Yüksek İdare Mahkemesi Numara 42/1989 Dava No 51/1989 Karar Tarihi 01.11.1989
Numara: 42/1989
Dava No: 51/1989
Taraflar: Bayram Mehmet Bayramoğlu vd ile Girne Belediyesi
Konu: İnşaat izni talebi
Mahkeme: YİM
Karar Tarihi: 01.11.1989

-D.51/89 YİM 42/89

Yüksek İdare Mahkemesi Olarak Oturum Yapan
Yüksek Mahkemede
Yargıç Niyazi F. Korkut Huzurunda
Anayasanın 152. Maddesi hakkında.

Müstedi: 1. Bayram Mehmet B-ayramoğlu, Hürriyet Cad. No.66
2. Nafiye İnançlı, Hürriyet Cad. No.66, Girne
-ile-
Müstedaaleyh: Girne Belediyesi, Belediye Başkanı, Başkan Vekili, Belediye
Meclisi Üyeleri ve Kasaba Hemşehrileri, Girne.
- A r a s ı n d a.

Müstediler namına: Menteş Aziz
Müstedaaleyhler namına: Neşe Keskin



Yasa Maddesi: Fasıl 96 Yollar ve Binalar Düzenleme Yasasının 3 ve 9(b) maddeleri ile Yollar ve Binalar Düzenleme Tüzüğünün 6(6) madde-si.

İstemin Özeti: Müstedilerin, Müstedaaleyh tarafından inşaat izin talpelerine sadece üç kat için olumlu yanıt vermesi kararının yetkilerini aşarak ya da kötüye kullanarak ya da kanunsuz ve yetkisiz olarak alındığı ve kararın hükümsüz ve etkisiz olduğu-na ve herhangi bir sonuç doğurmayacağına ilişkin bir karar verilmesi istemi.

OLAY: Müstediler Girne'de üzerinde inşaat yapılması talebinde bulundukları malın kesin tasarruf belgesi ile mal sahipleridirler. Müstediler, Müstedaaleyhe müracaatla 4 kat inşaat- için izin talebinde bulundular. Müstedaaleyh 3 kat inşaat izni verdi. Bu yanıt üzerine Müstediler işbu başvuruyu dosyalayarak alınan kararın hükümsüz ve etkisiz olduğunu ve herhangi bir sonuç doğuramayacağına ilişkin karar verilmesini istediler.

SONUÇ:Mü-stedaaleyh, Müstedilere gönderdiği ve inşaatı 3 kat ile sınırlayan yazısında, Eski Eserler ve Müzeler Dairesinden gelen görüş ışığında bu izni verdiğini bildirmektedir. Halbuki Eski Eserler ve Müzeler Dairesi Müdürlüğü verdiği şahadette eski eserler yönünd-en binanın 4 kat yapıl- masında sakınca olmadığı bildirilmektedir. Müstedaaleyhin, Müstedilerin inşaatını yasal açıdan 3 kat olarak sınırlamaya yetkisi olmadığı gibi konu yazıda atıfta bulundukları Eski Eserler ve Müzeler Dairesinin yazısını da yanlış yoru-mladıkları ve bu yanılgı içerisinde 4 kat yerine 3 kat için izin verdikleri anlaşılmaktadır. Müstediler başvurularında haklıdır ve Müstediler leyhine karar verilir.




H Ü K Ü M

Müstediler, Aşağı Girne'de, Ada B, pafta/Harita XII.13.4.XIII Parsel 21 ve- 22 deki gayrımenkul malın kesin tasarruf belgesi ile sahibidirler.

Müstediler konu taşınmaz mal üzerinde bir inşaat başlatmak üzere proje hazırlatarak 27.6.1988 tarihinde izin için Müstedaaleyhe başvurdular. Müstedaaleyh 27.2.1989 tarihinde Müstedilere -bir yazı göndererek inşaatın yapılabileceği taşınmaz malın konumu nedeni ile sadece 3 kat için izin verdikle- rini bildirdiler.

Bu yanıt üzerine Müstediler, bu başvuruyu dosyalıyarak, yukarıda tanımı yapılan taşınmaz mal üzerinde başlatılan inşaat ile il-gili olarak, Müstedaaleyhin yetkisini aşarak ya da kötüye kullanarak ya da kanunsuz ve yetkisiz olarak aldığı, 27.2.1989 tarih ve 19/89-11475 sayılı kararın hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğuramıyacağına ilişkin bir karar verilmesini i-stediler.

