Yüksek İdare Mahkemesi Numara 53/1993 Dava No 11/1998 Karar Tarihi 22.10.1998
Numara: 53/1993
Dava No: 11/1998
Taraflar: Zeka Aslantürk vd ile İskân Bak. Vd
Konu: ‘T’ cetveline itiraz - İdari yargıda bir başvurunun esas amacı, yakınma konusu idari kararın, yargısal denetimidir.
Mahkeme: YİM
Karar Tarihi: 22.10.1998

-D.11/98 YİM 53/93

Yüksek İdare Mahkemesi Olarak Oturum Yapan
Yüksek Mahkeme Huzurunda.
Anayasanın 152. Maddesi Hakkında.

Mahkeme Heyeti: Celâl Karabacak,Nevvar Nolan, Seyit A.Bensen.

Müstedi: 1.Zeka Aslantürk n/d Zeka Mustafa Naz-ım, Aydınköy
2.Taner Aslantürk, Cengizköy

- ile -

Müstedaaleyh: 1. KKTC İskân Bakanlığı vasıtası ile KKTC
Başsavcılığı Lefkoşa
2. Saptama Değerlendirme ve Tazmin
Komisyonu Başkanlığı vasıtası il-e KKTC
Başsavcılığı,Lefkoşa
3. KKTC Tapu Dairesi vasıtası ile KKTC
Başsavcılığı, Lefkoşa
4. Eşdeğer Tazmin Komisyonu vasıtası ile
KKTC Başsavcılığı, Lefkoşa
5. KKTC İnceleme ve Dağıtım K-omisyonu
vasıtası ile KKTC Başsavcılığı, Lefkoşa

A r a s ı n d a.


(Başvurunun ünvanı Mahkemenin 22/10/1998 tarihli emriyle
tadil edilmiş şekliyle)

Yüksek İdare Mahkemesi Olarak Oturum Yap-an
Yüksek Mahkeme Huzurunda.

Anayasanın 152. Maddesi Hakkında.

Müstedi: 1.Zeka Aslantürk n/d Zeka Mustafa Nazım, Aydınköy
2.Taner Aslantürk, Cengizköy

- ile -

Müstedaaleyh: 1. KKTC İskân Bakanlığı vasıtası ile KKTC., -
Lefkoşa
2. Saptama Değerlendirme ve Tazmin
Komisyonu Başkanlığı vasıtası ile KKTC.,
Lefkoşa
3. KKTC Tapu Dairesi vasıtası ile KKTC,
Lefkoşa
4. Eşdeğer Tazmin Komisyonu vasıtas-ı ile
KKTC, Lefkoşa
5. KKTC İnceleme ve Dağıtım Komisyonu
vasıtası ile KKTC, Lefkoşa


A r a s ı n d a.



Müstediler namına: Avukat Vehit F.Nekipzade
Müstedaaley-hler namına: Başsavcı Yardımcı Muavini Mustafa Arıkan
İlgili Şahıs namına:Avukat Hüseyin İ.Malyalı adına Avukat
Enver Öztürk.

-------------------

H Ü K Ü M


Celâl Karabacak: Bu başvuruda Mahkemenin kararını sayın Yargı-ç Seyit A. Bensen okuyacaktır.
Seyit A.Bensen: Müstediler dosyalamış oldukları işbu başvuru ile Müstedaaleyhlerin ve/veya Müstedaaleyh NO.2'nin almış olduğu ve Müstedilerin varisi bulundukları merhum Ahmet Mustafa Nazım'ın 20.4.1988 tarihli " T.(2)" cetvel-inde bulunan, Aydınköy; Pafta/Harita: XIX.46.E.1, Parsel No.18/2'de Kayıtlı hane, Pafta/Harita: XIX.38.W.2, Bl.C. Parsel No: 73 ve 74/1'de kayıtlı narenciye bahçesi ile Pafta/Harita XIX.54.E.1, Parsel No:226'da kayıtlı sulu tarladan müteşekkil taşınmaz mal-ların merhumun eşi Ayşe Mustafa Nazım'ın "T.(2)" cetveline işlenmesine ilişkin ve Müstedaaleyhlerin ve/veya Müstedaaleyh No:2'nin 26.1.1993 tarihli yazısı ile Müstedilerin bilgisine 29.1.1993 tarihinde gelen karar ve/veya işleminin hükümsüz ve etkisiz oldu-ğuna ve herhangi bir sonuç doğurmayacağına karar verilmesini talep etmektedirler.
Başvuruda ismi geçen Ayşe Mustafa Nazım ve diğer ilgili varisler, başvuru ile ilgileri olması nedeniyle, İlgili Şahıs olarak başvuruya dahil edilmişlerdir.

