Yüksek İdare Mahkemesi Numara 43/2002 Dava No 4/2008 Karar Tarihi 18.03.2008
Numara: 43/2002
Dava No: 4/2008
Taraflar: Muzaffer Şahin ile KKTC İçişleri, Köyişleri ve İskân Bakanlığı
Konu: Taşınmaz Eski Eser veya Doğa Varlığı
Mahkeme: YİM
Karar Tarihi: 18.03.2008

-D. 4/2008 YİM: 43/2002

Yüksek İdare Mahkemesinde
Anayasanın 152. Maddesi Hakkında.

Mahkeme Heyeti: Nevvar Nolan, Şafak Öneri, Talât D. Refiker.

Davacı: Muzaffer Şahin (Set Restorant) Kordonboyu, Girne

- ile -

Da-valı: 1. KKTC İçişleri, Köyişleri ve İskân Bakanlığı, İskân ve Rehabilitasyon Dairesi Müdürlüğü vasıtasıyla KKTC Başsavcılığı, Lefkoşa
2. KKTC Turizm ve Çevre Bakanlığı, Eski Eserler ve Müzeler Dairesi Müdürlüğü vasıtası ile KKTC Başsavcılı-ğı, Lefkoşa
3. Anıtlar Yüksek Kurulu vasıtası ile KKTC Başsavcılığı, Lefkoşa
4. Tapu Dairesi Girne vasıtası ile KKTC Başsavcılığı, Lefkoşa

A r a s ı n d a.

Davacı namına: Avukat Güner Çakın
Davalılar namına: Savcı İlter Koyuncuoğlu.

---------------

K A R A R

Nevvar Nolan: Bu davada Mahkemenin kararını Sayın Yargıç Şafak Öneri okuyacaktır.

Şafak Öneri: Aşağı Girne'de pafta/harita XII/13.4.XIII, blok B, parsel 11, 12, ve 13'de kâin özel mülkiyete konu taşınmaz mal sahipleri tarafından-, 13 Şubat 1975 tarihinde terk edilmiş bulunduğu nedeni ile KKTC Anayasası uyarınca, KKTC'nin mülkiyetine geçti. Mezkûr parsellerin altında Greko-Romen Mezarları diye bilinen taşınmaz eski eser mevcuttur. Parsellerin üzerinde ise, 1982 yılına kadar yaşlı- bir kadının tasarruf ettiği, harap durumda olan bir ev bulunmakta idi.

Davacı 1982 yılında kendi iddiasına göre, zamanın Girne İskân Dairesi sorumlusunun onayıyla mezkûr evi, yaşlı kadın ile anlaşarak fiili tasarrufuna aldı. Mezkûr binada, 1986 yılına -kadar gerekli tamiratı yaparak, lokanta ve ikâmetgâh haline getirdikten sonra, davalı 2 Eski Eserler ve Müzeler Dairesi Müdürlüğü ile emare 2'de ibraz edilen kira sözleşmesini akdetti. Mezkûr sözleşme 1/7/1998 - 30/6/1990 tarihlerini kapsayan 2 yıllık dön-em için olup, sadece parsel 11'i kapsamaktadır. Davacı ve davalı 2 arasındaki akdi kira ilişkisi ileriki yıllarda da ayni şartlarla ve 2 yıllık süreler ile 30/9/2002 tarihine kadar devam etti. Kira sözleşmesi devam ederken, davacı tarafından, davalı 2'ni-n onayı ile parsel 11 üzerindeki binaya bazı tadilât işlemleri de yapılmıştır. Davacı ve davalı 2 arasındaki kira sözleşmesi 30/9/2002 tarihinden sonra yenilenmemesine rağmen, davacı, parsel 11, 12 ve 13'ü tasarrufunda bulundurmaya devam etmektedir.

-Anıtlar Yüksek Kurulu, Eski Eser Dairesi Müdürlüğü tarafından eski eser olarak tesbit edilen mezkûr parsellerin altında kalan Greko-Romen Mezarları ile bunların içinde bulunduğu alanı, koruma alanı (sit) olarak onaylayarak, 1.12.1998 tarih ve 98/24 sayılı- kararı ile "tarihi, kültürel değere sahip taşınmaz" olarak listeledi ve 15/12/1998 tarihli Resmî Gazetede ilân etti.

Davacı, yukarıda özetlenen şekilde tasarrufuna aldığı dava konusu parsellerdeki binaları, 41/77 sayılı İskân Topraklandırma ve Eşdeğer M-al Yasası uyarınca mülkiyetine almak için davalı 1'e müracaat etti. Davalı 1, davacının müracaatı üzerine, mesele ile ilgili dosya açarak, konuyu incelemeye aldı. Bu cümleden olmak üzere, davacı tarafından "tahsisten" mülkiyeti talep edilen dava konusu t-aşınmazın eski eser kapsamında olup, olmadığını tesbit için davalı 2'den emare 17 yazı ile bilgi istedi. Mezkûr yazıya cevap, emare 19 ile Anıtlar Yüksek Kurulundan geldi. Mezkûr yazıda, dava konusu parsel 11, 12 ve 13 üzerindeki binanın listeli olduğu -ve altında Greko-Romen Mezarları olduğu nedeni ile koçan verilemeyeceği belirtilmektedir. Emare 19 yazıyı değerlendiren davalı 1, davacıya emare 20'de ibraz edilen dava konusu yazıyı gönderdi ve davacının mülkiyet talebini reddetti. Emare 20 şöyledir:
"S-n: Muzaffer Şahin
Girne Kordonboyu
Set Restaurant
Girne.

