Yüksek İdare Mahkemesi Numara 50/1988 Dava No 29/1989 Karar Tarihi 22.06.1989
Numara: 50/1988
Dava No: 29/1989
Taraflar: Hasan Meteş ile İskân Bakanlığı vd
Konu: Bir mala birden fazla talip olması halinde dikkate alınması gereken öncelikler
Mahkeme: YİM
Karar Tarihi: 22.06.1989

-D.29/89 YİM 50/88

Yüksek İdare Mahkemesi Olarak Oturum Yapan
Yüksek Mahkemede
Yargıç Aziz Altay Huzurunda
Anayasanın 152. Maddesi hakkında

Müstedi: Hasan Meteş; yetkili vekili -Altay Menteş vasıtasıyle
Karaoğlanoğlu
-ile-
Müstedaaleyh: 1. İskân Bakanlığı vasıtasıyle KKTC'ni temsilen
Başsavcılık, Lefkoşa
2. Saptama, Değerlendirme ve Tazmin Komisyonları
vasıtasıyle KKTC'ni temsilen Başsavcılık, Lefkoşa
- A r a s ı n d a.

Müstedi namına: Mustafa Güryel
Müstedaaleyhler tarafından: Ali F. Yeşilada
1. İlgili şahıs şahsen hazır.
2. ve 3. ilgili şahıs hazır değil.



Yasa Maddes-i: 41/77 sayılı İskân, Topraklandırma ve Eşdeğer Mal Yasasının 76. maddesi ve 1983 Eşdeğer Mal Vermede Öncelikler Tüzüğü.

İstemin Özeti: 7. kaynak paketinde kaynak olarak ilân edilen arsanın Müsteda- aleyhlerce ilgili şahıslara verilmesini öngören karar v-eya işlemlerin hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğurmayacağına karar verilmesi istemi.

OLAY: Müstedi, başvuru konusu arsanın bitişiğinde bulunan ve babasının kesin tasarruf belgesi aldığı evde ikamet etmektedir. Müstedinin babasından ba-ğış yolu ile kendisine geçen puanları, ilgili şahısların ise miras yolu ile kendilerine intikal eden puanları mevcuttur. Müstediler ve İlgili Şahıslar başvuru konusu arsaya müracaat etmişler ve Müstedaaleyhler arsayı ilgili şahıslara vermişlerdir. Başvuru -bu karardan yapılmıştır.

SONUÇ: 1983 Eşdeğer Mal Vermede Öncelikler Tüzüğüne göre bir mala birden fazla talip olması halinde dikkate alınması gereken öncelikler belirlenmektedir. Herşeyden önce müracaatçilerin Güneyde benzer nitelikte mal bırakıp bırakmad-ıklarına bakılması gerekir. Müstedinin puanları Larnaka kasabasında terkedilen arsalardan, ilgili şahısların puanları ise Flasu köyünde terkedilen tarla ve ağaçlardan kaynak-lanmaktadır. Bu durumda Müstedinin ilgili şahıslara oranla önceliği olduğu ortadad-ır. Buna ilâvten başvuru konusu arsaya hemhudut olan bir konuttta oturmaktadır. Kuzeyde hiçbir eşdeğer almamıştır. Bu onun ilgili şahıslara oranla öncelikleri olan bir müracaatçı yapmaktadır. Tüm bu olgular ışığında Müstedaaleyhlerin konu araziyi ilgili ş-ahıslara vermekle yasa ve tüzük altındaki yetkilerini aştıkları veya kötüye kullandıkları gözlemlenmektedir.
-Yukarıda belirtilenler ışığında Müstedaaleyhlerin başvuru konusu arsanın ilgili şahıslara verilmesine ilişkin kararı ve bu karara dayanarak yapılan işlemlerin tamamen hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğurmayacağına karar verilir.
-



H Ü K Ü M

Müstedi bu başvuruda, Karaoğlanoğlu'nda pafta harita XII/11 W2, parsel numar-a-sı 25/15 olan ve 7. kaynak paketinde kaynak olarak ilân edilen arsanın müstedaaleyhlerce alınan ve ilgili şahıslara verilmesini öngören karar veya işlemlerin hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğurmayacağına karar verilmesini istemektedir.-

Müstedaaleyhler dosyaladıkları itiraznamede Devletten eşdeğerde başka hiçbir kaynak almayan ilgili şahısların önceliği bulunduğunu iddia ettiler.

İlgili şahıslar müstedaaleyhlerce dosyalanan itiraznameyi benimsemekle yetindiler ve başka herhangi bir i-tirazname dosyalamadılar.

İhtilâf konusu olmayan olgulara göre müstedi halen başvuru konusu arsanın bitişiğinde bulunan ve babasının kesin tasarruf belgesi aldığı 25/14 parsel numaralı konutta babası ile birlikte oturmaktadır. İlgili şahıslardan biri Gir-ne'de, diğer ikisi Lefkoşa'da oturmaktadır. Müstedi, babasının bağış yolu ile kendisine verdiği 789,872 puan için mal değer belgesi sahibidir. Bu puanlar dedesinin Lârnaka kasabasında terkettiği 9 adet arsadan kaynaklanmaktadır. İlgili şahısların her birin-in ise 104,77'şer puanları vardır. Bu puanlar Flasu köyünde terkedilen tarla ve ağaçlardaki 1/6 oranındaki hisselerden ileri gelmektedir.

