Yüksek İdare Mahkemesi Numara 355/1980 Dava No 28/1981 Karar Tarihi 15.07.1981
Numara: 355/1980
Dava No: 28/1981
Taraflar: İsmail Veysi Avni ile Ekonomi ve Maliye Bakanlığı
Konu: Emeklilik talebi
Mahkeme: YİM
Karar Tarihi: 15.07.1981

-D.28/81 Y.İ.M. 355/80
Yüksek İdare Mahkemesi Olarak Oturum Yapan
Yüksek Mahkeme Huzurunda.

Mahkeme Heyeti: Ülfet Emin, Başkan, N. Ergin Salâhi, Niyazi F.
Korkut.

Anayasanın 118. Maddesi hakkında.-

Müstedi:İsmail Veysi Avni şimdi 15 Gordon Road, London N11 2PA'da
sakin.
- ile -
Müstedaaleyh:KTFD Başbakanlığı ve/veya Ekonomi ve Maliye Bakanlığı
ve/veya Bütçe Dairesi vasıtasıyle KTFD.

Müsted-i namına: İlkay Hikmet.
Müstedaaleyh namına: Yaşar C. Boran.

Yasa Maddesi: 26/77 sayılı yasa.

İstemin Özeti: Müstedinin 17.6.1980 tarihli müracaatına Müstedaaleyhin
verdiği ve "mevcut mevzuat çerçevesinde yerine getirilmesine yasal
olanak olmadığ-ı" hususundaki kararının tamamen hükümsüz ve etkisiz
olduğuna ve herhangi bir sonuç doğurmayacağına ilişkin karar
verilmesi istemi.

OLAY: Müstedi 1955'ten itibaren kamu görevinde İdare Amiri, Yargıç,
Adalet ve İçişleri Bakanlığında Ge-nel Müdür bilâhare Türk tarafın-
da Cumhurbaşkan Muavinliğinde görev ifa etti. Vertigo hastalığı
nedeni ile hastalık izinli olarak İngiltereye tedaviye gitti.
Göreve dönmesi için Genel Komite Başkanlığından bir çağrı alan
Müsted-i, bu çağrıya verdiği yanıta bir de hasta raporu ekledi. Bu
yazısına herhangi bir yanıt almadı. Müstedi bilâhare yine KTFD
Başkanlığına bir yazı yazdı ve ödeneksiz izinli addolunmasını
istedi. Aldığı yanıtta mevzuatın isteğinin karşı-lanmasına olanak
vermediği belirtildi. Müstedi bunun üzerine görev sürelerini be-
lirterek emekliliğini talep etti. Yazısına yanıt almaması üzerine
talebini yeniledi ve Adalet Bakanlığında Genel Müdür olarak görev-
den istifa ettiğini - bildirerek gerekli işlemlerin yapılmasını
istedi. Müstedaaleyh, Müstediye verdiği yanıtta, isteminin yerine
getirilmesine yasal olanak bulunmadığını belirtti. Müstedi bunun
üzerine işbu başvuruyu dosyaladı. İtirazda bulunan Müstedaale-yh,
Müstedinin 1964'den beri izinsiz yurt dışında bulunduğunu, 26/77
sayılı yasanın fiilen görevde olanları kapsadığını ileri sürerek
itiraz etti.

SONUÇ: Sunulan şahadetten Müstedinin sağlık nedeni ile yurt dışına
gittiği, o günler-de Türk tarafında sağlık kurulu bulunmadığı,
ancak kurul raporu yerine geçen 2 veya 3 doktorun imzaladığı
raporların olduğu ve Müstedinin bu şekilde yurt dışına gittiği
anlaşılmaktadır. Genel nizamatta Müstedinin 6 ay ödenekl-i 6 ay
da ödeneksiz izin alma hakkı olduğu belirtilmektedir. 10 yılını
dolduran Müstedinin gerekli hizmet yılları olmadığı da ileri
sürülemez.

Müstedi aleyhine herhangi bir tedbir alınmadığına ve istifa
edene dek- kamu görevlisi olduğuna göre, emeklilik haklarından
yararlanma hakkına sahiptir.

Bütçe Dairesinin "mevcut mevzuat çerçevesinde yerine getiril-
mesine yasal olanak yoktur" hususundaki kararının hükümsüz ve
etkisiz olduğuna - ve herhangi bir sonuç doğurmayacağına karar
verilir.

Atıfta Bulunulan Yargısal İçtihatlar:
Mustafa Hakkı ile KTFD Maliye Bakanlığı, Hazine ve Muhasebe
Dairesi arasındaki 35/78 sayılı YİM kararı.


H Ü K Ü M

Ülfe-t Emin, Başkan: Bu başvuruda Mahkemenin hükmünü Sayın yargıç Niyazi F. Korkut verecektir.

Niyazi F. Korkut: Müstedi 1.2.1955 tarihinde İdare Amiri olarak kamu görevine atandı ve 30.9.1955 tarihine dek bu görevi ifa etti.

