Yüksek İdare Mahkemesi Numara 46,47/1988 Dava No 34/1988 Karar Tarihi 26.10.1988
Numara: 46,47/1988
Dava No: 34/1988
Taraflar: Sözer Bolkan vd ile Kamu Hiz. Kom. Vd
Konu: Nakil kararının iptali istemi
Mahkeme: YİM
Karar Tarihi: 26.10.1988

-D.34/88 Birleştirilmiş
YİM 46/88 ve YİM 47/88

Yüksek İdare Mahkemesi Olarak Oturum Yapan
Yüksek Mahkemede
Yargıç Aziz Altay Huzurunda
Anayasanın 152. Maddesi hakkında


YİM 46/8-8

Müstedi: Sözer Bolkan, c/o Turizm Dairesi, Girne
- ile -
Müstedaaleyh: 1. KKTC Kamu Hizmeti Komisyonu vasıtasıyle KKTC
2. KKTC Bayındırlık, Ulaştırma ve Turizm Bakanlığı
vasıtasıyle KKTC
- A r a s ı n d a

Müstedi namına: Hüseyin Celâl
Müstedaaleyhler namına: Ali F. Yeşilada


YİM 47/88

Müstedi: Fikret Göksal Umuroğlu, c/o Mağusa Turizm Dairesi, Magosa
- ile -
Müstedaaleyh: 1. KKTC Kamu Hizmeti- Komisyonu vasıtasıyle, KKTC
2. KKTC Bayındırlık, Ulaştırma ve Turizm Bakanlığı
vasıtasıyle, KKTC
A r a s ı n d a

Müstedi namına: Hasan Hasipoğlu
M-üstedaaleyh namına: Ali F. Yeşilada

Yasa Maddesi: 7/79 sayılı Kamu Görevlileri Yasasının 76(3). maddesi.

İstemin Özeti: Müstedilerin gerek vekâlet görevine gerekse nakil kararına son veren Müstedaaleyh kararının hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi b-ir sonuç doğurmayacağına karar verilmesi istemi.


OLAY: Biri Girne diğeri Mağusa Bölge Turizm Dairelerinde sorumlu olarak vekâleten görevlendirilen her iki başvurudaki Müstediler, Müstedaaleyh 2'nin Müstedaaleyh 1'den talebi üzerine vekâleten görevlendiri-lmelerine son verildi. Yüksek İdare Mahkemesine başvuran Müstedilere Mahkeme, talepleri doğrultusunda karar verdi. Bunun üzerine 2. Müstedaaleyh 1. Müstedaaleyhe tekrar müracaat ederek hem vekâleten görevlendirilmeye son verilmesini hem de hizmet yararı Le-fkoşa'ya nakillerini talep etti. Talebi değerlendiren 1. Müstedaaleyh, istemi uygun gördü ve talep doğrultusunda karar vererek Müstedilere tebliğ etti. Başvuru bu karardan yapılmıştır.

SONUÇ: 7/79 sayılı Kamu Görevlileri Yasasının 76. maddesi gereğince aç-ık kadro bulunması ve ilgili kurumun hizmet yararı gerekçesi ile nakil istemi olması halinde Kamu Hizmeti Komisyonu gerekli inceleme ve araştırmayı müteakip uygun gördüğü takdirde istem doğrultusunda karar verebilir. 1976'dan beri bölge turizm alanında ça-lışan Müstedilerin yeterli bilgi ve tecrübeye sahip oldukları ve kurumun kendi tecrübe ve bilgilerine ihtiyaç duyduğu nazarı dikkate alınarak nakillerinin uygun olduğuna ve yine genel kadro yasasına dayanarak ve hizmet gereği yapılan vekâleten görevlendirm-eye ses çıkarmayan Müstedilerin şimdi ayni yöntemle ve hizmet gereği merkeze alınmalarına karşı çıkmaları haklı görülemez.

Sonuç olarak her iki başvuru da reddolunur.

Atıfta Bulunulan Yargısal İçtihatlar:
YİM 343/80 (D.53/80) sayılı Bayram Kansoy ile- Kamu Hizmeti Komisyonu arasındaki Yüksek İdare Mahkemesi kararı.



