Yüksek İdare Mahkemesi Numara 51/1990 Dava No 28/1995 Karar Tarihi 31.10.1995
Numara: 51/1990
Dava No: 28/1995
Taraflar: Nurettin Alaçam vd ile İskân Bakanlığı
Konu: 2/3 hissesi Rum’a ait taşınmazı yetkili bakanlığın 3. şahıslara verip veremiyeceği tartışması - Meşru menfaat
Mahkeme: YİM
Karar Tarihi: 31.10.1995

-D.28/95 YİM 51/90

Yüksek İdare Mahkemesi Olarak Oturum Yapan
Yüksek Mahkeme Huzurunda
Mahkeme Heyeti: Celâl Karabacak, Nevvar Nolan, Mustafa H. Özkök.

Müstedi: 1. Nurettin Alaçam, Öğre-tmenler Apt., No.42, Ortaköy.
2. Özay Alaçam, Öğretmenler Apt., No.42, Ortaköy.
ile
Müstedaaleyh: 1. İskân Bakanlığı vasıtasıyle KKTC., Lefkoşa.
2. Saptama, Değerlendirme ve Tazmin Komisyonu ve/veya
Komisyonları vasıtasıyle KKTC., Lefkoşa.
-3. Girne Kaza Tapu Dairesi vasıtasıyle KKTC., Lefkoşa.
A r a s ı n d a.

Müstediler namına: Avukat Güner Çakın.
Müstedaaleyhler namına: Kıdemli Savcı Müjgan Irkad.-
İlgili Şahıs namına: Avukat Hasan Erdil.



K A R A R

Celâl Karabacak: Bu başvuruda Mahkemenin kararını Sayın Yargıç Mustafa H. Özkök verecektir.

Mustafa H. Özkök: Bu başvuruda, Müstedi No.(1)'in Rumla müşterek mülkiyetinde bulunan başvuru konusu Alsanc-ak'ta Vokolomandra mevkiinde Pafta/harita XII/17.W.1, Parsel 590'da kain 15 dönüm 1 evlek alanındaki taşınmaz malın 2/3'ünün İlgili Şahsa verilmesini öngören kararın ve/veya bu karara dayanaklık yapılan işlemlerin iptali talep edilmeketdir. Müstedinin tale-pleri 3 başlık altında sıralanmaktadır. Talepleri şöyledir:

"A) M/aleyhler tarafından ve/veya M/aleyh N:1 ve/veya M/aleyh No:2 ve/veya M/aleyh No:3 tarafından alınan ve Girne Kazasına bağlı Alsancak Vokolomandra mevkii, Pafta/harita XII/17.W.1, parsel 59-0'da kain olup 15 dönüm 1 evlek alanındaki taşınmaz malın (tarla) 2/3 hissesini, eşdeğer mal olarak, Müsetdi No:1 ve/veya Müstedi No:2'den başka bir kişiye ve/veya herhangi bir ilgili şahsa ve/veya Hacer Helvacıoğlu'na verilmesine ilişkin karar ve/veya kar-arların ve/veya buna ilişkin olarak yapılmış olan işlem ve/veya işlemlerin tamamen hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğuramayacağına karar verilmesini, ve

B) Yukarıda A paragrafında belirtilen taşınmaz mal için 2/3 hisse oranında Hacer -Helvacıoğlu adına düzenlenen Kesin Tasarruf Belgesinin ve/veya buna ilişkin işlemler ile mezkûr taşınmaz maldaki 2/3 hissenin Girne Tapu Dairesince Hacer Helavcıoğlu ismine yapılmış kayıt işleminin tamamen hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç- doğuramayacağına karar verilmesini, ve

C) Başvuru konusu edilen taşınmaz maldaki 2/3 hissenin hacer Helvacıoğlu adına kaydolunmasını sağlamak için alınmış olan karar ve/veya kararlar ile yapılmış olan tüm işlem ve/veya işlemlerin tamamen hükümsüz ve etk-isiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğuramayacağına karar verilmesini.."

