Yüksek İdare Mahkemesi Numara 30/1988 Dava No 55/1989 Karar Tarihi 17.11.1989
Numara: 30/1988
Dava No: 55/1989
Taraflar: Neclâ Fikri Dölen ile İskân ve Reh. Dairesi Müd.
Konu: Kiralama kararının iptali istemi
Mahkeme: YİM
Karar Tarihi: 17.11.1989

-D.55/89 YİM30/88

Yüksek İdare Mahkemesi Olarak Oturum Yapan
Yüksek Mahkemede
Yargıç Niyazi F. Korkut Huzurunda
Anayasanın 152. Maddesi hakkında

Müstedi: Neclâ Dölen n/d Necl-â Fikri Dölen, 20 Temmuz Caddesi, Girne
-ile-
Müstedaaleyh: İskân ve Rehabilitasyon Dairesi Müdürlüğü ve/veya Tapu
ve Kadastro Müdürlüğü ve/veya İskân Bakanlığı vasıtasıyle
KKTC, Lefkoşa
- A r a s ı n d a

Müstedi namına: Ahmet Mithat Berberoğlu
Müstedaaleyh namına: Mehmet A. Şefik
İlgili Şahıslar namına: Emin Asaf



Yasa Maddesi:

İstemin Özeti: Müstedinin kendine tahsisli evinin bitişiğinde bulunan evin ilgili şahıslar-a verilmesine ilişkin alınan karar veya işlemlerin hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğurmayacağına karar verilmesi istemi.

OLAY: 1973 yılında iki ayrı ünite olarak değerlendirilip iki ayrı aileye tahsis edilen evlerden, başvuru konusu o-lan konut, tahsis sahiplerinin vefatı ile boşalmıştır. Müstedi, konu konutun eşdeğerine karşılık kendisine veril-mesini talep etmiştir.

SONUÇ: 41/77 sayılı İskân, Topraklandırma ve Eşdeğer Mal Yasasının 72. maddesi, eşdeğer mala karşılık nasıl talepte bu-lunulacağını belirle-mektedir. Müstedi bu maddede belirtilen şekilde talepte bulunmadığı gibi, Müstedaaleyhin iki ayrı konutu birleştirip bir hane olarak kendisine vermemekle ihmalde bulunulduğuna ilişkin başvuruda bir talebi de yoktur. Müstedi başvurusund-a başarılı olamamıştır. Başvuru reddolunur.





H Ü K Ü M

Müstedi, Limasol göçmeni olup, Barış Harekâtından sonra Girne'ye yerleşmiş ve 25.7.1986 tarihinde İnceleme ve Dağıtım Komisyonun R-8/84-586 sayılı kararı ile Girne'de Canbulat Sokak 22/B nolu kon-ut Müstediye tahsis edilmiştir. Müstedi Güneyde teketmiş olduğu taşınmaz mallarına karşılık mal değer belgesi almış olup bu belgeye göre 860.290 puanı vardır. Müstediye tahsis edilen konutun bitişiğinde ve Müstedinin konutu ile ayni ko-çanla kayıtlı olan 22/C- numaralı konutta oturan şahsın ve eşinin vefat etmesi üzerine Müstedi, 9.10.1986 tarihinde İskân Baka-nlığına bir yazı göndererek 22/C- numaralı konutun kendi konutu ile birleştirilerek eşdeğerine karşılık kendisine verilmesini istedi. Ancak Müstedi söz konusu müracaatına bir yanıt almadan, Müstedaaleyh 22/C nolu konutun ilgili şahıslara kiralanmasına ilişkin bir karar alarak Devlet Emlâk- ve Malzeme Dairesine bildirdi ve bu karr ışığında konu konut ilgili şahıslara 26.2.1988 tarihli bir sözleşme uyarınaca bir yıllığına kiraladı. 22/c numaralı konutun ilgili şahıslara kiralanması üzerine, Müstedi, bu başvuruyu dosyalayarak, İnceleme ve Dağı-tım Komisyonunun R-8/84-586 sayılı ve 25.7.1986 tarihli kararı ile kendisine tahsis edilmiş Girne'de Canbulat sokağı 22/B numaralı konutun bitişiğinde bulunan, 22/C numaralı konutun eşdeğerine karşılık olarak kendisine verilmesi için yaptığı 9.10.1986 tari-hli müracaatı üzerine, sözkonusu 2 konutun birbirinden ayrılması imkânsız 2 taşınmaz mal olarak ortaya çıktığı halde ve 22/C numaralı konutta oturan şahsın tahsisi iptal edilip konu konutun kendisine verilmesi incelenmekte iken konu konutun ilgili -şahıslara veril-m-e-sine ilişkin alınan karar ya da işlemin hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve h-erhangi bir sonuç doğ-u-r-amıyacağına karar verilmesini istedi.

