Yüksek İdare Mahkemesi Numara 336/1991 Dava No 15/1995 Karar Tarihi 12.06.1995
Numara: 336/1991
Dava No: 15/1995
Taraflar: A.Rifat Şener ile Ekonomi ve Maliye Bak.
Konu: Emeklilik maaşının müdür mevkii baremi üzerinden hesaplanması - Zamanaşımında süre, öğrenme tarihinde başlar – İspat ise iddia edene düşer
Mahkeme: YİM
Karar Tarihi: 12.06.1995

-D.15/95 YİM 336/91

Yüksek İdare Mahkemesi Olarak Oturum Yapan
Yüksek Mahkeme Huzurunda
Mahkeme Heyeti: Celâl Karabacak, Nevvar Nolan, Mustafa H. Özkök

Müstedi: A.Rifat Şener, Lefkoşa-.
ile
Müstedaaleyh: KKTC Ekonomi ve Maliye Baklanlığı vasıtasıyle Kuzey
Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Lefkoşa.
A r a s ı n d a.

Müstedi namına: Avukat Ümit Özdil
Müstedaaleyh namına: Baş-savcı Yardımcısı Muavini Mehmet Ali Şefik.



Yasa Maddesi: 26/1977 sayılı Emeklilik Yasası, 7/1979 sayılı Kamu Görevlileri Yasası, 7/1988 sayılı Sosyal Hizmetler Dairesi (Kuruluş, Görev ve Çalışma Esasları) Yaası ve Fasıl 311 sayılı Emeklilik Yasasının 6(-i) maddesi.

İstemin Özeti: Müstedinin halen kendisine ayarlanmış emekilik maaş uygulamasının hatalı olmayıp uygun olduğunu belirten ve emeklilik maaşını Sosyal Hizmetler Dairesi Müdürü maaş baremi üzerinden ayarlanmayı reddeden Müstedaaleyh kararının hük-ümsüz ve etkisz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğurmayacağına karar verilir.

OLAY: Öğretmen olarak kamu görevine atanan Müstedi, sırası ile Yardımcı Sosyal Hiznmetler Memuru, Sosyal Hizmetler Memuru, Kıdemli Sosyal Hizmetler Memuru, Yüksek Sosyal Hizmetl-er memurluğu yaptıktan sonra, 1963 olayları nedeni iel Kıbrıs Türk Yönetimine intikal etmiş ve Sosyal Yardım ve Göçmen Dairesi Müdürüğü, Sağlık ve Sosyal İşler Üyeliği, İdare Amirliği görevlerini yürüten Müstedi yaş haddinden önce emekliye ayrılmıştır. 7/7-9 sayılı Yasanın yürürülüğe girmesi ile, Müstedaaleyh çalışanları yeni baremlere intibak ettirdiği gibi emeklileri de intibak ettirmiştir. Müstediyi, Sosyal Hizmetler Bölge Müdürlerinin intibak ettirildiği barem 15-16'ya intibak etmiştir. Bir süre sonra So-syal Hizmetler Dairesi Kuruluş Görev ev Çalışma Esasları Yasası ile Sosyal Hizmetler Dairesinin kadro ve baremleri yeniden düzenlenmesine rağmen Müstediye barem 15-16 emeklilik maaşı verilmeğe devam etmiştir. Yıllarca buna itiraz etmeyen Müstedi, avukatı v-asıtasıyle Müstedaaleyhe başvurarak Sosyal Hizmetler Dairesi Müdürü mevkii baremine göre emeklilik maaşı tahakkuk ettirilmesini talep etmise de, Müstedaaleyh Müstedinin bu talebini reddetmiştir.

SONUÇ: Müstedinin 1955-1961 tarihleri arasında bulunduğu ve -fiilen maaşını aldığı "Chief Welfare Officer, Turkish" mevkii, gerek fonksiyon gerekse statü bakımından Türk Sosyal Hizmetler Dairesi Müdürü mevkii olduğu görülmektedir. Müstedinin konu mevkide yaptığı hizmetin emeklilik hakkı kazandıran bir hizmet olduğun-a kuşku yoktur. Zaten bu hizmet süresi de emeklilik amaçları bakımından Müstedaaleyhce hesaplamaya dahil edilmiştir. Yeni düzenleme ile Müstedinin yaptığı görevin Sosyal Hizmetler Dairesi Müdürü mevkii olduğuna göre ve bu mevkiin de baremi 18A olduğuna gö-re Müstediye 18A emekli bareminin uygulanması gerekir.
Başvuru kabul edilir.