H Ü K Ü M

YİM 46/88 ile YİM 47/88 sayılı başvurularda olgular ve ileri sürülen yasal iddialar büyük ölçüde aynı olduğundan tarafların müşterek müracaatları üzerine her iki başvuru birle-ştirilerek dinlendi.

YİM 46/88 sayılı başvuruda müstedi 1.4.1976 tarihinde Girne Bölge Turizm Dairesinde turizm memuru olarak, YİM 47/88 sayılı başvurudaki müstedi de 1.4.1976 tarihinden itibaren Mağusa Bölge Turizm Dairesinde tanıtma ve pazarlama memuru- olarak göreve başladı. Her iki müstedi 2.1.1986 tarihinden itibaren görevli bulundukları dairede Bölge Turizm Dairsi Sorumlusu mevkiine vekâleten görevlendirildiler. İkinci müstedaaleyh 28.10.1986 tarihinde 1. müstedaaleyhe gönderdiği bir yazı ile yeni Ko-alisyon Hükümetinin kuruluşuyle turizm sekörüne ağırlık verildiğini, turizm konularında ivedilikle plân ve program hazırlanması ve başka birçok çalışmaların yapılması gerektiğini ve Turizm Dairesinde söz konusu çalışmaları yapacak yeterli eleman bulunmadığ-ından müstedilerin vekâletlerinin geri alınarak Lefkoşa Turizm Dairsine nakillerinin yapılmasını istediğini bildirdi. 1. müstedaaleyh müstedilere 10.12.1986 tarihinde birer yazı gönderdi ve 15.2.1986 tarihinden itibaren sadece vekâlet görevlerine son verdi-. Müstediler bunun üzerine sırası ile YİM 36/87 ve YİM 37/87 sayılı başvuruları dosyaladılar ve vekâlet görevlerine son veren kararın hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğurmayacağına karar verilmesini istediler. YİM 37/87 sayılı başvuruyu- dinleyen tek yargıçtan oluşan Yüksek İdare Mahkemesi müstediyi haklı buldu ve 8.12.1987 tarihinde talebi doğrultusunda karar verdi.

Mahkemenin söz konusu kararından sonra 2. müstedaaleyh 26.2.1988 tarihinde 1. müstedaaleyhe bir yazı gönderdi ve müstedil-erin Lefkoşa'ya nakilleri için daha önce belirtilen sebeplerin halâ geçerli olduğunu belirterek Mahkeme kararı doğrultusunda vekâlet görevlerinin geri alınıp Lefkoşa Turizm Dairesine nakillerinin ivedilikle yapılmasını yeniden istedi. 1. müstedaaleyh 11.3.-1988 tarihinde yaptığı toplantıda 2. müstedaaleyhin müracaatını inceledi ve talep edilen nakillerin hizmet yararına olacağına kanaat getirdiğinden müstedilerin 21.3.1988 tarihinden itibaren Lefkoşa'ya makillerine ve ayni tarihten geçerli olmak üzere vekâle-ten görevlendirilme durumlarına da son verilmesine karar verdi ve bu kararını 17.3.1988 tarihli birer yazı ile müstedilere bildirdi. Müstediler bunun üzerine bu başvuruları dosyaladılar ve gerek vekâlete son verme gerekse nakil kararının hükümsüz ve etkisi-z olduğuna ve herhangi bir sonuç doğurmayacağına karar verilmesini istediler.

Müstedaaleyhler dosyaladıkları itiraznamede öncelikli sektör durumuna gelen turizm sektörünün ihtiyaç duyduğu plân ve programlarının hazırlanabil- mesi için Lefkoşa Turizm Dair-esindeki eleman ihtiyacını gidermek üzere müstedilerin vekâlet görevlerine son verilerek Lefkoşa Turizm Dairesine nakledildiklerini ve bu nakillerin hizmet yararına olduğunu iddia ettiler.