Müstedi başvurusunda, sair şeyler yanında, İskân Bakanlığına yapmış olduğu müracaat üzerine, konuyu inceleyen Tapu ve Kadastro Dairesinin her iki konutun aynı arazi içerisinde bulunup ayrılmalarının imkânsız olduğunu- saptayarak İskân Bakanlığına yazılı olarak bildirildiğini ileri sürdü.

Müstedaaleyh ise, dosyalamış olduğu itiraznamede, sair şeyler yanında, 41/77 sayılı İskân, Topraklandırma ve Eşdeğer Mal Yasası kurallarına göre aynı şahsa iki ayrı konut tahsis edil-emiyeceğini, başvuru konusu 22/C numaralı konutun, 1975 yılından bu yana ifraz edilmiş gibi işlem görerek tahsis amaçları için 22/B den ayrı olarak tahsis edilip kullanıldığını, başvuru konusu konutun 1974 öncesi 22/B numaralı konut ile birlikte tek koçanl-ı olmasının konu taşınmaz malın ifraz edilmesine engel teşkil etmediğini, 22/C numaralı konutta oturan şahıs ile eşinin ölmesi üzerine gerek Müstedi gerekse ilgili şahısların müracaatta bulunduklarını, Müstedinin ve ilgili şahısların durumlarını değer-lend-irdikten sonra, konu konutun 4.051.486 puanı bulunan ilgili şahıslara kiralanmasına ilişkin karar olarak Devlet Emlâk ve Malzeme Dairesine bildirdiklerini ve yetkiyi kötüye kullanma ya da yetki aşımının sözkonusu olmadığını savundu.

Başvurunun duruşmasın-da şahadet veren Müstedi, başvurusunda ileri sürdüğü savlarını yineleyerek, 22/C numaralı konuta oturan yaşlı bir hanımın ölmesi üzerine, kendine tahsisli konut ile birlikte bir ev olabilecek konu konutun da kendisine verilmesini istediğini ve esasında ken-dine tahsisli konut ile 22/C numaralı konutun bir koçanı olduğunu ve 1974 öncesi her ikisinin birlikte bir ev oluşturduğunu, mal değer belgesini aldıktan sonra kendisine tahsisli konutu eşdeğerine karşılık istediğini, ancak ifraz yapılmadığı için kesin tas-arruf belgesi almadığını ve 22/C numaralı konutun kendisine verilmesine ilişkin müracaatına da bir yanıt almadığını belirtti. İstintak esnasında ise Müstedi, sair şeyler yanında, 22/C numaralı konutun kaynak paketine girmediği gibi, puan değerlerinin de ha-len saptanmadığını ve 1975 den itibaren 22/B ve 22/C olarak numaralanan konutlarda farklı insanların kaldıklarını teslim etti.

Müstedaaleyh tarafından şahadete çağrılan İskân Dairesi Hukuk İşleri Amiri Alibey Ahmet ise şahadetinde, 22/C numaralı konutun -1975 yılından itibaren ayrı bir ünite olarak değerlendirildiğini, uygulamada bir kişiye iki ayrı konut verilmediğini, 22/B ve 22/C olan konutların yapılan çalışmalar sonucu ifraz edilebileceğinin tebellüğ etmesi üzerine 22/C numaralı konutun ilgili şahısla-ra kiralanmasına ilişkin karar alındığını, bu karar alınırken Müstediye daha önce bir konut tahsis edildiğinin, ilgili şahıslara ise böyle bir tahsisin o güne dek yapılmadığının ve ilgili şahısların puanları oluşunun ve keza bir kişiye iki ayrı konut veril-emiyeceğinin dikkate alındığını belirtti. İstintak esnasında da bu tanık, ilgili şahıslara eşdeğerine kaynak olarak kiralama yaptıklarını, Şehircilik Dairesi ile Girne Kaza Tapu Daiesinin konu konutların ifrazını onayladıklarını ve ifrazın "field book"a iş-lendiğini ve konu konutların puan değerinin de henüz saptanmadığını belirtti.

