Yüksek İdare Mahkemesi Numara 49/1984 Dava No 16/1984 Karar Tarihi 19.07.1984
Numara: 49/1984
Dava No: 16/1984
Taraflar: Osman Zurnacı vd ile İçi. Ve Sağ. Bak. Vd.
Konu: İlgili şahsa içme suyu verilmesine ilişkin Kaymakamlık kararının iptali istemi
Mahkeme: YİM
Karar Tarihi: 19.07.1984

-D.16/84 YİM 49/84

Yüksek İdare Mahkemesi Olarak Oturum Yapan

Yüksek Mahkeme Huzurunda.

Mahkeme Heyeti:Şakir Sıdkı İlkay, Başkan, Niyazi F. Korkut,
Aziz Altay.

Anayasanэn 118. Maddesi hakkında.

Müstedi:1. Osman Zurnacı, Pın-arbaşı
2. Mehmet Ali İbrahim "
3. Salih Sayan,"
4. Hasan Çakli,"
5. Ali Vaizoğlu,"
6. Aliye Mehmet İbrahim,"
7. Mustafa Vaizoğlu,"

ile -

Müstedaaleyh:l. KKTC İçişleri ve Sağlık Bakanlığı vas. KKTC.
2. KKTC Tar-ım Doğal Kaynaklar ve Enerji Bakanlığı
vas. KKTC, Lefkoşa.

A rasında.

Müstediler namına: Boysan Bora.
Müstedaaleyhler namına: Mehmet Ali Şefik.
İlgili şahıs namına: Güneş Menteş.



Yasa Maddesi:

İstemin Özeti: 1) Müstedaaleyh(1) veya buna bağlı Girne K-aymakamlığı tarafından Pınarbaşı içme suyundan ilgili şahsa su verilmesini öngören kararın ve bu karar tahtında yapılan işlemlerin,
2) Müstedaaleyh (2) veya buna bağlı Su İşleri Dairesi tarafından ilgili şahsa içme suyu verilmesinde sakınca olmadığına dair- alınan karar ve bu karar tahtında yapılan işlemlerin hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğurmayacağına karar verilmesi istemi.

OLAY: Kömürcü toprağında ev inşa eden ilgili şahıs, Pınarbaşı içme suyundan evine su temin etmek için köy muht-arı ve ihtiyar heyeti üyelerinin verdiği onay doğrultusunda Girne Kaymakamlığına müracaat etti. Kaymakamlık konuyu Su İşleri Dairesine havale etti ve ilgili şahsa su verilmesine karar verildi. Müstediler ilgili şahsa su verilmesi halinde kendilerinin az su- alacağını belirterek itirazda bulundular ve işbu bşvuruyu dosyaladılar. Aynı zamanda başvuru sonuçlanıncaya dek yapılan işlemlerin uygulan masının durdurulması için ara emri talep ettiler. Mahkeme tek taraflı verdiği ara emrinin karşı tarafa tebliğine ve -itiraz ede bilmesi ve kesinleşip kesinleşmeyeceğine karar verebilmesi için banka bir güne tayinine emir verdi.

SONUÇ: Mahkeme önünde dinlenen şahitlerinden, özellikle bir tanesinin verdiği şahadetten mahalli olarak verilen suyun denetlenmesi halinde tüm k-öylülerin ve hayvanların ihtiyacından fazladır. Verilen geçici emrin kesinleşmemesi neticesi müswtedilere telafisi imkansız bir zarar olmayacaktır.
Sonuç olarak tek taraflı verilen ara emrinin kesinleşmesinin uygun olmadığına ve iptaline karar verilir.



-
KARAR

Şakir Sıdkı İlkay, Başkan: Müstediler, dosyaladıkları başvuruları ile:
(a)Müstedaaleyh (1) veya buna bağlı Girne Kaymakamlığı tarafından 31.5.1984 tarihinde alınan ve Pınarbaşı köyü içme suyundan ilgili şahıs olan Hazım Remzi'ye su verilmesini öng-ören kararın ve bu karar tahtında yapılan işlemlerin;

(b)Müstedaaleyh (2) veya buna bağlı Su İşleri Dairesi tarafından ilgili şahsa içme suyu verilmesinde sakınca olmadığına dair alınan 29.3.1984 tarihli kararın ve bu karar altında yapılan işlemlerin
hük-ümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğuramayacağına karar verilmesini istediler.

