Yüksek İdare Mahkemesi Numara 41/1990 Dava No 13/1995 Karar Tarihi 31.05.1995
Numara: 41/1990
Dava No: 13/1995
Taraflar: Abdullah Salih Bilgi ile İskân ve Rehabilitasyon
Konu: Taşınmazın kaynak paketine konması kararının iptali istemi – Fiili tasarruflar , tasarruf sahibine hak bahşetmez – Meşru menfaat
Mahkeme: YİM
Karar Tarihi: 31.05.1995

-D.13/95 YİM 41/90

Yüksek İdare Mahkemesi Olarak Oturum Yapan
Yüksek Mahkeme Huzurunda
Mahkeme Heyeti: Celâl Karabacak, Nevvar Nolan, Mustafa H. Özkök.

Müstedi: Abdullah Salih Bil-gi, Alsancak
ile
Müstedaaleyhler: 1. İskân ve Rehabilitasyon Bakanlığı, Lefkoşa.
2. Saptama, Değerlendirme ve Tazmin Komisyonları
vasıtasıyle KKTC Bakanlar Kurulu, Lefkoşa.
- A r a s ı n d a.

Müstedi namına: Avukat Cahit Yılmazoğlu.
Müstedaaleyhler namına: Kıdemli Savcı Müjgan Irkad.


Yasa Maddesi:

İstemin Özeti: 1975 yılından beri fasılasız ve nizasız yasal tasarrufunda bulunan gayrimenkulü Müste-daaleyhin eşdeğere kaynak olarak ilân etmesinin hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğurmayacağına ve yine Müstedaaleyhin bu tasarruflarının yapılmaması gerekli bir ihmal olduğuna hükmedilmesi istemi.

OLAY: Müstedi, Güney göçmeni ve eşdeğe-r alacaklısıdır. Müstediye diğer taşınmaz mallar yanında Alsancak'ta bir konut tahsis edildi. Müstedi kontuna hemhudut olan başvuru konusu parseli de tasarrufuna aldı. Bir süre sonra "T" cetveli hazırlanan Müstedi, tasarrufundaki başvuru konusu parsel göst-erilmemesine rağmen Müstedi sadece Güneydeki malları ile ilgili "T" cetveline itiraz etmiştir. Bir süre sonra Müstedi Müstedaaleyhe yazdığı yazı ile başvuru konusu parselin hataen itiraza dahil edilmediğini bildirmiş ve konu parselin "T" cetveline işlenmes-ini talep etmiştir. Müstedi bu yazısına henüz yanıt almadan konu parsel 12. kaynak paketinde ilân edilmiştir.

SONUÇ: Başvuru konusu parsel, Müstedinin yasal tasarrufunda değil işgalinde görüldüğünden, Müstedinin meşru menfaati olumsuz yönde etkilenmiş değ-ildir. Meşru menfaat yokluğunda ise başvuru reddedilir.

Atıfta Bulunulan Yargısal İçtihatlar:
YİM 3/84 - (D.5/85) sayılı Yüksek İdare Mahkemesi kararı.
YİM/İstinaf 21/88 - (D.20/90) sayılı Yüksek İdare Mahkemesi kararı.



H Ü K Ü M

Celâl Karabacak: İşb-u başvuru ile Müstedi; (1) 1975 yılından beri nizasız ve fasılasız olarak yasal tasarrufunda bulunan Girne Kazasına bağlı Alsancak'ta kâin, XII/9.W.1 Pafta/Harita 217/13 Parsel numaralı arsanın Müstedaaleyh No.(1) ve/veya Müstedaaleyh No.(2) ve/veya Müsted-aaleyhler tarafından 12. Kaynak Paketinde 1133 sırada eşdeğer kayanak olarak ilân edilmesinin hüküm- süz ve etkisiz olduğuna ve hiçbir sonuç doğrumayacağına karar verilmesini ve (2) Müstedaaleyhlerin yukarıda (1)'de beyan edilen tasarruflarının yapılmaması- gerekli bir ihmal olduğuna hükmedilmesini talep etmiştir.

