Yüksek İdare Mahkemesi Numara 5/2002 Dava No 10/2003 Karar Tarihi 11.11.2003
Numara: 5/2002
Dava No: 10/2003
Taraflar: Selçuk Ahmet ile İskan Encümeni ve diğerleri
Konu: Tahsis iptali istemi - Meşru menfaat -
Mahkeme: YİM
Karar Tarihi: 11.11.2003

-D.10/2003 YİM 5/2002

Yüksek İdare Mahkemesinde
Anayasanın 152. Maddesi Hakkında.
Mahkeme Heyeti: Nevvar Nolan, Şafak Öneri, Necmettin Bostancı.
Davacı: Selçuk Ahmet, Karaoğlanoğlu Caddesi No.123,
Karao-ğlanoğlu - Girne
- ile -
Davalı: 1) İskân Encümeni vasıtasıyla KKTC., Lefkoşa
2) İçişleri Köyişleri ve İskân Bakanlığı vasıtasıyla
KKTC., Lefkoşa
3) İskan ve Rehabilitasyon Dairesi Müdürlüğü
vasıtasıyla KKTC., Lef-koşa
4) Saptama Değerlendirme ve Tazmin Komisyonları
vasıtasıyla KKTC., Lefkoşa
5) İnceleme ve Dağıtım Komisyonu vasıtasıyla KKTC.,
Lefkoşa
6) Girne Tapu ve Kadastro Dairesi ve/veya Amiri
vasıtas-ıyle KKTC., Lefkoşa
7) KKTC. Bakanlar Kurulu vasıtasıyla KKTC., Lefkoşa
İlgili Şahıs: 1) Zehra Mehmet n/d.Zehra Beydağlı
2) Tülay Kıralp
A r a s ı n d a.
Davacı namına : A-vukat Ünsal Çağda
Davalılar namına: Savcı Yardımcısı Nüvit Gazi
İlgili Şahıslar namına: Avukat Sadi Çelebi.

---------------

K A R A R


Nevvar Nolan: Davacı işbu dava ile Davalılar tarafından alınan Karaoğlano-ğlu'nda, Pafta/Harita Xll/ll.W.2, Parsel 15/1'de kain 2733 koçan numaralı taşınmaz malın Zehra Beydağlı'ya verilmesi kararının ve/veya bu karar tahtında yapılmış kayıtların ve/veya bilahare Tülay Kıralp ismine yapılan kayıtların tamamen hükümsüz ve etkisiz- olduğuna ve herhangi bir sonuç doğurmayacağına dair karar talep etmektedir.

Davalılar ve yukarıda isimleri geçen İlgili Şahıslar tarafından davaya müdafaa dosyalanmıştır. Davalılar ve İlgili Şahıslar tarafından dosyalanan Müdafaa Takrirlerinde aşağıdaki- ön itirazlar ileri sürülmüştür:
1- Konu taşınmaz mal ile ilgili Davacı daha önce YİM 87/88 sayılı davayı dosyaladı ve Mahkeme o davada Davacının konu taşınmaz malla ilgili meşru menfaati olmadığı yönünde karar verdi. YİM 87/88 sayılı davada verilen karar -res judicata oluşturur ve işbu dava daha ileri götürülemez;
2- 12.9.1990 tarih ve E-907-90 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile Parsel 15 dahil, bazı taşınmaz mallar, tahsisli olanların tahsisleri iptal edilerek, Girne-Kayalar Yol Ayırımı Projesi için ayrıldı-. Davacı konu Bakanlar Kurulu kararına karşı Yüksek İdare Mahkemesine başvurmadığı için konu Bakanlar Kurulu kararı kesinlik kazanmıştır, bu durumda Davacının davaya konu taşınmaz malla ilgili meşru menfaati kalmamıştır;
3- Davacı adına düzenlenen T cetvel-lerinde konu taşınmaz mal yer almamaktadır. Davacı T cetvellerine itiraz etmemiş ve T cetvelleri kesinleşmiştir; bu durumda Davacının konu taşınmaz malla ilgili meşru menfaati kalmamıştır.

Anayasanın 152. maddesine göre yürütsel veya yönetsel bir yetki ku-llanan herhangi bir organ, makam veya kişinin bir kararından sahip olduğu meşru bir menfaati olumsuz yönde ve doğrudan doğruya etkilenen kişi, Yüksek İdare Mahkemesinde dava açıp o kararın hükümsüz ve etkisiz olduğuna dair bir karar talep edebilir. Görüleb-ileceği gibi idari bir karara karşı, ancak o karardan meşru bir menfaati olumsuz yönde ve doğrudan doğruya etkilenen bir kişi Yüksek İdare Mahkemesinde dava açabilir. Menfaatin meşru sayılabilmesi için hukuksal bir durumdan kaynaklanması, ya da hukuksal bi-r duruma dayanması gerekir. Davacının Parsel 15/1'in İlgili Şahıslardan Zehra Beydağlı'ya verilmesi kararından olumsuz yönde ve doğrudan doğruya etkilenen meşru bir menfaati var mıdır?