Hem Ayşe Must-afa Nazım ve hem de Müstedaaleyhler başvuruya itirazname dosyalamışlardır. Diğer İlgili Şahıslar ise herhangi bir itirazname dosyalamadıkları gibi başvuru ile de hiç ilgilenmediler .

Başvurunun duruşmasında tarafların mutabakatı ile 27 adet belge emar-e olarak ibraz edilmiştir. Bunun dışında Müstediler Mahkemede şahadet vermediler. Müstedaaleyhler ise 2 tanık dinletmiştir. İlgili Şahıs Ayşe M. Nazım da bir tanık dinletmiştir.

Sunulan emare belgeler ve şahadetten olgular aşağıda gösterildiği gibidir. -

Müstedi 1, 16.5.1990 tarihinde vefat eden Ahmet Mustafa Nazım'ın kardeşi, Müstedi 2'de müteveffanın vefat eden kardeşi Nazım Mustafa Nazım'ın oğludur. Başvuruya İlgili Şahıs olarak dahil edilen Ayşe Mustafa Nazım, müteveffanın dul eşi diğer İlgili Şahı-slar ise yine müteveffanın varisleridirler.

Müteveffa Ahmet Mustafa Nazım, İlgili Şahıs olan Ayşe Mustafa Nazım ile evli bulunmakta idi. Bu evlilikten tarafların herhangi bir çocukları olmadı. Müteveffa Ahmet Mustafa Nazım Güney'de taşınmaz mal bırakmış- olup eşdeğerde hak sahibidir. 1974 yılında Güney'den Kuzey'e göçmen olarak gelen karı-koca Aydınköy'de iskân edilmiş ve müteveffa Ahmet M. Nazım'a aile reisi olarak yukarıda Pafta/Harita referansları verilen Parsel No.18/2 olan bir ev ve Parsel numarası 7-3, 74/1 ve 266 olan tarımsal kaynaklar tahsis edildi. Tahsis edilen bu taşınmaz mallar daha sonra Ahmet M.Nazım'ın 20.4.1988 tarihli "T.(2)" cetveline işlendi. Ahmet M.Nazım'a gönderilen "T.(2)" cetveli Kuzey'de tasarrufunda bulundurduğu taşınmaz malları, -"T.3B" cetveli de Güney ve Kuzey mallarının puan durumunun bilançosunu göstermektedir. "T.3B" cetveline göre Ahmet M.Nazım 789,084 puan Devlete borçludur. "T.(2)" cetveline göre Aydınköy'de Parsel 18/2'de kâin ev ile yine Aydınköy'de kâin 73,74/1 ve 266 no-lu Parsellerdeki narenciye ve sulu tarlanın tümü Ahmet M. Nazım'ın Kuzey'de tasarruf edilen taşınmaz malı olarak "T.(2)" ve "T.3B" cetvellerine işlenmiştir. Ahmet M. Nazım "T" cetvellerini aldıktan sonra Saptama, Değerlendirme ve Tazmin Komisyonuna 1.6.198-8 tarihinde hem Güney hem de Kuzey puanlarına itiraz etti. İtiraz neticesinde sadece Güney mallarının puanları 343,633 puanla yükseltildi ve böylece 9.11.1989 tarihinde "T" cetvelleri kesinleşmiş oldu. İlgili Şahıs olan Müteveffanın eşi Ayşe Mustafa Nazım -da Güney'de taşınmaz mal bırakmış ve Güney'de terkedilen taşınmaz mallarını gösteren "T" cetvellerini almıştır. Ayşe M.Nazım'a 3.6.1988 tarihinde düzenlenip kendisine verilen "T" cetvelinde Güney'de terkedilen taşınmaz malların puan değeri 425,884 olarak g-österildi. Ayşe M.Nazım "T" cetvellerini aldıktan sonra 2. Müstedaaleyh olan Saptama, Değerlendirme ve Tazmin Komisyonuna bir yazı göndererek sadece Güney'de terkettiği taşınmaz mallarının puanlarına ilişkin bir itirazda bulundu ve yeniden değerlendirilme--sini istedi. Ayşe M.Nazım Kuzey'de kocasının tasarrufunda bulunan ve "T" cetvellerine işlendiğini bildiği halde başvuru konusu taşınmaz mallara hiçbir itirazda bulunmadı. Ayşe M. Nazım'ın Güney mallarına ilişkin itirazı Saptama, Değerlendirme ve Tazmin Kom-isyonu tarafından 22.8.1989 tarihinde kabul edildi ve Güney mal varlığının puan değerleri 343,634 daha puana yükseltildi ve böylece "T" cetvelleri kesinleşmiş oldu. Kesinleşen "T" cetvelinde bulunan mallara koçan almayı beklerken Ahmet M. Nazım 16.5.1990 -tarihinde çocuksuz olarak vefat etti ve başvuruda ismi geçen kişileri varis olarak bıraktı.

