun sonucuna değin mezk(r taşınmaz malların üçünc-ü şahıslara ve/veya İlgili Şahıslara verme ve/veya kiralama ve/veya tahsis etme hususunda başlatılmış bulunan işlemlerin durdurulmasını, kesin tasarruf belgesi verilmemesini ve tasarrufuna müdahalede bulunulmamasını istemiştir.

Mahkeme ayni gün geçici bi-r ara emri vermiş ve emrin Müstedaaleyh ile İlgili Şahıs durumundaki Zihniye İzzi Ekrem ve Hüsnüye Okray'a tebliğ edilmesini emretmiştir.

Müstedaaleyh 12.5.1988 tarihinde istidaya karşı dosyalamış olduğu itiraznamede, diğer şeyler meyanında, başvuru konu-su olan taşınmaz mallardan parsel 277/1/10 hariç diğerleri hakkında alınmış herhangi bir karar veya yapılmış bir işlem bulunmadığını, bu nedenle, mezk(r taşınmaz mallar için başvurunun mevsizmsiz ve geçersiz olduğunu, parsel 277/1/10'daki taşınmaz malın is-e Müstediye tahsisli olmadığını, bunun arsa niteliği dolayısıyle Müstediye tahsis edilmesine olanak da bulunmadığını, meşru menfaatı olmayan Müstedinin başvrusunun ileri gidemiyeceğini, parsel 277/1/10'un 9.3.1988 tarihinde bir yıllığına Zihniye İzzi Ekrem- ile Hüsniye Okray'a kiralandığını, müteakiben de "T" cetvellerine işlenip kesin tasarruf belgesi verildiğini, Zihniye İzzi Ekrem 1/2 hissesini 14.4.1988 tarihinde Hüsnüye Okray'a hibe ettiğini, Müstedinin başvurusunun ciddi ve haklı bir nedene dayanmadığı-nı, ortada tamiri imk(nsız ve/veya geriye dönüşün zor olacağı bir durumun da bulunmadığını, ara emrinin kesinleştirilmeden istidanın reddedilmesi gerektiğini savunmuştur.

Başvuruya katılan ve avukatla temsil edilen İlgili Şahıslar istidaya herhangi bir i-tirazname dosyalamamışlar, Müstedaaleyhin itiraznamesini benimsediklerini belirtmişlerdir.

Müstedi istidasını kanıtlamak için kendisi şahadet vermiş ve Girne Tarımsal Şubesinde görevli Hasan Z. Beyitler'i tanık olarak dinletmiştir. Müstedaaleyh herhangi -bir tanık çağırmayıp istintakla yetinmiştir. İlgili Şahıslar namına ise, Aygün Okray şahadet vermiştir.

Müstedi avukatı duruşmada parsel 277/1/10 tahtındaki taşınmaz mal hariç ara emri istidasında belirtilen diğer taşınmaz mallarla ilgili ara emrinde ısr-ar etmediğini ve bunlar hakkındaki talep ve istidayı haklarına halel gelmeksizin geri çektiğini belirtmiştir. Bu durumda, işbu ara emiri istidasında sadece parsel 277/1/19'daki taşınmaz mal kalmamıştır.

Talep edilen geçici emrin verilebilmesi için, Müste-dinin ilk nazarda ciddi bir davası olduğu, davasının haklı bir nedene dayandığı ve geçici emir verilmediği takdirde tel(fisi imk(nsız zarara uğrayacağı hususlarında Mahkemeyi ikna etmesi gerekmektedir (Gör: YİM 265/80 Esat Varoğlu ile KTFD).

İstida, yemi-n varakaları ve huzurumdaki tüm şahadeti etraflıca tezekkür ettim. Şahadete göre, Müstedi Baf göçmeni olup hem Kukla, hem de Alektora köylerinde epey taşınmaz mal bırakmıştır. Müstedi bu taşınmaz mallarla ilgili olarak 41/1977 sayılı İsk(n, Topraklandırma -ve Eşdeğer Mal Yasası tahtında Müstedaaleyhe gerekli müracaatı yapmıştır. Puanlarının bir kısmı çıkmış olmakla beraber, halen itiraz safhasındadır. Ancak, itiraz ilgili mercilerce her an sonuçlandırılabileceği gibi, Müstedi bunu geri de çekebilir. Bu durum-da bulunan Müstedi, Güney'de terkettiği mallarına karşılık eşdeğerde mal almak için kaynak olan ve eşdeğerde verilebilecek her taşınmaz mala müracaat etmeğe hakkı vardır. Ancak, Müstedaaleyh Müstediye tahsisili olan Girne Kazası'na bağlı Alsancak'ta k(in H-arita/Pafta XII/9.E.2, parsel 279+280'deki taşınmaz mala hemhudut bulunan parsel 277/1/10'daki 0.1.2200 ayak kareden ibaret arsayı İsk(n, Topraklandırma ve Eşdeğer Mal Yasası'nın 71A maddesi tahtında kaynak paketine koymamış ve 9.3.1988 tarihinde İlgili Şa-hıs Zihniye İzzi Ekrem ile Hüsniye Okray'a 1 yılllığına kiralamıştır. Müstedaaleyh kira sözleşmesinden 2 gün sonra da, yani, 11.3.1988 tarihinde, mezk(r arsayı adı geçenlere eşdeğer mal olarak vermiştir. Müstedi esas başvurusunda, diğer şeyler meyanında, M-üstedaaleyhin bu karar ve/veya işlemin Anayasa'ya 41/1977 sayılı İsk(n, Topraklandırma ve Eşdeğer Mal Yasası'nın maksat ve ruhuna. 1983 Öncelikler Tüzüğü'ne aykırı olduğunu; uygulanan bu yöntemle kaynak olan ve eşdeğerde verilen mezk(r taşınmaz mala müraca-at etme hakkından Müstedaaleyhce yoksun bırakıldığını iddia etmektedir.

