Yüksek İdare Mahkemesi Numara 31/1982 Dava No 27/1982 Karar Tarihi 03.12.1982
Numara: 31/1982
Dava No: 27/1982
Taraflar: F.G.Fortescue ile Dışişleri ve Savunma Bakanlığı
Konu: Talepler Komitesinin aldığı kararın iptali istemi
Mahkeme: YİM
Karar Tarihi: 03.12.1982

-D.27/82 YİM 31/82

Yüksek İdare Mahkemesi Olarak Oturum Yapan.

Yüksek Mahkeme Huzurunda.

Mahkeme Heyeti: Salih S. Dayıoğlu, N. Ergin Salâhi, Niyazi F. Korkut.

Anayasanın 118. Maddesi hakkında.

Müstedi:F-.G. Fortescue, c/o Johnson and Clarence, Solicitors,
midhurts, W. Sussex.

ile -

Müstedaaleyh: K.T.F.D. Dışişleri ve Savunma Bakanlığı
vasıtasıyle K.T.F.D. Lefkoşa.

A r a s ı n d a.

Müstedi namına: A. M. Berberoğlu.
Müstedaale-yh namına: Mustafa Arıkan.



Yasa Maddesi: Fasıl 44 Araştırma Komisyonu Yasası.

İstemin Özeti: Müstedinin talebi ile ilgili Talepler Komitesinin aldığı ve Bakanlar Kurulu Kararı ile de onaylanan kararın hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç -doğurmayacağına karar verilmesi istemi.

OLAY: 1974 Barış Harekâtında Kuzey Kıbrısta bulunduğunu ve harp gemisi ile Kıbrıstan ayrıldığını iddia eden Müstedi, harp neticesi evinin talan edildiğini arabasının çalındığını iddia ederek İngiliz Elçiliği vasıtas-ı ile Araştırma Komisyonuna tazmin edilmesi için başvuruda bulundu. Başvurusu incelendi ve reddedildi. İngiliz Elçiliği vasıtası ile ve direkt adresine bu karar bildirildi.

SONUÇ: 1980 senesinde, talebine cevabı verilen Müstedi yaklaşık iki yıl sonra 1982- senesinde Yüksek Idare Mahkemesine başvurmuştur. Savcılığın zaman aşımı itirazı nazarı dikkate alınarak başvuru reddolunur.

Atıfta Bulunulan Yargısal İçtihatlar:
1- YİM 83/78 sayılı Ahmet Zihni ile 1. KTFD Başsavcılığ vasıtasıyle İmar, Iskân ve Rehabili-tason Bakanlığı, 2. İnceleme ve Dağıtım Komisyonu arasındaki Yüksek Idare Mahkemesi kararı.