Ahmet Mustafa Nazım'ın vefatını müteakiben Müstediler 53/90 sayılı tereke istidası tahtında Güzelyurtta oturan Lefkoşa Kaza Mahkemesinde, tereke işlemlerini başla-ttılar. Konu tereke istidasında müteveffanın dul eşi olan Ayşe M. Nazım tarafından önce "Caveat" bilahare de 24.5.1991 tarihinde 544/91 sayılı Tereke İdare Memuru tayini davasını Güzelyurt'ta oturan Lefkoşa Kaza Mahkemesinde dosyaladı. Konu tereke istidası- ile dava hala daha karara bağlanmamış olarak durmaktadır. Müteveffanın ölümünden sonra tereke idare memuru seçilemediği gibi mirascılar, konu taşınmaz mallarla ilgili kendi aralarında herhangi bir anlaşma da yapmadılar. Bunun üzerine müteveffanın eşi olan- İlgili Şahıs Ayşe M. Nazım 5.4.1991 tarihinde Güzelyurt Tarımsal Rehabilitasyon Şubesine yazı vererek başvuru konusu 3 Parsel tarımsal kaynağın müteveffanın adından iptâl edilmesini ve kendi adına tahsis edilmesini talep etti. İlgili Şahsın dilekçesi ince-lendikten sonra 3.5.1991 tarihli Bakanlık onayı ile başvuru konusu 3 parça tarımsal kaynak müteveffa Ahmet M. Nazım'ın adından iptal edildi. Ayşe M. Nazım hak sahibi ilan edilerek konu tarımsal kaynaklar onun adına tahsis edildi. Bu iptal veya tahsis karar-ı müteveffanın varislerine resmen bildirilmedi. Daha sonra İlgili Şahsın müracaatı üzerine Müstedaaleyh 2, Saptama, Değerlendirme ve Tazmin Komisyonu 11.1.1993 tarihli kararı ile başvuru konusu ev ile 3 parça tarımsal kaynağın, vefatı nedeniyle Ahmet Musta-fa Nazım'ın "T.(2)" cetvelinden iptal edilmesine ve eşi Ayşe Mustafa Nazım'a ait DD.15486 nolu dosyanın "T.(2)" cetveline işlenmesine karar verildiğini Müstediler avukatına 26.1.1993 tarihli yazı ile bildirdiler. Bu karar ışığında Müteveffa Ahmet M. Nazım -ile ilgili 23.2.1993 tarihli ikinci bir "T" cetveli düzenlendi. İkinci "T" cetveline göre müteveffanın daha önceki "T" cetvelinde işlem gören tüm Kuzey malları "T" cetvelinden çıkarıldı. Müteveffa Ahmet M. Nazım'ın "T" cetvelinde işlem gören ve vefatı üzer-ine geri alınan başvuru konusu ev ile 3 parça tarımsal kaynak 23.2.1993 tarihinde müteveffanın eşi Ayşe M. Nazım'ın "T" cetveline işlenmesi üzerine müteveffanın varisleri olan Müstediler işbu başvuruyu dosyaladılar ve daha önce belirtilen taleplerde bulund-ular.