Atıfta Bulunulan Yargısal İçtihatlar:
YİM 147/85 (D.39/87) sayılı Yüksek İdare Mahkemesi kararı.
YİM 68/87 sayılı Yüksek İdare Mahkemesi kararı.
YİM 97/89 (D.25/90) sayılı Yü-ksek İdare Mahkemesi kararı.



H Ü K Ü M
-
-Celâl Karabacak: İşbu başvuru ile Müstedi: (A) halen kendisine barem 15-16 esasına göre ayarlanmış emekilik maaş uygulamasının hatalı olmayıp yasaya uygun olduğunu belirten ve; (B) emeklilik maaşını Sosyal Hizmetler Dairesi Müdür maaş baremi 18A üzerinden -ayarlamayı reddeden Müstedaaleyhin 1.10.1991 tarih ve EMB.128/70 sayılı kararının hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğurmayacağına karar verilmesini talep etmiştir.

Müstedaaleyh başvuruya karşı bir itirazname dosyalamıştır. Bu itirazna-mesinde bir ön itirazda bulunarak, Müstedinin 26/1977 sayılı Emeklilik Yasası, 7/1979 sayılı Kamu Görevlileri Yasası ve daha sonra 7/1988 sayılı Sosyal Hizmetler Dairesi (Kuruluş, Görev ve Çalışma Esasları) Yasası yürürlüğe girmesine rağmen yakınma konusun-u gündeme getirmediği gibi çekince dahi koymadan yapılan intibakı ve bunun üzerinden ödenen emeklilik maaşını almaya yıllarca devam ettiğini, dolayısıyle 75 günlük hak düşürücü süre çoktan geçtiği nedeni ile başvurunun daha ileri gitmeden reddedilmesini is-temiştir. Müstedaaleyh aynı itiraznamede, diğer şeyler meyanında, Müstedinin kamu hizmetinde bulunduğu esnada Genel Müdür olduğunun mevcut dosyasında görülmediğini, Genel Müdür atandığına dair Kamu Hizmeti Komisyonunun herhangi bir kararının da mevcut olma-dığını, Müstedi Genel Müdür mevkiinde bulunmadığı için haliyle bu mevkiin maaşını da çekmediğini, emekliye ayrıldığı mevkinin Yüksek Sosyal Hizmetler Memuru mevkii olup bunun bareminin 18A olmadığını, kendisine yapılan barem 15-16 üzerindeki uygulamanın is-e doğru ve yasaya uygun olduğunu iddia ederek başvurunun ret ve iptal edilmesini talep etmiştir.

Müstedi başvurusunu ispat için kendisi şahadet vermiş, ayrıca Sosyal Hizmetler Dairesi emekli Müdür Muavini Hasan Öztürk'ü de tanık olarak dinletmiştir. Müst-edaaleyh ise emekli Ekonomi ve Maliye Uzmanı olan Hasan Yalyalı'yı tanık olarak çağırmıştır. Duruşma esnasında 29 adet belge Emare 1-29 olarak Mahkemeye sunulmuştur.

Mahkemeye sunulan emare ve şahadete göre, ihtilâfsız olgular şöyle özetlenebilir:

Müst-edi, 28.11.1918 doğumlu olup 1.9.1938 tarihinde öğretmen olarak kamu hizmetine girmiştir. Bir süre öğretmenlik yapan Müstedi, 1.12.1945 tarihinde Sosyal Hizmetler Dairesine geçmiştir. Konu Dairede Yardımcı Sosyal Hizmetler Memuru (Assistant Welfare Officer-) olarak göreve başlayan Müstedi, sırasıyla 1.4.1951 tarihinde Sosyal Hizmetler Memuru (Welfare Officer), 1.4.1955 tarihinde Kıdemli Sosyal Hizmetler Memuru (Senior Welfare Officer) ve 1.1.1959 tarihinde de Yüksek Sosyal Hizmetler Memuru (Principal Welfare- Officer) mevkilerine yükselmiştir.

Müstedi, 1963 yılına değin Sosyal Hizmetler Dairesinde göreve devam etmiş, ancak Aralık 1963 olayları sonucunda Yüksek Sosyal Hizmetler Memuru (Principal Welfare Officer) sıfatıyla Kıbrıs Türk Yönetimine intikal etmişt-ir.