YİM 46/88 sayılı başvurudaki müstedi evli ve Lefkoşa Bayraktar Ko-lejine devam eden bir çocuğu vardır. Eşi ise Malatya köyünde öğretmendir. Müstedi esas görevine ilâveten Otem okulunda part-time öğretmenlik yapmakta ve bu görevini el'an sürdürmekte, ayrıca üç yıldan beri Girne Skol Kulübünün saymanlığını da yürütmektedir-. İngilizce ile biraz Almanca ve İtalyanca bilen müstedi Lefkoşa'ya nakledilmeden önce Almanca kursuna devam ettiği halde nakilden sonra bırakmak zorunda kaldı.

YİM 47/88 sayılı başvurudaki müstedi evli ve biri 9 diğeri 5 yaşında iki çocuğu vardır. Eşi i-se Mağusa Devlet Hastahanesinde memurdur. İyi İngilizce ve çok az Almanca bilen müstedinin iddiasına göre söz konusu nakil ekonomik, sosyal ve ailevi problemlere neden olmuştur.

Müstediler plân ve program çalışmaları yapmak üzere Lefkoşa'ya nakilleri yap-ıldığı halde kendilerine böyle bir görev verilmediğini, esasen böyle bir çalışmanın görevleri arasında olmadığını, kaldı ki Bakanlığın böyle bir plân ve program çalışması içinde olduğuna da tanık olmadıklarını savundular. Müstediler Lefkoşa'ya nakledildikt-en sonra herhangi bir memurun yapabileceği ev pansiyonculuğu çalışmaları ile turistlerin nerede, ne kadar kaldıkları gibi rutin istatistiki alanlarda görevlendirildiklerini ve kendilerinden gerektiği şekilde yararlanma yoluna gidilmediğini iddia ettiler. M-üstedilere göre nakilleri hizmet yararına olmayıp, bir nevi cezalandırmadır. Müstediler, bu nakillerden, plân ve program çalışmalarında kendilerinden yararlanmak amacı güdülüyorsa nakil yapılmadan da görevli oldukları Girne ve Mağusa'dan bu çalışmalara kat-kıda bulunabileceklerini öne sürdüler.

Müstedaaleyhler tarafından tanık olarak çağrılan Turizm ve Plânlama Dairesi Müdürü Mustafa Cemal, Turizm Endüstrisi Teşvik Yasasının geçirilmesinden sonra Bakanlığın işleri çoğaldığından fizik-plân çalışmaları yapac-ak tecrübeli memurlara ihtiyaç duyulduğunu, Bakanlığın teşkilat yasası henüz geçmediği ve yeni personel de alınmadığından, teşkilât yasası geçinceye kadar Girne ve Mağusa'daki Turizm Bölge Müdürlüklerini danışma bürosuna dönüştürüp bu iki dairede görevli o-lan müstedilerin tecrübelerinden yararlanmak üzere merkeze nakledilmelerini ve ihtiyaç hasıl oldukça merkezden kazaya denetim v.s. görevler için görevlendirilmelerinin uygun olduğunu izah etti. Bu tanığa göre müstedilerin merkeze nakledilmeleri ile persone-l ihtiyacı karşılanmış değildir. İşler biraz hafiflemiş olmakla beraber personele olan ihtiyaç devam etmektedir. Geçici olarak personel istihdam edebilmek için Bakanlar Kurulundan yetki istendiği halde henüz bu yetki alınmamış ve hazırlanan teşkilât yasası- da henüz Meclisten geçmemiştir. Genel Kadro Yasasında turizm memuru kadrosu 5 olup kadro dolmuş olmakla beraber turizm memurlarının iki tanesi Eğitim Bakanlığında çalışmaktadır. Bu memurların Turizm Dairesine verilmesi için yapılan müracaatlar henüz bir s-onuç vermemiştir. Esasen uzun süredir başka dairede çalışan bu memurların turizm sahasında tecrübeleri olmadığı için pek yararlı olamayacaklardır. Üç olan tanıtma ve pazarlama memurlarından bir tanesi birlikte tanıtma ve pazarlama memurlarından bir tanesi -Başbakanlıkta görev yapmaktdır. Plân ve program çalışmalarına, personel eksikliği ve Türkiye'den yardımcı olmak üzere gelmesi beklenen ekibin henüz gelmemesi nedeniyle başlanamamış ve müstedilere de bu yüzden bu konuda henüz görev verilememiştir.

