Yüksek İdare Mahkemesi Numara 320/1980 Dava No 12/1982 Karar Tarihi 29.03.1982
Numara: 320/1980
Dava No: 12/1982
Taraflar: Bahire İnan ile Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanlığı
Konu: Kamulaştırılan taşınmaz malla ilgili tazminat talebi
Mahkeme: YİM
Karar Tarihi: 29.03.1982

-D.12/82 YİM320/80

Yüksek İdare Mahkemesi Olarak Oturum Yapan.

Yüksek Mahkeme Huzurunda.

Mahkame Heyeti: Salih S. Dayıoğlu, Niyazi F. Korkut, Aziz Altay.

Anayasanın 118. Maddesi hakkında.

Müstedi: Bahire İnan, Lefkoşa.

- i-le -

Müstedaaleyh: Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanlığı vasıtasıyle KTFD,
Lefkoşa.

Arasında.

Mûstedi namına: Abdullah Alpay.
Müstedaaleyh namına: Osman T. Enginsoy.



Yasa Maddesi: 15/62 sayılı Zorla Mal İk-tisabı Yasasının 9. maddesi.

İstemin Özeti: Müstedaaleyhin, Müstediye miras kalan taşınmaz malın bir kısmını kamulaştırması ile ilgili tazminat ödenmeyeceğine mütedair karârının hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğurmayacağına karar veri-lmesi istemi.

OLAY: Müstedi, tereke ile kendisine intikal eden taşınmazın 1/3 hak sahibidir. Bu taşınmazın bir kısmı devlet tarafından yol yapımı amacı ile kamulaştırılmış ve kalan kısmının değer kazandığı ileri sürülerek, kamulaştırılan kısım ile ilgili -Müstedaaleyh tarafından kendisine tazminat ödenmemiştir. Başvuru bu tazminat miktarı ile sınırlıdır.

SONUÇ: Kamulaştırılan mal için tazminat ödenmesini düzenleyen madde tazminat hususunda ihtilâf olması halinde Kaza Mahkemesini yetkili kılmaktadır. Bu ned-enle başvuru reddolunur.



HÜKÜM

Salih S. Dayıoğlu: İşbu başvuruda olgular hususunda taraflar arasında her angı bır ihtilaf yoktur. Olgular şu şekilde özetlenebilir:

Lefkoşa Kazasına bağlı Gönyeli'de Blok C Varaka Harita XXI/ 19 W 2'de kâin 5 dönüm 1 ev-lekten oluşan taşınmaz mal müteveffiye Bahire Hanım Hacı Yusuf terekesine ait bulunmaktadır. Müstedi bu malın 1/3 oranında varisidir. Diğer iki varis ile müstedi bu malı kendi aralarında yazılı bir belge ile paylaştılar.
15.2.1978 tarihinde Resmi Gazetenin- Ek III'ünde 3. sayılı amme enstrûmanı ile yayınlanan bir kamulaştırma ihbarı ve 27.3.1978 tarihli Resmi Gazetenin Ek III'ünde 68 sayılı amme enstrümanı ile yayınlanan- bir kamulaştırma emri ile yukarıda detayı verilen taşınmaz malın bir kısmı ve dolayısıy-le müstediye düşen kısmın bir kısmı kamulaştırıldı. Kamulaştırmayı yapan Devlet, Kaza Tapu Dairesince yapmış olduğu araştırma sonucu kamulaştırma sonucu inşa edilen yol dolayısıyle müstedinin geriye kalan tarlasının değerinde olan artışın kamulaştırılan kı-smın değerinden daha fazla olduğunu saptadı ve bu hususu 18.7.1980 tarihli bir yazı ile müteveffiyenin bilgisine getirdi ve ona bu nedenle kamulaştırılan kısım için herhangi bir tazminat ödenmiyeceğini bildirdi. Müteveffiyenin ölümü üzerine varis olan müst-edi işbu başvurusu ile müstedaaleyhin kamulaştırılan kısım için herhangi bir tazminatın ödenmiyeceğine mütedair kararın hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğurmayacağına karar verilmesi isteminde bulundu.
Başvurunun duruşması esnasında müs-tedinin, avukatı kamulaştırma ihbar veya emrine itiraz etmediğini sadece kamulaştırılan mal için tazminatın öngörülmemesine itiraz ettiğini beyan etti. Dolayısıyle işbu başvuru sadece kamulaştırılan mal için herhangi bir tazminat miktarının öngörülmemesi i-le ilgilidir ve sadece bu nokta ile sınırlıdır.
Dosyalanan itirazda başsavcılık tarafından öne sürülen ön itirazda kamulaştırma nedeniyle kamulaştırmayı yapan makamın belli bir miktar tazminat öngörmesi veya kamulaştırma nedeniyle kamulaştırılmayan malın d-eğerinde olan yükselmenin kamulaştırılan malın değerinden daha fazla oluşu hususları özel hukuk alanına girmesi nedeniyle konunun Yüksek Mahkemenin Yüksek idare Mahkemesi olarak yetkisine girmediğini iddia etti. Mahkeme, tarafların da istemi ûzerine, ilkin- bu hususun karara bağlanmasına karar verdi.
Kamulaştırma ile ilgili yasa 15/62 sayılı Zorla İktisap Yasasıdır. Sözü edilen Yasanın kamulaştırılacak mal için ödenecek tazminatı düzenleyen madde 9. maddedir. Bu madde ise aynen şöyledir:
"9. İktisap emrinin -yayınlanmasından itibaren bir ay içinde - 8'inci maddede gösterildiği Üzere bir anlaşmaya varılmaması halinde, veya, mezkûr bir aylık sürenin geçmemiş olmasına bakılmaksızın, mevcut ahval içerisinde bu gibi ânlaşmaya varılmasının ihtimal dahilinde olmaması- halinde, iktisabı yapan makam veya ilgili herhangi bir şahıs, malın iktisabı için ödenecek tazminatın kararlaştırılması veya, uygun hallerde, bu gibi tazminatın ilgili şahıslar arasında payIaştırılması için, Mahkemeye müracaat edebilir.
Yukarıda alıntısı -yapılan maddede yer alan "Mahkeme" sözcüğü ise Yasanın 2. maddesi olan tefsir kısmında şöyle tanımlanmaktadır:


" "Mahkeme", kaza yetkisine sahip bir Kaza Mahkemesini ifade eder."
Görülüyor ki kamulaştırılan mal için tazminat ödenmesini düzenleyen 9. ma-dde tazminat hususunda ihtilâf olmaması halinde Kaza Mahkemesini yetkili kılmaktadır. Kanımızca kamulaştırma nedeniyle kamulaştırılmayan malın değerinde artış olduğu ve bu artışın kamulaştırılan malın değerinden daha fazla olduğu iddia edilen hallerde de b-u gibi iddianın doğruluğunu saptamağa yetkili olan yine ilgili Kaza Mahkemesidir. Tazminat miktarının saptanması veya hiç tazminat öngörülmemesi kamu yoksa özel hukuk alanına girip girmediği tartışma konusu yapılmağa gerek kalmadan 15/62 sayılı Yasanın 9. -maddesi bu gibi ihtilâfları ilgili Kaza Mahkemesi yetkisine verdiği ve bu maddenin Anayasa Mahkemesince Anayasaya aykırı bulunmadığı sürece yetkinin ilgili Kaza Mahkemesinde olduğuna kuşku yoktur. Bu nedenle ön itirazın kabul edilmesi gerekir.

Sonuç olara-k ön itiraz kabul edilir ve başvuru reddolunur.


(Salih S. Dayıoğlu)(Niyazi F. Korkut)(Aziz Altay)
Yargıç Yargıç Yargıç

29 Mart 1982





- 49 -- .



Full & Egal Universal Law Academy