Müstediler başvurularında, sair şeyler yanında, Müstedaaleyhin başvuru konusu taşınmaz malın konumu nedeni ile yapılan müracaatı projedeki şekli ile onaylamasına engel bulunmadığını, konu taşınmaz malın Eski Eserler Koruma alanı içerisinde bulu-nmadığını ve izin müracaatlarına projelerinde gösterildiği şekli ile izin verilmesi gerektiğini ileri sürdüler. Müstediler ilâveten Müstedaaleyh tarafından alınan başvuru konusu kararın, yeterince gerekçeli olmadığı gibi yeterli araştırma ve değerlendirme -yapılmadan alındığını ve makûl dayanaktan ve gerekçeden yoksun, yetkisiz ya da yetki aşımı sonucu alındığını ve yapılması tasarlanan inşaatın konumu itibarı ile Girne'nin tarihi güzelliğini ve özelliklerini herhangi bir şekilde etkilemiyeceğini savundular.- Müstediler savlarında ayrıca yapılan proje uyarınca başlatılan inşaatın Müstedaaleyhin sözlü vaat ve taahhüdü ile başlatıldığını savundular.

Müstedaaleyh bu başvuruda dosyalamış olduğu itirazname, sair şeyler yanında, içerisine inşaat yapılması istenen -taşınmaz malın, Girne Limanı ile tarihi eser olan bir kiliseye çok yakın olduğunu, Müstedilerin 27.6.1988 tarihli izin müracaatı üzerine, 8.7.1988 tarihinde Eski Eserler ve Müzeler Dairesinden görüş istediklerini, konunun Anıtlar Yüksek Kurulunun gündemine- alınarak görüşülüp, 6.9.1988 gün ve 121 nolu kararın alındığını ve Müstedilerin istediği inşaat izninin 3 kat olarak sınırlandırıldığını ve bu karar ışığında başvuruya konu yazı ile Müstedilere 3 kat için inşaat izni verildiğini bildirdiklerini ve bu nede-nlerle yetk aşımı, yetkiyi kötüye kullanma ya da bir keyfi hareketin söz konusu olmadığını ileri sürdü.

Başvurunun duruşmasında, Müstediler tarafından şahadete çağrılan, Eski Eserler ve Müzeler Dairesi Müdürü Kemal Aksay şahadetinde, sair şeyler yanında,- konu taşınmaz mala yapılacak inşaat için sunulan proje ile ilgili olarak Müstedaaleyh tarafından kendilerinden görüş istenmesi üzerine, konunun Yüksek Anıtlar Kurulu gündemine alınarak görüşüldüğünü ve alınan kararın Bakanlar Kurulu onayına sunulmak üzere- ilgili Bakanlığına gönderilmesine karşın, izin istenen inşaatın izin alınmadan başlatıldığının bilgilerine gelmesi üzerine, başlatılan inşaatlarla ilgili olarak bir görüş bildirilmemesi hususunda, daha önce almış oldukları bir ilke kararı ışığında konuyu -Bakanlar Kurulunun onayına göndermediklerini ve Müstedaaleyhe de bu meyanda bir yanıt verdiklerini ve verdikleri yanıtta herhangi bir görüş belirtmediklerini söyledi. İstintak esnasında da bu tanık, konu taşınmaz mal bugün Eski Eser koruma bölgesi içerisin-de olmakla beraber bu mal ile ilgili olarak, bu hususta karar almaya yetkili olan Bakanlar Kurulunun bir karar ya da bir sınırlaması bulunmadığını belirtti.

Daha sonra şahadet veren Müstedi (1) ise şahadetinde, başvurudaki savlarını yineleyerek, başvurul-arında istendiği gibi bir emir verilmesini talep etti. Müstedaaleyh tarafından istintak edilen tanık, projeyi hazırlatmazdan önce Müstedaaleyh ile görüşerek mevcut mevzuata uygun olarak 4 kat için projeyi hazırlattıklarını, o zamanki Belediye Başkanının ön-celeri izin verilmesi için talimat vermesine karşın, daha sonra "biz izin verip mesuliyeti almayalım, mahkemeye gidin" diyerek daha sonra kendilerine başvuru konusu yazıyı gönderdiklerini belirtti.

Daha sonra şahadet veren ve projenin mimarı olan İbrahi-m Partalcı da şahadetinde, sair şeyler yanında, 16 yıllık mimar olduğunu, hazırlamış olduğu projenin mevcut mevzuata uygun olarak hazırlandığını ve projenin onaylanmasını engelleyecek bir mevzuat bulunmadığını savundu. İstintak esnasında da bu tanık, inşaa-t bölgesinde yasal yüksekliğin 47 ayak olduğunu ve projede bu yüksekliğe uyulduğunu, 4. katın çevre ile yüksekliğinin üzerinde durulacak bir konu olmadığını, çünkü kot farkı nedeni ile bütün inşaatların aynı yükseklikte olamıyacağını savundu.

