Yüksek İdare Mahkemesi Numara 30/1987 Dava No 33/1989 Karar Tarihi 30.06.1989
Numara: 30/1987
Dava No: 33/1989
Taraflar: Arkoç Ltd. ile Maliye ve Gümrükler Bak
Konu: Re’sen vergi tarh edilmesinin iptali istemi
Mahkeme: YİM
Karar Tarihi: 30.06.1989

-D.33/89 YİM 30/87

Yüksek İdare Mahkemesi Olarak Oturum Yapan
Yüksek Mahkemede
Yargıç Aziz Altay Huzurunda
Anayasanın 152. Maddesi hakkında

Müstedi: Arkoç Ltd., Kemal Zeytino-ğlu No.8, Mağusa
-ile-
Müstedaaleyh: KKTC Maliye ve Gümrükler Bakanlığı Gelir ve Vergi
Dairesi Müdürlüğü vasıtasıyle, KKTC, Lefkoşa
A r a s ı n d a

Müstedi namına:- Osman Dağlı
Müstedaaleyh namına: Mustafa Arıkan



Yasa Maddesi: 27/77 sayılı Vergi Usül Yasasının 284. maddesi.

İstemin Özeti: Müstedinin Müstedaaleyh tarafından vergilendirme dönemi için kurumlar vergisi ve gelir vergisi olarak tarh edilen vergi ile ay-ni dönem için usulsüzlük ve kusur cezası olarak konan miktara ilişkin karar ve işlemlerin tamamen hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğurmayacağına karar verilmesi istemi.

OLAY: Süpermarket çalıştıran Müstedi, günlük ciroyu bir deftere, k-asadan çıkan para ile çekle ödeme yaptıklarını da başka bir deftere kayıt yapıyordu. 1985 yılı sonunda şirket muhasibi doldurduğu kurumlar vergisi beyannamesinde o yılın net kazancını 187.900TL olarak gösterdi. Sene sonunda defter ile bir miktar belge Müst-edaaleyhe sunuldu ise de vergi memurları tereddüte düştüklerinden denetleme yapmaya karar verdiler. Ancak şirket direktörü ile temasa geçmeden belge istemeden resen vergilendirme yaptılar ve durumu müstediye bildirdiler. Müstedi yapılan bu vergilendirmeye -itiraz etti. Kendisine verilen yanıtta itirazının red edildiği ve arzu etmesi halinde kararın tebliğinden itibaren 75 gün içerisinde Yüksek İdare Mahkemsine başvurabileceği bildirildi.
Başvuru bu karardan yapılmıştır.

SONUÇ: Teknik bir tanık olarak ş-ahadet veren ve şahitliğine inandığım Kasım Şahoğlu'nun şahadetinden ortaya çıkmıştır ki, Müstedi tüm ticari faaliyetlerini gösteren belgeleri ibraz etmemiş, stokun yerinde görülmesine müsaade etmemiştir. Bu durumda Müstediye resen vergi tarh edilmesi verg-i usul yasası gereğidir. Bu durumda deftere katmadığını ve sattığı maldan elde ettiği 3.451.957TL'nin kendi beyanındaki rakamlarla birlikte hesaplandığında vergilendirilmemiş net kazancı bulunduğu hususunda bulgu yapılır.
Sonuç olarak başvuru reddedii-lir.




H Ü K Ü M

-Müstedi bu başvurusunda 1.1.1985-31.12.1985 vergilendirme dönemi için Kurumlar Vergisi ve Gelir Vergisi olarak tarh edilen 3,192,953TL vergi ile ayni dönem için usulsüzlük ve kusur cezası olarak konan 1,606,476TL'ye ilişkin karar ve işlemlerin tamamen hük-ümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğurmayacağına karar verilmesini istedi.
-
Müstedaaleyh dosyaladığı itiraznamede başvurunun yasal mesnetten yoksun bulunduğunu, alınan kararlarla yapılacak işlemlerin yasalara uygun olduğunu iddia etti.

Başvurunun duruşmasında, müstedi şirketin direktörü Özcan Arkoç şahadet verdi. Müstedaaleyh -de Lefkoşa Gelir ve Vergi Dairesi İnceleme ve Kontrol Bölümünde görevli memurlardan Kasım Şahoğlu'nu tanık olarak çağırdı.