HÜKÜM

Salih S. Dayıoğlu: İşbu başvuruda olgular şöyledir: Halen İngiltere'de sakin müstedi, Barış Harekâtının başladığı ve onu hemen takip eden günlerde Girne-nin batısında Trimithy köyünde bir evde karısı ile birlikte ikamet ettiğini ileri sürerek Barış Harekâtı nedeni ile Hermes harp gemisi ile savaş alanından ayrılmak mecburiyetinde kaldığını, İngiltereye gittiğini ve gaybubeti esnasında sözü edilen evinde bu-lunan zati eşyaları ile arabasının çalındığını veya kaybolduğunu iddia ederek İngiliz Yüksek Komiserliği vasıtası ile 30 Mayıs 1975 tarihinde Savunma Bakanlığına yapmış olduğu bir dilekçe ile tazmin edilmesini talep etti. Fasıl 44 Araştırma Komisyonu Yasas-ı tahtında kurulan Talepler Komisyonu yapmış olduğu toplantıda müstedinin bu müracaatını tezekkür etti ve bazı gerekçeler ileri sürerek müracaatın reddedilmesi gerektiğine ve bu doğrultuda bir öneri yapılarak Bakanlar Kurulunun onayına sunulmasına karar ve-rdi. Nitekim 13 Kasım 1979 tarihinde toplanan Bakanlar Kurulu sair müracaat sahipleri ile ilgili olarak talepler Komisyonunun vermiş olduğu kararlarla birlikte müstedi hakkında verilen ret önerisini de onayladı. Daha sonra 10.12.1979 tarihinde müstedinin t-alebinin reddolunduğunu bildiren bir yazı Savunma Bakanlığı müsteşarı tarafından müstediye bildirilmek üzere İngiliz Yüksek Komiserliğine gönderildi. İngiliz yüksek Komiserliği ise 20 Aralık 1979 tarihli bir yazı ile sözü edilen kararı müstedinin vermiş ol-duğu İngilteredeki adrese bir mektup yazarak bildirdi. İngiliz Yüksek Komiserliği vasıtası ile K.T.F.D. ilgili makamlarına müstedi tarafından sunulan 30 Mayıs 1975 tarihli dilekçede müstedi adresini c/o LLoyds Bank Ltd. 6, Pall Mal1 London, SWl, England, o-larak gösterdi. İngiliz Yüksek Komiserliğinin müstediye göndermek üzere yazdığı mektup da aynı adrese gönderildi. 20.2.1980 tarihinde Savunma ve Dışişleri Bakanlığı Müdürü tarafından müstediye yukarıda sözü edilen adrese de bir mektup yazarak Talepler Komi-syonunun hakkında almış olduğu ret kararını bildirdi.

23 Mart 1982 tarihinde dosyalanan işbu başvuruda müstedi talebinin reddedilmesi ile ilgili olarak Talepler Komisyonunun almış olduğu kararın ve bunu onaylayan Bakanlar Kurulu Kararının hükümsüz ve etki-siz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğuramayacağına karar verilmesi isteminde bulundu.

Savcılık tarafından dosyalanan itirazda iki ön itiraz ileri sürülmüş bulunmaktadır. Bunlardan birincisi Bakanlar Kurulu tarafından onaylanan Talepler Komisyonunun karar-ının müstediye gerek İngiliz Yüksek Komiserliği vasıtası ile ve gerekse doğrudan doğruya Savunma ve Dışişleri bakanlığı tarafından en geç 20 Şubat 1980 tarihli bir yazı ile bilgisine getirildiğini halbuki başvurunun 23 Mart 1982'de ikame edildiğini ve böyl-elikle Anayasanın 118. maddesinde öngörülen 75 günlük sürenin çoktan geçtiğini ve bu nedenle başvurunun daha fazla ileri gitmeden reddedilmesi gerektiğini ileri sürdü Savcılıkça ileri sürülen ikinci itiraza bu safhada işbu hüküm maksatları bakımından değin-memeyi uygun görürüz.


Duruşma esnasında Savcılık ilk önce ön itirazın dinlenmesi isteminde bulundu ve Mahkeme de buna uyarak ilk önce 75 gün konusunun bir karara bağlanmasının uygun olacağı kanaatına vardı. Duruşmaya sadece bu nokta üzerinde devam edild-i.

Savcılıkça bu konuda 3 şahit celbedilmiştir. Bunlardan biri Dışişleri ve Savunma Bakanlığında İrtibat ve Azınlıklar Bürosunda ve aynı zamanda Talepler Komisyonu Sekreterliğini yapan Özdemir Koruyan'dır. Bu tanığa göre müstedi ile ilgili olarak alınan v-e daha sonra Bakanlar Kurulu tarafından onaylanan kararın müstediye bildirilmek üzere İngiliz Yüksek Komiserliğine bildirildiğini ve ek olarak Bakanlık Müdürlüğü tarafından müstediye direkt olarak bizzat müstedinin vermiş olduğu adrese 20 Şubat 1980 tarihi-nde bir yazı ile bildirildiğini, yazılan mektupların Dışişleri ve Savunma Bakanlığında Dışişleri ve Savunma Bakanlığı bütçe kontrolörü tarafından gönderildiğini, gerek İngiliz Yüksek Komiserliğine ve gerekse doğrudan doğruya müstediye yazılan mektupların d-airesine iade edilmediğini söyledi. Bu şahit İngiltereye gönderilen zarfın üzerinde gönderenin isim veya adresinin bulunmadığını söyledi.

