Yüksek İdare Mahkemesi Numara 432/1983 Dava No 4/1985 Karar Tarihi 28.01.1985
Numara: 432/1983
Dava No: 4/1985
Taraflar: Lancro R. Langer İle Eko. Ve Ma. Bak.
Konu: ihtilafın halline kadar malların gümrükte kalacağı hususundaki kararının hükümsüz ve etkisiz olduğuna karar verilmesi istemi
Mahkeme: YİM
Karar Tarihi: 28.01.1985

-D.4/85YİM 432/83
Yüksek İdare Mahkemesi Olarak Oturum Yapan
Yüksek Mahkeme Huzurunda
Mahkeme Heyeti: Salih S. Dayıoğlu, N. Ergin Salâhi,
Niyazi F. Korkut.


Müstedi: Lancro R. Langer GmbH., Hamburg, Batı Almanya.

- ileMüstedaaleyh: Ekonomi ve Maliye Bak-anlığı ve/veya Gümrük Müdürlüğü vas. KKTC, Lefkoşa.

Arasında.


Müstedi namına: Ahmet M. Berberoğlu ve Boysan Boyra.
Müstedaaleyh namına: Yaşar Boran. İlgili şahıs namına: Kıvanç M. Riza.




Yasa Maddesi: Fasıl 315 Gümrük İdare Yasasının 24. maddesi.

İ-stemin Özeti: Gümrük Müdürünün Müstediden başka bir firmanın da mülkiyet talep ettiği gerekçesine atfen, ihtilafın halline kadar konu malların gümrükte kalacağı hususundaki kararının hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğurmayacağına ilişki-n karar verilmesi istemi.


OLAY: Müstedinin, Roterdamdan sevkettiği çeşitli elektrikli eşya vekili olduğu ileri sürülen ve başvuruda ilgili şahıs olan Assa Sanayi ve Ticaret Co. Ltd. tarafından Eti gümrük ambarına nakledilip depolandı. Bila.hare yetki ver-ip ba.zı eşyaları yine ilgili şahıs tarafından aldırtıp sattıran Müstedi, geriye kalanlar için gümrük müdürlüğüne müracaat ettiğinde, ilgili kişinin de talepte bulunduğunu ileri sürerek Müstedinin başvuru konusu eşyayı teslim talebini reddetti.
Başvuru bu -karardan yapılmıştır.

SONUÇ: Müstedi ile ilgili şahsın yazdıkları yazılar dışında şahadet mevcut olmadığına göre malların mülkiyeti hususunda kesin bir bulguya varmak olanaksızdır. Zaten mülkiyet konusu Yüksek İdare Ma.hkemesinin yetkisi dışındadır.
Sonuç- olarak başvuru reddolunur.



HÜKÜM

Salih S Dayıoğlu: Bu başvuruda Mahkemenin hükmünü Sayın Yargıç Nıyazı F. Korkut verecektir.

Niyazi F.Korkut: Müstedi 30.9.1981 tarihinde 39, 40, 41 sayılı ve emrıne şerh ı onişmentolar uyarınca Roterdam'dan Mağusa'ya-
"Grundig" marka çeşitli elektrikli eşya sevkettiğini, bu eşyaların verilen ordinolar "delivery orders" uyarınca müstedinin vekili olduğu iler sürülen bu başvuruda ilgili şahıs olan Assa Sanayi ve Ticaret Co. Ltd. tarafından Eti gümrük ambarına nakledilip -depola.ndığını, bilâhare ilgili şahıs Gümrük Müdürüne gönderdiği 28.12.1981 tarihli bir yazı ile bu eşyaları müstedi firmaya iade ettiğini, daha sonra müstedinin Gümrük Müdürlüğüne gönderdiği 2.2.1982 tarihli bir yazı ile konu eşyaları yalnız belge karşılı-ğı Kıbrıs Barış Kuwetlerine verilmesi koşulu ile Assa Co. Ltd. adına Ayhan Garip'e bırakıp daha sonra da 16.4.1982 tarihli bir yazı ile bu yetkiyi de iptal ettiğini ve yine müstedaaleyhe gönderilen 12.5.1982 tarihli bir yazı ile de bu yazıda belirtilen baz-ı eşyaların Assa Co. Ltd. tarafından alınıp askeri makamlara teslim edilmesine yetki verildiğini ve bilâhare Eti'nin antreposunda bulunan geriye kalan eşyaları satmak için müşteri bulup müstedaaleyhe müracaat edip başvuru konusu eşyaları almak istediğinde -eşyaların kendisine verilmediğini, bunun üzerine avukatı vasıtası ile 28.10.1983 tarihinde bir yazı göndererek istemini yinelediğini ve müstedaaleyh gönderdiği bir yanıt ile konu malların üzerinde gerek müstedi gerekse Assa Co. Ltd.'in mülkiyet talep ettik-lerini ve bu nedenle uyuşmazlığın halline dek konu malların gümrük kontrolünde bulunacağını bildirdiğini ileri sürerek bu başvuruyu dosyalayarak, başvuruda gümrük ambarlarında depolanmış olarak duran mevcudun müstedi tarafından yasal işlemler tekâmül ettir-ilerek gümrükten çıkarılması hususunda müstedinin yapmış olduğu 28.10.83 tarihli yazılı istemine Gümrük Müdürünün 10.11.1983 tarihli cevabında ifadesini bulan ve konu mallar üzerinde müstediden başka bir firmanın da mülkiyet talep ettiği ve ihtilâfın halli-ne kadar konu malların gümrükte kalacağı gerekçesine dayanarak reddeden kararın hükmsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğuramayacağına ilişkin bir karar verilmesi isteminde bulundu.