Kamu Hizmeti Komisyonundan herhangi bir tayin alamdan Türk Yönetimi Sosyal Yardım ve Göçmen Dairesi Müdürlüğü, Sağlık ve Sosyal İşler Üyeliği İdare Amirliği görevlerini yürüten Müstedi, 1.6.1973 tarihinde 5/1971 sayılı Emeklilik (Tadil) Yasası ile ta-il edilmiş şekliyle Fasıl 311 Emeklilik Yasasının 6(i) maddesi uyarınca yaş haddinden önce ve kendi isteği ile kamu hizmetinden emekliye ayrılmıştır.

Müstedaaleyh de, Müstedinin 1.9.1938 - 31.5.1973 tarihleri arasındaki 417 aylık hizmeti ile asaleten tay-inli bulunduğu Yüksek Sosyal Hizmetler Memuru (Principal Welfare Officer) mevkii üzerinden çekmekte olduğu 1647KL. maaşını esas alarak, Müstediye 3487.500KL. ikramiye ile yılda 837KL. emeklilik maaşı ödenmesine karar vermiştir. Emare 17'ye göre yukarıdaki -rakamların bilincinde olan Müstedi, bunlara karşı herhangi bir itirazda bulunmayarak konu meblağları almaya başlamıştır.

Emeklilik yaşamına başladıktan kısa bir süre sonra Kıbrıs'tan ayrılarak İngiltere'ye giden Müstedi, uzun yıllar orada kalmıştır.

27-.5.1977 tarihinde yürürlüğe giren 26/1977 sayılı Emeklilik Yasası daha önce yürürlükte bulunan Fasıl 311 Emeklilik Yasasını yürürlükten kaldırmıştır. 26/1977 sayılı yeni Yasanın yürürlüğe girmesinden sonra, Müstedaaleyh, 1978 yılı içinde Müstedinin emeklil-ik durumunu 30. madde hükümleri ışığında incelemiştir. Bu inceleme sonucunda, Müstedinin emekliye ayrıldığı mevkiin mevcut kadrolar içinde tam muadili olmadığı kanısına vararak, onu fonksiyon bakımından en yakın mevki olan Sosyal Hizmetler Bölge Müdürü mev-kiine intibak ettirmiş ve emeklilik maaşını konu mevkiin maaş baremi olan barem 23'e göre ayarlamıştır.

Bilâhare yürürlüğe giren 7/1979 sayılı Kamu Görevlileri Yasası, kamu görevlilerinin maaş baremlerini yeniden düzenlemiştir. Gerekli intibakları yapmak- amacıyla bir İntibak Komisyonu kurulmuş ve yeni baremler ışığında tüm kamu görevlilerinin intibakları yapılmıştır. Bakanlar Kurulunca da onaylanıp yürürlüğe konan bu intibaklar, 10.8.1979 tarihinde 69 sayılı Resmi Gazetenin Ek IV Bölüm I'inde Sayı 39 ola-rak yayımlanmıştır. Bunlara göre, Sosyal Hizmetler Dairesinde barem 23 çeken Bölge Müdürleri yeni kadro ve baremlerde Sosyal Hizmetler Şube Müdürü mevkii ile barem 15-16'ya intibak ettirilmiştir. Ayni şekilde emeklilerin durumu da tezekkür edilerek emeklil-ik maaşlarının yeni baremlere göre ayarlanması yönüne gidilmiştir.

Sunulan şahadetten anladığımıza göre, 1979 yılı sonlarında yapılan bu çalışmalar esnasında Müstedinin durumu da görüşülmüş ve emklilik maaşı barem 23 çeken Sosyal Hizmetler Bölge (Şube) M-üdürlerinin intibak ettirildikleri barem 15-16 esas alınarak yeniden ayarlanmıştır.

4.3.1988 tarihinde yürürlüğe giren 7/1988 sayılı Sosyal Hizmetler Dairesi (Kuruluş, Görev ve Çalışma Esasları) Yasası ile Sosyal Hizmetler Dairesinin kadro ve baremleri y-eniden düzenlenmiştir. Bu düzenlemeye göre, Sosyal Hizmetler Dairesi Şube Müdürlüklerinin yerini alan Sosyal Hizmetler Şube Sorumlusu mevkilerinin, baren 17B olarak belirlenmiştir. Görevde bulunan kamu görevlileri konu Yasa altında ilgili kadro ve baremler-e intibak ettirilirken, emekli olan Müstedinin emeklilik maaşında herhangi bir ayarlama yapılmamış ve kendisine barem 15-16 esasına göre ayarlanmış emeklilik maaşının ödenmesine devam edilmiştir.