Müstediler daha sonra dosyaladıkları tek taraflı bir istida ile konu kararların uygulanmasının başvurunun sonuçlandırılmasına değin durdurulması hususunda bir ge-çici emrin verilmesini talep ettiler. Mahkeme talep edilen geçici emri verdi ve istidayı, verilen geçici emrin gözden geçirilip kesinleşip kesinleşmeyeceğinin kararlaştırılması için 16.7.1984 tarihine ertelendi. Müstedaaleyhler ve ilgili şahıs verilen geçi-ci emrin kesinleşmesine itirazda bulundular.
Mesele ile ilgili olgular kısaca şöyledir: İlgili şahıs pınarbaşı yakınındaki Kömürcü toprağında bir ev inşaatına başlamak üzeredir ve bu eve içme suyu tedarik etmek amacı ile Girne Kaymakamlığına bir müracaatta- bulunmuştur. Pınarbaşı'nın muhtar ve ihtiyar heyeti üyeleri imzaladıkları 20.3.1984 tarihli bir belge ile ilgili şahsa Pınarbaşı alt pınarından içme suyu verilmesinde sakınca olmadığını belirttiler. Ayni muhtar ve ihtiyar heyeti üyeleri daha sonra 16.4.19-84 tarihli bir yazıyı Kaymakamlığına göndererek ilgili şahsa su verilmesi hususunda verdikleri yazılı izni geri aldıklarını beyan ettiler. Daha sonra Girne Kaymakamı ve Kaza Müfettişi köye giderek muhtar ve ihtiyar heyeti üyeleri ile bir görüşme yaptılar. -Bu görüşmede muhtar ve üyeler betekrar ilgili şahsa su verilmesinde itirazları olmadığını belirttiler. Bunun üzerine Girne Kaymakamlığı 31.5.1984 tarihli bir yazı ile meseleyi Su işleri Dairesi müdürlüğüne havale etti. Bu dairenin de ilgili şahsa su verilm-esinde sakınca görmemesi üzerine müstedaaleyh (1) tarafından ilgili şahsa su verilmesi için bir karar alındı. Bu karar tahtında ilgili şahsın Pınarbaşı içme suyundan içine ev inşa edeceği taşınmaz mala su götürülmesine izin verildi. Bu iznin verilmesi üzer-inedir ki müstediler başvuruyu dosyaladılar ve bir geçici emir almak için istida yaptılar.
İstidanın yapılan duruşmasında müstediler tarafından 5 şahit çaрrılmıştır. Bunlardan Mustafa Vaizoğlu, Ali Vaizoğlu ve Mehmet Ali İbrahim başvurudaki müstedilerdendi-rler. Bu şahıslar ilgili şahsa su verildiği takdirde kendilerinin olumsuz yönde etkileneceğini iddia etmişlerdir. Her ne kadar da bu 3 şahit ilgili şahsa su verildiği takdirde kendilerinin etkileneceğini iddia etmişlerse de ne nisbette etkilenebileceklerin-i söylememişlerdir. Bu şahitlere ilgili şahsın aynı yerden içme suyu alması neticesi kendilerinin ve köylülerinin ne kadar az su alacağı sorulmuşsa da buna cevap verememişlerdir. Müstediler namına şahadet veren diğer 2 kişiden biri mimar diğeri de bir jeol-ogdur. Bunlardan mimar Hüseyin Aktan şahadetinde normal olarak dış hattan suyun evlere yarım inçlik borular ile götürüldüğünü ancak uzak mesafelere daha büyük çapta boru ile götürülmesinin daha sağlam olabileceğini söylemiştir. Diğer şahit jeolog Mustafa K-emal Arif ise Su İşleri Dairesinden temin ettiği raporlara dayanarak Pınarbaşı suyunun gittikçe azalmakta olduğunu Mahkemeye söylemiştir.

Müdafaa tarafından 3 şahit çağrılmıştır. İlgili şahıs ise herhangi bir şahit çağırmamıştır. Müdafaa tarafından çağrıl-an 1. şahit inşaat mühendisi Akman özoran Su İşleri Dairesinde Köy İçme Suları sorumlusudur. Bu şahide göre Pınarbaşı alt pınar suyu iki kola ayrılmaktadır. Bunlardan biri Gönyeli, Dağyolu ve Kanlıköy'e su veren depoya, diğeri de Pınarbaşı köyüne su veren -depoya su sağlamaktadır. Pınarbaş alt pınarı, ikiye ayrıldığı her kol bakımından, saatta 5 ton olmak üzere 24 saat devamlı akan bir sudur. Bu şekilde Pınarbaşı deposuna günde 120 ton devamlı su sağlanabilmektedir. Pınarbaşı köyü 400 kişiden oluştuğuna göre- kişi başına düşen su miktarı günde 300 litre kadardır. Bir insanın günlük su ihtiyacı ise 100 litre olduğuna göre Pınarbaşı köylülerinin toplam günlük su ihtiyacı 40 tondur. Pınarbaşında mevcut takriben 2000 küçükbaş ve 150 de büyükbaşı hayvanın ise topla-m günlük su ihtiyacı 37.5 tondur. Bu nedenlerle, bu şahide göre, ilgili şahsa su verildiği takdirde esas itibari ile etkilenecek olan köyün aşağı kısmındaki 15 kadar evin eksik alacağı su miktarı her biri için günde 2 litre kadardır. Tüm köyün etkileneceği- düşünülecek olduğu takdirde ise her evin eksik alacağı su miktarı günde yarım litre kadar olur. Yine bu şahide göre mahalli surette gerekli düzenleme ve denetim yapıldığı takdirde bazı evlerin az diğer evlerin ise daha fazla su alması önlenebilir ve mevcu-t bazı şikayetler ortadan kalkabilir.