1974 Barış Harekatı sonrası Güney'den Kuzey'e göç eden Davacıya, 1975 -yılında, Karaoğlanoğlu'nda sinemanın bitişiğindeki kahvehane (davaya konu iş yeri) İnceleme Dağıtım Komisyonu kararı ile tahsis edildi. Konu iş yeri Pafta/Harita Xll/ll.W.2, Parsel 15'in üzerinde idi. Parsel 15 üzerinde bir başka kişiye tahsisli bir konut -da vardı. 1974 Barış Harekatından önce Parsel 15, Parsel 7/1 ve parsel 14/1 ile birlikte bir tek koçan tahtında kayıtlı idi.

Davacı, kendisine yapılan tahsisin kapsamı ile ilgili bir sorunu olacak ki, YİM 87/88 sayılı davayı açarak, kendisine tahsisli iş -yerinin Pafta/Harita Xll/11.W.2, Parsel 15'de olup, Parsel 7/1 ile herhangi bir ilişkisi olmadığı, ayrıca Parsel 15'in tümü ile yol genişletme alanının içerisinde kaldığı kararının hükümsüz ve etkisiz olduğuna dair karar talep etmişti.

YİM 87/88 sayılı da-vayı dinleyen Mahkeme, Davacıya tahsisli iş yerinin Parsel 15 üzerinde yer aldığına, Parsel 7/1 ve 14/1'in bu tahsis kapsamı dışında olduklarına bulgu yaptı. Mahkeme, yine Davacının 1986 yılında konu iş yerini davada Davacı No.2 ve Davacı No.3 olarak yer a-lan kişilere devrettiği, konu iş yerinin tahsisten kaynaklanan tasarrufunu terkettiği bulgularına da vardıktan sonra 1986 yılından itibaren konu iş yerinde bir hak veya alâkası kalmadığına, konu iş yerinin üzerinde bulunduğu Parsel 15 ile ilgili bir idari -tasarrufa karşı dava açamayacağına, çünkü konu taşınmaz malda meşru bir menfaatı bulunmadığına karar verdi.

Parsel 15, diğer başka taşınmaz mallarla birlikte, 12.9.1990 tarih ve E-907-90 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile Girne-Kayalar Yol Ayırımı Projesi -için ayrılmıştı. Daha sonra, 20.6.2001 tarih ve E-796-2001 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile, Parsel 15'in yola alınmayan ve 15/1 olarak numaralandırılan kısmı, 12.9.1990 tarih ve E-907-90 sayılı Bakanlar Kurulu kararı kapsamından çıkarılarak, İTEM Yasası -altında değerlendirilmesi maksadı ile iskan işlerinden sorumlu Bakanlığın kontrol ve yönetimine verildi. 20.6.2001 tarihli Bakanlar Kurulu kararından hemen sonra İlgili Şahıslardan Zehra Beydağlı, İskan Encümeni Başkanlığına bir yazı yazarak, Parsel 15/1'i-n eşdeğerine karşılık kendisine münferiden verilmesini talep etti; İskan Encümeni de 27.12.2001 tarihinde Parsel 15/1'in 265,948 puan karşılığı Zehra Beydağlı ismine münferiden verilmesi kararını aldı. Davacı da, İskan Encümeninin bu kararına karşı işbu da-vayı açarak, İskan Encümeninin konu kararının hükümsüz ve etkisiz olduğuna dair Yüksek İdare Mahkemesinden bir karar talep etmektedir.

Yukarıda verildiği gibi, gerek Davalılar, gerekse İlgili Şahıslar, dosyalamış oldukları Müdafaa Takrirlerinde, YİM 87/8-8 sayılı davada Mahkemenin, Davacının Parsel 15'de meşru menfaatı olmadığını karara bağladığını ön itiraz olarak, diğer hususlar yanında, ileri sürdüler ve davanın daha ileri gitmeden reddini talep ettiler.

Bir Mahkeme tarafından bir davada karara bağlanm-ış bir husus, kararın kesin olması veya kesinleşmesi halinde, sonradan açılacak aynı taraflar arasındaki ikinci bir davada yeniden ihtilaf konusu yapılamaz (Y/H 17/78; YİM 36/78). İhtilaflı hususun ayni taraflar arasındaki önceki davada karara bağlanmış ol-ması tarafları bağlar ve taraflar ihtilaflı hususla ilgili Mahkemenin kararındaki bulguların aksini ileri süremezler.