Yıllarca itiraz etmeden ve çekince koymadan barem 15-16 es-asına göre ayarlanmış emeklilik maaşlarını almayı sürdüren Müstedi, 3.7.1991 tarihinde Müstedaaleyhe avukatı vasıtasıyle Emare 26 yazıyı göndererek Sosyal Hizmetler Dairesinde Yüksek Sosyal Hizmetler Memuru (Principal Welfare Officer) görevini ifa ederken,- 1.4.1959 tarihinde geçici olarak (on secondment) Türk Sosyal Hizmetler Dairesi Müdürü (Chief Welfare Officer, Tuırkish) mevkiine atandığını, 30.9.1961 tarihine değin bu mevkide kaldığını, bu mevkiin 18A maaş baremini taşıyan Sosyal Hizmetler Dairesi Müdür-ü mevkiine denk olduğunu, ayrıca Türk Yönetiminde yapmış olduğu görevlerin denklerinin de 18A baremini taşıdığını, bu nedenle kendisine Sosyal Hizmetler Dairesi Müdürü mevki baremine göre emeklilik maşı tahakkuk ettirilmesi gerektiğini, halbuki Müstedaaley-hin kendisine Yüksek Sosyal Hizmetler Memuru (Principal Welfare Officer) mevkiinin maaş bareminin karşılığı olarak barem 15-16 üzerinden emeklilik maaşı ödemekte olduğunu, bu mevkiin bareminin dahi halen 17B'ye yükseldiğini, yapılan uygulamanın hatalı ve Y-asaya aykırı olduğunu iddia etmiş ve eklediği belgeler ışığında konunun yeniden incelenerek mağduriyetinin giderilmesini istemiştir.

Müstedaaleyh, bu yeni olgu ve belgeler üzerine Müstedinin müracaatını yeniden incelemiştir. Bu inceleme ışığında yapılan -uygulamanın hatalı olmayıp Yasaya uygun olduğuna karar veren Müstedaaleyh, müracaatı reddetmiş ve durumu aşağıya çıkarılan 1.10.1991 tarih ve EMB.128/70 sayılı Emare 27 yazı ile Müstediye de bildirmiştir.






"KKTC
Ekonomi ve Maliye Bakanlığı

Sayı: E.MB-. 128/70 Lefkoşa, 1 Ekim 1991

Sn. Ümit Özdil,
42 Müftü Raci Efendi Sokak,
Lefkoşa.

3 Temmuz, 1991 tarihli bakanlığımıza muhatap müvekkiliniz Rifat A. Şener'in emekli maaşı ile ilgili talepleriniz incelenmiş ol-up bu konuda Hukuk Dairesi'nin görüşlerine başvurulmuştur. 9 Ağustos 1991 tarih ve EMB/91/2 sayılı görüşte de görülebileceği gibi müvekkilinize yapılan uygulamanın hatalı olmadığı ve yasaya uygun olarak işlem yapıldığı açıkça belirtilmektedir.

Bu durumd-a talep yazınıza olumlu yanıt vermek yasal olarak mümkün değildir.

Bilgilerinize saygı ile rica ederim.

Hasan SÜKAN
- Müsteşar

Dğ: Hazine ve Muhasebe Dairesi Müdürülüğü."

-Konu yazı üzerine Müstedi, 5.12.1991 tarihinde önümüzdeki başvuruyu dosyalayarak, Mahkemeden yukarıdaki taleplerde bulunmuştur.
-
Başvuruda öncelikle itiraznamede ileri sürülen zaman aşımı ile ilgili ön itirazı incelemeyi uygun bulduk.

KKTC Anayasasının 152. maddesi altında Yüksek İdare Mahkemesine başvurulmak istendiğinde, şikayet konusu yapılan karar veya işlemin yayınlanma tar-ihinden, yayınlanmadığı takdirede veya bir ihmal halinde ise, başvuran kişinin bunu öğrendiği tarihten başlayarak 75 gün içinde başvuru yapılmalıdır. Aksi takdirde başvuru zaman aşımına uğramaktadır.

Müstedaaleyh namına Mahkemede bulunan Savcı bu konudak-i hitabesinde, diğer şeyler meyanında, 26/1977 sayılı Emeklilik Yasasının yürürlüğe girmesinden sonra, Müstedinin barem 15-16'ya intibak ettirilerek emeklilik maaşının buna göre ayarlandığını, yapılan ayarlama sonucu emeklilik maaşının arttığını, Müstedini-n de artışlı emeklilik maaşını itirazsız aldığını ve o tarihten başvurunun dosyalandığı 5.12.1991 tarihine değin 75 günlük hak düşürücü sürenin çoktan geçtiğini iddia ederek başvurunun esasına girilmeden ret ve iptal edilmesini talep etmiştir.