Müstedaaleyh ise dosyaladığı itirazna.mede, sair şeyler ya.nı-nda, Fasıl 315 Gümrük İdare Yasasının 24. maddesine göre ithal edilen bir mal için düzenlenen ordinoda vekil olduğu belirtilmeyen hallerde ordino kimin adına ise o malın sahibinin o kişi olduğu, başvuru konusu ithalat ve gümrük işlemlerinde müstedinin hiçb-ir aşamada ithalatçı ve mal sahibi olarak görülmediği ve sadece ihracatçı firma olarak görüldüğü, Assa Co. Ltd.'in ise tüm işlemlerde müstedinin vekili olarak hareket etmediği, müstedinin 16.4.1982 tarihli yazısı ile konu malların ilgili şahsa verilmemesin-i isterken ilgili şahıs da 10.9.1982 tarihli bir yazı ile kendi adında antrepoda bulunan bu malların kendi malı gibi işlem görmesini isteyerek daha sonra
13.5.1983 tarihli bir yazı ile bu malların Lefkoşa Kaza Mahkemesinde açılan bir davada ihtilâf konusu- olmasını belirtmesi üzerine müstedaaİeyhin başvuru konusu yazıyı göndermek zorunda kaldığını iİeri sürmüştür.
Bu davaya iİgili şahıs oİarak katıİan Assa Sanayi ve Ticaret Co. Ltd. ayrı bir itirazname dosyalamayarak müstedaaleyh tarafından dosyalanan itira-znameyi benimsemiştir.