Müstediler başvurularında sair şeyler yanında Müstedaaleyhlerin başvuru konusu ev ve tarımsal kaynaklarla ilgili olarak aldıkları karar ve yaptıkları işlemlerin yürürlükteki mevzuata aykırı olduğunu ve/veya yetkilerini aştıklarını ve/veya kötüye kul-landıklarını ileri sürerek bu karar ve işlemlerin iptalini talep ettiler.

Müstedaaleyhler tarafından dosyalanan itiraznamede, sair şeyler yanında yapılan işlemlerin ilgili yasa ve mevzuata aykırı olmadığı gibi onlara bir tamam uygun işlemler yapılıp kara-r alındığını ileri sürdüler.

Başvuruya İlgili Şahıs olarak dahil edilen Ayşe M. Nazım da avukatı vasıtasıyle dosyaladığı itiraznamede sair şeyler yanında başvuru konusu malların kocası olan müteveffa Ahmet M. Nazım ile birlikte müşterek tahsis sahibi old-uğunu, kocasının ölümü ile çocukları olmadığından kendi adına devredilmesinin tamamen yasalara uygun olduğunu ileri sürmüştür.

İptal kararının üzerine dayandırıldığı gerekçeler aynen şöyledir:
"Yapılan inceleme neticesinde;
Aileye tahsis edilen aşağıdak-i
taşınmaz malların dosya sahibinin
vefatı nedeniyle "T.2" cetvelindeki
malların adından iptal edilmesine ve
eşi Ayşe Mustafa Nazım'a ait olan
DD:15486 nolu dosyanın "T.2" cetveline
işlenmesine karar verilmiştir."

Değiştirilmiş şekliyle 41/77 sayılı- İskân, Topraklandırma ve Eşdeğer Mal Yasasının 69(1) maddesi eşdeğerde hak sahibi kişinin Güney'de terkettiği ile Kuzey'de yasal tasarrufunda bulundurduğu taşınmaz malların ve puan değerlerini "T" cetveline işlenmesini, puanların eşit olması halinde 70(1)- madde hükümleri, Güney puanlarının fazla olması halinde 70(2) madde hükümleri ve Kuzeyde tasarrufunda bulundurduğu malların Güney mallarından fazla olması ve bunları karşılayamaması halinde ise 70(3) madde hükümlerinin uygulanmasını öngörmektedir. Bu işle-mler tamamlandıktan sonra Yasanın 82. madde gerekleri yerine getirilerek 71(1) madde gereğince taşınmaz mal koçanı verilmesi yönüne gidilir. Güney mal varlığı bulunan kişiler açısından, yukarıda özetlenen yasa kuralları ve yöntemleri takip edilmesi gerekir-.

Yasal durum yukarıda kısaca özetlendiği gibidir. Şimdi de yasal durumu gözönünde bulundurarak önümüzdeki meselenin olguları ışığında ileri sürülen iddiaları değerlendirmek gerekir.

Olgulardan görülebileceği gibi müteveffa Ahmet M. Nazım Güney'de ta-şınmaz mal bırakmış olup eşdeğerde hak sahibidir. Ahmet M. Nazım Aydınköy'de iskân ettirilmiş ve kendisine aile reisi olarak 1974 yılında başvuru konusu ev ve tarımsal kaynaklar tahsis edilmiştir. Tahsis edilen bu taşınmaz mallar daha sonra 20.4.1988 tarih-inde Saptama, Değerlendirme ve Tazmin Komisyonu tarafından eşdeğerde hak sahibi olan Ahmet M.Nazım'ın Kuzeyde tasarruf edilen malı olarak "T" cetveline işlenmiştir. Ahmet M. Nazım süresi içerisinde "T" cetvelinin içeriğine ve puanlarına itiraz etmiş ve iti-razı neticesinde "T" cetvelleri 9.11.1989 tarihinde kesinleşmiştir. Kesinleşen "T" cetvelinde bulunan mallara koçan almayı beklerken Ahmet M. Nazım 16.5.1990 tarihinde çocuksuz olarak vefat etti. Müstedaaleyh No.2, Saptama, Değerlendirme ve Tazmin Komisyon-u yasanın yukarıda belirtilen ilgili maddelerini hiç dikkate almadan Ahmet M. Nazım'ın vefatını gerekçe göstermek suretiyle "T.(2)" cetvelinde kayıtlı bulunan başvuru konusu ev ve tarımsal kaynakların adından iptal edilmesine ve eşi Ayşe M. Nazım'ın "T.(2)-" cetveline işlenmesine karar vermiş ve neticede başvuru konusu malları 23.2.1993 tarihinde Ayşe M. Nazım'ın "T.(2)" cetveline işlemiştir. Halbuki Müstedaaleyh 2, bunu yapmadan önce 41/77 sayılı Yasanın 69,70,71 ve 71 A maddeleri uyarınca müteveffanın "T.(-2)" cetveline işlenen başvuru konusu mallara müteveffanın tercih hakkını kullanmasını müteakip ona öncelikle hak sahibi olabileceği kadarı eşdeğer mal olarak verilmeli, şayet başvuru konusu mallar fazla ise, o zaman geri alınarak kaynak paketine dahil edil-ip ilan edilmeliydi. Müstedaaleyh 2, bunları yapmamakla 41/77 sayılı İskân, Topraklandırma ve Eşdeğer Mal Yasasına aykırı hareket etmiştir. Yasaya aykırı karar ve işlemlerin ise iptal edilmesi gerekmektedir.