İhtilâfsız olan olgulardan da görülebileceği gibi, başvuruda konu edilen 22/B ve 22/C numaralı konutlar 1975 yılından itibaren 2 ayrı ünite olarak değerlendirilip farklı kişile-re tahsis edilmiştir. 22/C numaralı konut hiçbir zaman Müstedinin tasarrufuna geçmediği gibi kendisine tahsisili de değildir. Müstedi 22/B numaralı konutun tahsisini alırken 22/C numaralı konut başka birisinin tahsis ve tasarrufunda idi. Konu 22/C numaralı- konutta oturan kişi ile eşinin ölmesi üzerine Müstedi, 9.10.1986 tarihinde İskân Bakanlığına bir yazı göndererek konu konutun kendisine tahsisli konut ile birleştirilerek eşdeğerine karşılık kendisine verilmesini istedi. Müstedi "konu konutun eşdeğerine k-arşılık kendisine verilmesi" söz dizisi ile konu konutun kendi adına tahsis edilmesini murad etmişse de 1975 yılından beri kendi oturduğu konuttan ayrı bir ünite olarak tahsis edilen bu konutun halen tasarrufunda bulunan konuta ilâveten kendisine tahsis ed-ilmesi yasal yönden mümkün değildir. Öte yandan ilgili tarihte hak shiplerinin yasal tasarruflarında olmayan bir taşınmaz mal ile ilgili olarak eşdeğerlerine karşılık ne şekilde talepte bulunacakları 41/77 sayılı İskân, Topraklandırma ve Eşdeğer Mal Yasası-nın 72. maddesi ile belirlenmiştir.

Yasanın ilgili 72. maddesi aynen şöyledir:

- "72. Ellerinde, mal değer belgesi bulunanlar, kaynak paketleri ilân edilince, mal değer belgelerinde gösterilen puan değerlerine uygun mal isteminde bulunabilirler. Esas Yasa'nın 70. maddesinin (1). (2). ve (3). fıkrası kapsamına giren hak sahipleri, kend-ilerine tahsis edilen konutu uygun bulmamaları halinde, bu konutu iade etmek ve aradaki puan değer farkı karşılanmak koşuluyla, kaynak paket-lerinde yer alan konuta talip olabilirler.
-
Mal istemi, bir veya daha fazla köy veya kentekki taşınmaz mallara, bu Yasanın VIII. cetvelinde örneği verilen forma ile yapılır.

İstemde bulunan taşınmaz malların verilmemesi halinde, hak sahibi tekrar yeni bir forma ile başvurulabilir."

Yukarıd-a alıntı yapılan maddenin içeriğinden- de görülebileceği gibi, hak- -s-ahibi olan bir kişinin eşdeğerine karşılık olarak tasarrufunda olmayan bir taşınmaz mala başvurabilmesi için böyle bir taşınmaz malın kaynak olarak kesinleşen listelerde gösterilmesi gerekir. Başvuruya konu- -22/C numaralı konut, böyle bir listede eşdeğere kaynak olarak ilân edilmediğine göre de Müste---daaleyin konu konutu eşdeğerine karşılık olarak Müstediye verebilmesi mümkün değildir. İlâveten Müstedinin 9.10.1986 tarihli yazısında belirttiği gibi 22/B ile 22/C olan iki ayrı -konutu bir hane o-l-a-rak birleştirip kendisine vermemekle, Müstedaaleyhin ihmalde bulunduğuna ilişkin bu başvuruda bir talebi de bulunmadığına göre, Müstedin-in başvurusunda başarılı olabilm-esi- mümkün değildir. K-aldı ki Müstedaaleyh tarafından şahadet veren Alibey Ahmet'in şahadetinden görülebileceği gibi, henüz 22/B ve 22/C olan konutların puan değerleri bile saptanmadığına göre, konu konutların eşdeğer işlemlerinin yapılabilmesi de mümkün değildir. Müstedinin es-as talebinde başarılı olmadıktan sonra, Müstedaaleyhin 22/C numaralı konutu ilgili şahıslara vermesi ya da verirken uyguladığı yöntem hususunda itirazda bulunabilmesi de söz konusu değildir.

Sonuç olarak, yukarıda söylenenler ışığında, başvuru reddolunur-. Masraflarla ilgili herhangi bir emir verilmez.


(Niyazi F. Korkut)
Yargıç

17 Kasım 1989

-


687



-


Full & Egal Universal Law Academy