Dışişleri ve Savunma Bakanlığı bütçe kontrolörü ise verdiği şahadette gönderilen mektuplarla ilgili olarak tutulan ka-yıt defterini de ibraz ederek müstediye 3.3.1980 tarihinde İngiltereye bir mektup gönderildiğini doğruladı. Bu şahit de bu mektubun daha sonra kendisine iade edilmediğini söyledi.

Üçüncü tanık olarak çağırılan Lefkoşa Posta Dairesi sorumlusu ise Kıbrıstan- postalanan fakat üzerinde gönderenin ismi ve adresi olmayan zarfların dahi İngilterede mektubun hitap ettiği kişiye verilmemesi halinde, böyle bir mektubun kendilerine yani Lefkoşa'daki merkezi posta dairesine iade edildiğini, kendilerinin ise belirli baz-ı yöntemlere uyulduktan sonra zarfın açıldığını ve zarfın içindeki mektupta gönderenin isim veya adresinin belli olması halinde bu gibi mektupların beterkar zarflanarak esas mektubu yazana gönderildiğini söyledi.

Önümüzdeki şahadetten açıkça belli oluyor -ki Talepler Komisyonu sekreterliği tarafından müstediye iletilmek üzere ilkin İngiliz Yüksek Komiserine ve daha sonra 20 Şubat 1980 tarihinde doğrudan doğruya bizzat müstedinin vermiş olduğu adrese iki ayrı yazı yazılmış bulunmaktadır. İngiliz Yüksek Komis-erliğine gönderilen yazının alınmadığına dair herhangi bir iddia yoktur. Sadece İngilteredeki adresine yazılan yazının müstedi tarafından alınmadığı ve dolayısıyle Şubat 1980 de yazılan yazının muhtevasının bilgisine getirilmediği iddia edilmektedir. Müste-dinin İngilteredeki adresine yazılan mektubun önümüzdeki şahadet ışığında iade edilmediğini de bir bulgu olarak bulmak zorundayız. YİM 83/78 Ahmet Zihni ile 1. KTFD Başavcılığı vasıtası le İmar, İskân ve Rehabilitasyon Bakanlığı, 2. İnceleme ve Dağıtım Kom-isyonu davasında da söylendiğı gibi "yazılan, doğru adrese postalanan ve postalandıktan sonra iade edilmeyen bir mektubun isbat
külfeti ile ilgili hukuk ilkelerine göre aksine şahadet bulunmadığı hallerde, adres edilen kişiye verildiği varsayılır." Böyle b-ir varsayım yaratıldıktan sonra bunun aksini iddia etmek böyle bir yazıyı almadığı iddiasında bulunan kişiye düşer. Bu meselede müstedi aksine bir şahadet vermediği gibi başka herhangi bir şahadet de ibraz etmiş değildir. Bu durumda en azından Talepler Kom-isyonu sekreterliğince doğrudan doğruya müstediye 20 Şubat 1980 tarihinde yazılan yazının kendisine verildiği ve dolayısıyle de bilgisine getirildiği kabul edilmelidir. 20 Şubat 1980 tarihinde yazılan bir yazının müstedinin bilgisine en azından, normal koş-ullar altında 15 Mart 1980 tarihinde ulaştığı sonucuna varmak yanlış olmaz kanısındayız. Önümüzdeki başvuru ise 23 Mart 1982'de açıldığına göre aradan hayli zaman geçtiği ve Anayasanın öngördüğü süre içerisinde başvurunun dosyalanmadığı aşikâr olarak göze -çarpmaktadır. Bu durumda ön itirazın kabul edilmesi ve başvurunun reddolunması gerekmektedir.

Sonuç olarak başvuru reddolunur.


(Salih S. Dayıoğlu) (N. Ergin Salâhi)(Niyazi F. Korkut)
Yargıç Yargıç Yargıç

3 Aralık 1982-









Full & Egal Universal Law Academy