Öte yandan, Parsel 277/1710'daki taşınmaz malın Müstedinin tasarru- funda olduğu; bunun Müstedinin "T" cetveline işlenebilmesi için Girne Tarımsal Şube Müdürü Ali Toygan'ın Aralık 1-987 tarihinde İsk(n Dairesi Müdürü'ne bir yazı da yazdığı hususunda huzurumda şahadet vardır.

Yukarıda belirtilen hususlar ışığında, Müstedinin ilk nazarda meşru menfaatı olmadığını söylemeğe olanak yoktur, kanısındayım. Bu durumda, Müstedinin başvurusu -haklı bir nedene dayanmaktadır.

Gerek tasarruf, gerekse meşru menfaat hususunda az önce belirttiklerim işbu ara emri maksatları bakımındandır. Bilindiği gibi, bu konular hakkında bu safhada kesin karar vermek doğru değildir. Nitekim, ben de bu aşamada me-zk(r konular üzerinde kesin karar vermiş değilim. Bu konulardaki kesin karar, diğer hususlarla birlikte, esas başvuru dinlendikten sonra verilecektir.

Eşdeğerde kaynak ve eşdeğerde verilecek olan mezk(r taşınmaz malın 41/1977 sayılı İsk(n, Topraklandır-ma ve Eşdeğer Mal Yasası'nın 71A maddesi uyarınca kaynak paketine konmadan icar yöntemiyle İlgili Şahıslara eşdeğer mal olarak verilip verilemiyeceği hususu esas başvuruda karara bağlanması gereken ciddi, hukuki bir meseledir. Bu da, Müstedinin ciddi bir b-aşvurusu olduğunu göstermektedir.

Parsel 277/1/10'daki mezk(r taşınmaz mal halen Müstedinin tasarrufun- dadır. Müstedi tasarrufunda bulundurduğu taşınmaz mallara epey masraf yaptığını da söylemektedir. Öte yandan, İlgili Şahıslar bu taşınmaz mala giremem-işlerdir. Birkaç gün içinde kesin tasarruf belgesi alan Zihniye İzzi Ekrem yine birkaç gün sonra kendi hissesini Hüsnüye Okray'a hibe etmek suretiyle elden çıkarmıştır. Taşınmaz malın tümü halen Nuriye Okray isminde kayıdlı ise de, onun da bu malı elden çı-karmıyacağı söylenemez. Belirtilenler ışığında, statükonun korunmasının adil olacağı kanısındayım. Aksi halde, eski duruma dönüş çok zorlaşacağı gibi, Müstedi büyük ve tel(fisi imk(nsız zarara da uğrayacaktır.

Yukarıda belirtilen tüm hususlar karşısında,- Müstedi istidasında başarılı olmuştur. Bu nedenle, Mahkeme, Girne Kazası'na bağlı Alsancak'ta, harita/pafta XII/9. E.2, parsel 277/1/19'daki 0.1.2200 ayak karelik arsanın İlgili Şahıs Zihniye İzzi Ekrem ile Hüsnüye Okray'a kiralanması ve/veya kesin tasar-ruf belgesi verilmesi hususlarında Müstedaaleyhce alınan karar ve/veya yapılan işlemlerin etki ve hükümlerinin esas başvuru sonuçlanıncaya değin durdurulma- sına, ayrıca Müstedinin tasarrufunda bulunan mezk(r taşınmaz mala müdahale edilmesinin menedilmesin-e emir verir.

İstida masrafları başvuru sonunda kararlaştırılacaktır.


(Cel(l Karabacak)
Yargıç

13 Haziran 1988




119






Full & Egal Universal Law Academy