Müstedi-ler başvurularında en fazla iki husus üzerinde durdular. Biri açık kadro bulunmadığı, diğeri nakil gerekçelerinin geçerli olmadığı, geçerli sayılsa bile sonradan gerekçe ortadan kalktığı için yapılan naklin iptal edilmesi gerektiğidir.

7/79 sayılı Kamu G-örevlileri Yasasının 76. maddesinin 3. fıkrası aynen şöyledir:

-"(3) Kurumlar merkez veya taşra örgütlerinde açık bir kadro bulunması halinde, ilgili kurumun hizmet yararı gerekçesiyle açık kadronun bağlı bulunduğu ayni sınıftan bir kamu görevlisinin yer değiştirme suretiyle taşradan merkeze veya merkez kuruluşundan ta-şra kuruluşuna atanma yapılmasını istemesi halinde, Kamu Hizmeti Komisyonu bu yönde gerekli inceleme ve araştırmayı yaptıktan sonra istemi yerinde görürse gerekli atanmayı yapar."
-
Yukarıda alıntısı yapılan fıkradan da görüleceği gibi açık kadro bulunması ve ilgili kurumun hizmet yararı gerekçesi ile nakil isteminde bulunması halinde, Kamu Hizmeti Komisyonu gerekli inceleme ve araştırmayı müteakip, uygun gördüğü takdirde, istem doğ-rultusunda atama yapabilir. Şahadete göre turizm memuru kadrosu 5, tanıtma ve pazarlama kadrosu 3 olup her iki kadro da doludur. Müstediler YİM 343/80 sayılı başvuruda benzer bir konuda Mahkemenin 7/79 sayılı Kamu Görevlileri Yasasının 76(3) maddesi altınd-a bir nakil yapılabilmesi için açık kadro bulunması gerektiği doğrultusunda karar verdiğini iddia etmişlerdir. Sözü edilen başvurudaki karardan da görüleceği gibi Mahkeme, müstedinin bağlı olduğu teşkilât yasası olmadığı ve Genel Kadro Yasasında belirlenen- kadronun merkez ile taşra örgütlerine dağılımı yapılmadığı hususlarını dikkate alıp bu açıdan açık kadro konusu incelenmiş değildir. Mahkeme konuyu sadece kadro açığı olup olmadığı açısından incelemiş ve müstedinin naklinin yapıldığı merkez örgütünde kadr-o açığı bulunmadığı, aksine kadro fazlası olduğu nedeniyle nakil kararının hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğurmayacağına karar verdi. Halbuki önümdeki başvurularda olgular benzer olmakla beraber, YİM 343/80 sayılı başvurudan farklı ola-rak, teşkilât yasası yokluğunda açık kadro konusunun Genel Kadro Yasası ışığında ele alınıp karara bağlanması gerektiği üzerinde durulmuştur. Şahadete göre turizm memuru kadrosu ile tanıtma ve pazarlama memuru kadrosu Genel Kadro Yasasında belirlenmiş olup- bunların merkez ve taşra örgütlerine dağılımı yapılmış değildir. Normal olarak kadroların merkez ve taşra örgütlerine dağılımını düzenleyecek olan turizmden sorumlu Bakanlığın Kuruluş, Görev ve Çalışma Yasası da henüz yapılmış değildir. Bu durumda Genel K-adro Yasasında belirlenen kadroların Bakanlığın merkez örgütünde olduğunu ve hizmetlerinin aksamaması için, teşkilât yasası yapılıncaya kadar, iş hacmini ve hizmetin gereklerini en iyi bilebilecek durumda olan Bakanlığın önerilerini de dikkate aldıktan son-ra, 1. müstedaaleyhin uygun görmesi halinde gerekli atamalarda bulunabileceğini kabul etmek gerekir. Nitekim müstedilerin Girne ve Mağusa örgütlerinde görevlendirilmeleri, bu örgütlerde kadro açığı olduğu için değil, yine Genel Kadro Yasasına dayanarak ve -hizmet gereği yapılmıştır. Bu atamalara ses çıkarmayan müstedilerin şimdi ayni yöntemle ve hizmet gereği merkeze alınmalarına karşı çıkmaları haklı görülemez. Müstedilerin merkez örgütüne yapılan nakilleri, başlangıçta Genel Kadro Yasasında belirlenen kadr-olara dayanılarak Girne ve Mağusa örgütlerinde görevlendirilmeleri kadar yasaldır. Bu safhada hemen şunu belirtmek gerekir ki, teşkiât yasası yokluğunda keyfi uygulamalara açık olan bu duruma, bir an önce Teşkilât Yasasını geçirmek suretiyle son vermek ger-ekir.