Hemen şunu belirtmeliyiz ki müteveffa Ahmet M-. Nazım'ın ölümü mülkiyete yönelik eşdeğer işlemlerini veya koçan işlemlerini durdurmaz. Müteveffa eşdeğerde hak sahibi olduğuna ve tüm işlemler de eşdeğerine karşılık yapıldığına göre ölümünden sonra onun eşdeğerine ilişkin hakları, doğal olarak, aynen te-rekesine intikâl etmiştir ve ayni işlemlerin tereke adına yapılması gerekir.

Müstedaaleyhler ve İlgili Şahıs itiraznamelerinde başvuru konusu kaynakların İlgili Şahıs olan Ayşe M. Mustafa ve kocası olan müteveffa Ahmet M.Nazım ile birlikte müşterek tahs-is sahibi olduklarını ve başvuru konusu kaynakların müteveffa Ahmet M. Nazım'ın aile reisi sıfatıyle "T" cetvellerine konduğunu, Ahmet M. Nazım'ın ölümünden sonra tereke idare memuru seçilmediği ve mirascılar arasında da konu mallarla ilgili herhangi bir a-nlaşma yapılmadığından 3.5.1991 tarihli Bakanlık onayı ile başvuru konusu tarımsal kaynakların müteveffanın vefatı nedeniyle adından iptal edilerek eşi Ayşe M. Nazım'ın hak sahibi ilan edilerek adına tahsis edildiğini, Ahmet M. Nazım'ın ölümü ile çocukları- olmadığından konu malların İlgili Şahıs Ayşe M. Nazım adına devredilmesinin tamamen yasalara uygun olduğunu ileri sürdüler.

İlgili Şahıs itiraznamesinde ayrıca, başvuru konusu tarımsal kaynakların İlgili Şahsın adına tahsisli olduğu hususunun başvuru k-onusu yapılmadığından başvurunun ileri gidemeyeceğini, ilâveten Müstediler ve avukatlarının başvuru konusunu teşkil eden tarımsal kaynakların İlgili Şahıs adına tahsis edildiğini 30.4.1992 tarihinde öğrendiklerini veya bilgilerine geldiğini, o günden itiba-ren 75 günlük hak düşürücü süre içerisinde söz konusu başvuru dosyalanmadığından başvurunun daha ileri gidemeyeceğini ön itiraz olarak ileri sürdü.

İşbu başvuru dosyalanmadan önce Güzelyurt'ta oturan Lefkoşa Kaza Mahkemesi huzurunda İlgili Şahıs Ayşe M.-Nazım tarafından dosyalanan 544/91 sayılı tereke idare memuru tayini ile ilgili davanın görüşülmesi esnasında Müstedilerin ve de avukatlarının bu başvurunun konusunu teşkil eden tarımsal kaynakların İlgili Şahıs Ayşe M. Nazım adına İskân Bakanı tarafından -tahsis edildiğini 30.4.1992 tarihinde Mahkemede öğrendikleri hususunda Müstedaaleyhler tanığı Güzelyurt Tarımsal Rehabilitasyon Şube Amiri Hüsnü Seydali'nin tekzip edilmemiş şahadeti vardır.