Müstedi av-ukatı ise hitabesinde, diğer şeyler meyanında, emeklilik maaşının ayarlanması konusunda Müstedaaleyh tarafından alınan karar ve yapılan işlemler hakkında Müstediye herhangi bir bilgi verilmediğini, esasen Müstedinin Kıbrıs'ta da yaşamadığını, Kıbrıs'a geld-ikten sonra bu konuda kat'i bilgi sahibi olması üzerine 3.7.1991 tarihinde avukatı vasıtasıyle Müstedaaleyhe Emare 26 yazıyı yazarak hatalı uygulamaya son verilmesini istediğini, Müstedaaleyhin konuyu sunulan yeni olgu ve belgeler ışığında yeniden inceledi-kten sonra müracaatı reddederek durumu 1.10.1991 tarih ve EMB.128/70 sayılı yazı ile Müstediye bildirdiğini, bunun üzerine Müstedinin de 5.12.1991 tarihinde işbu başvuruyu dosyaladığını, 1.10.1991 tarihine değin 75 günün ise geçmediğini iddia etmiş ve başv-urunun zaman aşımına uğradığı doğrultusunda Müstedaaleyhçe yapılan ön itirazın reddedilerek başvurunun esasına girilmesini istemiştir.

Olgulardan görülebileceği gibi, 26/1977 sayılı Emeklilik Yasasının yürürlüğe girmesinden sonra Müstedi, emekliye ayrıld-ığı Yüksek Sosyal Hizmetler Memuru (Principal Welfare Officer) mevkiinin karşılığı olarak en son Sosyal Hizmetler Şube Sorumlusu mevkii ile barem 15-16'ya intibak ettirilerek, emeklilik maaşında buna göre bir ayarlama yapılmıştır. Alınan bu karar ile yapıl-an işlemin yayınlandığına dair huzurumda herhangi bir şahadet yoktur. Bu durumda, 75 günlük hak düşürücü süreyi başlatacak olan öğrenme tarihini tespit etmek gerekecektir. Acaba Müstedi konu karar ve/veya işlemi ne zaman öğrenmiştir? Bu hususu ispat etme b-aşvurunun zaman aşımına uğradığını iddia eden Müstedaaleyhe düşmektedir. Öğrenme tarihi ile ilgili tereddüt bulunması halinde ise Müstedi lehine olan tarih nazarı itibare alınmalıdır. (Gör: YİM: 147/85 D.39/87, Feridun K. Feridun ile KKTC).

-Yukarıda da belirtildiği gibi, Müstedaaleyh, Müstedinin artışlı emeklilik maaşını alınca ayarlama konusunda alınan karar ve/veya yapılan işlemi öğrenmiş olduğunu iddia etmiştir. Ancak, Müstedinin artışlı emeklilik maaşını ne zaman almağa başladığı hususu-nda da huzurumda direkt şahadet yoktur. Müstedaaleyh tanığı Hasan Yaylalı'nın şahadetine göre, yeni baremler ışığında emeklilerin revizyon çalışmaları 1979 yılı sonbaharında yapılmıştır. Bu şahadetten, Müstedinin en geç Aralık 1979 veya Ocak-Şubat 1980'de -artışlı emeklilik maaşı almağa başladığı söylenebilir. Bununla beraber, artışlı emeklilik maaşı kendiliğinden Müstedinin kamu görevinde bulunduğu mevkilerin hangisinden yeni kadrolardaki hangi mevki ve bareme intibak ettirildiğini açıkça göster-memektedir.- Hal böyle olunca da, Müstedinin artışlı emeklilik maaşı almağa başlaması ile Sosyal Hizmetler Şube Sorumlusu mevkii ve barem 15-16'ya intibak ettirildiğini öğrendiğini şüphe ile karşılamak gerekir. Şüphe ise, Müstedi lehine alınmalıdır.

Yukarıda söylene-nlere rağmen, Mahkeme huzurunda 3.7.1991 tarihli olup Müstedi avukatının Müstedaaleyhe yazdığı ve Mahkemeye Emare 26 olarak sunulan bir yazı vardır. Konu yazıda, diğer şeyler meyanında, Müstediye Yüksek Sosyal Hizmetler (Principal Welfare Officer) mevkiini-n maaş baremi veya karşılığı olarak barem 15-16 üzerinden emeklilik maaşı ödenmesinden yakınıldığı görülmektedir. Bu ise, bir dereceye kadar, Müstedenin konu karar ve/veya işlemi en geç 3.7.1991 tarihinde öğrenmiş olduğunu göstermektedir. Bu durumda, Müste-dinin 3.7.1991 tarihinde Yüksek Sosyal Hizmetler Memuru (Principal Welfare Officer) mevkii karşılığı olarak Sosyal Hizmetler Şube Sorumlusu mevkii ile barem 15-16'ya intibak ettirildiğini öğrendiği sonucuna varır ve bu doğrultuda bulgu yaparız.