Davacı YİM 87/88 sayılı davada konu iş yerinin 1975 yılında İ.D.K. tarafından kendisine tahsis edildiği olgusuna ve bu tahsisten doğan h-ak ve menfaatlerine dayanmakta idi. Yüksek İdare Mahkemesi, YİM 87/88 sayılı davada verdiği kararda (D.35/90), Davacının, Parsel 15'de kendisine tahsisli iş yerini başkalarına devrederek tasarrufunu terkettiğini, konu iş yeri ve iş yerinin üzerinde bulundu-ğu Parsel 15 ile ilgili bir idari karara karşı dava açamayacağını, dava açmak için gerekli meşru menfaatının bulunmadığını ifade etmiştir.

YİM 87/88 sayılı davadaki Davacı No.1, işbu YİM 5/2002 sayılı davadaki Davacıdır, YİM 87/88 sayılı davadaki her 3 da-valı da YİM 5/2002 sayılı davadaki 7 Davalı arasındadır. YİM 87/88 sayılı davada, Davacının, konu iş yeri ve iş yerinin üzerinde bulunduğu Parsel 15'in Girne-Karaoğlanoğlu Yol Güzergâhı Genişletme Projesi kapsamına girdiği hususundaki kararı başvuru konusu- yapamayacağı, yani konu iş yeri ve iş yerinin üzerinde bulunduğu Parsel 15 ile ilgili bir idari tasarrufa karşı dava açamayacağı, dava açmak için aranan meşru menfaatı olmadığı karara bağlanmıştır. YİM 87/88 sayılı davada verilen karar kesinleşmiş bir kar-ardır. Huzurumuzdaki YİM 5/2002 sayılı dava Davacı tarafından Parsel 15 (Şimdi Parsel 15/1) ile ilgili bir idari karara karşı açılmıştır.

YİM 87/88 sayılı dava karara bağlandıktan sonra, dava konusu iş yeri veya taşınmaz mal, herhangi bir tarihte, bir tah-sis veya sözleşme veya Bakanlıkça verilen bir yazılı kullanım belgesi tahtında Davacının tasarrufuna verilmemiştir. YİM 5/2002 sayılı işbu davada da Davacı, 1975 yılında İ.D.K. tarafından kendisine yapılan tahsise dayanmaktadır. YİM 87/88 sayılı davada Dav-acının konu iş yerini devrettiği, tasarrufunu terkettiği ve konu iş yeri ve iş yerinin üzerinde bulunduğu Parsel 15'de meşru menfaatı kalmadığı karara bağlanmıştır, bu husus kazıyye-i muhkeme (res judicata) olup, YİM 5/2002 sayılı davada da davacıyı bağlar- ve YİM 5/2002 sayılı davada yeniden ihtilaf konusu yapılamaz. Bu durumda YİM 5/2002 sayılı işbu dava, Davacının, yakınma konusu edip iptalini talep ettiği İskân Encümeni kararından etkilenebilecek meşru bir menfaati bulunmadığından, daha ileri gidemez.

D-avanın karara bağlanması için daha başka bir konunun ele alınması gerekmese de, Davacının T cetvelleri ile ilgili öne sürülen, yukarıda ön itirazlar arasında belirtilen, hususa değinmeyi de faydalı görmekteyiz. Hak sahibi bir kişinin Güney'de terkettiği ta-şınmaz mallar ile, o kişinin Kuzey'de tasarruf etmekte olduğu taşınmaz mallar, puan değerleri ile, o kişi adına düzenlenen T cetvellerinde gösterilir. Şüphesiz, kişinin T cetveline işlenecek Kuzey'de tasarrufunda bulundurduğu taşınmaz mallar, kişinin yasal- olarak tasarrufunda bulundurduğu taşınmaz mallardır. Davacı adına düzenlenen T cetvellerine konu iş yeri işlenmedi, T cetvelleri Davacıya tebliğ edildi, Davacı T cetvellerine itiraz etmedi ve Davacının T cetvelleri kesinleşti. Bu durumda, Davacı, konu iş -yerinin yasal tasarrufunda olduğunu ve konu iş yerinde meşru menfaati olduğunu ileri süremez. Davacı, Davalıların ve İlgili Şahısların Müdafaalarına Cevap Takririnde, hiçbir zaman dava konusu iş yerinin tasarrufunu terketmediğini iddia etmekteyse de, gerek- bu dava için res judicata oluşturan YİM 87/88 sayılı davada Davacının konu iş yerinin tasarrufunu terkettiği karara bağlandığından, gerekse konu iş yeri Davacının kesinleşen T cetvellerinde yer almadığından, Davacı böyle bir iddiayı bu davada ileri süreme-z, ileri götüremez.

Yukarıda ifade edilenler ışığında Davacının konu iş yerinde ve iş yerinin üzerinde bulunduğu Parsel 15/1'de meşru menfaatı bulunmadığı doğrultusundaki ön itiraz kabul edilerek dava red ve iptal edilir.

Tarafların kendi masraflarını öd-emelerine emir verilir.



Nevvar Nolan Şafak Öneri Necmettin Bostancı
Yargıç Yargıç Yargıç


11 Kasım, 2003



6






Full & Egal Universal Law Academy