Müstedaaleyhler, bu başvuruya bir itirazname dosyalayarak, diğer şeyler meyanında, Müstedinin Güney göçmeni ve eşdeğer ile topraklandırmadan hak sahibi olduğunu, Müstediye diğer taşınmaz mallar y-anında Alsancak'ta bir konut tahsis edildiğini, söz konusu konutun Parsel 217/14 içinde bulunduğunu, buna rağmen Müstedinin Parsel 217/13'e hemhudut bulunan parsel 217/13'ü de tasarrufuna aldığını, halbuki Parsel 217/13'deki taşınmaz malın bağımsız bir ars-a olduğunu, konu arsanın hiçbir zaman tahsis veya icar veya Bakanlıkça verilen yazılı bir kullanım belgesi ışığında Müstedinin kullanımına bırakıldığını, Müstedi Parsel 217/13'de işgalci olup yasal hiçbir hakkının bulunmadığını, dolayısıyle Müstedinin başv-uru konusu yaptığı Parsel 217/13 nolu arsa üzerinde meşru menfaatının olmadığını, konu arsa yasal tasarrufunda olmadığı için Parsel 217/13'ü Müstedinin T.(2) cetevline dahil etmediklerini, bu hususta Müstedi tarafından yapılan itirazın ise henüz neticelenm-ediğini, Parsel 217/13 nolu arsa kimseye tahsisli olmadığı cihetle eşdeğere kaynak olmak üzere 12. Kaynak Paketinde ilân edildiğini, alınan bu kararın yasal olduğunu, yetki aşımı ve/veya yetkilerini kötüye kullanması sonucu alınmadığını, Müstedinin Kaynak -Paketinde ilân edilen konu arsayı alabilmek için yeterli puanının da bulunmadığını iddia edip belirtilen neden ve/veya nedenlerden dolayı başvurunun masraflarla reddedilmesini talep etmişlerdir.

Müstedi başvuruyu ispat için bizzat şahadet vermiş, başka t-anık çağırmamıştır. Müstedaaleyhler ise Girne İskân Şube Müdürlüğünde görevli Öztan Özenergün ile 3 No.'lu Saptama, Değerlendirme ve Tazmin Komisyonu Başkan Yardımcı Savaş Demirdağ'ı dineltmişlerdir. Duruşma sırasında 20 adet belge Emare 1-20 olarak Mahkem-eye sunulmuştur.

Huzurumuzdaki şahadeti etraflıca tezekkür ettik. Başvurudaki ihtilâfsız olgular kısaca şöyledir:

Müstedi, 1974 göçmeni olup hem eşdeğerden hem de topraklandırmadan haks ahibidir. Zamanın Köye Rehberi, Şubat 1975 tarihinde Müstediye Gir-ne Kazasına bağlı Alsancak'ta N 18 F nurmaralı konutu tahsis etmişti. Müstedei, idari tasarrufla kendisine tahsis edilen mezkûr konutu o tarihten bu yana tasarrufunda bulundurmaktadır.

41/1977 sayılı İskân, Topraklandırma ve Eşdeğer Mal Yasası 1.10.1977 -tarihinde yürülüğe girdikten sonra Müstedi, eşdeğer mal almak için Müste-daaleyh No.(1)'e gerekli müracaatı yapmıştır.