Şirketin direktörü Özcan Arkoç'a göre, bir süpermarket çalıştıran şirketin günlük cirosunu bir deftere, kasadan çıkan parayı ve çek-le yapılan ödemeleri de gün sonunda başka bir deftere yazıyordu. Bu defterlere dayanarak doldurduğu 1985 Kurumlar Vergisi Beyannamesinde, o yılın net kazancını 187,900 Tl olarak gösterdi. Şirketin muhasibi de şirket hissedarları için 1985 yılı raporu, 31.1-2.1985 tarihli bir bilânço, 1985 yılı hesaplarla ilgili notlar, ayni yıla ait amortisman cetveli ve bir beyanname hazırladı. Sene sonunda defter ile bir miktar belge müstedaaleyhe sunuldu ise de vergi memurları tereddüte düştükle- rinden denetleme yapmaya -karar verdiler ve bu amaçla şirketin muhasibi ile görüştüler. Ancak şirket direktörü olarak kendisi ile temas etmedikleri gibi işyerine gidip durumu yakından görmediler ve belge de istemediler. Buna rağmen Vergi Dairesi resen vergilendirme yaptı ve müstedi-ye Emare 9 ve 10 olarak ibraz edilen 20.11.1986 tarihli vergi beyannamesi ile ceza ihbarnamesini gönderdi. Müstedi bu beyannameleri alınca 5.12.1986 tarihli bir itirazda bulundu ve durumun yeniden değerlendirilmesini istedi. Vergi memurları, kendisi ile hi-ç görüşmeden ve yerinde herhangi bir inceleme de yapmadan, müstediye Gelir ve Vergi Dairesi Müdürünün imzasını taşıyan 2.1.1987 tarihli bir yazı gönderdi ve itirazın 27/77 sayılı Vergi Usul Yasasının 284. maddesi uyarınca reddedilmesine karar verildiğini v-e kararın tebliğinden başlayarak 75 gün içinde Yüksek İdare Mahkemesi'ne başvurulabileceğini bildirdi.

Özcan Arkoç 5.12.1985 ile 31.12.1985 tarihleri arasında şirketin hiçbir faaliyet göstermediğini, işyerinin bu tarihler arasında tamamen kapalı olduğunu- iddia etti. Bununla beraber Eylül 1985'de İngiltere'de bulunduğu sırada, evinin satışından elde ettiği paradan bir miktar eşya ithal etmeye karar verdi ve 4719.66Stg. için aldığı 22.11.1985 tarihli döviz tahsis belgesine dayanarak bir miktar eşya ithal et-tiğini kabul etti. Bu tanık 1985 yılı sonlarına doğru şirketin mali durumunun çok kötü olması nedeniyle işyerini kapamak zorunda kaldığını, içindeki eşyaların çoğunun bozulduğunu ve devamlı zarar eden işyerinin 1988'de eğlence salonuna dönüştürüldüğünü söy-ledi. Şirketin günlük cirosunu belgelerle kanıtlayacak durumda olmadığını, 1985 yılı zarfında 3,200,000TL değerinde mal satın aldığını gösterdiği halde belge ibraz edemeyeceğini, yapılan satışlar için makbuz verilmediğini söyleyen tanık, vergi memurlarının- stokunu görmelerine müsaade etmediğini, Mahkemeye Emare 12 olarak ibraz edilen ve vergi memuru Kasım Şahoğlu tarafından hazırlanan 2.10.1986 tarihli tutanağın da kendisine imzalattırılmak istendiğini kabul etmedi.

1.1.1985 tarihli stok 3,470,000TL, sene- zarfında satın alınanlar da 13,683,708TL olarak gösterilmiştir. Tanık ilkin her iki rakamın doğru olabileceğini söylediği halde daha sonra Emare 12 olarak ibraz edilen tutanağın abartılmış olduğunu ve memurların kendi akıllarına göre hazırladığı bu tutana-ktan haberi olmadığını iddia etti.

Müstedinin hesaplarını incelemekle görevlendirilen Kasım Şahoğlu, müstedinin yasal defteri ile bir miktar belgelerinin incelenmek üzere kendisine verildiğini, ancak eksik olan bazı belgelerin, istendiği halde, ibraz edi-lmediğini söyledi. Bu tanığa göre 31.12.1985 yılında şirketin defterlerinde 3,200,00TL tutarında mal alındığı gösterildiği halde hiçbir makbuz veya maliyeti gösteren başka belge ibraz edilmediği için bu miktarı reddetmek zorunda kaldı.

Kasım Şahoğlu, müs-tedinin Emare 12 olarak ibraz edilen belgelerle 29.11.1985 tarihinde ithal ettiği ve 30.11.1985 tarihinde gümrüklenen 5,749,120TL tutarında mal aldığını, Aralık 1985'de yurt içinden aldığı malın tutarı olan 246,980TL ile birlikte toplam 5,996,100TL olan ma-l alımlarına karşı 5.12.1985 tarihinden sonra defterlerde herhangi bir gelir kaydı gösterilmediğini, buna rağmen bu süre zarfında müstedinin bankaya para yatırıldığını izah etti. Tanık, bu durum karşısında 5,996,100TL tutarındaki mal alımını baz olarak ald-ı ve stokunda da hiçbir şey yokmuş gibi kabul ederek incelemelerini ona göre yaptı.