Ancak, ko-nu karar ve/veya işlemi öğrenen Müstedi, 3.7.1991 tarihinde Müstedaaleyhe avukatı vasıtasıyle gönderdiği Emare 26 yazı ve ekindeki destekleyici belgelerle, diğer şeyler meyanında, 1.4.1959 - 30.9.1961 tarihleri arasında Türk Sosyal Hizmetler Dairesi Müdürl-üğü (Chief Welfare Officer, Turkish) yaptığına dair meselenin esası ile ilgili olgular ileri sürüp konunun incelenmesini ve mağduriyetine son verilmesini istemiştir. Müstedaaleyh tanığı Hasan Yaylalı'nın şahadetine göre, revizyon çalışmaları yapılırken Müs-tedinin dosyasında bu konuda herhangi bir bilgi mevcut değildi. Bu nedenle, Müstedi tarafından ileri sürülen bu olgular yeni idi. Müstedaaleyh, Müstedinin dosyasında mevcut olmayan ve dolayısıyle ayarlamada değerlendirilmeyen konunun esası ile ilgili bu ye-ni olgu ve belgeler ışığında konuyu inceleyerek, aldığı yeni bir kararla ve/veya yaptığı işlemle müracaatı reddetmiş ve durumu 1.10.1991 tarih ve EMB.128/70 sayılı Emare 27 yazı ile Müstediye duyurmuştur. Bu durumda, başvuruda bulunma süresinin Müstedinin -eski karar ve/veya işlemi öğrendiği hususunda bulgu yaptığımız 3.7.1991 tarihinden değil de, yeni kararın Müstediye bildirildiği 1.10.1991 tarihinden başlaması gerekir. (Gör: YİM:68/87 Kıvanç M. Riza ile KTFD). Bu tarihten başvurunun dosyalandığı 5.12.1991- tarihine değin 75 günlük hak düşürücü süre ise geçmemiştir.

Yukarıda söylenenler ışığında, başvurunun zaman aşımına uğradığı hususunda Müstedaaleyhçe yapılan ön itiraz kabul edilmez ve reddedilir.

Başvurunun esasına gelince; Müstedi avukatı hitabesind-e, diğer şeyler meyanında, Müstedinin 1.9.1938 - 31.5.1973 tarihleri arasında kamu hizmeti ifa ederken, 1.4.1959 tarihinden 30.9.1961 tarihine değin "Chief Welfare Officer, Turkish" mevkiinde bulunarak mevkiin maaşını da aldığını, bunun Türk Sosyal Hizmetl-er Dairesi Müdür mevkii olduğunu, Sosyal Hizmetler Dairesi Müdürünün ise 1991 yılında ve halen 18A maaş baremini çektiğini, bu nedenle 26/1977 sayılı Emeklilik Yasasının 4(2) maddesi uyarınca Müstedinin emeklilik maaşının 18A Müdür baremine göre ayarlanmas-ı gerektiğini iddia etmiştir.

3/1986 sayılı Emeklilik (Değişiklik) Yasası ile değiştirilen 26/1977 sayılı Emeklilik Yasasının 4(2) maddesinin ilgili kısımları aynen şöyledir:

"4. (2) Bir hak sahibinin emeklilik maaşı veya ikramiyesinin hesaplanmasında,- o hak sahibinin, emekkilik hakkı kazandıran veya kazandırdığı bu yasaca kabul edilen hizmet süresi içinde aldığı, emeklilik amaçları için kabul edilen ve fiilen çekilen en yüksek yıllık ödenekler esas alınır.

Ancak, hizmet süresi içinde görev yaptığı em-eklilik hakkı kazandıran mevkilerden herhangi bir hak sahibine daha yüksek emeklilik menfaatı verilmesine olanak tanırsa o hak sahibi için daha yüksek emeklilik menfaatı kazandıran ödenekler, emeklilik amaçları için kabul edilen ödenekler olarak ele alınır- ve uygulanır."

Yukarıda alıntısı yapılan madde iki kısımdan oluşmaktadır. Maddenin birinci kısmı yorum gerektirmeyecek kadar açıktır. Esas sorun, maddenin şart bendi olup, bu bent 3/1986 sayılı yasa ile değiştirilerek şimdiki halini almıştır.