İlgili Şahıs Ayşe M. Nazım'a yapılan tahsis tarihini ve daha s-onra Müstedilerin bu tahsisi öğrendikleri tarih olan 30.4.1992 tarihini dikkate aldığımızda 75 günlük sürenin geçirildiği aşikârdır. Ancak Müstediler avukatı Mahkemeye hitabesinde, İlgili Şahsa yapılan tahsis işleminin yasaya aykırı olarak alınmış bir kara-r olduğu gerekçesiyle yoklukla malul olduğunu ileri sürerek, yoklukla malul olan işlemlerin 75 günlük süre ile bağlı olmadıklarını ileri sürdü.

Müstedaaleyhler tarımsal kaynaklarla ilgili tahsis işleminin, 41/77 sayılı Yasanın 21. maddesi tahtında yapıl-dığını ileri sürdüler. Bu durumda Müstedaaleyh 1'in ilgili kararının Yasanın 21. maddesine uygun olarak alınmış bir karar olup olmadığını incelemek gerekir. Çünkü, ilgili karar açıktan açığa 41/77 sayılı İskân, Topraklandırma ve Eşdeğer Mal Yasasına aykırı- olarak alınmış bir karar ise konu karar yoklukla malul olur ve bu nedenle süre aşımı söz konusu olamaz.

Değiştirilmiş şekliyle 41/77 sayılı İskân, Topraklandırma ve Eşdeğer Mal Yasasının 21. maddesi aynen şöyledir:
"21. Eşdeğer mal verme kapsamı dışın-da topraklandırılan aile reisinin ölümü ve 20 yıllık takyid süresinin dolmaması halinde, kendisine verilen toprak ile varsa üzerindeki tarımsal yapı veya tesisler, işletme araç ve gereçleri bir bütün sayılır ve mirasçılar arasında hiçbir şekilde taksim edi-lemez.
Aile reisinin ölümünden itibaren en geç iki ay içinde mirasçılar, yukarıda belirtilen tarımla ilgili taşınır ve taşınmaz malları, İskân işleriyle ilgili Bakanlığa bildirmekle yükümlüdür.
Mirasçılar, tereke idare memurunun tayininden başlay-arak en geç altı ay içerisinde sözü edilen bu malların üzerindeki tahsis hakkını öncelikle bu Yasaya göre toprak dağıtımından yararlanabilecek mirasçılardan birisine devir ederek miras ortaklığına son verebilirler. Bu gerçekleşmediği takdirde ilgili Bakanl-ık hak sahibi mirasçılardan birine tahsis edebilir.
Ancak, ölen hak sahibinin veya mirasçılarının Güney'de kalan malları varsa, bunlara karşılık bu mallar öncelikle eşdeğer olarak "T" cetvellerine eklenmek suretiyle eşdeğerde verilebilir."

Görülece-ği gibi 21. madde esas itibarı ile eşdeğer mal verme kapsamı dışında yapılan topraklandırma amaçlı tahsislerle ilgilidir. Bu meselede müteveffa Ahmet M. Nazım daha önce belirtildiği gibi eşdeğer mal bakımından hak sahibi idi ve Güneyde kalan taşınmaz malla-rına karşılık Kuzeyde yasal tasarrufunda bulundurduğu başvuru konusu taşınmaz mallar ölümünden önce "T" cetvellerine işlenmiş bulunmakta idi. Yasanın 69(1) maddesi gereği eşdeğere karşılık müteveffanın "T" cetvellerine işlenmiş olan başvuru konusu mallar a-rtık Yasanın 21. maddesi altında değil de ancak Yasanın 70. ve 71. maddeleri altındaki hükümlere uyularak geri alınabilirdi. Bu durumda Müstedaaleyhlerin başvuruya konu tarımsal kaynakların müteveffanın vefatı nedeniyle adından iptâl edilerek eşi Ayşe M. N-azım'ın hak sahibi ilan edilerek adına tahsis yapılmasına ilişkin karar, Yasadaki kurallara tamamen ters bir karardır. Bu durumda ilgili karar açıktan açığa yasaya aykırılığı nedeniyle sakat olup yoklukla malul olduğuna göre Müstediler 75 günlük süre ile b-ağlı değillerdir. Bu nedenle yoklukla malul olan tahsis kararı başvuru konusu yapılamaz ve süre ile ilgili İlgili Şahsın itirazları da ileri gidemez ve bu itirazlar reddedilir.