Müstedi 1.10.1955'de yargıç -olarak atandı ve 31.11.1963 tarihine dek yargıç olarak görev yaptı. 1.11.1963'de Adalet ve İçişleri Bakanlığına genel müdür olan müstedi 21.12.1963 hadiselerine kadar bu görevi ifa etti. 21.12.1963 tarihinden sonra müstedi diğer kamu görevlileri gibi Türk -tarafında göreve başladı ve Nisan 1964 tarihine dek Cumhur Başkan Muavinliğinde görev ifa etti.

Müstedi daha önce de 16.6.1941'den Eylül 1948'e dek kamu görevi yapıp tahsile gitmek amacı ile istifa etmişti.

1959 yılından beri şikâyetçi olduğu -"vertigo" hastalığının 1964 yılında nüksetmesi üzerine hastalık izni alan müstedi takriben 15.4.1964'de İngiltere'ye giderek tedaviye başladı.

26.3.1965 tarihinde Genel Komite Başkanlığından bir çağrı alan müstedi bu çağrıya verdiği yanıtta mazaretin-i belirterek yanıta bir de hasta raporu ekledi. Bu yazıdan sonra müstedi ilgili makamlardan hiçbir yanıt ve/veya talimat ve/veya görevine son verildiğine ilişkin herhangi bir yazı almadı.

Müstedi takriben 23.5.1978 tarihinde K.T.F.D. Başkanlığına bir- yazı göndererek 26.4.1965 tarihinden itibaren ödeneksiz izinli addolunmasını istedi. Müstedinin bu istemi olumsuz yönde yanıtlandı.

Müstedi bu kez 11.10.1978 tarihli bir yazı göndererek durumunun yeniden incelenmesini istedi. Bu yazıya verilen 16.11-.1978 tarihli yanıtta dilekçesinin yeniden incelendiğini ve mevcut mevzuat ve yasalar çerçevesinde isteğinin karşılanmasına olanak bulunmadığı müstediye bildirildi.

Müstedi 26.3.1980 tarihinde Maliye ve Ekonomi Bakanlığına bir yazı yazarak görev süre-lerini belirtti ve emeklilik hakkının verilmesini istedi.

Bu yazısına yanıt almaması üzerine müstedi takriben 17.6.1980 tarihinde bir yazı göndererek YİM 35/78 sayılı karar ışığında durumunun nazarı dikkate alınmasını belirterek Adalet Bakanlığı gene-l müdürü olarak bulunduğu görevden istifa ettiğini ve gerekli emeklilik işlemlerinin yapılmasını istedi.

Müstedaaleyh, bu başvuruya konu olan 15.7.1980 tarihli yanıtı ile, mevcut mevzuat uyarınca isteminin yerine getirilmesine yasal
olanak bulun-madığını müstediye bildirdi.

Bu yanıt 30.7.1980 tarihinde eline geçmesi üzerine müstedi bu başvuruyu dosyalayarak müstedi tarafından gönderilen takriben 17.6.80 tarihli yazıya cevaben Kıbrıs Türk Devleti Ekonomi ve Maliye Bakanlığı ve/veya Ekonomi ve- Maliye Bakanlığına bağlı Bütçe Dairesinin takriben 15.7.1980 tarihli ve M.B. 128/70 sayılı müstedinin bilgisine takriben 30.7.1980'de gelen yazıda müstedinin 17.6.1980 tarihli müracaatındaki taleplerinin "mevcut mevzuat çerçevesinde yerine getirilmesine y-asal olanak bulunmadığı" hususundaki kararının tamamen hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğuramayacağına ilişkin bir karar verilmesini istedi.

Müstedaaleyh dosyalamış olduğu itiraz ile, sair şeyler yanında, 26/77 sayılı Emeklilik Ya-sası'nın 43(1) maddesinin yürürlüğe girdiği tarihte fiilen kamu hizmetinde olanları kapsadığını, müstedinin Nisan 1964'de izinsiz olarak adadan ayrıldığını ve bu nedenle yasa yürürlüğe girdiğinde görev başında olmadığı cihetle de hak sahibi olmadığını iler-i sürdü.

Duruşma sırasında müstedi yukarıda özeti yapılan savlarını yineledi. Müstedi adına şahadet veren Dr. Ali Niyazi Fikret de şahadetinde, sair şeyler yanında, müstedinin 1959 yılından beri iç kulak rahatsızlığı olduğunu, bu şikâyetleri ile ilgi-li olarak 1960 yılında tedavi için İngiltere'ye gittiğini, 1964 yılında rahatsızlığının nüksettiğini, o devrede daha bir Sağlık Kurulu oluşturulmadığını, o devrede ada dışına çıkması gerekenlere 2 ya da 3 doktorun imzasını taşıyan rapor verildiğini, müsted-iye de tedavi için ada dışına çıkması gerektiğini belirten bir rapor verildiğini, müstedinin rahatsızlığının en az 1,2 ve en çok 5,6 yıl devamlı doktor kontrolu gerektiren bir vaka olduğunu, 1964 yılında nevroz ile beraber şiddetli olarak nükseden rahatsız-lığının en azbir yıllık bir kontrol gerektirdiğini, o devrede bu tür bir hastalığın tedavisi değil de incelenmesinin bile Türk bölgesinde olanaksız olduğunu belirtti.