-Başvurunun duruşması yapılmıştır. Müstediler şahadete ek olarak 1'den 38'e kadar olan evrakları da emare olarak ibraz etmişlerdir. Sunulan şahadet ve ibraz edilen emarelerden müşterek olgular kısaca şöyle özetlenebilir:
-
Alsancak'ta Vokomandra mevkiinde Pafta/harita XII/17.W.1, parsel 590'da kain 15 dönüm 1 evlekten ibaret tarlanın 1/3 hissesi 3.10.1973 tarihinden itiabren Müstedi No.(1)'in adında 2/3'ü ise Rum'un adında kayıtlı bulunmaktadır. Müstedi No.(1) 31.7.1979 ta-rihinde Girne Tapu Dairesi'ne yaptığı müracaatında ilişiğine eklediği plânda işaretli görüldüğü şekilde 1/3 hissenin koçanının kendisine verilmesini talep etmiştir. Emare 5 müracaatına 22.1.1981 tarihinde Emare 6 ile verilen cevapta ise diğer hissedarın Ru-m olduğu cihetle, taksiminin yapılamayacağı bildirilmiştir. Müsetdiler bu karara karşı herhangi bir işlem yapmamışlardır. Müstedaaleyh taraf başvuru konusu gayrımenkulü önce 13.4.1988 tarihinde İlgili şahsa kiralamış ve bilâhare gerekli işlemleri tamamlayı-p 21.4.1988 tarihinde ise debbit yöntemi ile 2/3'ünü kesin tasarrufunu İlgili Şahsa vermiştir. Müstedi No.(2) ise 6.4.1989 tarihinde başvuru konusu gayrımenkulün 2/3'ünün yani Müstedi No.(1)'e ait olmayan kısmının kendisine verilmesini talep etmiş, Müstedi- No.(1) ise Emare 35 müracaatında yani mukavemetçi ve mücahitlerin statüsünde olanların başvuru dilekçesinde bu dilekçenin son sayfasında Girne'de 10 dönüm Rumla ortak bir malı olduğunu, ayrıca 2 oda ve 1 mutfağın ise tahsisinde bulunduğunu beyan etmiştir.- Ancak koçanlı malı ile ilgili herhangi bir izahat vermemiştir. Keza başvuru konusu 15 dönüm 1 evlek bir arazi parçası olmakla birlikte Müstedi işbu müracaatında sadece 10 dönüm olarak beyanda bulunmuş ve bu 10 dönümün global olarak nerede olduğunu belirtm-ekten kaçınmış sadece Girne Kazasında olduğunu belirtmiştir.

İşbu başvuru konusu mal 13.4.1989 tarihinde tüm olarak İlgili Şahsa kiralanmış olmakla beraber bilâhare Tapu'da yapılan tespitte 1/3'ün Müstedi No.(1) adına kayıtlı olduğu tespit edildiği cihet-le, sadece geriye kalan 3'te 2'sinin kesin tasarrufu İlgili Şahsa verilmiştir. İlgili Şahsa verilen kesin tasarruf belgesi 7.7.1989 tarihinde 41/77 sayılı Yasanın 72(b) maddesinin 4. fırkası gereğince Eşdeğer Tazmin Komisyonu tarafından tekrar gözden geçi-rilerek onaylanmıştır. Müstedi No.(2)'ye 13.10.1989'da 341907 puan intikal etmiştir. Müstedi No.(1)'e ise 4.1.1990 tarihinde 90907 hasar puanı, 28.3.1990 tarihinde ise 534222 mücahit puanı verilmiştir. Müstedi No.(2)'ye 6.5.1993 tarihinde koçan tahtında Gi-rne Kazasına bağlı Lapta Kocatepe mevkiinde 242816 puanına karşılık 1 arsa verilmiştir.