Şimdi de başvuru konusu evin müteveffanın vefatından sonra İlgili Şahsa inti-kal edip edemiyeceği veya bu evin statüsüne gelince; Değiştirilmiş şekliyle 41/77 sayılı İskân, Topraklandırma ve Eşdeğer Mal Yasasının 40. maddesi aynen şöyledir.

"40. 18. madde kurallarına tabi olmak kaydıyle, eşdeğer mal verme dışında, hak sahiplerin-e tahsis edilen konut, işyeri, tarımsal tesisler ve benzeri taşınmaz mallar, tahsis amaçları dışında kullanılamaz ve 20 yıl geçmeden devredilemez, kiraya verilemez, satılamaz ve üçüncü şahıslar lehine ayni haklar konulamaz.
Bu şekilde tahsis edilen taşın-maz mallardan, hak sahibi aile reisi ile birlikte aile nüfusunu oluşturan tüm aile fertleri eşit şekilde tasarruf hakkına haizdirler. Ancak, karı ve kocanın boşanmaları halinde, bu haklar ilgili Mahkeme kararı ile yeniden düzenlenir. Esas durumda doğabilec-ek değişiklikler İskân işlerinden sorumlu Bakanlığa ilgililerce intikal ettirilir.
Bu taşınmaz mallara ait hakların devirlerine ilişkin usul, zaman ve diğer hususlar, Bakanlar Kurulunca hazırlanacak Tüzükle saptanır.
Mülkiyet devir işlemlerinin tamamla-nmasına kadar, tahsis hakkı verilen aile fertlerinden herhangi birinin hayatta kalmaması veya sürekli olarak Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetini terketmesi halinde, bu aileye verilen taşınmaz mallar Devletin kullanımına geçer.
Ancak şehit ve hadise kurbanını-n en yakını tanımına girenler için böyle bir işlem yapılmaz."

Görüleceği gibi 40. madde eşdeğer mal verme dışında yapılan konut, işyeri ve benzeri tahsislere şamildir. Yasanın 69(1) maddesi gereği eşdeğere karşılık müteveffanın "T" cetveline işlenmiş ola-n başvuru konusu ev artık Yasanın 40. maddesi altında işlem görmesine yasal olanak yoktur.

Yukarıda belirtilenlerden de anlaşılacağı gibi başvuru konusu malların "T" cetveline dahil edilmemesi nedeniyle süresi içerisinde itiraz etmeyen Ayşe M. Nazım'ın -konu malları eşdeğerine karşılık alma hakkını yitirdiği gibi 41/77 sayılı İskân, Topraklandırma ve Eşdeğer Mal Yasasının 21. ve 40. maddelerinden de yararlanmasına yasal olanak yoktur.

Müstedaaleyhler tarafından dosyalanan itiraznamede KKTC Devleti başvu-ruya taraf yapılmadığı cihetle başvurunun ileri gidemeyeceği iddiasını ön itiraz olarak ileri sürmüştür.

Müstedaaleyhleri temsilen bulunan Savcı Mahkemeye hitabesinde bu başvuruda kararı alan makam veya organ vasıtasıyle KKTC Devleti taraf yapılmadığını,- tadilât için de Mahkemeye başvurulmadığından başvurunun reddedilmesi gerektiğini ileri sürdü.

İdari yargıda bir başvurunun esas amacı yakınma konusu idari kararın yargısal denetimidir. Bu nedenle başvurunun ünvanının eksik veya hatalı olması tali bir ko-nu olup Mahkemenin asli denetim görevini engelleyemez. Gör.YİM.154/88 (D.13/89). Bu gibi başvuruların ünvanı ile ilgili gerçekleri yansıtma maksadı ile ve karşı tarafa herhangi bir adaletsizlik yapılması söz konusu olmayacak tadilatlara Mahkemece müsaade e-dilmesi gerektiği hususunda Christodulou v. The Republic of Cyprus, through the collector of customs, (1960-1961) 1 RSCC 1, sayfa 9'da şöyle denmektedir.