Müstedi avukatı Mahkemeye hitabesinde, sair şeyler yanında, müstedinin görevine son- verilmediğini, 26/77 sayılı Yasa yürürlüğe girdiğinde müstedinin bir kamu görevlisi bulunduğunu ve 17.6.1980 tarihinde istifa edene kadar da bir kamu görevlisi olduğunu, YİM 35/ 78'de verilen karar ışığında müstedinin de hak sahibi olduğunu, müstedi adada-n ayrıldığı devrede geçerli olan Genel Nizamat uyarınca bir kamu görevlisinin, verilen bir Sağlık Kurulu Raporu ışığında, 6 aylık ödenekli ve 6 aylık ödeneksiz olmak üzere toplam 1 yıl izin alma hakkı bulunduğunu, 1-964 yılında Türk bölgesinde Sağlık Kurulu bulunmadığını ve onun yerine o devrede nasıl rapor verildiğine ilişkin de şahadet bulunduğunu ve müstedinin Kıbrıs'tan izinsiz ayrılmadığını ileri sürdü.

Müstedinin adadan izinsiz ayrıldığına ilişkin savınd-a ısrar etmeyen savcı ise hitabesinde müstedinin hizmetine son verilmediğini ve göreve gelmeyenin görevine otomatikman son verilir diye bir durum da olmadığını kabul etmekle beraber müstedinin 26/77 sayılı Yasa kapsamına girmediğini ve girse bile emeklilik- için gereken yeterli hizmet yılları bulunmadığını ileri sürdü.

Müstedinin adadan izinsiz ayrılmadığı ve hizmetine de son verilmediği hususunda bir ortak görüşe varıldığına göre bu başvuruda öncelikle müstedinin emeklilik için gerekli hizmet yılları- bulunup bulunmadığı ve 26/77 sayılı Yasa kapsamına girip girmediği hususlarının incelenmesi gerekir.

Dr. Ali Niyazi Fikret'in şahadetine göre 1959 yılından beri iç kulak rahatsızlığından muzdarip olan müstedinin rahatsızlığının 1964 yılında nevroz i-le birlikte şiddetli bir şekilde nüksettiği ve en az 1 yıl devamlı kontrol ve tedavi gerektirdiği, o devrede bu rahatsızlığın inceleme ve tedavisinin Türk kesiminde yapılmasına olanak bulunmadığı ve o günlerde ve 1967 yılına kadar Türk bölgesinde Sağlık Ku-rulu bulunmadığı ve onun yerine 2 ya da 3 doktorun imzasını taşıyan raporlar verildiği ve müstediye de ada dışında tedavisi için rapor verildiği aşikârdır. Günün koşulları icabı bu raporun Sağlık Kurulu yerine geçerli olması gerektiği ve Genel Nizamat uya-rınca da müstedinin 6 ay ödenekli ve 6 ay ödeneksiz izin alma hakkı olduğuna ve kendine böyle bir rapor verildiğine göre müstedinin en az bir yıl izinli sayılması gerekir. Müstedi bu süre zarfında 10 yılını doldurmuş olması nedeni ile de emeklilik için ger-ekli hizmet yılları olmadığı savı ileri gidemez.

Benzeri bir başvuru olan YİM 35/78'de verilen hükümde şöyle denmişti:

"İlgili mercilerce azledilmediği veya müstafi addedilmediği
sürece yukarıda belirtilen olgular ışığında müstedi al-eyhine her-
hangi bir tedbir alınmayan bir kamu görevlisidir. Müstedi aleyhi-
ne statüsü ile ilgili olarak herhangi bir tedbir alınmadığına
göre müstedinin el'an bir kamu görevlisi olarakkabul edilmesi
kaçınılmazdır ve 26/77 sayıl-ı Emeklilik Yasası hükümlerine göre
emekliye ayrılma ve emeklilik haklarından yararlanma hakkına
- sahiptir."
-
Bu başvuruda da müstedialeyhine herhangi bir tedbir alınmadı-
-ğına ve istifa edene dek kamu görevlisi olduğunagöre 26/77 sayılı Yasa hükümlerinegöre emekliye ayrılma ve emeklilik haklarından yararlanma hakkına sahip olduğuna kuşku yoktur.

- Sonuç olarak başvuru kabul edilir ve Ekonomi ve Maliye Bakanlığı ve/veya ona bağlı Bütçe Dairesinin takriben 15.7.1980 tarihli ve M.B. 128/70 sayılı ve müstedinin bilgisine 30.7.1980'de gelen yazıda müstedinin 17.6.1980 tarihli müracaatındaki talebler-inin "mevcut mevzuat çerçevesinde yerine getirilmesine yasal olanak bulunmadığı" hususundaki kararının tamamen hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğuramayacağına karar verilir.



(Ülfet Emin) (N. Ergin Salâhi) (Niyazi F. Korkut)
- Başkan Yargıç Yargıç


15 Temmuz 1981





- 370 -



Full & Egal Universal Law Academy