Şimdi de nakil gerekçeleriyle ilgili iddiaları incelemek gerekir. 7/79 sayılı Kamu Görevlileri Yasasının 76(3) maddesi hizmet yararı gerekçesiyle nakil yapılabileceğini öngörmektedir. Bir nakil yapılırken hizmet gereği olup olmadığını en iyi bilebi-lecek durumda olan memurun bağlı olduğu bakanlık veya kurumdur. Bakanlıkca yapılacak nakil önerisini, 1. müstedaaleyh gerekli inceleme ve araştırmayı yaptıktan sonra, uygun görmesi halinde benimseyebilir. Yüksek İdare Mahkemesi yargısal denetim görevini ya-parken esas itibarıyle idari karar veya işlemi, hukuka uygunluğu açısından inceler ve özellikle bu meselede olduğu gibi ihtiyaç söz konusu olduğu hallerde idarenin takdir yetkisine müdahale etmekten kaçınır, meğer ki ihtiyacın bulunmadığı aşikâr olsun.

M-ahkeme huzurundaki şahadetten, turizm çalışmalarının yürütülmesinde, yıllarca önce yapılan Genel Kadro Yasasında belirlenen çok sınırlı kadronun artık yetersiz kaldığı, hazırlanan teşkilât yasasının henüz Meclisten geçmediği, geçici atama yapılması için is-tenen yetkinin de henüz verilmediği, halbuki Turizm Endüstrisi Teşvik Yasasının yürürlüğe girmesi ile özellikle merkez örgü- tündeki işlerin çoğaldığı, fizik-plân ve genel olarak turizmle ilgili çalışmalar için tecrübeli personele ihtiyaç duyulduğu anlaşıl-maktadır. 1976 yılından beri turizm alanında çalışmakta olan müstedilerin yeterli bilgi ve tecrübeye sahip oldukları inkâr edilemez bir gerçektir. Gerçi müstediler turzim memuru ve tanıtma ve pazarlama memuru olarak hizmet şemalarında plân ve program hazır-lanması ile ilgili bir görevleri bulunmadığını iddia etmişlerse de Bölge Turzim Dairesi Sorumlusunun hizmet şemasında belirlenen görevleri arasında plân ve program hazırlamak görevi de bulunduğu, müstedilerin de bir süreden beri vekâleten Bölge Turizm Dair-esi Sorumlusu görevlerini yürütmekte oldukları dikkate alındığında, bu konudaki yakınmaları yersizdir. Müstedilerden istenen bir süreden beri vekâleten yürüttükleri görev kapsamında ve üst düzeyde bir çalışmadır. Nitekim müstedilerin kadroları turizm memur-u ve tanıtma ve pazarlama memuru olduğu halde bir üst derece olan Bölge Turizm Dairesi Sorumlusu mevkiine vekâleten atanmalarına itiraz etmediler, aksine vekâletleri geri alındığı zaman Mahkemeye başvuruda bulunarak kararın iptalini istediler. Şimdi müsted-ilerin nakilleri söz konusu olunca kendilerinden kadroları kapsamında olmayan daha üst düzeyde bir çalışma istenmesine karşı çıkmaları haklı görülemez ve daha üst düzeyde bir çalışma istendiği cihetle bunun yasalara ters düşen bir yanı da yoktur.

Sonuç o-larak YİM 46/88 ve YİM 47/88 sayılı başvurular reddolunur.

Masraflar için herhangi bir emir verilmez.


(Aziz Altay)
Yargıç

26 Ekim 1988

-


-219-



-


Full & Egal Universal Law Academy