"Editorial note: No.1, The Court before giving judgment in this case decided to order the amendment -of the original title of the proceedings so as to bring it into comformity with the true facts of the case. The Court was of the opinion that such amendment at that stage did not prejudice either the parties concerned or the interests of justice. The Court- further declared that in proceedings of this nature the proper respondent should be the Republic, represented through the appropriate organ, authority or person."

-Bu başvuru incelendiğinde, Müstedilerin KKTC Devletinin kararlarından ve/veya işlemlerinden yakındıkları görülmektedir. Müstediler KKTC Devletinin karar ve işlemlerinden yakındıklarına göre, başvurudaki davanın doğrudan doğruya KKTC'ye yöneltilmesi ve KKT-C'nin Müstedaaleyh olarak gösterilmesi gerekirdi. Halbuki Müstediler başvurunun ünvanında Müstedaaleyh olarak ilgili makam veya organları vasıtasıyle KKTC Başsavcılığını göstermişlerdir. Bu ise hatalı bir ünvandır.

YİM 71/87 (D.31/91)'de vurgulandığı gi-bi meselenin tüm ahval ve şeraitini dikkate alarak, başvuruyu bu hata nedeni ile iptal etmek yerine, Kıbrıs Cumhuriyeti Yüksek Anayasa Mahkemesinin Christodoulou v. The Republic of Cyprus, through the collector of customs (1960-1961) 1 RSCC.1 davasında yap-tığı gibi, hatalı ünvanı meselenin hakiki olguları ile bağdaştırmak gerekir. Bunu sağlamak için de başvurunun ünvanındaki "Başsavcılığı" kelimesinin başvurudan çıkarılarak ünvanın tadil edilmesine emir verilir.

Mahkemece bu safhada yapılan böyle bir tad-ilat ise, yakınma konusu kararları alan, işlemleri yapan ve başvurunun duruşmasında hazır bulunarak başvuruyu müdafaa eden Müstedaaleyhlere herhangi bir adaletsizlik yapmayacağı gibi, taraflar arasında adaletin sağlanmasına da katkıda bulunacaktır.

Yukar-ıda belirtilenler ışığında ön itiraz reddolunur.

Yukarıda söylenenlerden anlaşılacağı gibi Müstediler başvurularında başarılı olmuşlardır ve bu nedenle başvuru gereğince hüküm verilmesi gerekir.

Sonuç olarak başvuru kabul edilerek, Müstedaaleyhlerin v-e/veya Müstedaaleyh No.2'nin almış olduğu ve Müstedilerin varisi bulundukları Aydınköy'lü merhum Ahmet Mustafa Nazım n/d. Ahmet Aslantürk'ün 20.4.1988 tarih ve Merkez Kayıt No.23309, 23308, DD.No.15487, TC.18051 No'lu dosyanın "T.(2)" cetvelinde bulunan Le-fkoşa Kazası, Aydınköy'de kâin Pafta/Harita No.XIX.46. E.1, Parsel No.18/2'de kayıtlı hane; Pafta/Harita No: XIX.38.W.2 Bl.C., Parsel 73'de kayıtlı 14.Dön.l evl.0125 A.K.lik ve ayni Tapu referanslı Parsel 74/1'de kayıtlı 9 Dön. 2 Evl.0600 A.K.'li-k narenciye bahçeleri ile Pafta/Harita No. XIX.54.E.1.Bl. B., Parsel No.266'da kayıtlı 5 Dön. 2 Evl.0350 A.K.'lik sulu tarladan müteşekkil malları merhumun eşi Ayşe Mustafa Nazım'a ait DD.15486 No.lu dosyanın "T.(2)" cetveline işlenmesine ilişkin Müstedaal-eyhlerin ve/veya Müstedaaleyh No.2'nin 26.1.1993 tarihli yazısı ile Müstedilerin resmen bilgisine getirilen karar ve/veya işlemlerinin hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğurmayacağına karar verilir.

Meselenin tüm ahval ve şeraitini d-ikkate alarak masraflar hususunda herhangi bir emir verilmez.



Celâl Karabacak Nevvar Nolan Seyit A. Bensen
Yargıç Yargıç Yargıç

22 Ekim 1998



16






Full & Egal Universal Law Academy