Müstedaaley-h tarafından şahadete çağrılan Müstedaaleyhin inşaat işleri sorumlusu Nidai Güngördü ise şahadetinde, sair şeyler yanında, konu projeye göre 4 kat olacak olan inşaatın yerden yüksekliğinin 47 ayak olduğunu, izin müracaatı üzerine Şehircilik ve Eski Eserler-den görüş istenip, Şehirciliğin sakınca görülmediğini kendilerine bildirildiğini, Eski Eserlerin ise inşaatın başlatıldığı gerekçesi ile görüş bildirilmediğini, ancak kendilerinin başvuru konusu yazıyı göndererek 3 kat için izin verdiklerini belirtti.

Da-ha sonra Mahkemeye hitap eden Müstedaaleyh avukatı, Fasıl 96 Yollar ve Binalar Yasası tahtında, Müstedaaleyhin inşaat izni verilmesine yetkili olduğunu ve böyle bir izin verirken inşaat ile ilgili şartlar, çeşitli kısıtlamalar koymaya ve izin vermezden önc-e çeşitli dairelerden görüş isteyip bu görüşler doğrultusunda karar verme hak ve yetkisi bulunduğunu ve özellikle kat sınırlaması koymanın yasa uyarınca Müstedaaleyhin yetkileri içerisinde olduğunu ve bu meselede de Müstedaaleyhin Eski Eserler Dairesindena- ldığı görüş ışığında, Müstedilerin inşaat iznini 3 kat olarak sınırladığını ve bir yetki aşımı ya da yetkisizliğin sözkonusu olmadığını savundu.

Müstediler avukatı ise hitabında, özetle; başvuru konusu taşınmaz malın hiç bir zaman Eski eser olarak ilân -edilmediğini, Yollar ve Binalar Düzenleme Tüzüğünün 6(6) maddesi altına yayınlanan bildiriye ek cetvel ile Girne'nin Eski Belediye sınırları içerisinde azami kat yüksekliğinin 47 ayak olarak sınırlandığını ve Müstedaaleyhin Müstedilere bu bildiriye uygun o-larak, 47 ayak yükseklik için izin vermemelerine mucip yasal herhangi bir neden bulunmadığını ileri sürdü.

Fasıl 96 Yollar ve Binalar Yasasının 3. maddesi uyarınca yeni bir bina inşaatı için izin verilirken, Müstedaaleyhin ne gibi koşullar koyabileceği y-asanın 9(b) maddesinde sıralanmaktadır.

Madde 9(b) aynen şöyledir:

"9(b) Yeni bina inşaası veya mevcut bir binaya ilâve, tadilât veya tamirat ile ilgili olarak şunlarla ilgili şatlar:-

-(i) Binanın dış duvarları, temel, çatı, baca veya başka dış kısmının inşa edileceği malzeme ve dış duvarlar, temel, çatı, baca veya başka dış kısmın hacmi ile kalınlığı;
-
-(ii) Binanın herhangi bir iç kısmının, sağlamlık açısından hangi malzemeden inşa edileceği;
-
(iii) Drenaj ve pis su lâğımları için öngörülecek hususlar;

(iv) Herhangi bir binada yangının yayılmasını önlemek için öngörülecek husus;

(v) Binanın bitişik bulunduğu yol üzerine çıkan balkon veya çıkıntının genişliği;

(vi) Herhangi bir binadaki veya -bina ile ilgili kuyu, sulu tuvalet, susuz tuvalet, ayrı kulübedeki kademhane, çukur, forseptik, emici çukur ve lâğım çukuru;

(vii) Bir binanın konut olarak veya inşaa edildiği veya tasarlandığı başka herhangi bir amaç için işgali ile ilgili olarak havalan-dırma, ışıklandırma ve sağlığın korunması;

(viii) Binanın hangi amaçlar için kullanılabileceği;

(ix) Binada çalıştırılan kişilerin güvenliği;

(x) Yeni bir bina ile ilgili olarak uygun bir kaldırım yapılması.

(xi) Yeterli otopark yeri ayrılır."

Madden-in içeriğinden de görülebileceği gibi, Müstedaaleyhin bu madde altında kat sınırlaması koymaya yetkisi yoktur.

Yollar ve Binalar Düzenleme Tüzüğü madde 6(6) altında yayınlanan bildiriye ek cetvel ile yapılan sınırlama ise azami yükseklik ile ilgili olup,- bu cetvele göre Müstedaaleyhin Girne Belediyesinin eski sınırları dahilinde yapı-lacak inşaatlarda 47 ayak üzerinde yapılacak inşaat müracaatlarını 47 ayak olarak sınırlamakta olup bu bildiri uyarınca Müstedaaleyhe 47 ayağın altında sınırlama yapmasına ye-tki vermemektedir.