Konu mad-denin şart bendi, Yüksek İdare Mahkememizce değişik tarihlerde birçok kez yorumlanmıştır. Halen Yüksek Mahkeme Başkanı bulunan Sayın Salih S. Dayıoğlu tarafından YİM: 97/89 (D.25/90) sayılı başvuruda yapılan yorumda, değiştirlen şart bendinin şimdi daha ge-niş uygulama alanını kapsadığı vurgulanarak, bir hak sahibinin geçmişte emeklilik hakkı kazandıran değişik hizmette görev yapması halinde, önceki görev ödeneklerinin sonradan yükselmesi ve bu ödeneklerin şimdikinden fazla olması durumunda, emeklilik haklar-ının da daha yüksek emeklilik hakkı kazandıran eski görevin ödeneklerine göre hesaplanması gerektiği belirtilmiştir.

Müstedinin de hizmet yılları içinde görev yaptığını iddia ettiği mevkilerin ödeneklerinde yükselme olması ve bunun kendisine daha fazla e-meklilik menfaatı verilmesini gerektirmesi halinde, ona yukarıda alıntısı yapılan şart bendine göre uygulama yapılması kaçınılmazdır. Bu durumda, Müstedinin hizmet süresi içinde yaptığını iddia ettiği mevkilerdeki görevleri içerisinde kendisine en yüksek ö-deneğin uygulanmasını gerektirecek mevkiin tespit edilmesi gerekir.

Öncelikle Müstedinin yaptığını iddia ettiği ve 18A Müdür mevkii olduğunu söylediği "Chief Welfare Officer, Turkish" mevkiini incelemeye çalışalım.

Müstedi, bu konudaki şahadetinde, diğ-er şeyler meyanında, 1959 yılında zamanın Sosyal Hizmetler Dairesinin Türk ve Rum Sosyal Hizmetler Daireleri olarak ikiye ayrıldığını, 1.4.1959 tarihinde geçici olarak "Chief Welfare Officer, Turkish" sıfatıyle Türk Sosyal Hizmetler Dairesinde hizmete başl-ayıp bu görevi 30.9.1961 tarihine değin sürdürdüğünü, sözü edilen mevkiin Türk Sosyal Hizmetler Dairesi Müdürü olduğunu, bu mevki üstünde başka bir Müdür bulunmadığını, Müdür mevkiinin baremi olan barem 2 (1236x42 - 1404x48-1548 KL.) üzerinden maaş aldığın-ı, Dairelerin birleşmesi üzerine ise 1.10.1961 tarihinden itibaren tekrar eski görevi olan Yüksek Sosyal Hizmetler Memuru (Principal Welfare Officer) mevkiine döndüğünü söylemiştir.

Müstedi tanığı Hasan Öztürk de şahadetinde, Müstedinin bu konuda söyled-iklerini tekrarlamıştır.

Öte yandan Müstedaaleyh Tanığı Hasan Yaylalı, şahadetinde, Müste-dinin dosyasında bu hususla ilgili herhangi bir kayıt bulunmadığını belirtmiştir.

Bu konudaki şahadet ile emareleri inceledik. Müstedinin şahadeti hem Tanık Hasan- Öztürk, hem de Emare 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8 tarafından da desteklenmektedir. Bu şahadetin aksine huzurumuzda herhangi bir şahadet de yoktur. İnandığımız bu şahadet ışığında, gerçekten Sosyal Hizmetler Dairesinin 1959 yılında Türk ve Rum Sosyal Hizmetler- Dairesi olarak ikiye ayrıldığı, Müstedinin ise 1.4.1959 tarihinde geçici olarak (on secondment) "Chief Welfare Officer, Turkish" sıfatıyla Türk Sosyal Hizmetler Dairesinin başına getirilip bu mevkide 30.9.1961 tarihine değin kaldığı, sözü edilen süre zarf-ında konu mevkiin baremi olan barem 2 (1236 x 42 - 1404 x 48 - 1548 KL.) üzerinden fiilen maaş da aldığı, 1961 tarihinde Daireler terkar birleşince, Müstedinin bu mevkiden ayrılarak eski mevkii olup asaleten tayinli bulunduğu Yüksek Sosyal Hizmetler Memuru- (Principal Welfare Officer) mevkiine dönerek göreve devam ettiği sonucuna varır ve bu hususta bulgu yaparız.