Yukarıda söylenen hususlar taraflarca kabul edilmekte ve ibraz edilen emarelerle de teyit edilmektedir. Taraflar arasında esas ihtilâf konusu Müstedi No.(1)'in 1/3 hi-sse oranında sahibi bulunduğu yukarıda tafsilâtı verilen başvuru konusu gayrımenkülün geriye kalan 2/3 hissenin Müstedinin bilgisi haricinde üçüncü şahsa verilip verilemeyeceği yönündedir. 41/77 sayılı İskân, Topraklandırma ve Eşdeğer Mal Yasası'na göre "T-erk edilen mal Güney Bölgesinde terk edilmiş malı anlatır" demektedir. Güney Bölgesi ise "Kıbrıs'ta Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuiryeti sınırları dışında kalan veya sınırları dahilinde olup her türlü tasarrufu askeri bakımdan sakıncalı görülen taşınmaz malın bul-unduğu bölgeyi anlatır" demektdir. Yine aynı Yasa'nın 4(1) maddesinde sair şeyler yanında Kıbrıs Türk Federe Devleti'nin ilân edildiği 13 Şubat 1975 tarihinde terk edilmiş bulunan veya söz konusu tarihten sonra terk edilmiş veya mal olarak nitelendirilen -tüm taşınmaz malların İskân işlerinden sorumlu Bakanlığın kontrol ve yönetimine geçeceği öngörülmektedir. Bu durumda başvuru konusu malın Müstedinin kayıtlı sahibi bulunduğu 1/3 hissenin haricindeki Rum adında kayıtlı bulunan 2/3 hissenin terk edilmiş mal -olduğu ve kontrol ve yönetiminin 41/77 sayılı İskân, Topraklandırma ve Eşdeğer Mal Yasası kuralları gereğince iskân işlerinden sorumlu Bakanlığın kontrol ve tasarrufunda olduğuna şüphe yoktur. İşbu Yasaya 12/89 saıyıl Yasa ile getirilen tadilâttan önce Rum-la ortak mülkiyet halinde bulunan malların nasıl verileceği veya bu mallara özel bir işlem yapılacağı hakkında herhangi bir hüküm mevcut değildi. İşbu tadilât Yasası ile yani 17.2.1989 tarihinde kabul edilen ve 3.3.1989 tarihinde yürürlüğe giren işbu tadil-âtla Rumla müşterek mülkiyet halinde bulunan malların Rum'a ait hissesinin Türk hissedar tarafından alınma imkânı sağlanmıştır. Ancak yukarıda belirtildiği şekilde işbu yasal tadilât yapılmadan çok önce yani 13.4.1988 tarihinde kiralanarak ve 21.4.1988 tar-ihinde kesin tasarruf belgesi verilmek suretiyle başvuru konusu malın 2/3 hissesi İlgili Şahsın kontrol ve tasarrufuna geçmiştir. Dolayısıyle kesin tasarruf belgesi verildikten sonra İskân Bakanlığının bu mal üzerinde herhangi bir kontrol ve tasarrufu kalm-amıştır. Bu yasal tadilât yapılana kadar da gerek Müstedi No.(1)'in gerekse Müstedi No.(2)'nin işbu gayrımenkulün kendilerine verilmesi için herhangi bir talepleri olmamıştır. Her ne kadar da Müstedi Emare 35 olarak ibraz ettiği mücahitlikle ilgili müracaa-tında tasarrufunda Girne'de 10 dönüm tarla Rumla ortak olduğunu belirtmekte ise de bu gayrımenkulle ilgili tafsilât verilmediği ve yine başvuru konusu gayrımenkulün tümü 15 dönüm 1 evlek olmakla beraber Müstedi sadece tasarrufunda 10 dönüm olduğunu belirtm-ekte ve malla ilgili gerekli detay verilmemektedir ve bilâhare yukarıda da arzettiğimiz gibi Emare 5 müracaatı ile sadece başvuru konusu gayrımenkulün bahsettiği müracaatına iliştirdiği planda işaretli sadece 1/3 hissenin kendi kontrol ve tasarrufunda old-uğunu ve bu kısmın koçanın kendisine verilmesini talep etmiştir. Huzurumuzda tanık olarak şahadet veren Müstedi No.(1) bu hususu şahadetinde de teyit etmiştir. Kaldı ki sadece kendisine ait olan 1/3'lük hisseyi kontrol ve tasarrufunda bulundurduğunu ve bu -1/3 kısmının fiilen yerinde de ayrılmış olduğunu, geri kalan 2/3'ün ise herhangi bir kontrol ve tasarrufunda olmadığını açık ve sarih olarak izah etmiştir. 41/77 sayılı Yasa'da da bu hususta herhangi bir engelleyici madde olmadığı cihetle iskân işlerinden -sorumlu Bakanlığın kontrol ve tasarrufunda bulunan Rum'a ait olup terk edilmiş mal kategorisinde olan 2/3 hisseyi İlgili Şahsa vermekle yetkisini aştığı söylenemez kanaatindeyiz.

Şunu da belirtmek isteriz ki, başvuru konusu malın İlgili Şahsa önce kirala-nıp bilâhare kesin tasarruf verildiği 13.4.1988 ile 21.4.1988 tarihlerinde Müstedilerin başvuru konusu malın kendilerine verilmesini talep etmedikleri ve o tarihlerde başvuru konusu malı almak için gerekli puanları ve/veya mal değer belgeleri olmadığı cihe-tle, işbu başvuruyu dosyalamak için herhangi bir meşru menfaatlerinin de mevcut olmadığı kanaatindeyiz.

Yukarıda vardığımız bulgular ışığında Müstedilerin işbu başvurularında muvaffak olmadıkları cihetle başvurularının reddedilmesi ve başvurunun geçirdiğ-i safahat dikkate alındığında masraflar hususunda herhangi bir emir verilmemesinin uygun olacağı kanaatindyiz.

Netice itibarıyle başvuru ret ve iptal olunur.

Masraflarla ilgili herhangi bir emir verilmez.



-(Celâl Karabacak) (Nevvar Nolan) (Mustafa H. Özkök)
- Yargıç Yargıç Yargıç

31 Ekim 1995





-


1



-


Full & Egal Universal Law Academy