Yapılan müracaat ışığında, Müstediye tahsis edilen konu konutun Girne İskân Şube Müdürlüğünce değerlendirilmesi istenmiştir. Bu maksatl-a, Girne İskân Şube Müdürlüğünde görevli Tanık Öztan Özenergün, konu konutu ziyaret ederek bina ile arsanın değerlendirilmesini yapmıştır. Öztan Özenergün tarafından hazırlanıp Mahkemeye Emare 1 ve 3 olarak ibraz edilen 14.5.1987 tarihli İTEM 21 ve 22 Değe-rlendirme Formlarına göre, zemin, birinci kat ve garajdan oluşan N 18 F no'lu konut, Pafta/harita XII/9.W.1, Parsel 217/14'deki 0.1.2500 ayakkare arsa üzerinde bulunmaktadır. Hazırlanan bu Değerlendirme Formları gereği için Lefkoşa'ya Müstedaaleyh No.(2) S-aptama, Deeğrlendirme ve Tazmin Komisyonuna gönderilmiştir.

İlgili Formları alan Müstedaaleyh No.(2), gerekli işlemleri yapmış ve 16.12.1988 tarihinde Müstedinin Güneyde terk ettiği taşınmaz mallar ile bunların puanlarını gösteren T.(1) cetvelini, arala-rında Parsel 217/14 üzerindeki konutun da bulunduğu Kuzeyde tasarruf ettiği taşınmaz mallar ile puanlarını gösteren T.(2) cetvelini ve Müstedinin 697096 eksik puanı olduğunu gösteren Güney-Kuzey mallarının puan durumu ile ilgili T.3(B) cetvelini tanzim ede-rek göndermiştir.

Emare 5'e göre Müstedi, 16.2.1989 tarihinde Müstedaaleyh No.(2)'ye sadece Güney malalrı hakkındaki T.(1) cetveline itiraz etmiş, içinde başvuru konusu 217/13 nuamralı Parselin bulunmadığı T.(2) cetveline ise ehrhangi bir itirazda bulunm-ayarak, T.(2) cetvelinin kesinleşmesine neden olmuştur.

Aradan epey bir zaman geçtikten sonra Müstedi, 1.3.1989 tarihinde Müstedaaleyh No.(2)'ye Emare 6'daki ikinci yazıyı yazarak, T.(2) cetvelinde yer alan 217/14 Parsel numaralı evin bir parçasını oluş-turan, aynı sınır teli dahilinde bulunan ve içinde eve ait bazı ek yapılar olan Parsel 217/13'ün hataen itiraza dahil edilmediğini bildirmiş ve konu parselin de T.(2) cetveline ithalini istemiştir.

Müstedaaleyh No.(2), Müstedinin T.(2) cetveli ile ilgili- yukarıdaki itirazını henüz neticelendirmiş değildir. Bununla beraber, Müstedi, Müstedaaleyhin bu konudaki ihmalini başvuru konusu yapmamıştır.

Müstedaaleyh No.(1), 5.2.1990 tarihinde Parsel 217/13 numaralı arsayı 413438 puan karşılığında eşdeğerde kayna-k olarak 12. Kaynak Paketinde 1133 sırada ilân edilmiştir.

Bu ilân üzerine Müstedi, 22.2.1990 tarihinde işbu başvuruyu dosya-layarak yukarıdaki taleplerde bulunmuştur.

697096 eksik puanı bulunan Müstedinin, başvurudan sonra 29.5.1990 tarihinde Emare 12-'de görülen 271555 mücahit puanı çıkmıştır. Yine Emare 13'e göre Müstedinin eşi Tulin Bilgi'ye 5.10.1990 tarihinde babası tarafından 448573 Güney puanı bağışlanmıştır.

İhtilâfsız olgulara bu şekilde değindikten sonra, şimdi de, taraflar arasında ihtilâf -konusu olan parsel 217/13 no'lu arsanın Müstediye tahsis edilip edilmediği hususunu incelemeye çalışacağız.

Yukarıdakilerden görülebileceği gibi, Müstedi başvuru konusu Parsel 217/13 no'lu arsanın tahsisinde olduğunu iddia ederken; Müstedaaleyhler ise ko-nu arsanın Müstediye tahsisli olmadığını, Müstedinin orada işgalci olarak bulunduğunu savunmaktadırlar.