Müdafaa tarafından çağrılan 2. şahit ilgili şahıs durumunda olan Hazım Remzi'dir. İlgili şahıs, Kömürcü ile PInarbaşı arasında altlı üstlü bir ev yaptırmak niyetinde olduğunu ve bu eve içme suyu tedarik etmek amacı il-e ilgili makama müracaatta bulunduğunu, kendisine izin verildiğini ve Su işleri Dairesinin talimatı uyarınca gerekli boru döşemesini yaptırdığını, orada halihazırda inşaatı tamamlanmış bulunan bir deponun yine orada açtırdığı bir kuyunun suyu için yapıldın-ı ve içme suyu için ayrı bir depo yaptıracağını söylemiştir. İlgili şahıs ayrıca kendisine verilecek içme suyunu esas itibarı ile içmek için kullanacağını ancak arttığı takdirde bunu, ihtiyaç halinde, inşaat için de kullanabileceğini söylemiştir. İlgili şa-hsa göre evi henüz yapmadan bu suyu almak istemekten gayesi orada evin inşaatında çalışacak işçiler için içme suyu sağlamaktır.

Müdafaa tarafından çağrılan üçüncü şahit Girne İlçe Müfettiş Yardımcısı Ramadan Umut'tur. Bu şahit, 3.5.1984 tarihinde Kaymakam- ile beraber Pınarbaşı köyüne gittiklerini ve orada muhtar ve ihtiyar heyeti üyelerinin ilgili şahsa su verilmesinin uygun olduğunu Kaymakama itfahen söylediklerini ifade etmiştir.

Daha önce de izah edildiği gibi müstedilerden sadece üçü şahadet vermiş ve- bunlar ilgili şahsa su verildiği takdirde kendilerinin veya diğerlerinin olumsuz yönde ne nisbette etkileneceğini Mahkemeye söyleyememişlerdir. Bunun aksine müdafaa tarafından çağrılan Su İşleri Dairesine bağlı Köy İçme Suları sorumlusu Akman Özoran, ilgi-li şahsa su verildiği takdirde esas itibarı ile etkilenecek olanэn köyün alt tarafındaki 15 kadar evin olduğunu, bunlarэn her birinin eksik alacağı su muktarının günde 2 litre kadar olduğunu, tüm köyün etkileneceğinin düşünülmesi halinde ise her evin eksik- alacağı su miktarının 1/2 litre kadar olduğu söylenmiştir. Bu şahide göre Pınarbaşı'nda mevcut içme suyu, mahalli olarak gerekli düzenleme ve denetim yapэldığı takdirde, tüm köylülerin ve hayvanlarının ihtiyacından fazladır. Kendisine inanmış olduğumuz bu- şahidin söylediklerinden anlaşıldığına göre verilen geçici emrin kesinleşmemesi neticesi müstedilere telafisi imkansız bir zarar doğmayacaktır. Bu böyle olduğuna göre de verilen geçici emrin kesinleşmesi uygun değildir.

Yukarıda vardığımız karar aşamasın-da Yüksek İdare Mahkemesi huzurundaki bir başvuruda bu gibi bir geçici emrin verilmesi veya kesinleşmesi için Mahkemenin başka hangi hususlarda tatmin olması gerektiğini, bu meselede, incelememiz gerekmemektedir. Ancak belirtmek yerinde olur ki bu gibi bir- emir 1962 Yüksek Anayasa Mahkemesi Tüzüğünün 13. nizamı uyarınca verilir.

Sonuç olarak müstedilerin tek taraflı istidası üzerine verilen geçici emrin kesinleşmesinin uygun olmadığına ve iptal edilmesine karar verilir.


(Şakir Sıdkı İlkay)(Niyazi F-. ,Korkut) (Aziz Altay) Başkan Yargıç Yargıç

19 Temmuz 1984









Full & Egal Universal Law Academy