Acaba Müstedinin 1.4.1959 - 30.9.1961 tarihleri arasında bulunduğu ve fiilen de maaşını aldığı "Chief Welfare Officer, Turkish" mevkii 18A Müdür- mevkii midir? Müstedi ve tanığı Hasan Öztürk'ün bu konudaki şahadetleri incelendiğinde, "Chief Welfare Officer, Turkish" mevkiinin gerek fonksiyon, gerekse statü bakımından Türk Sosyal Hizmetler Dairesi Müdürü mevkii olduğu görülmektedir. Mahkememiz taraf-ından re'sen yapılan araştırmada bulduğumuz Kıbrıs Cumhuriyeti Resmi Gazetesinin 11.8.1961 tarih ve 80 sayılı nüshasında, safya 237'de, Müstediden "Türk Refah Dairesi Müdürü, Bay A.R. Şener" olarak bahsedilmektedir ki, bu da yukarıdaki hususu destekler mah-iyettedir. Emare 6'nın ekindeki cetvele göre ilgili zamanda konu mevkiin maaş baremi 2 (1236 x 42 - 1404 x 48 - 1548 KL.) olup, bu barem üzerinde 1A (1452 x 48 - 1644 KL.), 1 (1404 x 48 - 1596 KL.), B (1380 x 50 - 1580 x 60 - 1700 KL.), A (1460 x 50 - 1560- x 60 - 1800 KL.) ve AA (1560 x 60 -1800 KL.) dşiye 5 barem daha yer almaktadır. Müstedaaleyh namına bulunan Savcı, Müstedinin çektiği barem 2'nin üzerinde 5 barem daha bulunduğu cihetle, bu mevkiin Müdür mevkii olarak kabul edilemeyeceğini iddia etmiştir.- Bu mevkiin baremi üstünde yukarıda tafsilâtını verdiğimiz 5 baremin daha bulunamsının söz konusu mevkii Müdür mevkii olmasını etkilemediği kanısındayız.

Yukarıda söylenenler ışığında, "Chief Welfare Officer, Turkish" mevkiinin Türk Sosyal Hizmetler Dai-resi Müdür mevkii olduğu sonucuna varır ve bu doğrultuda bulgu yaparız.

Müstedinin konu mevkide yaptığı hizmetin emeklilik hakkı kazandıran bir hizmet olduğuna kuşku yoktur. Esasen, bu hizmet süresi de emeklilik amaçları bakımından Müstedaaleyhçe hesapla-maya dahil edilmiştir.

Müstedinin, 1.4.1959 - 30.9.1961 tarihleri arasında görev yaptığı emek-lilik hakkı kazandıran Türk Sosyal Hizmetler Dairesi Müdür mevkiinin şimdiki Yönetimde yerini Sosyal Hizmetler Dairesi Müdür mevkii almıştır. Bu mevkiin maaş ba-remi ise 1991 yılında ve halen barem 18A'dır. Konu mevkiin ödenekleri incelendiğinde, Müstediye barem 15-16 esas alınarak ayarlanan emeklilik maaşından daha fazla bir emeklilik maaşı kazandıracağı kuşkusuzdur. Dolayısıyle, Müstediye daha fazla bir menfaat -kazandıracak olan barem 18A Müdür mevkiinin ödenekleri dikkate alınarak, emeklilik maaşının buna göre ayarlanması gerekirdi. Müstedaaleyh bunu yapmayı reddedip, barem 15 - 16 üzerindeki uygulamaya devam etmekle hatalı hareket etmiştir ki, bu durumda, alına-n karar ile yapılan uygulamanın iptal edilmesi gerekir.

Yukarıda söylenenler ışığında, Müstedinin 18A Müdür olarak görev yaptığını iddia ettiği Sağlık ve Sosyal İşler Üyeliği İdare Amirliği ile diğer hizmetlerine ilişkin iddialarını incelemeye gerek kalm-amıştır.

Sonuç olarak, Müstedinin başvurusu kabul edilir ve Müstedaaleyhçe alınarak Müstediye bildirilen ve yapılan uygulamanın Yasaya uygun olduğunu belirtip emeklilik maaşını Sosyal Hizmetler Dairesi Müdür maaş baremi 18A üzerinden ayarlamayı reddeden -1.10.1991 tarih ve EMB.128/70 sayılı kararın hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğurmayacağına oybirliği ile karar verilir.
Masraflarla ilgili herhangi bir emir verilmez.


(Celâl Karabacak) (Nevvar Nolan) - (Mustafa H. Özkök)
Yargıç Yargıç Yargıç

12 Haziran 1995







-





















-


1



-


Full & Egal Universal Law Academy