Bu husus bir yana, Müstedaaleyh, Müstedilere gönderdiği başvuru konusu yazısından da görülebileceği gibi, Eski Eserler ve Müzeler Dairesinden gelen görüş ışığında Müstedilere 3 kat için izin verildiğini belirlemektedir. Müstedaaleyhin -27.2.1989 gün ve 19/89-11475 sayılı ilgi yazısı aynen şöyledir:

"Sayın Bayram M. Bayramoğlu ve
Sayın Nafiye İnançlı,
Hürriyet Caddesi No 66,
Girne.

Aşağı Girne harita/pafta XII.13.4 XIII, blok B, parsel 21 ve 22 içerisinde inşaat yapmak için sunmuş oldu-ğunuz inşaat dosyanız incelenmiştir. Bahse konu dosya hakkında Eski Eseler ve Müzeler Dairesinden gelen görüş gerçekleştirmek istediğiniz inşaat bulunduğu konum nedeni ile 3(üç) kat olarak sınırlandırılmıştır.

Bu nedenle Belediyemize sunmuş olduğunuz ilg-i projenizdeki 4. kat iptâl edilmek suretiyle inşaatın 3 kat olarak ruhsatlandırılması uygun görülmüştür.

Durumu saygı ile bilgilerinize sunarım."

Halbuki ilgi yazıda atıfta bulunulan 23.12.1988 gün ve EEM.31/88 sayılı yazıya bakıldığında Eski Eserleri-n, Müstedaaleyhe bir görüş vermemeği uyg-un gördüğü, yazıdan a-çıklıkla görülmektedir.

Eski Eserler ve Müzeler Dairesinin Müstedaaleyhe gönderdiği ilgili yazı aynen şöyledir:

"Girne Belediye Başkanlığı,
Girne.

Bayram Mehmet Bayramoğlu ve diğerlerine ait inşaat projesi AYK'nin 121 numaralı ve 6.9.1988 tarihli topl-antısında görüşülmüş ve sunulan projedeki son katın iptal edilmesi gerektiği görüşüne varılmış. Ancak yerinde yapılan incelemelerde konu edilen inşaat projesinin kurula intikalinden önce yapı uygulanmasına başlandığı saptanmıştır. Bu nedenle AYK'nin 12.8.1-987 tarih ve 106 numaralı toplantısında alınan karar uyarınca inşaatı başlamış projeler hakkında AYK'nin bir görüş vermemesi gerekmektedir. Belediyeniz konu edilen projenin çevre dokusuna zarar vermiyecek bir şekilde uygulamasına izin vereceğini umarak kon-uyu yetkilerinize arz ederim."

Yukarıda alıntısı yapılan yazıdan da görülebileceği gibi eski Eserler ve Müzeler Dairesinin konu yazı ile b-i-r görüş bildirmediği -b-ir yan-a -duruşma sırasında şahadet veren daire müdürü Kemal Aksay'da şahadetinde konu inşaatın Eski eserler açısından bir sakıncalı durumu olmadığını da vurgulamıştır. Şahadet sırasında Müstedaaleyh mühendisi Nidai Güngördü de, Şehircilik Dairesinin inşaatın yapılm-asında bir sakınca görülmediğini bildirdiğini belirtmiştir.

Bütün bu nedenlerle, Müstedaaleyhin Müstedilerin inşaatını yasal açıdan 3 kat olarak sınırlamaya yetkisi olmadığı gibi başvuruya konu yazıda atıfta bulundukları Eski Eser ve Müzeler Dairesinin y-azısını da yanlış yorumladıkları ve bu yanılgı ışığında Müstedilere 4 kat yerine, 3 kat için izin verdikleri anlaşılmaktadır.

Bütün bu söylenenlerden anlaşıldığı gibi Müstediler başvurularında haklıdırlar ve başvurularında istendiği gibi, Müstediler leyh-ine karar verilmesi gerekir.

Sonuç olarak; Müstedilerin adına kayıtlı Aşağı Girne, pafta/harita XII.13.4XIII parsel 21 ve 22 deki gayrimenkuller üzerinde başlatılan inşaat ile ilgili Müstedaaleyhin yetkisini aşarak ve kötüye kullanarak ve kanunsuz ve yet-kisiz olarak aldığı 27.2.1989 tarih ve 19/89-11475 sayılı kararının hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğurmayacağına hükmolunur.

Masraflarla ilgili herhangi bir emir verilmez.


(Niyazi F. Korkut)
- Yargıç

1 Kasım 1989




-


-659-



-


Full & Egal Universal Law Academy