Aş. Girne p/h: XII.13.4.XIII B1:B, 11+12+13 parseller üzerinde bulunan konut tahsisten Mülkiyet çalışmaları kapsamında olup işlem görmekte idi.
Taşınmaz Eski Eser ve Anıtlar Yüksek- Kurulu'nun AYK 26/01 sayı ve 20.6.01 tarihli raporunda söz konusu konutun Eski Eserler kapsamında olduğundan dolayı koçan verilemeyeceği konusunda kurulca karara bağlandığı belirtilmektedir. Bu nedenlerden dolayı dosyanız ile ilgili ileri işleme gidileme-yeceği hususunda bilgi edinmeniz rica olunur.


Metin Tumay
İskan ve Rehabilitasyon Dairesi
Müdürü"

Emare 20'yi alan davacı, huzurumuzda bulunan bu davayı dosyalayarak, dav-a konusu taşınmazlara eski eser kapsamında oldukları gerekçesi ile mülkiyet ve/veya koçan verilemeyeceğine ilişkin kararın tamamen etkisiz ve hükümsüz olduğuna dair karar verilmesini talep etti.

Davacıya göre, dava konusu karar, yasal dayanaktan yoksundu-r. Mevzuatımızda eski eser olarak listelenmiş taşınmazlara, tahsisten mülkiyet verilemeyeceğine dair hiç bir kural yoktur. Nitekim eski eser niteliğindeki bir çok terk edilmiş taşınmaz mal, 41/77 sayılı yasa uyarınca eşdeğer mal olarak özel mülkiyete dev-ir edilmiştir. Davalılar ise, taşınmaz eski eser olarak listelenmiş bulunan terk edilmiş mallara, 41/77 sayılı yasa altında mülkiyet verilemeyeceğini iddia etmektedirler.

60/94 sayılı Eski Eserler Yasası, madde 7(4)'e göre Anıtlar Yüksek Kurulu tarafınd-an onaylanan taşınmaz eski eserler, doğa varlıkları ve/veya bunların içinde bulunduğu sit alanları, onaylandığı tarihten başlayarak listelenmiş ve ilân edilmiş olur ve "taşınmaz eski eser veya doğa varlığı" muamelesi görür.
KKTC Anayasası madde 159(1)(a) u-yarınca, 15 Kasım 1983 tarihinde, KKTC sınırları içinde bulunan tarihi kent, bina ve kalıntıları, KKTC'nin mülkiyetinde olup, ayni maddenin (2). fıkrasına göre, mülkiyetleri gerçek veya tüzel kişilere devredilemez.

Anayasanın terk edilmiş veya sahipsiz- olarak tanımladığı taşınmazlardan hangilerinin 41/77 sayılı yasa altında dağıtım konusu yapılabileceği, ayni yasanın 4. maddesinde düzenlenmektedir. Anılan madde aynen şöyledir;
"4.(1) Yabancı Taşınmaz Malları (Kontrol ve Yönetim) Yasası ile Yabancı Mal-ların Tahsis ve Değerlendirilmesi Yasası kurallarına bakılmaksızın, Kıbrıs Türk Federe Devletinin ilan edildiği 13 Şubat 1975 tarihinde terkedilmiş bulunan veya söz konusu tarihten sonra terkedilmiş veya sahipsiz mal olarak nitelendirilen tüm taşınmaz mall-ar, İskan işlerinden sorumlu Bakanlığın kontrol ve yönetimindedir.
................
(2) ................
(3) Sahiller, ormanlar, parklar, Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunması gerekli tabii kaynaklar, su kaynakları, savunma alanları ve anıt-lar, antik değeri olan yer ve binalar, kamu hizmetinde kullanılacak olan bina ve tesisler, sosyal konut ve tesisler ile kamusal tesisler için gerekli arsalar bu Yasa amacı için tahsis kapsamı içine alınamaz.
................"

Görüldüğü gibi "taşınm-az eski eserler" KKTC'nin mülkiyetinde olup, mülkiyetleri gerçek veya tüzel kişilere devredilemez. Bu tür taşınmazların 41/77 sayılı yasa altında işlem görüp tahsis veya eşdeğer maksatları için kaynak teşkil etmeleri olanaksızdır.

Yukarıda belirttiğim-iz gibi, dava konusu taşınmazların, taşınmaz eski eser oldukları ihtilaf konusu değildir. Anıtlar Yüksek Kurulunun 1.12.1998 tarihli yukarıda verilen kararının iptali istemini içeren bir dava da yoktur. Bu nedenle, 41/77 sayılı yasa altında işlem görüp d-ağıtıma kaynak teşkil etmesi mümkün değildir.

Yukarıdakiler ışığında, davalı 1 tarafından alınan emare 20'deki dava konusu kararın hatalı olduğu söylenemez.

Sonuç olarak dava red ve iptal olunur. Masraflarla ilgili emir verilmez.



Nevvar Nolan - Şafak Öneri Talat D. Refiker
Yargıç Yargıç Yargıç


18 Mart, 2008



5






Full & Egal Universal Law Academy