Müstedi 7. kaynak paketinde kaynak olarak ilân edilen başvuru konusu arsanın kendisine verilmesi için müracaatta bul-undu. İlgili şahıslar da ayni arsa için müşterek müracaatta bulundular. 2. müstedaaleyh 14.3.1988 tarihinde aldığı bir kararla konu arsanın ilgili şahıslara verilmesini uygun buldu. Bu kararda, hangi hususların kararın alınmasında etken olduğunu gösteren h-erhangi bir gerekçe gösterilmedi.

Müstediye göre puanlarının güneyde terkedilen benzer nitelikte arazisi bulunmadığı gibi hususlar dikkate alındığında konu arsa ile hemhudut bir yerde oturmayan, güneyde benzer nitelikte taşınmaz mal bırakmayan ve kuzeyde- kendilerinin birer konutu bulunan ilgili şahıslara karşı, 41/77 sayılı İskân, Topraklandırma ve Eşdeğer Mal Yasası ve bu yasa uyarınca yapılan 1983, Eşdeğer Mal Vermede Öncelikler Tüzüğü altında kendisinin daha üstün öncelikleri vardır. Buna rağmen 2. müs-tedaaleyh başvuru konusu kararı alırken keyfi hareket ederek ve yetkilerini de aşmak veya kötüye kullanmak sureti ile konu arsayı ilgili şahıslara vermiştir.

41/77 sayılı İskân, Topraklandırma ve Eşdeğer Mal Yasasının 76. maddesi ve bu madde altında yapı-lan 1983, Eşdeğer Mal Vermede Öncelikler Tüzüğü, bir mala birden fazla talip olması halinde dikkate alınması gereken öncelikleri belirlemektedir. Buna göre, kuzeydeki bir mal için birden fazla müracaatçı bulunması halinde herşeyden önce müracaatçıların gün-eyde benzer nitelikte mal bırakıp bırakmadıklarına bakılması gerekir. Müracaatçıların benzer nitelikte mal bırakmış olmaları halinde belirlenen sıraya göre diğer önceliklere bakılır. Bir müracaatçının güneyde benzer nitelikte mal bırakmaması halinde, bırak-an bir müracaatçıya karşı önceliği olamaz.

Önümüzdeki meselede müstedinin puanları güneyde Lârnaka kasaba-sında terkedilen arsalardan, ilgili şahısların ise Flasu köyünde terkedilen tarla ve ağaçlardan kaynaklandığına göre müstedinin ilgili şahıslara ora-nla daha öncelikli bir durumda olduğu anlaşılmaktadır. Sözü edilen önceliğe ilâveten müstedinin başvuru konusu arsa ile hudut olan bir konutta oturması, kuzeyde herhangi bir taşınmaz mal almamış olması ve yine kuzeyde konut, arsa veya arsa nitelikli arazis-i bulunmaması onu ilgili şahıslar karşısında daha üstün öncelikleri olan bir müracaatçı yapmaktadır. Tüm bu olgular ışığında, ilk bakışta, müstedaaleyhlerin müracaatçılarla ilgili öncelikleri yeterince dikkate almadıkları, konu araziyi ilgili şahıslara ver-mekle yasa ve tüzük altındaki yetkilerini aştıkları veya kötüye kullandıkları gözükmektedir.

Müstedaaleyhleri temsil eden savcı daha ziyade müstedinin güneyde taşınmaz mal bırakmadığı ve puanlarını hibe yolu ile elde ettiği cihetle, dedesinin haiz olduğu- önceliklerden kendisinin yararlanamayacağını savundu. Savcının bu iddiasını kabul etmeye olanak yoktur. Puanlar güneyde terkedilen taşınmaz mala karşı ve onun cinsi ve özellikleri dikkate alınarak yapılan değerlendirme sonucu verilmektedir. Dolayısıyle bi-r hak sahibinin ölümü halinde puanları veraset yolu ile varislerine intikal ederse veya hayatta iken puanlarını hibe yolu ile evlâtlarına veya başka yakınlarına verirse puanlarla ilgili hak ve yükümlülükleri de aynen devredilene geçer. Aksi halde güneyde t-erkettiği malın cinsi ve evsafı nedeniyle çok öncelikli bir durumda olan bir hak sahibinin, puanlarının veraset veya hibe yoluyle yakınlarına geçmesi halinde, yakınlarının bu önceliklerden yarar-lanmamaları gibi bir durum ortaya çıkar ki yasanın sözü ve öz-ü bu olmadığı gibi yasa koyucunun da böyle bir amacı olmadığı açıktır.

Yukarıda belirtilenler ışığında müstedaaleyhlerin başvuru konusu arsanın ilgili şahıslara verilmesine ilişkin kararı ve bu karara dayanarak yapılan işlemlerin tamamen hükümsüz ve etki-siz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğurmayacağına karar verilir.

Masraflar için herhangi bir emir verilmez.


(Aziz Altay)
Yargıç

22 Haziran 19-89



-


-522-



-


Full & Egal Universal Law Academy