Müstedi bu konudaki şahadetinde, diğer şeyler meyanında, Köy Rehberi Emin'in 1975 yılında "burası senindir" diyerek kendisini N 18 F numaralı konuta y-erleştirdiğini, konu evin pis su kuyularının eve hemhudut olan parsel 217/13'de bulunduğunu, ayrıca bu parsel içinde tulumba, fırın, su boruları, kümes ve garaj olduğunu, bir girişi bulunan bu yerin etrafının konut ile birlikte bir tel ile çevrili olduğunu-, 19 yıldan beri bu yerleri kullandığını, Emare 2 Yer Plânını alınca buranın konutun üzerinde bulunduğu parselden ayrı bir parsel olduğunu öğrendiğini söylemiştir.

Öte yandan Müstedaaleyhler Tanığı Öztan Özenergün şahadetinde, diğer şeyler meyanında, Gir-ne İskân Şube Müdürlüğünde çalıştığını, Müstedinin yerleştirildiğini N 18 F numaralı konutun İTEM 21 ve 22 Değerlendirme Formlarını doldurduğunu, ayrıca istem üzerine konu yere gidip Emare 18 krokiyi hazırladığını, N 18 F numaralı konutun Parsel 217/14 üze-rinde oturmakta olduğunu, evin mutfak kuyusu, lâvabo ve tuvalet kuyuları ile garajın da Parsel 217/14'de yer aldığıı, Parsel 217/13'ün ise konu konuta hemhudut bir arsa olduğunu, bu arsa içinde bazı ağaçlar, kümes, fırın ve faal olmayan bir kuyu bulunduğun-u, garaj yolundan her iki parsele giriş yapabileceği gibi iki parselin aynı zamanda aynı talle çevrili olduğunu, ancak Parsel 217/13'ün hiçbir zaman Müstediye tahsis edilmediğii ve Müstedinin konu yeri işgalci olarak tasarruf ettiğini belirtmiştir.

Bu ko-nudaki şahadeti etraflıca tezkkür ettik. Şahadetten görülebileceği gibi, Köy Rehberi, Şubat 1975 tarihinde Müstediyi Alsancak'ta N 18 F numaralı bir konuta yerleştirmiştir. Emare 19 belge, bu hususu teyit eder mahiyettedir. Kaldı ki, Müstedaaleyhler de bun-un bir nevi tahsis olduğunu kabul ve teslim etmişlerdir. Acaba Müstediye yapılan bu konut tahsisi neleri kapasmaktadır? Müstediye idari bir tasarrufla verilen N 18 F numarlı bir konut olmakla beraber, elbette ki bu tahsisin, konutun üzerinde bulunduğu ve k-onutun ayrı, kendi kendine yeten ve kolaylıkla kullanılabilmesine olanak tanıyan bir araziyi kapsaması gerekir. O halde, şimdi konu konutun hangi arazi üzerinde bulunduğunu tespit etmek gerekir. Emare 19 incelendiğinde, bu belgede konu arazinin tapu refera-nslarının bulunmadığı görülmektedir. Müstedaaleyhle tanığı Öztan Özenergün'ün bu konuda inandığımız şahadetine göre, Müstediye tahsis edilen N 18 F numaralı konut, bu konuta ait pis su kuyuları ile teşkilâtı ve garaj tamamıyle tapu referansları Pafta/Harit-a XII/9.W.1 Parsel 217/14 olan 0.1.2500 ayakkareden ibaret arsa içinde bulunmaktadır. Bu durumda, Müstediye yapılan tahsisin N 18 F numaralı konut ile konu konutun ayrı, kendi kendine yeten ve kolaylıkla kullanılmasına olanak veren Parsel 217/14 numaralı 0-.1.2500 ayakkare arasayı kaspadığı sonucuna varır ve bu doğrultuda bulgu yaparız.