Kasım Şahoğlu'nun açıkadığına göre, 1.12.1985 ile 5.12.1985 tarihleri arasındaki 5 günlük satışların maliyeti olan 181,428TL'yi 5,996,100TL'den düştükten sonra 31.12.1985-'te geriye 5,814,627TL stok kalması gerekirdi. Halbuki müstedi 31.12.1985'te 3,075,000TL tutarında stoku olduğunu bildirdi. Bu durumda 5,814,672TL'den 3,075,000TL çıkınca 2,739,627TL tutarındaki malı sattığı anlaşılır ki bu deftere işlenmemiştir. Müstedin-in muhasibi tarafından 1985 yılı için sunulan belgelerde müstedinin %26 kârla çalıştığı gösterilmişti. 2,739,672TL tutarındaki emtiayı, kendi beyanı olan brüt %26 kârla sattığı kabul edildiğinde, 3,451,987TL hasılat sağlandığı ve bu miktarın 5.12.1985 ile -31.12.1985 tarihleri arasında deftere kaydedilmeyen brüt kâr olduğu görülür.

Tanık, müstedinin kendi beyanlarını defterlere kaydedilmediği saptanan miktarlarla birlikte değerlendirdiğini belirtti ve bu hususta gayet tafsilâtlı izahat verdikten sonra, müs-tedinin 1985 yılı net kârının 6,839,887TL olduğu sonucuna vardı. Bu kârdan müstedinin beyan ettiği 187,900TL kâr çıkınca onun 6,651,987TL vergilendirilmemiş kazancı bulunduğunu ve bunun resen takdir edilmesi gereken matrah farkı olduğunu anlattı. Bu miktar- üzerinden, yasa gereği %35 kurumlar vergisi tutarı 2,382,195TL, fark üzerinden hesaplanan %20 stopaj tutarının da 867,758TL olduğu dikkate alınıca, toplam 3,192,935TL vergi ödenmesi gerektiğini, bu miktarın %50 kusur cezası olarak 1,596,476 ve 10,000TL de- usulsüzlük cezası olmak üzere toplam 1,606,476TL ödenmesi gerektiğini izah etti.

Müstedinin hesapları ile ilgili incelemelerde bulunmak üzere 2.10.1986 tarihinde Lefkoşa Vergi Dairesinden Kemal Özçakır ile birlikte Mağusa'ya giden ve müstedinin murakıbı- Ergün Hasan ile bürosunda, Özcan Arkoç'un da hazır olduğu bir sırada görüşen Kasım Şahoğlu, Özcan Arkoç'un Emare 12 tutanağı imzalamayı reddetmesi üzerine işyerine gidip stokuna bakmak istediğini ancak kendisine müsaade edilmediği için gidemediğini açıkla-dı.

Müstedi şirketin devamlı zararda olduğunu ve 5.12.1985'ten sonra satış yapmadığını iddia eden Özcan Arkoç, bu iddialarını kantlayıcı hiçbir belge ibraz etmediği için resen vergi tarhına gidilerek Emare 11 raporu hazırlamak zorunda kaldığını belirten -Kasım Şahoğlu bu rapora dayanarak 20.11.1986 tarihinde müstediye vergi ihbarnamesi ile ceza ihbarnamesi gönderdiğini, müstedinin 5.12.1986 tarihinde, yapılan vergi tarhına ve uygulanan cezaya itiraz ettiğini, ancak itiraza daynıklık edebilecek herhangi bir- belge veya delil göstermediği için itirazın dikkate alınmadığını söyledi.

Teknik bir tanık olarak şahadet veren, çok sıkı bir şekilde istintak edildiği halde hiç sarsılmayan ve doğru ve dürüst bir tanık olan Kasım Şahoğlu'nun şahadetini tümüyle doğru ol-arak kabul ediyorum.

Tüm ticari faaliyetlerini gösteren belgeleri ibraz etmeyen, stokunun yerinde görülmesine müsaade etmeyen müstediye resen vergi tarh edilmesi 27/77 sayılı Vergi Usul Yasası gereğidir. Doğru olarak kabul ettiğim şahadet ve ibraz edilen- belgeler ışığında müstedinin 5.12.1985 tarihinden sonra defterine katmadığı 2,739,672TL tutarında mal sattığı ve %26 brüt kârla satılan bu maldan 3,451,987TL hasılat sağladığı, bu miktar müstedinin kendi beyanındaki rakamlarla birlikte hesaplandığında 198-5 yılı için 6,651,987TL vergilendiril- memiş net kazancı olduğu hususunda bulgu yapıyorum. 27/77 sayılı Vergi Usul Yasası uyarınca bu vergilendirilmemiş kazanç için %35 kurumlar vergisi ve %20 stopaj uygulandığında müstedinin toplam 3,192,953TL vergi, usul-süzlük ve kusur cezası olarak da toplam 1,606,476 Tl ödemesi gerektiğine kuşku yoktur.

Sonuç olarak başvuru reddedilir.

Müstedi başvuru masraflarını ödeyecektir.


(Aziz Altay)
- Yargıç

30 Haziran 1989


-


-550-



-


Full & Egal Universal Law Academy