Taraflar herhangi bir şahit çağırmayıp Mahkemeye hitap etmekle yetinmişlerdir.
Müstedi avukatı hitabesinde sair şeyler yanında, o güne dek acenta oİarak antrepoda adında bulundurduğu malları ilgili şahsın 1.1.1982'den itibaren Emare- XVI iİe müstediye iade ettiğini, Emare XVII iİe bu kez müstedinin belge karşılığı Kıbrıs Türk Barış Kuwetlerine vermek üzere ilgili şahsa devretmesine karşın Emare 18 ile bu devir işleminin iptal edildiğini ve malların kendisine verilmesine ilişkin başvur-usunu olumsuz yönde yanıtlayan müstedaaleyhin konu malları vermemezlik etmeye hakkı olmadığını ileri sürdü.
Müstedaaleyh ise konşimentonun gönderici ile taşıyıcıyı ilgilendirdiğini, taşıyıcının acenti tarafından verilen ordinoların ilgili şahsa verildiğini- ve bu ordinolarda ilgili şahsın müstedinin acenti olduğuna dair bir kayıt bulunmadığına göre ilgili şahsın konu malları mal sahibi olduğu ve mevcut belgeler ışığında ithalat ve ihracat açısından durumun sarih olduğunu ileri sürerek müstedi ile ilgili şahı-s arasındaki mülkiyet sorununun ise ancak Kaza Mahkemesinde halledilebileceğini ve bu nedenle de müstedaaleyhin başvuru konusu yanıtı vermekle hatalı hareket etmediğini belirtti.
İlgili şahıs adına konuşan avukat da müstedaaleyhin görüşlerine katılarak ek -olarak müstedinin sadece ihracatçı, Assa Sanayi ve Ticaret Sirketinin ise ithalatçı ve mal sahibi olduğunu, Emare XVI ile ilgili şahıs konu malların mülkiyetini müstediye devretmekle beraber müstedinin Emare XVII ile aynı malların mülkiyetini tekrar ilgili- şahsa devrettiğini ve bu devir işlemlerinden sonra müstedinin bunu iptal edemeyeceğini ve ancak ilgili şahıs tekrar isterse müstediye devredebileceğini, başvuru konusu kararın da Anayasanın 118. maddesi anlamında bir karar olmadığını ve şayet müstedaaleyh- bu malları hatalı olarak tutuyorsa bunun çaresinin de Kaza Mahkemesinde bir dava açmak olduğunu ileri sürdü.
Emare olarak sunulan belgeler incelendiğinde Emare I, III, V, VI ve VII olan konşimentolarda. müstedi ihracatçı olarak gözükmektedir. Gönderilen (-consignee) yerinde emrine "to order" kelimeleri yazılmasına karşın taşıyıcının acenti tarafından verilen Emare II, VIII, IX, X ve XII ordinolarda malların Assa Sanayi Ticaret Co. Ltd.'e teslim edilmesi istendiği ve bu ordinolar ile alınan malların Emare IV-, XI, XIII, XIV ve XV ile Assa Sanayi Ticaret Þirketi tarafından ve onun adına depola.dıkları gözükmektedir. Bu emarelerin hiçbirinde ilgili şahıs olan Assa Sanayi ve Ticaret şirketinin müstedinin vekili veya acenti olduğuna dair herha.ngi bir kayıt yoktu-r. Emare XVI ile ilgili şahıs konu malları müstediye devrettiği görülmekle beraber daha sonra Emare XVII ile bu kez müstedi aynı malları tekrar ilgili şahsa devrettiği görülmektedir. Bu arada müstedi devir işlemini iptal ettiğini belirterek müstedaaleyhe b-ir yazı gönderirken ilgili şahıs da adında antrepoda bulunan ma.lların kendi malı gibi işlem görmesini isteyerek daha sonra da 13.5.1983 tarihli bir yazı ile konu malların müstedi ile kendileri arasında ihtilaf konusu olduğunu belirtmesi üzerine müstedaale-yh başvuru konusu yazıyı yazarak iıyuşmazlığın halline dek konu malların gümrük kontrolünde kalacağını bildirmiştir. Özetle konu malların mülkiyeti ve dolayısıyle onların gümrükten kimin çekebileceği konusu taraflar arasında halledilmeyen bir konudur.

Müs-tedi ile ilgili şahsın Emare XVI ve ondan sonra yazdıkları yazılar dışında önümüzde herhangi bir şahadet mevcut olmadığına göre malların mülkiyeti hususunda kesin bir bulguya varmamız olanaksızdır ve esasen böylesine ihtilâflı bir konuda mülkiyet konusunda- bir yargıya varmak Yüksek İdare Mahkemesi yetkisi dışındadır. Esasen malların mülkiyeti önümüzdeki davanın konusu olmayıp bu husus müstedi ile ilgili şahıs arasında Lefkoşa Kaza Mahkemesinin bir davasında ihtilâf konusudur. Emare XVI'dan sonra konu mallar-ın mülkiyeti hususunda çıkan ihtilaf üzerine müstedaaleyh Emare XXVI yazıyı yazmakla kanımızca hatalı hareket etmiş değildir.

Yukarıda söylenenlerden anlaşılacağı gibi müstedi başvurusunda başarılı olamamıştır. Ancak bu müstedinin ilgili şahıstan alacağı -olmadığı veya konu malların mülkiyetinin kendisine ait olmadığı hususlarını neticelendirmez. Bu hususlar Kaza Mahkemesindeki davalarda neticelenecektir.

Sonuç olarak başvuru reddolunur.

Masraflar hususunda herhangi bir emir verilmez.

(Salih S. Dayıoğlu)-(N. Ergin Salâhi)(Niyazi F. Korkut)
Yargıç Yargıç Yargıç

28 Ocak 1985





- 21 -



Full & Egal Universal Law Academy