Müstedi, yukarıda belirtilen Parsel 217/14'ün Parsel 217/13 ile hemhudut olduğunu, konu parsellerin etrafının bir telle çevrili bulunduğunu, Parsel 217/13 içinde Parsel 217-/14'e ait fırın , kümse gibi ek inşaat ve tulumba ile su boruları bulunduğunu, bu nedenle Parsel 217/14'e ilâveten tahsisinin Parsel 217/13'ü de kapsadığını söylemiştir.

Emare 2 Yer plânına göre, Parsel 217/14 ile Parsel 217/13 hemhudut iki arsa olup, ge-rçekten etrafları aynı telle çevrilmiş bulunmaktadır. Emare 14 Taşınmaz Mal Araştırma Belgesine göre ise, Parsel 217/13, 0.1.2700 ayakkare bir arsa olup Parsel 217/14'den tamamen ayrı bir taşınmaz maldır. Hatta, 1974 Barış Harekâtından önce Parsel 217/13 L-ili Meli Muzala, parsel 217/14 de Melis Avram Muzalas isimli iki ayrı şahsa aitti. Adıgeçen mal sahiplerinin isimlerindeki benzerlik bunların akraba olabilecekleri izlenimini bırakabilse de, gerek bu husus, gerekse parsellerin bir telle çevrilmiş olması hu-susu konu parsellerin bağımsız iki ayrı taşınmaz mal olduğu gerçeğini ortadan kaldırmamaktadır. Ayrıca, Yasalarımıza göre Parsel 217/13 üzerinde bulunan fırın, kümes gibi ek inşaat ile ağaçların Parsel 217/14'e ait olduğunu söylenebilme olanağı da yoktur. -parsel 217/14 ile Parsel 217/13'ün iki ayrı taşınmaz mal oduğuna ve Parsel 217/13'ün konut ile ilişkisi bulunmadığına göre Müstediye yapılan konut tahsisinin Parsel 217/13'ü kapsamadığı, bir başka deyişle Parsel 217/13'ün Müstedinin tahsisi dışında olduğu- kanısındayız. Bu durumda, Müstedinin bu hususla ilgili iddialarını reddederiz.

Şahadetten görülebileceği gibi, Müstedi, 1975 yılından beri Parsel 217/14 yanında Parsel 217/13'ü de tasarruf etmektedir. Müstedinin tahsisinin Parsel 217/13'ü kapsamadığına -ve Müstedinin konu parsel ile ilgili olarak başka herhangi bir tahsis belgesi veya icar mukavelesi veya Bakanlıkça verilen bir kullanım belgesi de olmadığına göre, Parsel 217/13 üzerindeki tasarrufun tamamen fiili bir tasarruf olduğu sonucuna varır ve bu h-ususta bulgu yaparız. Fiili tasarrufların ise, tasarruf sahibine herhangi bir hak bahşetmediği Yüksek İdare Mahkemesinin birçok kararında vurulanmıştır. Bu konuda içtihat kararı vermek gerekirse, YİM: 3/84 (D.5/85) ile YİM İstinaf: 21/88 (D.20/90) sayılı k-ararlar gösterilebilir.

Parsel 217/13 üzerinde yasal tasarrufu bulunmayan Müstedinin, konu parselin 12. Kaynak Paketine konması yüzünden meşru menfaatının olumsuz yönde ve doğrudan doğruya etkilendiğini söyleme olanağı da yoktur. Meşru menfaat yokluğunda- ise, başvurunun reddedilmesi gerekmektedir.

Bu neticeye vardıktan sonra başvurudaki diğer konulara değinmeye gerek kalmamıştır.

Sonuç olarak, Müstedinin meşru menfaatı bulunmadığı nedeniyle başvuru oybirliği ile ret ve iptal olunur.

Masraflar hususu-nda herhangi bir emir verilmez.


(Celâl Karabacak) (Nevvar Nolan) (Mustafa H. Özkök)
Yargıç Yargıç Yargıç

31 Mayıs 1995



















-


1



-


Full & Egal Universal Law Academy